Baarmoederverzakking: symptomen, oorzaken en behandeling

Baarmoederverzakking: symptomen, oorzaken en behandeling Baarmoederverzakking, baarmoederprolaps of uterusprolaps komt veel voor, ongeveer één op de vijf tot tien vrouwen krijgt er vroeg of laat last van. Een verzakking betekent dat de baarmoeder door de omliggende banden onvoldoende op haar plaats wordt gehouden en gaat hangen of verzakken. In het ergste geval kan deze uit de vagina steken. Ook andere organen die in het bekken liggen, kunnen verzakken. Een baarmoederverzakking is een hinderlijk verschijnsel en kan door de vrouw als gênant worden ervaren. Een baarmoederverzakking kan zowel behandeld met chirurgische als niet-chirurgische behandelmogelijkheden. Je kunt ook een aantal maatregelen nemen om een baarmoederverzakking te voorkomen. Belangrijk daarbij is om verstopping te voorkomen. Want obstipatie leidt tot persen bij het poepen. Drink daarom veel vocht en eet vezelrijk voedsel, zoals fruit, groenten, bonen en volkoren granen.

Ligging van de baarmoeder / Bron: Marochkina Anastasiia/Shutterstock.comLigging van de baarmoeder / Bron: Marochkina Anastasiia/Shutterstock.com

Wat is baarmoederverzakking?

Een baarmoederverzakking is een aandoening waarbij de baarmoeder (uterus), die door bindweefselbanden in het bekken op haar plaats wordt gehouden, verzakt uit haar normale positie, doordat ondersteunende weefsels verzwakt of uitgerekt raken. Dit kan een vol gevoel in de vagina of het gevoel geven, alsof er iets uit de vagina steekt. Een baarmoederverzakking wordt vooral gezien na de overgang, wanneer de banden bij de vrouw door een lager oestrogeengehalte zwakker worden. Factoren die extra druk op de spieren en banden in het bekken uitoefenen, vergroten de kans op een verzakking. Hierbij kan gedacht worden aan:
  • overgewicht;
  • chronisch hoesten door bijvoorbeeld roken; of
  • hard moeten persen bij de ontlasting.

Symptomen van een baarmoederverzakking

Een baarmoederverzakking is te herkennen aan een aantal symptomen, waaronder een zwaar gevoel of druk in het bekken.

Verschijnselen

De baarmoederverzakking kan minimaal zijn, maar de baarmoeder kan ook tot buiten de vulva zakken. Vrouwen met een geringe baarmoederverzakking hebben vaak geen duidelijke symptomen. Wanneer de baarmoeder verder uit haar oorspronkelijke positie zakt, kan het druk veroorzaken op de andere bekkenorganen - zoals de blaas of darmen - waardoor een verscheidenheid aan symptomen kunnen optreden. De symptomen van een baarmoederverzakking zijn:
  • Een zwaar gevoel of druk in het bekken;
  • Een vol gevoel in de vagina;
  • Pijn in het bekken (bekkenpijn), de buik of onderrug;
  • Pijn tijdens de geslachtsgemeenschap;
  • Het gevoel dat er iets naar buiten komt of iets uit de vagina steekt;
  • Terugkerende blaasontstekingen;
  • Ongewone of overmatige afscheiding uit de vagina;
  • Obstipatie (verstopping);
  • Moeite met plassen, met inbegrip van onvrijwillig urineverlies (incontinentie), of frequent urineren (vaker moeten plassen).

Verergering van de klachten

De klachten kunnen verergeren door langdurig staan ​​of lopen. Dit komt door de extra druk op de bekkenbodemspieren als gevolg van de zwaartekracht. Vaak verergeren de klachten in de loop van de dag of na inspanning. Meestal verminderen de klachten na rust.

Complicaties

Mogelijke complicaties van baarmoederverzakking bestaan uit:

Zweren

In ernstige gevallen van baarmoederverzakking, kan een deel van de vagina worden verdrongen door de verzakte baarmoeder en buiten je lichaam steken, wat wrijving op ondergoed kan veroorzaken. De wrijving kan leiden tot vaginale zweren (ulcera). In zeldzame gevallen kunnen de zweren geïnfecteerd raken.

Verzakking van andere organen in het bekken

Een baarmoederverzakking kan soms ook voor verzakking van andere bekkenorganen zorgen, waaronder de blaas en de endeldarm. Een blaas die uitstulpt in het voorste deel van de vagina, kan leiden tot moeilijkheden bij het urineren en een verhoogd risico van urineweginfecties. Een endeldarmverzakking (rectocele) kan leiden tot problemen met de stoelgang.

