Werk met dementerenden in gezondheidszorg: maatwerk! Waarom?

Mensen met dementie hebben behoefte aan maatwerk van medewerkers in de gezondheidszorg. Waarom? Ieder mens heeft een andere persoonlijkheid. Iedereen heeft ander gedrag. Ouderen hebben een verschillend leven geleid. Mensen wonen en leven in een unieke omgeving. Dementie heeft verschillende ziekten als oorzaak, hoewel in de meeste gevallen Alzheimer de oorzaak is. Met verschillend gedrag als gevolg. Bij de ene oudere wordt de ene hersenfunctie meer aangetast dan de andere. Dat maakt dus maatwerk in de omgang, het werken met ouderen die dementeren noodzakelijk!

Dementie en de onderliggende ziektes

Dementie is feitelijk geen ziekte. Dementie is het gevolg van verschillende ziektes. Beter nog: dementeren is het resultaat van die verschillende aandoeningen. Want dementeren is een proces waarin de ziekte die de hersenen beschadigt steeds meer invloed krijgt.

Ziektes die het dementeren veroorzaken met Alzheimer als meest voorkomende oorzaak

Er is een hele waslijst van ziekten die het dementeringsproces veroorzaken. De zeven belangrijkste vindt u hieronder:

1. Ziekte van Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Ziekte van Pick / frontotemporale dementie
4. Korsakow
5. Parkinsondementie
6. Lewy-body-dementie
7. Ziekte van Huntington

Verschillende ziektes: overeenkomsten en verschillen
Er zijn dus verschillende ziektes die dementeren tot gevolg hebben. De consequentie daarvan is dat niet ieder dementeringsproces eender verloopt. Natuurlijk zijn er overeenkomsten. Zo is de aantasting van het geheugen een gevolg dat steeds opnieuw voorkomt. Maar er zijn ook verschillen! En dat maakt dat u als verzorgende of activiteitenbegeleider niet met iedere cliënt of patiënt op dezelfde manier kunt omgaan. Personen met de ziekte Korsakow (gevolg van alcoholmisbruik en slechte voeding) kunnen vooral slecht plannen. Maar de ziekte van Pick heeft vooral taal- en gedragsproblemen tot gevolg. En dus is maatwerk noodzakelijk in het werken met mensen met een vorm van dementie.

Persoonlijkheden

Ieder mens is uniek! Dat roepen we heel gemakkelijk. Dat ieder mens uniek is komt omdat ieder mens bij de geboorte al uniek is. Een originele mix van de genen van twee verschillende mensen. Daarnaast is de omgeving van iedere persoon anders. Mensen maken verschillende gebeurtenissen mee en ervaren die ook niet allemaal op dezelfde manier. Resultaat? Maatwerk is nodig, altijd en overal, maar vooral als mensen door een ziekte die dementie veroorzaakt steeds afhankelijker worden van hun omgeving.

Diverse ziektes en diverse persoonlijkheden: consequenties

Ook al heeft u twee patiënten of cliënten met dezelfde ziekte, dan nog is dus maatwerk nodig. Maatwerk in het contact, maatwerk in de verzorging, maatwerk in de aangeboden activiteiten. Want enerzijds heeft u te maken met twee verschillende mensen, anderzijds kan dezelfde ziekte iemand in verschillende hersenfuncties beschadigen en in verschillende mate.

Voortschrijdende ziektes

Bij alle hierboven genoemde ziektes heeft u te maken met een chronische ziekte waarvan de gevolgen meer of minder snel ernstiger worden. Dat heeft tot gevolg dat iemand steeds zieker wordt en dat u de manier waarop u de betreffende persoon benadert en verzorgt steeds moet worden aangepast. Dit half jaar anders dan volgend half jaar.

Verandering in het verloop van de dag

Werken op maat is ook noodzakelijk omdat een persoon, ziek of niet (!), ook niet de hele dag eender is gestemd en zich eender gedraagt. Zo heeft bijvoorbeeld vasculaire dementie als kenmerk dat het functioneren in het verloop van de dag sterk kan wisselen.

De omgeving en de invloed daarvan

De dementerende persoon (jong of oud) wordt uiteraard, net zoals wij allemaal, beïnvloed door zijn of haar omgeving. Iemand is alleen op zijn kamer anders dan in de huiskamer met andere zieken om hem heen. Mensen die aan het dementeren zijn en opgenomen in een verpleeghuis of een dagbehandeling bezoeken, worden beïnvloed door de andere mensen die aan het dementeren zijn. Maar ook door de activiteitenbegeleiders, de vrijwilligers, de verzorgende en de familie die hen bezoekt.

En zelfs de fysieke omgeving (de ruimte waarin iemand zich bevindt) oefent invloed uit op iedereen die in die ruimte verblijft: temperatuur, licht, kleuren, de architectuur, al die elementen kunnen een rol spelen. Consequentie? Maatwerk leveren is cruciaal!

Maatwerk in de omgang met mensen met dementie is cruciaal.

Verschillende ziektes met een diversiteit aan gevolgen, unieke patiënten, unieke medewerkers en bezoekers, een wisselende fysieke omgeving, dat alles maakt dat het werken met dementerenden maatwerk nodig maakt. En dat maatwerk, het op maat maken van de communicatie, de verzorging en het aanbieden van activiteiten vereist: observatievermogen, flexibiliteit en creativiteit, vakkennis en ervaring!

Lees verder

• Dementerende ouderen: contact maken om te communiceren
• Dementie & communicatie: open, gesloten, suggestieve vragen
• Muziek top tien voor/met dementerende oudere opstellen
• Dementerende ouderen: familiefoto's bekijken stimuleert
• Reminiscentie bij dementie: prikkel alle zintuigen