Bubbelbad-folliculitis: symptomen, oorzaak en behandeling

Bubbelbad-folliculitis ('hot tub folliculitis') duidt op een ontsteking van de haarzakjes als gevolg van een infectie met Pseudomonas aeruginosa, een taaie bacterie die redelijk goed bestand is tegen gechloreerd zwembadwater. Je kunt een infectie met deze boosdoener oplopen in onder meer bubbelbaden en zwembaden met water dat onvoldoende gedesinfecteerd is. Behandeling is niet altijd nodig. Een milde vorm van de ziekte verdwijnt vaak spontaan. Anti-jeuk geneesmiddelen kunnen worden gebruikt om pijn, jeuk en irritatie te verlichten. In ernstige gevallen kan de arts een antibioticum voorschrijven. De prognose is gunstig. Soms ontstaan er complicaties, zoals een secundaire infectie als je gaat krabben aan de plekjes.

• Wat is bubbelbad-folliculitis?
• Epidemiologie
• Symptomen van bubbelbad-folliculitis
• Kleine, rode jeukende bultjes op de huid
• Alarmsymptomen
• Pathofysiologie en ontstaansmechanisme van bubbelbad-folliculitis
• Bubbelbad-folliculitis: oorzaak en besmettelijkheid
• Oorzaak: de rol van Pseudomonas aeruginosa
• Besmetting en risicofactoren
• Besmettelijkheid: overdracht via water en materialen
• Risicofactoren
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijk onderzoek
• Differentiële diagnose
• Bubbelbad-folliculitisis behandeling
• Antibiotica
• Jeuk kalmeren
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van hot tub folliculitis: een gids voor veilig bubbelen
• Het belang van goed onderhoud
• Persoonlijke voorzorgsmaatregelen
• Extra voorzorgsmaatregelen voor openbare hot tubs
• Risico’s in slecht onderhouden bubbelbaden
• Preventie op vakantie
• Casus: Bubbelbad-folliculitis
• Patiënt
• Klachten
• Onderzoek
• Diagnose
• Behandeling
• Advies
• Prognose

Wat is bubbelbad-folliculitis?

Sanne en haar vriendengroep hadden een luxe wellness-weekend geboekt, compleet met een privé-bubbelbad in de achtertuin. Na urenlang ontspannen bubbelen, met wijn en goede gesprekken, voelde iedereen zich herboren. Maar twee dagen later begonnen de klachten: kleine rode bultjes, jeukende plekken op hun rug en dijen, en bij sommigen zelfs pijnlijke puistjes. “Dit is vast een allergie,” grapte Sanne, tot ze ontdekte dat haar hele vriendengroep hetzelfde had. Een bezoek aan de huisarts bracht de diagnose: bubbelbad-folliculitis, veroorzaakt door een slecht onderhouden filter. Het relaxweekend kreeg een jeukend staartje dat ze niet snel zullen vergeten.

Bubbelbad-folliculitisis, in het Engels 'hot tub folliculitis' genoemd en ook wel bekend als 'pseudomonas folliculitis', is een huidaandoening die ontstaat binnen enkele uren tot enkele dagen na het baden in warm water, bijvoorbeeld in een bubbelbad, spa-zwembad, jacuzzi of zwembad met water dat onvoldoende gedesinfecteerd is. Het gaat hierbij om een ontsteking van de haarzakjes als gevolg van infectie met de bacterie Pseudomonas aeruginosa. Deze boosdoeners nestelen zich in de haarzakjes en veroorzaken ter plaatse een ontstekingsreactie. De symptomen kunnen binnen 8 uur tot 5 dagen na blootstelling optreden. Lang niet alle blootgestelde personen ontwikkelen bubbelbad-folliculitisis. De pseudomonas bacterie is in tegenstelling tot veel andere bacteriën redelijk goed bestand tegen gechloreerd zwembadwater. Kleine huidbeschadigingen vereenvoudigen besmetting met de bacterie.