Oorzaken

Verzwakking van bindweefselbanden

De baarmoeder rust op de bekkenbodemspieren en wordt op haar plaats gehouden door bindweefselbanden. Wanneer deze ondersteunende weefsels verzwakken, zijn ze niet langer in staat om de baarmoeder in positie te houden, waardoor deze begint te verzakken. Er zijn verschillende factoren die hieraan kunnen bijdragen. Door veroudering, een aantal bevallingen (vooral bij grote en zware baby's of het baren van meerlingen), of door een erfelijke afwijking kunnen de banden en spieren slapper worden. Andere factoren zijn overgewicht, chronisch hoesten en chronische obstipatie met veel persen tijdens de ontlasting. Door hoesten en persen worden de buikorganen omlaag gedrukt.

Na de overgang

Een baarmoederverzakking komt vooral na de overgang voor. De banden bij de vrouw worden dan door een lager oestrogeengehalte zwakker. Het ontwikkelen van de aandoening neemt toe met de leeftijd. Sterke bekkenbodemspieren kunnen de klachten voorkomen. Paardrijden is wat dat betreft aanbevolen.

Risicofactoren

Bepaalde factoren kunnen het risico op baarmoederverzakking vergroten:
  • Één of meer zwangerschappen en vaginale geboorten;
  • De geboorte van één of meerdere grote baby's;
  • Toenemende leeftijd;
  • Frequent zwaar tillen;
  • Chronisch hoesten;
  • Eerdere bekkenoperatie;
  • Frequent persen tijdens de stoelgang;
  • Genetische aanleg voor zwak bindweefsel.

Sommige aandoeningen, zoals obesitas, chronische obstipatie en chronische obstructieve longziekte (COPD), kan een druk op de spieren en weefsel in het bekken plaatsen en kunnen daardoor een rol spelen bij de ontwikkeling van baarmoederverzakking.

Stadiëring

Een baarmoederverzakking kent verschillende stadia:

StadiumOmschrijving
Stadium 1De baarmoederhals verzakt in de vagina.
Stadium 2De baarmoederhals daalt af tot het niveau net binnen de opening van de vagina.
Stadium 3De baarmoederhals bevindt zich buiten de vagina.
Stadium 4De gehele baarmoeder bevindt zich buiten de vagina.

Speculum of eendenbek / Bron: Saltanat, Wikimedia Commons (Publiek domein)Speculum of eendenbek / Bron: Saltanat, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Onderzoek en diagnose

De gynaecoloog zal lichamelijk onderzoek uitvoeren om te bepalen of en in welke mate er sprake is van een baarmoederverzakking. De arts brengt een vaginaal speculum in (in de volksmond een 'eendenbek' genoemd), waarna hij/zij de vagina en baarmoeder kan onderzoeken op basis waarvan de ernst van de verzakking en eventuele complicaties kunnen worden vastgesteld.

Baarmoederverzakking behandeling

Er zijn chirurgische en niet-chirurgische behandelmogelijkheden. De gekozen behandeling zal afhangen van de ernst van de aandoening, de algemene gezondheid van de patiënt, haar leeftijd en de wens om kinderen te krijgen.

Geen behandeling

Wanneer de verzakking geen klachten veroorzaakt, is een behandeling over het algemeen niet nodig.

Pillen en crème

De arts kan bij een lichte verzakking bij een patiënt na de menopauze, oestrogeen vervangende therapie voorschrijven in de vorm van tabletten (een soort zetpillen) of crème die in de vagina ingebracht moet brengen ter versteviging van het ondersteunende weefsel.

Pessarium

Bij patiënten met lichte symptomen kan een ring (pessarium) in de vagina worden ingebracht, teneinde deze in de normale positie terug te zetten.

Operatie

Een andere behandelmethode is een operatieve correctie van een baarmoederverzakking, hetgeen meestal wordt aangeraden bij vrouwen boven het veertigste levensjaar.

Verwijderen van de baarmoeder

Een baarmoederverzakking kan worden behandeld door het verwijderen van de baarmoeder in een chirurgische procedure genaamd hysterectomie.

Kunststof matje

Er kan ook gekozen worden voor een operatie waarbij een kunststof matje in de buik wordt aangebracht om de baarmoeder op haar plaats te houden.

