Bultje op hoofd: oorzaken van bult of knobbeltje hoofdhuid

Een bultje op het hoofd of een knobbeltje op het hoofd kent meerdere mogelijke oorzaken. Bij verwonding van het hoofd, bijvoorbeeld na een val, kan er een bult op het hoofd verschijnen. Er zijn echter ook andere soorten bultjes, bobbels en verhevenheden die zich op het hoofd kunnen manifesteren. Wat zijn de belangrijkste oorzaken van een bult op je hoofd? Het kan hierbij gaan om gladde bolvormige bultjes zonder hoorn of schilfering, of hoornachtige, schilferende plekjes. Vaak gaat het om huidaandoeningen die ontstaan als gevolg van veelvuldige blootstelling aan de zon, maar het kan ook gaan om een goedaardige bottumor of een plaatselijke woekering van het beenweefsel aan de buitenkant van het bot. Raadpleeg bij aanhoudende of verergerende klachten je huisarts. De huisarts kan het bultje op je hoofd onderzoeken en de juiste diagnose stellen of je zo nodig verwijzen naar een dermatoloog, een medisch specialist die zich richt op het diagnosticeren en behandelen van huidaandoeningen.

• Bultje op het hoofd
• Symptomen van bultje op het hoofd
• Verschijnselen
• Alarmsymptomen
• Dermale nevus
• Fibroom (steelwratje)
• Cornu cutaneum
• Atheroomcyste
• Bultjes en rode uitslag op het hoofd door scheren
• Bultje door huidkanker
• Basaalcelcarcinoom
• Plaveiselcelcarcinoom
• Actinische keratose
• Keratoacanthoom
• Ouderdomswrat
• Steenpuist
• Andere oorzaken van knobbeltje op het hoofd
• Insectenbeet
• Exostose
• Osteoid osteoom
• Hersentumor veroorzaakt geen bult op het hoofd
• Prognose van een knobbeltje op de hoofdhuid

Bultje op het hoofd

Wat betekent het dat je een bultje op het hoofd hebt? Het hebben van een bultje of knobbeltje op het hoofd komt relatief vaak voor. Knobbels of bulten komen voor op de huid, onder de huid of op het bot. Er zijn een breed scala aan oorzaken van bultjes op de hoofdhuid, van relatief onschuldig tot meer ernstig.

Symptomen van bultje op het hoofd

Verschijnselen

Een bultje op het hoofd kan de volgende symptomen geven:

• het bultje verschijnt op of onder het huidoppervlak
• het knobbeltje is klein of groot
• er is één bult aanwezig of meerdere bultjes
• locatie varieert van voorhoofd, achterhoofd, etc.
• het is pijnlijk of pijnloos
• de bult is hard of zacht
• het is jeukend of niet-jeukend
• de kleur van de bobbel varieert (rood, huidkleurig, geel, enz.)
• de bult kan vloeistof of pus bevatten
• het gezwelletje groeit soms uit tot een zweer of blaar
• soms zijn er andere klachten zoals hoofdpijn, koorts en koude rillingen

Alarmsymptomen

Raadpleeg in de volgende gevallen je huisarts:

• een langdurig aanhoudende bult
• een bultje die steeds groter wordt
• bloedingen
• het bultje verandert naar een zweer
• bijkomende symptomen

Sowieso geldt dat je bij twijfel je huisarts moet waarschuwen.

Dermale nevus

Een dermale nevus kan beschouwd worden als een wat dikker geworden moedervlek. Een moedervlek is een onschuldige stoornis in de ontwikkeling van de huid, welke ontstaat door een opeenhoping van pigmentcellen (melanocyten). Deze cellen produceren het pigment (kleurstof) in de huid. Het gaat bij een dermale nevus om een gladde bolvormige tumor, die zich meestal op het gelaat of op het voorhoofd bevindt en soms op de schedel. De afwijking kan variëren in kleur van bruin tot huidkleurig en soms groeit er een haar uit.