Epidemiologie

Bubbelbad-folliculitis is een jeukende, rode uitslag die wordt veroorzaakt door de bacterie Pseudomonas aeruginosa, meestal na het gebruik van slecht onderhouden bubbelbaden, hot tubs of zwembaden. Hoewel het meestal een onschuldige aandoening is, zijn de epidemiologische verschillen opmerkelijk en afhankelijk van factoren zoals leeftijd, geslacht, klimaat, en regionale hygiënepraktijken. Laten we deze aandoening in detail onderzoeken.

M/V en leeftijdsverschillen: wie loopt het meeste risico?

• Kinderen: Kinderen zijn vaak de grootste slachtoffers van bubbelbad-folliculitis. Hun dunnere huid en langere tijd in het water, vaak met spelen en spetteren, vergroten het risico op infectie. In epidemiologische studies is ongeveer 60-70% van de gerapporteerde gevallen bij kinderen jonger dan 12 jaar.
• Volwassenen: Volwassenen lopen ook risico, vooral door langdurige blootstelling aan warm water of bij een verminderde weerstand. Bubbelbaden tijdens vakanties of spa-bezoeken zijn veelvoorkomende scenario’s.
• Geslachtsverschillen: Er is geen significant verschil in incidentie tussen mannen en vrouwen. Wel zijn vrouwen vaak eerder geneigd om medische hulp te zoeken vanwege cosmetische bezwaren bij huiduitslag.

Een opvallend voorbeeld: In België leidde een bruiloftsfeest in een luxe spa tot een uitbraak van bubbelbad-folliculitis bij 20% van de gasten, met de meeste gevallen onder kinderen.

Klimaat: hoe temperatuur en luchtvochtigheid bijdragen

• Warme klimaten: Bubbelbad-folliculitis komt vaker voor in tropische en warme klimaten, waar bacteriën zoals Pseudomonas aeruginosa sneller groeien in warm, vochtig water. Overzeese gebieden zoals Aruba en Curaçao rapporteren meer gevallen tijdens de toeristische seizoenen.
• Gematigd klimaat: In Nederland en België komt bubbelbad-folliculitis vooral voor in de wintermaanden, wanneer mensen vaker gebruikmaken van verwarmde baden en spa’s. De incidentie stijgt ook in de zomer door vakantiegangers die zwembaden en hot tubs gebruiken.

Een Nederlandse studie toonde aan dat tijdens warme zomers de incidentie van hot tub-gerelateerde infecties met 15% stijgt, met pieken na vakantieperiodes.

Hygiëne en onderhoud: de sleutel tot risicobeheersing

• Slechte waterkwaliteit: Slecht onderhouden bubbelbaden of zwembaden zijn de grootste risicofactor. Onvoldoende chlorering of filtratie biedt bacteriën een ideale omgeving om te groeien.
• Publieke baden: Publieke zwembaden en bubbelbaden vertonen een hoger risico dan privébaden. Een Belgische studie meldde dat 25% van de gecontroleerde publieke zwembaden een verhoogde concentratie Pseudomonas aeruginosa had.
• Persoonlijke hygiëne: Mensen die direct na het baden douchen en badkleding regelmatig wassen, lopen minder risico.

Regionale verschillen: Nederland, België en overzeese gebieden

• Nederland: In Nederland wordt bubbelbad-folliculitis vooral gemeld na vakanties en in spa-resorts. Ongeveer 5% van de dermatologische consulten in de zomer is gerelateerd aan folliculitis, waarvan een groot deel door Pseudomonas aeruginosa.
• België: België kent een vergelijkbare incidentie, maar in landelijke gebieden met privézwembaden is het risico vaak hoger door onregelmatige onderhoudsroutines.
• Overzeese gebieden: In tropische delen van het Koninkrijk der Nederlanden, zoals Aruba en Bonaire, is bubbelbad-folliculitis een bekend probleem in hotels en resorts. Toeristen worden hier vaak getroffen door infecties na gebruik van zwembaden en hot tubs die niet consistent worden gecontroleerd.

