Syndroom van Tietze: symptomen, oorzaak en behandeling

Pijn op de borstbeen met uitstraling naar de oksel, arm, rug en schouder, kan komen door het syndroom van Tietze. Dat is een goedaardige aandoening aan het kraakbeen in de borstkas. Bij deze aandoening is één van de kraakbeenverbindingen tussen het borstbeen (sternum) en de ribben pijnlijk. Je ervaart daarbij pijn in je borst, meestal rond het borstbeen ter hoogte van de tweede, derde of vierde rib. Deze pijn kun je voelen als je beweegt, hoest, niest of op je borst drukt (drukpijn). Daarnaast kun je last krijgen van uitstralingspijn; van een dof, tintelend gevoel in je arm. Deze aandoening komt relatief weinig voor. Het syndroom van Tietze komt het meest voor bij mensen onder de 40 jaar en even vaak bij mannen als bij vrouwen. Behandeling van het syndroom van Tietze kan plaatsvinden door een ontstekingsremmende pijnstiller (NSAID). De arts kan ook een injectie geven met een lokaal verdovingsmiddel en corticosteroïd (hormmon). Soms is een intercostale zenuwblokkade nodig.

• Wat is het syndroom van Tietze?
• Synoniemen
• Wie krijgt het?
• Is het erfelijk?
• Oorzaak syndroom van Tietze
• Symptomen van het syndroom van Tietze
• Pijn naast het borstbeen
• Uitstralingspijn
• Onderzoek en diagnose
• Andere oorzaken uitsluiten
• Huisarts raadplegen
• Syndroom van Tietze behandeling en genezing
• Spontaan herstel
• Pijn bestrijden
• Prognose
• Complicaties

Wat is het syndroom van Tietze?

Het syndroom van Tietze is vernoemd naar de arts Alexander Tietze (1864 – 1927), die de aandoening in 1921 voor het eerst beschreef.¹ Het betreft een zeldzame, goedaardige aandoening aan het kraakbeen in de borstkas, meestal in het gebied rond het borstbeen ter hoogte van de tweede, derde of vierde rib. Bij deze aandoening doet één van de kraakbeenverbindingen tussen het borstbeen en de ribben pijn. De pijn is meestal gelokaliseerd aan één kant. Het komt het meest voor bij jongvolwassenen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Het syndroom is zelflimiterend. Dat wil zeggen dat het vanzelf overgaat.

Synoniemen

Het syndroom van Tietze staat ook wel bekend als chondropathia tuberosa, ziekte van Tietze, tietzesyndroom, peristernale perichondritis of costochondral junction syndrome.

Wie krijgt het?

Het syndroom van Tietze treft meestal oudere kinderen en jongvolwassen. De meeste gevallen komen vóór de leeftijd van 40, meestal gedurende het tweede of derde decennium van het leven. Hoewel het zelden voorkomt, kan het syndroom van Tietze optreden bij zuigelingen, kinderen of ouderen. Mannen en vrouwen worden in gelijke mate getroffen. De exacte incidentie of prevalentie van de aandoening is anno 2024 onbekend.

Is het erfelijk?

Het syndroom van Tietze wordt niet als erfelijk beschouwd. Bij de meeste gevallen is er geen familiegeschiedenis van Tietze.

Oorzaak syndroom van Tietze

De oorzaak van het syndroom van Tietze is onbekend, maar het wordt in verband gebracht met een voorafgaande bovenste luchtweginfectie, overmatig hoesten, zware inspanning (zoals tillen en dragen van een zware last), een ongeval aan de borstkas of een klap of stoot tegen de borst, een zwangerschap en reumatoïde artritis.