Fibroom (steelwratje)

Steelwratjes zijn gesteelde rubberachtige, vaak huidkleurige (en soms wat lichtbruine), zachte goedaardige huidtumoren. Met het ouder worden komen ze vaak met meerdere tegelijk in de oksels, de hals, de romp en de liezen. Ze kunnen ook op de behaarde hoofdhuid voorkomen. Bij mensen met overgewicht worden ze vaak gezien in de huidplooien. Op het behaarde hoofd komt een steelwratje vaak voor als een roze, gelobte wat wratachtige verheven tumor.

Cornu cutaneum

Cornu cutaneum (huidhoorn) is een hoornachtig gezwelletje welke bestaat uit compacte massa's dode huidcellen en enkele millimeters tot enkele centimeters groot is. De uitstulping van hoorn komt vooral voor op chronisch aan zonlicht blootgestelde huid. De hoornpilaar ontstaat vaak op de basis van een aktinische keratose (zie boven) of eenvoudige wrat. Een enkele keer zit er een beginnend plaveiselcelcarinoom onder (zie onder).

Atheroomcyste

Een atheroomcyste, ook wel talgkliercyste of epidermoidcyste genoemd, is een onschuldig onderhuids knobbeltje dat ontstaat wanneer een haarzakje verstopt raakt. De cyste voelt glad en hard aan, gelijk een knikkertje en het heeft een omvang van 0,5 tot 2 cm. Een atheroomcyste is een holte waarin zich hoorn, talg en zweet heeft ophoopt. Voorkeurslocaties zijn de behaarde hoofd, nek, oksels, de rug en schouders. De talgkliercyste kan ontstoken raken, waarbij er pus ontstaat en het knobbeltje pijnlijk aanvoelt en rood van kleur wordt.

Bultjes en rode uitslag op het hoofd door scheren

Scheerbultjes of scheerbrand kan van invloed zijn op elke persoon die een deel van zijn lichaam scheert, dus ook het hoofd. Als je na het scheren ooit rode uitslag hebt gehad op je hoofd, had je waarschijnlijk last van scheerbrand. Scheerbrand kan ook leiden tot:

• gevoeligheid en irritatie
• een warm of brandend gevoel
• jeuk
• kleine rode bultjes

Je kunt deze symptomen overal waar je je scheert ervaren, zoals je gezicht, benen, oksels of bikinilijn maar dus ook je hoofd. Scheerbrand is meestal tijdelijk en zal na verloop van tijd verdwijnen.

Bultje door huidkanker

Basaalcelcarcinoom

Het basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Aanvankelijk ziet het plekje eruit als een glad glazig bultje, vaak zonder schilfering. Naarmate de tijd voortschrijdt, ontwikkelt zich midden in de tumor spontaan een wondje met korstvorming. Het basaalcelcarcinoom komt vooral voor op delen van de huid die veelvuldig aan de zon zijn blootgesteld, zoals de (onbehaarde) schedel en het gelaat.

Plaveiselcelcarcinoom

Het plaveiselcelcarcinoom is een veelvoorkomende vorm van huidkanker. Een plaveiselcelcarcinoom kan in rap tempo groter groeien of uitzaaien naar andere delen van het lichaam. Daarom is vroegtijdig opsporing en behandeling van belang. Een risicofactor voor het ontstaan van deze vorm van huidkanker is veelvuldige blootstelling aan zonlicht gedurende een lange periode. Deze afwijkingen worden daarom vaak gezien op de (onbehaarde) schedel, het gelaat en ook de handruggen. Het carcinoom ziet eruit als een bolvormige huidkleurige tumor, met in het midden ophoping van hoornmateriaal: een zogeheten 'hoornprop'.

Actinische keratose

Actinische keratosen zijn ruwe, meestal oppervlakkige, schilferige verhevenheden op de huid van ongeveer 5-10 mm. De plekjes ontstaan door jarenlange blootstelling aan de zon, waarmee het in feite 'zonlichtbeschadigingen' zijn. Tot voor kort kwamen deze huidafwijkingen vooral bij ouderen voor, maar door de populariteit van zonvakanties en zonnebanken worden actinische keratosen steeds vaker bij jongere mensen waargenomen. De plekjes komen vooral voor op huidgebieden die vaak aan de zon worden blootgesteld, zoals de (onbehaarde) schedel, het gelaat, alsook de handruggen.