Een casus in Curaçao: een groep toeristen ontwikkelde folliculitis na gebruik van een privézwembad in een villa. Uit onderzoek bleek dat de chloorconcentratie ver onder het aanbevolen niveau lag.

Wereldwijde verschillen: het belang van toerisme en klimaat

• Europa: De incidentie van bubbelbad-folliculitis is matig in Europa, maar piekt in landen met populaire wellness-resorts, zoals Italië en Duitsland.
• Noord-Amerika: In de VS wordt bubbelbad-folliculitis relatief vaker gemeld door de populariteit van bubbelbaden en hot tubs in privéwoningen. Jaarlijks worden er naar schatting 3.000 tot 5.000 gevallen geregistreerd.
• Tropische regio's: In tropische klimaten, zoals in Zuidoost-Azië en het Caribisch gebied, is de incidentie hoger door de constante warmte en vochtigheid.
• Australië: In Australië, waar thuiszwembaden en hot tubs wijdverspreid zijn, is bubbelbad-folliculitis een van de meest voorkomende huidinfecties tijdens de zomer.

Genetica en vatbaarheid
Ofschoon genetische factoren een minder prominente rol spelen bij bubbelbad-folliculitis, zijn er enkele beïnvloedende aspecten:

• Immuunstoornissen: Mensen met een zwakker immuunsysteem, bijvoorbeeld door genetische aandoeningen of medicatie, zijn vatbaarder voor infecties.
• Huidgevoeligheid: Personen met gevoelige huidtypen of bestaande huidproblemen, zoals eczeem, hebben een verhoogd risico op folliculitis.

Leefstijl en gedrag: hoe keuzes risico’s beïnvloeden

• Duur van blootstelling: Langere tijd doorbrengen in warm water verhoogt het risico, vooral bij temperaturen tussen 37-40 °C, waarin Pseudomonas aeruginosa optimaal groeit.
• Badkleding: Strakke badkleding die langdurig vochtig blijft, creëert een ideale omgeving voor bacteriën om de huid te koloniseren.
• Frequent gebruik van bubbelbaden: Mensen die regelmatig bubbelbaden gebruiken, bijvoorbeeld in wellnesscentra of tijdens vakanties, lopen een verhoogd risico.

Symptomen van bubbelbad-folliculitis

Kleine, rode jeukende bultjes op de huid

Nadat je besmet bent geraakt met deze bacterie, ontwikkel je binnen enkele uren tot dagen na het baden een sterk jeukende folliculitis over de gehele huid, doch vooral op de met zwemkleding bedekte delen van de huid. Bubbelbad-folliculitisisis kenmerkt zich door een uitbarsting van kleine rode jeukende bobbeltjes op de huid die zich ontwikkelen tot puistjes. Sommige mensen met bubbelbad-folliculitis voelen zich onwel en ontwikkelen oorpijn, keelpijn, misselijkheid en braken, hoofdpijn en/of lichte koorts. Bubbelbad-folliculitisis ontwikkelt zich zelden tot een meer ernstige infectie (ecthyma gangrenosum). Mensen met een zwak immuunsysteem, bijvoorbeeld degenen die immunosuppressieve medicijnen slikken, lopen wel meer risico.

Alarmsymptomen

Het is belangrijk om bij volgende symptomen onverwijld een arts te raadplegen:

• huid die rood, warm, gezwollen of bijzonder pijnlijk is
• koorts boven 38 °C
• zich verspreidende of terugkerende folliculitis

Pathofysiologie en ontstaansmechanisme van bubbelbad-folliculitis

Bubbelbad-folliculitis, veroorzaakt door de bacterie Pseudomonas aeruginosa, is een oppervlakkige huidinfectie die ontstaat in de haarzakjes (follikels). Het warme, vochtige milieu van bubbelbaden en hot tubs vormt een ideale broedplaats voor deze bacterie, vooral wanneer de waterkwaliteit slecht wordt onderhouden. Het ontstaansmechanisme van deze aandoening wordt gekenmerkt door een combinatie van microbiële, omgevings- en gastheerfactoren.