In linzen zitten veel vezels / Bron: Gayvoronskaya_Yana/Shutterstock.comIn linzen zitten veel vezels / Bron: Gayvoronskaya_Yana/Shutterstock.com

Zelfzorgmaatregelen

Afhankelijk van de ernst van de verzakking, kunnen de volgende zelfzorgmaatregelen eventueel zinvol zijn:
  • Kegel oefeningen, bedacht door gynaecoloog Arnold Kegel, zijn een aantal oefeningen waarmee je de bekkenbodemspier traint en sterker maakt;
  • Vermijd obstipatie door het eten van voedingsmiddelen met veel vezels en door veel vocht te drinken;
  • Vermijd zwaar tillen en overbelasting;
  • Probeer gecontroleerd te hoesten;
  • Probeer af te vallen bij overgewicht of obesitas.

Preventie

Ofschoon een baarmoederverzakking niet altijd is te voorkomen, kun je door de volgende maatregelen het risico verlagen:
  • Voer op regelmatige basis Kegel oefeningen uit. Deze oefeningen versterken je bekkenbodemspieren en dat is vooral belangrijk nadat je een baby hebt gehad.
  • Behandel en voorkom obstipatie. Drink veel vocht en eet vezelrijk voedsel, zoals fruit, groenten, bonen en volkoren granen.
  • Vermijd zwaar tillen en til op een correcte wijze door je benen te gebruiken in plaats van je taille of rug.
  • Hoest gecontroleerd. Behandel chronische hoest of bronchitis, en stop met roken.
  • Voorkom gewichtstoename. Schakel desnoods een diëtiste in.

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Verzakking baarmoeder: symptomen en behandelingVerzakking baarmoeder: symptomen en behandelingDe meeste vrouwen krijgen tijdens hun leven te maken met een of meer aandoeningen van de vrouwelijke voortplantingsorgan…
Verzakking bij vrouwen: symptomen, oorzaak en behandelingVerzakking bij vrouwen: symptomen, oorzaak en behandelingVerzakking bij vrouwen symptomen zijn afhankelijk van het type en de omvang van de verzakking. Een verzakking van de baa…
Verzakking van blaas, baarmoeder of endeldarmVerzakking van blaas, baarmoeder of endeldarmBij 25% van alle vrouwen ontstaat na het veertigste levensjaar een verzakking van de blaas of van de baarmoeder. Vrouwen…
Baarmoederverzakking (uterusprolaps): Oorzaken & behandelingBaarmoederverzakking (uterusprolaps): Oorzaken & behandelingDe baarmoeder (uterus) wordt normaal gesproken in het bekkengebied door verschillende spieren, weefsels en ligamenten op…

Lichamelijke klachten door schommelende bloedsuikerspiegelLichamelijke klachten door schommelende bloedsuikerspiegelJe voelt je regelmatig slap en moe, bent duizelig en hebt hoofdpijn. En dan dat onstilbare verlangen naar iets zoets, da…
Wat is Erbse Parese?Erbse parese (obstetrische plexus brachialis laesie) een verlamming aan de arm door beschadiging aan een zenuw in de sch…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Wavebreakmedia/Shutterstock.com
  • Dr. Jannes J.E. van Everdingen (hoofdredactie): Het medisch handboek; Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, vijfde volledig herziene druk 2006.
  • Mayo Clinic. Uterine prolapse: Complications. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/uterine-prolapse/basics/complications/con-20027708 (ingezien op 20-2-2017)
  • Mayo Clinic. Uterine prolapse: Lifestyle and home remedies. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/uterine-prolapse/basics/lifestyle-home-remedies/con-20027708 (ingezien op 20-2-2017)
  • Mayo Clinic. Uterine prolapse: Risk factors. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/uterine-prolapse/basics/risk-factors/con-20027708 (ingezien op 19-2-2017)
  • Women's Healthcare Center Amsterdam (WHC). Vaginale verzakking. https://www.womenshealthcarecenter.nl/vaginale-verzakking/ (ingezien op 8-7-2022)
  • Afbeelding bron 1: Marochkina Anastasiia/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Saltanat, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 3: Gayvoronskaya_Yana/Shutterstock.com
Reacties

Anneke, 02-12-2016
Kan er een zenuw (aan de buitenkant van het been) klem komen te zitten van een verzakking? Reactie infoteur, 02-12-2016
Wanneer de grote beenzenuw, de grootste en langste zenuw in het menselijk lichaam, ontstoken is of geprikkeld wordt, spreekt men van ischias. Het gaat om een pijn die veroorzaakt wordt door druk op de grote beenzenuw, de nervus ischiadicus, ook wel de heupzenuw genoemd. De meeste mensen die Ischias krijgen, zijn tussen de 30 en 50 jaar. Vrouwen hebben meer kans om het te ontwikkelen tijdens de zwangerschap als gevolg van de druk op de heupzenuw door een groter wordende baarmoeder. Het is mij niet bekend of baarmoederverzakking ook deze klachten zou kunnen veroorzaken.

