Wekker-, slaaphoofdpijn: iedere nacht knallende hoofdpijn

Iedere nacht op hetzelfde moment wakker met een bonzend hoofd, geeft veel overlast en verstoort de nachtrust. Het zorgt ervoor dat u langdurig met pijn in het hoofd ligt te woelen om toch maar weer in slaap te komen. Uiteraard gaat dit lastig en dus heeft u gedegen medicatie en/of pijnstillers nodig. Wat houdt wekkerhoofdpijn of slaaphoofdpijn in, wat kunnen de veroorzakers zijn en hoe wordt het behandeld?

Slaaphoofdpijn

• Wat houdt het in?
• Symptomen wekkerhoofdpijn
• Mogelijke veroorzakers
• Verschil met clusterhoofdpijn
• Behandeling slaaphoofdpijn

Wat houdt het in?

‘s Nachts telkens wakker op hetzelfde tijdstip met een knallende hoofdpijn kan wekker- of slaaphoofdpijn zijn. Deze aandoening komt daarbij iedere dag voor en daarmee verschilt het van clusterhoofdpijn. Op gezette tijdstippen komt het voor, waardoor de slaap ruw wordt verstoord en men veel pijn kan hebben. Het kan door een aantal redenen worden veroorzaakt. Wat houdt het in en hoe kan het middels medicatie worden aangepakt?

Symptomen wekkerhoofdpijn

Het fenomeen komt vaker bij vrouwen dan bij mannen voor, waarbij men altijd op een vast moment tijdens de slaap wakker wordt. De hoofdpijn fungeert dus als wekker, waardoor men praktisch op de minuut nauwkeurig uit de slaap komt en heftige kloppende pijn heeft. Die pijn kan overal in het hoofd voordoen, waarbij het meestal het gehele hoofd betreft. Aanvullend geeft het geen verdere klachten zoals misselijkheid of duizeligheid. Het komt meestal bij de zestigplusser voor en dat suggereert, dat de aandoening met de leeftijd groeit. Waar kan dit aan liggen?

Mogelijke veroorzakers

De hersenen zijn zeer gevoelig voor de opbouw van afvalstoffen. In het lichaam is de zogeheten stofwisseling van toepassing, waarbij normaal celorganelafvalstoffen worden gerecycled. Door het ouder worden wordt die werking aangetast, waardoor steeds meer afvalstoffen in het lichaam terechtkomen. De hersenen zijn extra gevoelig voor gifstofaccumulatie, waardoor in toenemende mate hersencellen worden aangetast. Daarnaast zijn zenuwbanen ook extra gevoelig voor ontstekingen. Het kan meer druk op de zenuwen geven, waardoor onjuiste elektrische signalen worden verstuurd. Aanvullend kunnen er ook zenuwen bekneld zijn geraakt, zoals bij occipitalis neuralgie. Er kan een zenuwknoop van toepassing zijn of een fysieke beknelling ontstaan of groeien.

Verschil met clusterhoofdpijn

In tegenstelling tot de stevige kloppende hoofdpijn gaat het bij clusterhoofdpijn om een meer intensieve pijn. Het concentreert zich meestal aan één zijde van het hoofd, waarbij het geregeld als pijn achter het oog of als oogpijn voordoet. Het is daarmee vergelijkbaar met occipitalis neuralgie, waarbij een nabij de hersenen gelegen beklemde zenuw pijnprikkels afgeeft. In het geval van clusterhoofdpijn kondigt de pijn zich niet aan en kan het op ieder moment van de dag voordoen. Een aanval duurt meestal een kwartier en kan soms drie uur aanhouden. Het kan daarbij dagelijks meerdere keren voordoen, waarbij het over een aantal weken iedere dag voordoet. Na een periode van aanvallen kan het wegtrekken, waarna het op een later moment weer voordoet. Dit is de reden waarom het clusterhoofdpijn wordt genoemd. Slaaphoofdpijn komt echter op gezette tijden voor. In dit geval gaat het om neurologische pijn. Oftewel de zenuwen zijn aangetast, waardoor pijnprikkels in de hersenen worden afgegeven.

Behandeling slaaphoofdpijn

Standaard pijntjes kunnen vaak met een pijnstiller worden opgelost. Denk aan aspirine, diclofenac, ibuprofen of paracetamol. In het geval van deze stevige kloppende pijn is soms andere medicatie nodig, zodat de neurologische pijn wordt afgezwakt. Denk aan de volgende medicatie.

Indometacine

Het medicijn zorgt ervoor dat verstuurde signalen via de zenuwen worden afgezwakt, zodat daarmee de pijnintensiteit daalt. Het middel heeft primair een ontstekingsremmend effect, waardoor ook eventuele zwelling, irritatie en branderigheid afnemen. Normaal neemt men het in waarna het binnen een uur werkt. De echte pijn zal men zes uur lang niet voelen. De verdovende werking heeft daarna een aanhoudend effect. Tot op twaalf uur of soms een etmaal heeft het middel een pijnstillend resultaat. Vaak heeft het middel geen bijverschijnselen. Soms tot zelden kan er sprake zijn van aanvullende hoofdpijn (te hoge dosering), draaierigheid, misselijkheid, darm- of maagklachten (lit.1).

Lithiumcarbonaat

Dit middel remt de stemming van de persoon af. Het zorgt ervoor dat men minder gedreven is en betere besluiten kan nemen. Het wordt standaard voorgeschreven bij manie (ernstige stemmingsstoornis), depressiviteit en clusterhoofdpijn. De pijn neemt daarbij af. In dit geval is niet duidelijk waarom het lichaam positief op het medicament reageert. Het resulteert ook vrij geregeld in complicaties zoals trillingen, toename van gewicht en geleidelijk afnemende werking van de schildklier (lit.2).

Verapamil

Ook andere medicatie zoals methysergide of verapamil worden soms bij clusterhoofdpijn of wekkerhoofdpijn voorgeschreven. Verapamil is daarbij de eerste keus, echter als dat minder goed werkt dan probeert men methysergide. Deze middelen kunnen soms verstoppingen, misselijkheid of braken veroorzaken.

Let wel er wordt verondersteld dat het drinken van twee koppen koffie voor het slapen gaan de overlast en de intensiteit van een aanval aanzienlijk verminderen. Het kan voor sommige mensen dus handig zijn om koffie te drinken (lit.3).

Laat u goed door de behandelend arts informeren hoe voorgenoemde medicatie moet worden ingenomen. Let daarbij ook op eventueel voorkomende complicaties. Heeft u klachten naar aanleiding van medicijnen neem dan contact op met de behandelend arts.

Lees verder

• Nekklachten door chronische spierspanningshoofdpijn, kraken
• Exploderend hoofd syndroom, hard geluid, knal wakker worden
• Wat zijn de verschillende veroorzakers van hoofdpijn?
• Hoofd-, nek-, rugpijn door onjuiste beha-maat