De rol van Pseudomonas aeruginosa
Pseudomonas aeruginosa is een gramnegatieve bacterie die bekendstaat om haar vermogen om te overleven in extreme omstandigheden. In bubbelbaden profiteert de bacterie van:

• Warmte: Temperaturen tussen 37-40 °C versnellen de groei van de bacterie.
• Vochtigheid: Stilstaand water en hoge luchtvochtigheid bevorderen bacteriële kolonisatie.
• Onvoldoende desinfectie: Gebrek aan voldoende chloor of bromide maakt het water een ideale omgeving voor Pseudomonas aeruginosa.

De bacterie hecht zich via biofilmvorming aan oppervlakken in het bad, zoals leidingen, filters en jets. Deze biofilm beschermt de bacterie tegen desinfectiemiddelen, waardoor ze in hoge concentraties aanwezig blijft.

Huidpenetratie: van water naar haarzakje
Tijdens het baden dringt Pseudomonas aeruginosa via de huid in de haarzakjes (follikels):

• Verminderde huidbarrière: Langdurig weken in warm water maakt de huid zachter en poreuzer, wat het binnendringen van bacteriën vergemakkelijkt.
• Haarzakjes als toegangspoort: De bacterie nestelt zich in de follikel, waar vocht en talg een voedzame omgeving bieden.
• Lokale infectie: Eenmaal in het haarzakje vermenigvuldigt de bacterie zich en veroorzaakt ze een ontstekingsreactie.

Ontstekingsreactie: de follikulitis begint
De aanwezigheid van Pseudomonas aeruginosa activeert het immuunsysteem:

• Lokale ontsteking: Het lichaam reageert op de bacteriële invasie met een ontstekingsreactie. Neutrofielen (witte bloedcellen) migreren naar de follikel om de bacteriën te bestrijden.
• Vorming van papels en pustels: Door de ontsteking ontstaan rode, jeukende bultjes (papels) of met pus gevulde blaasjes (pustels).
• Cytokine-afgifte: Pro-inflammatoire cytokines versterken de ontstekingsreactie en veroorzaken verdere roodheid, zwelling en soms pijn.

Risicofactoren en gastheerfactoren
Niet iedereen die in contact komt met besmet water ontwikkelt bubbelbad-folliculitis. De volgende factoren verhogen het risico:

• Langdurige blootstelling: Mensen die lange tijd in het water blijven, hebben een grotere kans op infectie.
• Huidtype: Personen met een gevoelige huid of reeds beschadigde huid (bijvoorbeeld door eczeem of scheerwonden) zijn vatbaarder.
• Strakke badkleding: Vochtige, strakke badkleding houdt bacteriën dicht tegen de huid en vergroot het risico op infectie.
• Verminderde immuniteit: Mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals ouderen of patiënten met diabetes, hebben meer kans op een ernstigere infectie.

Zelfbeperkend karakter: waarom het meestal vanzelf overgaat
In de meeste gevallen is bubbelbad-folliculitis een zelfbeperkende aandoening die binnen 7-10 dagen spontaan verdwijnt. Dit komt doordat:

• Immuunsysteem: Het lichaam elimineert de bacteriën zonder medische interventie.
• Beëindiging van blootstelling: Het verlaten van het besmette bad stopt verdere bacteriële kolonisatie.

Ernstigere gevallen: zeldzame complicaties
Hoewel zeldzaam, kunnen ernstige gevallen optreden bij patiënten met onderliggende aandoeningen of een langdurig onbehandelde infectie:

• Diepere infecties: In zeldzame gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar diepere huidlagen of omliggend weefsel.
• Systemische infectie: Bij immuungecompromitteerde personen kan Pseudomonas aeruginosa een systemische infectie veroorzaken, zoals sepsis.