M., 09-04-2016
Hallo,
Ik heb al lange tijdlang van dat ik met regelmaat het gevoel heb een blaasontsteking te hebben. Wat na t plassen weg is. Dit is met tijden meer als anders. De nachten moet ik vaker nar t toilet. Een keer of twee tot drie. Soms maar kleine plasjes terwijl ik het gevoel heb dat ik heel nodig moet.
Ook het poepen heb ik vaak een probleem. De ochtend heb ik eerst een uur voor ik moet flinke buikpijn. Na een uur kan ik pas, dan lukt t ook meteen. Vanaf de middag daarentegen heb ik vaak buikpijn en t de drang. Dan ga ik zitten en komt er niks en gaat de drang weg. Ik Sta dan op en vervolgens loop ik aan en voel ik weer de druk in mn darmen, maar er komt dan dus weer niks. Ik heb na mijn eerste zwangerschap wel veel last va slijmverlies. Na mn tweede is dit erger geworden.
Ik heb dit al tegen mn gynaecoloog en huisarts gezegd, maar beiden kijken heel vreemd en reageren eigenlijk niet.
Als.ik nu voel in mn vagina, heb ik t idee dat mn baarmoedermond vrij laag zit. Ik heb dit nooit gevoeld).maak ik me gek of zou dit wel een verzakking kunnen zijn? Reactie infoteur, 10-04-2016
Een verzakking kan klachten geven bij plassen, poepen en/of vrijen en bij een verzakking van de baarmoeder kun je vaak de baarmoedermond bij de ingang van de vagina zien of voelen. Ik raad u aan om uw klachten nogmaals te bespreken met huisarts en/of gynaecoloog. Ze moeten uw klachten serieus nemen.

N. Jansen, 16-12-2013
Kunnen ze aan een uitstrijkje zien of je een baarmoederverzakking hebt, of zien ze dat alleen bij een gynaecologisch onderzoek? Reactie infoteur, 16-12-2013
Een bekkenbodemaandoening (een verzakking van de blaas, endeldarm of baarmoeder als gevolg van zwakte of beschadiging van de banden, het bindweefsel en de spieren van het bekken) wordt normaal gesproken vastgesteld tijdens een inwendig onderzoek met behulp van een speculum (een instrument dat de wanden van de vagina spreidt, ook wel 'eendenbek' genoemd).

Een uitstrijkje wordt gemaakt om het ontstaan van baarmoederhalskanker vroegtijdig op te sporen. Een uitstrijkje is een onderzoek van de baarmoedermond. Bij een uitstrijkje wordt wat weefsel weggeschraapt voor laboratoriumonderzoek naar de aanwezigheid van abnormale cellen. Voor het uitstrijkje wordt een speciaal instrument, de ‘eendenbek’, gebruikt die in de vagina wordt gebracht. Vervolgens wordt de eendenbek geopend, zodat de baarmoedermond zichtbaar wordt. Daarna wordt een borsteltje door de eendenbek naar binnengebracht. Er wordt met het borsteltje gedraaid om wat cellen van de baarmoedermond te halen. Deze cellen gaat in een potje of op een glaasje voor nader onderzoek in het laboratorium. Na deze handeling gaat de eendenbek weer dicht en wordt deze uit de vagina gehaald. De arts of assistent kan een verzakking van de baarmoeder vaststellen tijdens het afnemen van het uitstrijkje.

M. V. D. Dijssel, 20-06-2013
Kan de operatie van een verzakking met een ruggeprik en valt de ingreep mee? Reactie infoteur, 07-07-2013
Hoe de operatie precies verloopt, is afhankelijk van het type verzakking. Op de dag van de operatie wordt je in je bed naar de operatiekamer gereden. Daar zal de anesthesist verdere uitleg geven over de narcose (verdoving). Je krijgt een infuus in een bloedvat in uw arm. Via dit infuus kan zo nodig vocht, bloed of medicatie worden toegediend. Het infuus blijft meestal een dag zitten. Hier kun je meer lezen over de ingreep: http://alturl.com/wwozm

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 16-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.