Vaseline en glycerine: kenmerken en toepassingen

Vaseline en glycerine zijn beiden producten die als ingrediënten worden gebruikt in de cosmetica en geneeskunde. Veel middelen die dagelijks worden gebruikt bevatten een van beide producten zonder dat we ons dat bewust zijn. Het komt er ook niet altijd van om de kleine lettertjes te lezen op doosjes, tubes, flacons of andere verpakkingen. De ingrediënten hebben beiden eigenschappen die van belang zijn bij het vervaardigen van talrijke producten. Een wezenlijk verschil tussen de twee enigszins vergelijkbare stoffen is de afkomst. Vaseline is alleen afkomstig van aardolie maar glycerine kan zowel van aardolie als van plantaardige of dierlijke vetten en oliën worden gemaakt.

Alleen gezuiverde witte vaseline in cosmetica en geneeskunde

Vaseline is een substantie die door zijn stugheid tot de zalfsoorten wordt gerekend. In gezuiverde toestand is vaseline nagenoeg wit en anders enigszins geel. Alleen de gezuiverde witte soort wordt in de cosmetica en geneeskunde gebruikt voor onder meer crèmes en zalfrecepten. Sowieso mag alleen de gezuiverde vorm worden gebruikt omdat ongezuiverde vaseline stoffen bevat die kankerverwekkend zijn.

Afkomst van vaseline

Vaseline is een restproduct van de winning van aardolie en bestaat uit koolwaterstoffen. De stof wordt verkregen door petroleum vacuüm te destilleren (door verdamping en condensatie), te zuiveren en te ontkleuren met beenderkool. Op die manier ontstaat een onschadelijke en bruikbare stof als bijproduct van de aardolieraffinaderij. Vaseline wordt vloeibaar bij een temperatuur van veertig tot zestig graden.

Toepassingen van vaseline

Cosmetica en geneeskunde

In de cosmetica en geneeskunde is vaseline een veelvoorkomend ingrediënt bij preparaten ter bescherming tegen kou, vocht of droge huid. Vaseline wordt in cosmetische producten meestal vermeld onder de naam petrolatum. Het trekt niet echt in de huid maar blijft er op liggen waardoor die wordt afgedekt en beschermd tegen invloeden van buitenaf. Die afdekfunctie komt in de geneeskunde goed van pas bij de behandeling van brandwonden, eczeem of extreem droge huid.

Techniek

In de techniek wordt vaseline dikwijls (in ongezuiverde vorm) gebruikt als smeermiddel of om metalen onderdelen tegen roestvorming te beschermen. Ook kan het middel als smeermiddel worden gebruikt bij kunststof onderdelen. Daarbij heeft vaseline het belangrijke voordeel, ten opzichte van andere vetten, dat het zuurvrij is en daardoor de kunststof niet aantast.

Eigenschappen van glycerine

Glycerine is een heldere, kleurloze en geurloze vloeistof die in water oplosbaar is. De vloeistof wordt gemaakt door plantaardige of dierlijke vetten en oliën te hydrolyseren. Hydrolyseren is het splitsing van scheikundige verbindingen onder opneming van water. Maar glycerine kan ook ontstaan als nevenproduct bij de productie van biodiesel of bij het maken van zeep en kan eveneens uit aardolie worden gemaakt. Glycerine is hygroscopisch wat wil zeggen dat het uit de lucht waterdamp aantrekt. De viscositeit (stroperigheid) is erg hoog. Maar de stof is niet giftig, smaakt zoet en komt van nature in het menselijk lichaam voor. Glycerine wordt ook gebruikt als oplosmiddel en verdikkingsmiddel omdat veel stoffen er beter in oplossen dan in water.

Toepassingen van glycerine

Cosmetica

In de cosmetica wordt het middel gebruikt bijvoorbeeld in handcrème, mondwater, shampoo, tandpasta en zeep. Een van de eigenschappen van glycerine is dat het water onttrekt uit de omgeving. Een voorbeeld is dat pure glycerine in geopende toestand binnen enkele dagen een aantal procent meer volume krijgt door het aantrekken van water. Om die reden wordt glycerine in de cosmetica toegepast om bijvoorbeeld de huid vochtig te houden. Als kleine scheurtjes in de huid gevuld worden met glycerine zorgt die stof er voor dat de huid vochtig blijft en kan herstellen tevens wordt voorkomen dat er bacteriën en vuil in scheurtjes terecht komen. Door de vocht onttrekkende eigenschap zou pure glycerine ook de huid uitdrogen maar door het toevoegen van andere ingrediënten wordt dat voorkomen.

Geneeskunde

Glycerine wordt ook toegepast in de medische wereld bijvoorbeeld bij zetpillen als een soort glijmiddel of bij hoestdranken om een verzachtend effect te bereiken.

Voeding

Maar ook in de voeding komt wel eens glycerine voor zoals in margarine of als oplosmiddel of als zoetmaker in gebak en snoep.

Enkele veelgebruikte producten met vaseline of glycerine

Vaseline Wit van Dr. E.J. Swaab

Deze zuurvrije vaseline bevat petrolatum en is erg verzachtend voor de ruwe, droge en gesprongen huid. Ook beschermt het product de huid tegen kou en extreme wisselingen van temperatuur. De vaseline is niet geparfumeerd, waterafstotend en geeft de huid een zacht gevoel.

Purol Vaseline

Ook deze vaseline beschermt tegen weersinvloeden en verzacht de huid bij irritaties. Het product is eveneens zuurvrij en reukloos. Purol Vaseline is speciaal geschikt voor gesprongen lippen en werkt verzachtend bij luierirritaties.

Vaseline Handcrème Aloe Vera

Dit is een beschermende handcrème die de huid intensief hydrateert. Het product bevat onder meer pure aloe vera dat bescherming biedt tegen de zon. Tevens bevat de vaseline ingrediënten die naast een hydraterende werking er mede voor zorgen dat de handen soepel en zacht blijven.

Holisan Glycerine Plantaardig

Plantaardige glycerine wordt onder meer gewonnen uit kokosnoot. Door de zoete smaak wordt de glycerine ook wel gebruikt om de smaak van voedingsmiddelen te verzachten. Het is een belangrijk ingrediënt van veel gezondheidsrecepten en cosmeticarecepten in de boeken van Hulda Clark. Glycerine vormt tevens een belangrijk bestanddeel van Hulda Clarks nierenkuur. De hydraterende eigenschappen houden de wanden van de urinewegen glad en soepel.

Glycerine 1.23

Deze glycerine is van farmaceutische kwaliteit en geschikt voor cosmetisch gebruik onder meer bij ruwe voeten en handen. Na het goed wassen van de handen en de voeten kan het product licht worden ingewreven. Er bestaan twee soorten glycerine de 1.23 en de 1.26 waarvan de 1.23 de dunst vloeibare is.

Oliva natural glycerine facial soap

Deze gezichtszeep is een zeep op basis van glycerine en reinigt op een milde wijze. De zeep bevat pure olijfolie en vitamine E en heeft een antioxidatieve en hydraterende werking. De droge zeep is geschikt voor alle huidtypen.

Lees verder

• Vaseline en veel gebruiksmogelijkheden