Preventie: het voorkomen van bubbelbad-folliculitis
Preventieve maatregelen zijn cruciaal om de bacteriële groei in bubbelbaden te beperken:

• Regelmatige reiniging: Filters en leidingen moeten frequent worden gereinigd en gedesinfecteerd om biofilmvorming te voorkomen.
• Controle van waterkwaliteit: Een juiste concentratie chloor (1-3 ppm) of bromide is essentieel.
• Persoonlijke hygiëne: Direct douchen na het gebruik van een bubbelbad vermindert de kans op infectie.

Bubbelbad-folliculitis: oorzaak en besmettelijkheid

Bubbelbad-folliculitis is een huidinfectie die wordt veroorzaakt door de opportunistische bacterie Pseudomonas aeruginosa. Deze hardnekkige bacterie kan zich uitstekend aanpassen aan diverse omgevingen, maar vindt zijn ideale groeicondities in warm, vochtig water. De aandoening treedt meestal op na contact met besmet water, zoals in bubbelbaden, hot tubs en slecht onderhouden zwembaden, maar ook via andere besmette materialen zoals badsponzen.

Oorzaak: de rol van Pseudomonas aeruginosa

Pseudomonas aeruginosa is een gramnegatieve bacterie die bekendstaat om haar vermogen om te overleven in uitdagende omstandigheden:

• Warm water: Temperaturen tussen 37 en 40 °C, zoals in bubbelbaden en hot tubs, vormen een ideale omgeving voor de bacterie.
• Bestand tegen chloor: Hoewel chloor en andere desinfectiemiddelen bacteriën meestal doden, is Pseudomonas aeruginosa uitzonderlijk resistent. Het vormt biofilms, een slijmlaag die het beschermt tegen desinfectiemiddelen en de bacterie helpt overleven.

Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 11-15% van de openbare zwembaden en hot tubs te kampen heeft met verhoogde concentraties van Pseudomonas aeruginosa. In slecht onderhouden baden kan dit percentage oplopen tot wel 30%.

Besmetting en risicofactoren

De infectie ontstaat wanneer Pseudomonas aeruginosa de huid binnendringt via haarzakjes of kleine beschadigingen in de huid, zoals krasjes of scheerwondjes. Factoren die besmetting bevorderen zijn:

• Onvoldoende waterdesinfectie: Bubbelbaden met te weinig chloor (minder dan 1 ppm) of bromide vormen een broedplaats voor bacteriën. Een studie in Nederland toonde aan dat bij 20% van de gecontroleerde publieke hot tubs de desinfectie onder de aanbevolen norm lag.
• Huidbeschadigingen: Kleine verwondingen, zoals scheerwondjes of krassen, bieden een toegangsroute voor bacteriën. Mensen met bestaande huidaandoeningen, zoals eczeem, lopen een groter risico.
• Langdurige blootstelling: Hoe langer de huid wordt blootgesteld aan besmet water, hoe groter de kans op infectie. Mensen die meer dan 30 minuten in een bubbelbad verblijven, hebben een verdubbelde kans op folliculitis.

Een voorbeeld: In België ontwikkelde een familie van vier bubbelbad-folliculitis na een weekend in een vakantiehuis met een slecht onderhouden jacuzzi. De kinderen hadden de meeste symptomen, waarschijnlijk door langer verblijf in het bad.

Besmettelijkheid: overdracht via water en materialen

Hoewel bubbelbad-folliculitis meestal wordt veroorzaakt door direct contact met besmet water, zijn er andere mogelijke overdrachtsroutes:

• Via badsponzen en handdoeken: Besmette materialen kunnen de bacterie overdragen op de huid. Studies hebben aangetoond dat Pseudomonas aeruginosa tot 24 uur kan overleven op vochtige oppervlakken.
• Contact met andere personen: De infectie is niet direct besmettelijk van persoon tot persoon. De bacterie gedijt vooral in omgevingen zoals water, niet op de droge huid.