Keratoacanthoom

Een keratoacanthoom lijkt sterk op het plaveiselcelcarcinoom, met het wezenlijke verschil dat een keratoacanthoom goedaardig is. Keratoacanthoom is een snelgroeiend huidtumortje die vrij veel voorkomt. Vooral blootstelling aan zonlicht lijkt bij te dragen aan het ontstaan van een keratoacanthoom, aangezien ze vooral ontstaan op plaatsen die veelvuldig aan zonlicht worden blootgesteld, zoals het gezicht, de oren, de armen en de handen.

Ouderdomswrat

Een verruca seborrhoica of verruca senilis, wordt ook wel ouderdomswrat genoemd. Het gaat hierbij om een verheven wratachtige tumor, die kan variëren in verschijningsvorm. Een ouderdomswrat kan oppervlakkig zijn, maar ook enkele millimeters dik. Ze hebben vaak een grillige vorm en de grootte varieert veelal tussen 0,5 en 2 cm, ofschoon sommige van deze wratten wel 3-4 cm groot kunnen worden. Ouderdomswratten variëren in kleur lichtbruin tot zeer donker. De pigmentatie is echter niet afkomstig van melanocyten, maar ontstaat door gepigmenteerde hoornstof. Deze huidafwijkingen worden vaak gezien op de romp, maar ook op het hoofd en in het gezicht.

Steenpuist

Een steenpuist is een huidinfectie van een haarzakje, talgkliertje of nabijgelegen huidweefsel, die in veel gevallen veroorzaakt wordt door een bacterie (stafylococcen). Een steenpuist kan op elke plaats van het lichaam ontstaan waar zich haarzakjes, zweet- of talgklieren bevinden. Voorkeurslocaties zijn het behaarde hoofd, in de oksels, de liezen en op of tussen de billen. Strakke, schurende kleding, overmatig zweten en overgewicht (obesitas) vergroten de kans op het ontstaan van steenpuisten.

Andere oorzaken van knobbeltje op het hoofd

Andere mogelijke oorzaken van een bult(je) op het hoofd, zijn onder meer:

Insectenbeet

Een Insectenbeet is een beet of steek van een insect waarop vaak een huidreactie optreedt zoals zwelling of jeuk.

Exostose

Exostose duidt op plaatselijke woekering van het beenweefsel aan de buitenkant van het bot, waarbij de afwijkingen platrond zijn. De afwijking komt met name bij kinderen voor.

Osteoid osteoom

Een osteoid osteoom is een goedaardige bottumor dat meestal geen symptomen veroorzaakt.

Hersentumor veroorzaakt geen bult op het hoofd

Een hersentumor veroorzaakt géén bult op het hoofd. Een hersentumor manifesteert zich meestal door een reeks symptomen die aanzienlijk toenemen als ze niet worden behandeld. Er zijn echter ook hersentumoren die lange tijd geen symptomen veroorzaken. De eerste tekenen van een goedaardige of kwaadaardige hersentumor kunnen zijn:

• aanhoudende hoofdpijn
• epileptische aanvallen en spiertrekkingen
• misselijkheid en braken zonder onderliggende maagdarmaandoening
• visuele stoornissen
• symptomen van verlamming (uitvalverschijnselen) en coördinatieproblemen
• spraakstoornissen
• hormonale stoornissen
• afname van geheugen en hersenkracht
• persoonlijkheid verandert (persoonlijkheidsveranderingen)

De symptomen komen voor bij zowel kwaadaardige als goedaardige tumoren. En kan ook duiden op een recidief na tumorbehandeling.

Prognose van een knobbeltje op de hoofdhuid

Er zijn veel omstandigheden die een bult of knobbel op je hoofd kunnen veroorzaken. De behandeling varieert op basis van de oorzaak. De meeste bultjes op het hoofd zijn ongevaarlijk en genezen zonder restverschijnselen.

Lees verder

• Bult achter oor, in hals of knobbeltje in nek, lies of oksel
• Talgkliercyste: knobbel/knobbeltje oksel, rug, schouder, nek
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Uitslag in het gezicht: op de wangen, kin, neus en voorhoofd
• Bult op voorhoofd: oorzaken en symptomen zwelling voorhoofd