Prebiotica, probiotica en darmflora
Onze gezondheid begint in onze buik weten we tegenwoordig. Probiotica en prebiotica zijn dan ook booming business. Er wordt veel geld in deze industrie verdiend en als we naar reclamemakers luisteren dan lijkt het of we met probiotica al onze gezondheidsproblemen kunnen oplossen.
Darmflora
We hebben in onze darmen meer bacteriën dan dat we cellen hebben in ons lichaam. Het zijn er zo’n 100 biljoen, verdeeld over een paar honderd verschillende soorten bacteriën. Als het goed is hebben we voornamelijk goede bacteriën in onze darmen. Dat zijn bacteriën waarmee ons lichaam een samenwerkingsverband is aangegaan. Ons lichaam kan zelf immers niet al ons eten verteren. Wat in de darmen nog niet verteerd is wordt verteerd door de bacteriën, waarna we nog wat extra voedingsstoffen kunnen opnemen.
Er bevinden zich ook altijd wat schadelijke bacteriën in de darmen, maar in een gezonde darmflora zitten zoveel goede bacteriën, dat de slechte niet de kans krijgen te gaan woekeren.
Een verstoorde darmflora
Door een infectie in de darmen kunnen slechte bacteriën toch de overhand gaan krijgen. Om erger te voorkomen moeten die bacteriën bestreden worden. Als we op tijd zijn kunnen we overschakelen op gezondere voeding met meer groente, fruit en granen en tijdelijk minder eiwitten. Vaak echter zijn we te laat of hebben we te maken met een agressieve bacterie, dan ontkomen we niet aan een antibioticakuur. Die antibiotica dood, als het goed is, alle slechte bacteriën, maar helaas moeten ook veel goede bacteriën eraan geloven. Na de antibioticabehandeling zijn er dus veel minder bacteriën op de darmwand, waardoor we geruime tijd extra vatbaar zijn voor nieuwe infecties van schadelijke bacteriën. Zo’n kuur doet de weerstand geen goed.
Er zijn ook ziektes die de darmflora kunnen verstoren, maar we kunnen ook door slechte voeding zelf voor een minder gezonde darmflora zorgen. Een zwakker immuunsysteem en een grotere kans op diverse welvaartsziekten is het gevolg.
Prebiotica of oplosbare vezels
Bacteriën in de darmen floreren op fermenteerbare of oplosbare vezels, ook wel prebiotica genoemd. Wanneer onze darmflora verstoord is zullen we ervoor moeten zorgen dat we deze zo snel mogelijk weer op orde krijgen. Immers ziekmakende bacteriën, stoffen en parasieten hebben bij een minder gezonde darmflora meer kans om binnen te dringen, onze weerstand is dan verzwakt. De beste manier om de groei van goede bacteriën in onze darmen te stimuleren is toediening van voldoende prebiotica.
Prebiotica, zoals inuline, fructo-oligosachariden (FOS) en galacto-oligosachariden (GOS) vinden we in voedingsmiddelen met zachte vezels, dus verse groente, fruit en peulvruchten. Goede voorbeelden van voeding met prebiotica is artisjok, banaan, ui, asperge en prei. Er zijn ook preparaten met prebiotica in de handel. Je kunt deze echter niet onbeperkt nemen.
Voorbeelden van goede bacteriën die goed groeien op prebiotica zijn lactobacillen en bifidobacteriën.
Probiotica
Probiotica zijn levende bacteriën in voedingsmiddelen. Vooral yoghurtdrankjes met probiotica zijn populair. Daarnaast is er ook probiotica in verschillende supplementproducten te koop. De kwaliteit van de drankjes en supplementen wisselt nogal. De naam van een goede bacterie moet bestaan uit drie delen: het geslacht, de soort en een stamnaam of een nummer, bijvoorbeeld: Lactobacillus casei Shirota of GG ATCC 53103. Als op de verpakking staat dat de gebruikte bacterie werkzaam is moet dat wetenschappelijk onderbouwd zijn. Vaak is een dergelijk wetenschappelijk onderzoek dan gedaan met bacteriën in droge vorm. Als de gekochte bacterie nu verwerkt is in een yoghurtdrank is het maar de vraag of hij nog volledig werkzaam is.
Gezonde mensen hebben geen probiotica nodig. Vooral niet wanneer er voldoende groente, fruit en volkorenproducten worden genuttigd. Mensen met darmproblemen kunnen wel baat hebben bij bepaalde probiotica, dat geldt voor mensen met colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn, diarree, verstopping of lactose-intolerantie bijvoorbeeld. Zij krijgen deze dan voorgeschreven door hun arts. Voor heel veel andere klachten is het nut van probiotica nog lang niet bewezen. Zo is bijvoorbeeld voor het tegengaan van allergieklachten en het voorkomen van darmkanker nog verder onderzoek nodig.
Synbiotica
Producten waar zowel probiotica als prebiotica in zitten worden synbiotica genoemd.
Lees verder