Steenpuist: hoe moet je dit behandelen

Een steenpuist kan ontstaan als een haarzakje verstopt en ontstoken raakt. Het begint als een rode plek op de huid die steeds dikker en pijnlijker wordt. In de rode zwelling ontstaat een gele puskop. Meestal hoef je er niets aan te doen en breekt de steenpuist vanzelf open en zal de huid genezen. Meestal ontstaan steenpuisten op plekken waar het warm en vochtig is, zoals in de oksels of liezen. Het kan ook op plekken ontstaan waar er veel wrijving is, bijvoorbeeld op het zitvlak. Meerdere steenpuisten bij elkaar wordt een negenoog genoemd. Wat is een steenpuist precies en hoe moet dit worden behandeld?

Wat een steenpuist is

Een steenpuist kan ontstaan als een haarzakje verstopt raakt. Hierdoor kan er een ontsteking ontstaan veroorzaakt door bacteriën (meestal streptokokken of stafylokokken). Het begint als een rode plek op de huid die opzwelt, waar uiteindelijk een puskop op ontstaat. De plek wordt pijnlijk en vaak zal de steenpuist binnen een week openbarsten, waarna de pus eruit kan lopen en de pijn afneemt. De huid zal vanzelf weer genezen. Soms raken meerder haarzakjes tegelijk ontstoken, dit wordt een negenoog genoemd.

Negenoog

Een negenoog, ook wel karbonkel, karbunkel of zevenoog genoemd, is een groepje steenpuisten bij elkaar. Het ziet eruit als een hele grote steenpuist. Het heeft meer dan één huidopening en door zijn omvang is het ernstiger dan een gewone steenpuist. Hij kan diep doordringen in de huid en het onderliggende weefsel beschadigen. Met een negenoog moet je altijd naar de dokter gaan, waarbij er antibiotica wordt voorgeschreven. In sommige gevallen wordt er besloten de negenoog open te maken met een klein sneetje zodat de druk minder wordt.

Hoe je eraan komt

Wanneer een haarzakje verstopt raakt of de huid raakt beschadigd door wrijving door bijvoorbeeld strakke kleding, krijgen bacteriën een kans om zich te vermenigvuldigen. Ook wanneer je een verminderde weerstand hebt door ziekte of medicijnen, kun je vatbaarder zijn voor het krijgen van een steenpuist. Ze ontstaan vooral op plekken waar de huid warm en vochtig is, zoals in de oksel, lies of billen. Maar het kan ook in het gezicht ontstaan, in de nek of op de neus. Een slechte hygiëne vergroot de kans op het binnendringen van bacteriën in de haarzakjes.

Wat je zelf kunt doen

Het is belangrijk om de steenpuist met rust te laten om verspreiding van bacteriën te voorkomen. Ga er niet in knijpen, prikken of drukken en smeer er niets op. Een steenpuist is meestal onschuldig en er is geen bijzondere behandeling nodig. Hij zal vanzelf rijpen en openbarsten, waarna de huid vanzelf gaan genezen. Meestal gebeurt dit binnen een week en langer dan twee weken zal het zelden duren. In sommige gevallen barst het niet open en zal het vanzelf weer minder worden. Bijna iedereen heeft wel eens een steenpuist gehad.

Medicijnen

Meestal zijn er geen medicijnen nodig om een steenpuist te behandelen. In sommige gevallen is het wel nodig, bijvoorbeeld wanneer je ziek wordt, verminderde weerstand hebt of koorts krijgt. Mensen die suikerziekte hebben of een kunstklep in het hart hebben, krijgen vanwege de kans op eerdere infectie ook sneller antibiotica voorgeschreven. Een antibioticakuur moet je altijd afmaken. Wanneer de steenpuist op een vervelende plek zit, zoals op je bovenlip of neus, dan is het ook soms zinvol om ermee naar de huisarts te gaan. Soms zal de huisarts een sneetje maken in de steenpuist om het pus eruit te laten lopen.

Adviezen bij een steenpuist

Het krijgen van een steenpuist is nooit helemaal te voorkomen. De een heeft er sneller last van dan een ander. Was je handen regelmatig met zeep om verspreiding van bacteriën te voorkomen. Neem een douche in plaats van een bad, om te voorkomen dat je andere delen van het lichaam worden besmet. Houd je nagels kort en raak de steenpuist verder niet aan. Neem na elke keer douchen een schone handdoek en deel je handdoek niet met iemand anders. Als je vaak last hebt van een steenpuist, kun je bij de drogist of apotheek een shampoo of zeep met de stoffen povidonjodium of chloorhexidine halen.

Problemen door steenpuist

Hoewel de kans niet zo groot is, kan het gebeuren dat de bacteriën binnen de steenpuist in de bloedbaan terecht komen. Er kan een bloedvergiftiging ontstaan. Gevaarlijke plaatsen zijn steenpuisten rond de mond en neus omdat dit dicht in de buurt van de hersenen is. Andere gevaarlijke plaatsen zijn in de borst in geval van borstvoeding en liezen en oksels. Als je een rode streep ziet uitstralen vanaf de steenpuist of je hebt koorts, raadpleeg dan een dokter omdat de infectie mogelijk is uitgezaaid.

Lees verder

• De basis van huidverzorging
• Jeugdpuistjes: wat kun je zelf eraan doen?
• Puistjes bestrijden: wat kun je er zelf aan doen?