Uit een Amerikaans onderzoek naar een uitbraak in een spa bleek dat 40% van de gebruikers folliculitis ontwikkelde, terwijl geen secundaire gevallen werden gemeld bij hun partners of huisgenoten.

Risicofactoren

Iedereen kan in principe bubbelbad-folliculitis oplopen wanneer je huid wordt blootgesteld aan de boosdoener, maar sommige mensen lopen meer risico op een bacteriële huidinfectie of de complicaties ervan, onder wie:

• (jonge) kinderen omdat ze vaak langer in het water vertoeven
• mensen die reeds acne of eczeem hebben, waardoor het makkelijker voor de infectie is om de huid binnen te dringen (de ontstoken en beschadigde huid dient als porte d'entrée voor de bacterie)
• mensen die lange tijd doorbrengen in warm en slecht gechloreerd water
• mensen die vaak gebruikmaken van bubbelbaden
• mensen die zich recent geschoren, gewaxt of geëpileerd hebben
• personen met een verzwakt immuunsysteem door aandoeningen zoals leukemie, hiv of diabetes

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk onderzoek

De diagnose wordt door de (huis)arts normaal gesproken à vue gesteld. Het beeld is vaak heel duidelijk voor een arts. Een huidbiopsie (het wegnemen van een stukje weefsel voor microscopisch onderzoek), is dan ook in de regel niet nodig.

Differentiële diagnose

Bubbelbad-folliculitis kan sterke gelijkenis vertonen met andere huidaandoeningen, zoals:

• Acne vulgaris;
• Acneïforme uitbarstingen;
• Cutane candidiasis (schimmelinfectie van de huid);
• Dermatologisch manifestaties van coccidioidomycose (een schimmelziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel Coccidiodes immitis);
• Miliaria of warmte-uitslag;
• Erythema toxicum neonatorum;
• Ziekte van Fox-Fordyce;
• Graham-Little-Piccardi-Lasseur Syndroom;
• Impetigo of krentenbaard;
• Insectenbeten;
• Irriterend contacteczeem;
• Milia of gerstekorrels;
• Papulaire urticaria;
• Periorale dermatitis (clownseczeem);
• Jeukende papulaire uitbarsting ten gevolge van hiv-infectie;
• Rosacea;
• Seabather's eruption;
• Subcorneal pustular dermatosis, ziekte van Sneddon-Wilkinson (subcorneale pustuleuze dermatose).

Bubbelbad-folliculitisis behandeling

Genezing treedt normaal gesproken spontaan op, vaak binnen enkele dagen. Dit komt doordat de huid voor de Pseudomonas bacterie in feite geen gunstige verblijfplaats is. Behandeling is dan ook vaak niet nodig.

Antibiotica

Bij zeer uitgebreide vormen of wanneer de huidafwijkingen niet snel genoeg verdwijnen, kan behandeling met antibiotica overwogen worden. Voor de meeste lokale antibiotica is de bacterie inmiddels resistent gebleken.

Jeuk kalmeren

De jeuk is het ergste deel van bubbelbad-folliculitis. Als je op zoek bent naar verlichting van de jeuk, dan kun je de volgende zelfzorgmaatregelen overwegen:

• Voorkom krabben. Het kan je weliswaar onmiddellijke verlichting geven, maar het zal de jeuk meestal erger maken en je kwetsbaar maken voor verdere en langdurige infectie. Dit kan ook leiden tot littekens.
  Troebele appelazijn / Bron: Veganbaking.net, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
• Scheer het besmette gebied niet. De haarzakjes kunnen geïnfecteerd zijn, maar het haar scheren helpt niet. In feite zal het de toestand alleen maar verergeren.
• Als de uitslag op je hoofdhuid of baard zit, gebruik dan een shampoo die selenium of propyleenglycol bevat. Het zal de uitslag niet weghalen, maar het kan enige verlichting bieden.
• Bereid een warm kompres voor met een schoon washandje gedrenkt in warm water, witte azijn of appelazijn. Druk het washandje met het middel tien minuten tegen de uitslag, drie tot zes keer per dag. Zorg ervoor dat je elke keer een schoon washandje gebruikt.