Symptomen van het syndroom van Tietze

Pijn naast het borstbeen

De symptomen van het syndroom van Tietze zijn:

• De aandoening kan zowel acuut als geleidelijk ontstaan ​​zijn, maar meestal ontstaat het plotseling.
• Pijn is vaak wordt gelokaliseerd in het gebied links of rechts naast het borstbeen.
• Het syndroom treft meestal de bovenste ribben, vooral de tweede of derde rib.
• De pijn wordt verergerd door lichamelijke activiteit, beweging, diep zuchten, hoesten of niezen.
• De pijn kan weken tot maanden voortduren.
• Ook kan op de aangedane plek roodheid en zwelling ontstaan, omdat het kraakbeen opzwelt.

Uitstralingspijn

De pijn ter hoogte van het borstbeen straalt vaak uit naar de oksel en de aan dezelfde zijde bevindende arm. Uitstralingspijn kan ook optreden naar de rug, schouder of de buik.

Onderzoek en diagnose

Andere oorzaken uitsluiten

Het is geen sinecure om vast te stellen of je het syndroom van Tietze hebt. Op röntgenfoto's is geen afwijking te zien en ook in je bloed zal men niets bijzonders aantreffen. Je arts zal allerlei vragen stellen over je klachten (aard, ernst en duur) om een diagnose te kunnen stellen. Ook zal hij je lichamelijk onderzoeken. Uitgesloten moet worden dat er een andere ziekte in het spel is. Pijn op de borst zou ook een andere oorzaak hebben, zoals:

• angina pectoris;
• hartinfarct;
• longembolie;
• maagzweer.

Huisarts raadplegen

Om deze oorzaken uit te sluiten is het belangrijk dat je, bij klachten zoals hierboven beschreven, je arts raadpleegt en er niet mee door blijft lopen.

Syndroom van Tietze behandeling en genezing

Spontaan herstel

Het syndroom van Tietze gaat normaal gesproken binnen enkele weken tot maanden vanzelf over. Een enkele keer komen de klachten terug, waarna ze weer vanzelf binnen enkele weken tot maanden verdwijnen.

Pijn bestrijden

De pijn kan desgewenst bestreden worden door paracetamol, bijvoorbeeld als je niet kunt bewegen of slapen. Wanneer paracetamol onvoldoende soelaas biedt, kan een ontstekingsremmer (NSAID’s), zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen uitkomst bieden. Het vervelende van deze middelen is dat ze maagklachten kunnen geven. De huisarts kan bij mensen met een verhoogde kans op maagklachten een ander middel voorschrijven of een extra medicijn ter bescherming van de maag. Overleg altijd eerst met je huisarts voordat je NSAID’s gaat gebruiken, aangezien ze (de werking van) andere medicijnen kunnen beïnvloeden. Ook moeten patiënten met hart-, vaat- en nierproblemen alsmede mensen boven de 70 jaar uitkijken met het gebruik van NSAID’s. De huisarts kan ook besluiten om een lokale injectie met een verdovingsmiddel en corticosteroïd te geven. Een enkele keer kan men overgaan op een intercostale zenuwblokkade.

Prognose

De langetermijnvooruitzichten voor mensen met het Tietze-syndroom zijn over het algemeen goed. De meeste mensen zijn niet ernstig getroffen door deze aandoening en de levensverwachting is normaal. De klachten verdwijnen binnen enkele weken tot maanden en een enkele keer komen de klachten terug en ook dan verdwijnen ze weer.

Complicaties

Tietze is een onschuldige ziekte zonder complicaties.

Noot:

1. Tietze A; Uber eine eigenartige Haufung von Fallen mit Dystrophie der Rippenknorpel. Berliner klinische Wochenschrift, 1921, 58: 829-831.

Lees verder

• Pijn op de borst: links/rechts, pijn longen, hart, borstbeen
• Angina pectoris: symptomen, oorzaken, behandeling & prognose
• Pijn tussen schouderbladen: symptomen, oorzaak & behandeling
• Pijn in onderrug: pijnlijke onderrug links, rechts en midden
• Pijn aan de ribben: oorzaken van ribpijn of pijnlijke ribben