Prognose

Deze aandoening verdwijnt meestal zonder littekens. Het probleem kan terugkomen door de hot tub opnieuw te gebruiken voordat deze is schoongemaakt.

Complicaties

Aanhoudend ongemak en de vorming van een abces komen zelden voor. Als je aan de huiduitslag gaat krabben, dan is het mogelijk dat hierdoor een secundaire infectie of littekenvorming ontstaat.

Preventie van hot tub folliculitis: een gids voor veilig bubbelen

Ofschoon een bubbelbad ontspanning en plezier biedt, kan het ook een bron van vervelende huidinfecties zijn als het onderhoud niet op orde is. Hot tub folliculitis, veroorzaakt door Pseudomonas aeruginosa, kan gelukkig grotendeels worden voorkomen met de juiste voorzorgsmaatregelen. Hier leggen we uit hoe je veilig van je bubbelbad kunt genieten zonder ongewenste souvenirs mee naar huis te nemen.

Het belang van goed onderhoud

De beste manier om hot tub folliculitis te voorkomen, is door alleen gebruik te maken van goed onderhouden bubbelbaden:

• Regelmatig reinigen: Bubbelbaden moeten minimaal eens per week grondig worden gereinigd, inclusief de leidingen, jets en filters.
• Waterkwaliteit controleren: Zuur- en chloorconcentraties moeten regelmatig worden gemeten. Chloorwaarden tussen 1-3 ppm en een pH van 7,2-7,8 zijn optimaal.
• Frequentie van onderhoud: Vraag bij openbare baden naar het onderhoudsschema. Idealiter wordt het water tweemaal per dag gecontroleerd en minimaal om de drie maanden volledig vervangen.

Wist je dat chloor in een hot tub veel sneller afbreekt door de hogere temperatuur van het water (37-40 °C)? Dit betekent dat regelmatig testen en bijstellen cruciaal is. Een slechte waterkwaliteit is in 70-80% van de gevallen de oorzaak van uitbraken van hot tub folliculitis.

Persoonlijke voorzorgsmaatregelen

Hoewel goed onderhoud van het bad essentieel is, kun je zelf ook stappen ondernemen om het risico op infectie te minimaliseren:

Voor het gebruik van een bubbelbad

• Vermijd scheren of waxen: Huidbeschadigingen, zoals scheerwondjes, vormen een toegangsroute voor bacteriën. Als je je scheert, doe dit minimaal 24 uur voordat je het bubbelbad gebruikt.
• Controleer het water: Kijk of het water helder is en vraag bij twijfel naar het onderhoud. Troebel water is een waarschuwingssignaal.

Tijdens het gebruik van een bubbelbad

• Beperk de tijd in het bad: Langdurige blootstelling (meer dan 30 minuten) maakt de huid zachter en vatbaarder voor bacteriële infecties.
• Gebruik een schoon zwempak: Zorg ervoor dat je badkleding schoon is voordat je het bad in gaat.

Na het gebruik van een bubbelbad

• Douche direct na afloop: Spoel je huid grondig af met water en zeep om eventuele bacteriën te verwijderen.
• Verwissel je badkleding: Vochtig zwemkleding kan bacteriën vasthouden en verspreiden. Reinig je zwempak grondig na elk gebruik, bij voorkeur op een hoge temperatuur (minimaal 60 °C).
• Laat je badkleding goed drogen: Vochtige kleding is een ideale plek voor bacteriën om te overleven.

Extra voorzorgsmaatregelen voor openbare hot tubs

Bij openbare baden loop je een hoger risico op folliculitis, omdat meerdere mensen dezelfde faciliteiten gebruiken. Hier zijn enkele tips voor extra veiligheid:

• Vraag naar het onderhoud: Vraag aan de badmeester hoe vaak de hot tub wordt schoongemaakt en of het water regelmatig wordt getest. Tweemaal per dag testen is de norm bij goed onderhouden faciliteiten.
• Kijk naar de omgeving: Zijn de jets schoon en vrij van aanslag? Is het badwater helder? Dit zijn tekenen van goed onderhoud.
• Vermijd overvolle baden: Hoe meer mensen in het bad, hoe groter de kans op bacteriële verspreiding.

Risico’s in slecht onderhouden bubbelbaden

Een slecht onderhouden bubbelbad kan binnen 24-48 uur een broedplaats worden voor bacteriën zoals Pseudomonas aeruginosa. Dit verhoogt het risico op uitbraken. Zo leidde een onderzoek naar een resort in Spanje tot de ontdekking dat 40% van de gasten folliculitis ontwikkelde na gebruik van een slecht onderhouden hot tub.

Preventie op vakantie

Als je op vakantie bent en van een bubbelbad wilt genieten, neem dan deze tips mee:

• Vraag naar de laatste schoonmaak: Resorts met veel gasten hebben vaak intensieve onderhoudsschema’s. Zorg dat je hiervan op de hoogte bent.
• Kies zorgvuldig: Privébaden zijn doorgaans veiliger dan openbare baden, mits je zeker bent van het onderhoud.
• Vermijd risicobaden: Baden met troebel water, een sterke chemische geur of zichtbare aanslag moeten worden vermeden.

Casus: Bubbelbad-folliculitis

Patiënt

Sanne, 27 jaar, fitnessinstructeur.

Klachten

Sanne heeft sinds een paar dagen rode, jeukende bultjes op haar benen, buik en armen. De bultjes zijn pijnlijk en gevuld met pus. Sanne herinnert zich dat ze een week geleden in een bubbelbad heeft gezeten.

Onderzoek

• Anamnese: Sanne heeft geen bekende allergieën of eerdere huidproblemen. Ze heeft onlangs gebruik gemaakt van een openbaar bubbelbad. Sanne heeft geen koorts of systemische symptomen.
• Fysiek onderzoek: Rode, ontstoken follikels op Sanne's benen, buik en armen. Sommige bultjes zijn gevuld met pus. Geen tekenen van secundaire infectie of systemische betrokkenheid.
• Laboratoriumonderzoek: Niet direct noodzakelijk, maar een kweek van de pustels kan worden overwogen om de bacterie bij Sanne te identificeren.

Diagnose

Bubbelbad-folliculitis, veroorzaakt door infectie met Pseudomonas aeruginosa.

Behandeling

• Topische antibiotica: Sanne moet een topische antibioticacrème zoals mupirocine op de getroffen gebieden aanbrengen.
• Antiseptische zeep: Gebruik van antiseptische zeep tijdens het douchen om verdere infectie bij Sanne te voorkomen.
• Pijnstilling: Sanne kan paracetamol of ibuprofen gebruiken om de pijn en ontsteking te verminderen.

Advies

• Hygiëne: Sanne moet het gebruik van openbare bubbelbaden vermijden totdat de infectie volledig is genezen en zorgen voor goede persoonlijke hygiëne.
• Nazorg: Sanne moet de getroffen gebieden schoon en droog houden om verdere irritatie te voorkomen.
• Medische follow-up: Sanne moet terugkomen als de symptomen na een week behandeling niet verbeteren, verergeren, of als er nieuwe symptomen optreden zoals koorts of uitgebreide roodheid.

Prognose

Met de juiste behandeling en goede hygiënemaatregelen kan Sanne’s bubbelbad-folliculitis binnen een paar weken genezen. Het vermijden van verdere blootstelling aan besmette waterbronnen en het handhaven van goede persoonlijke hygiëne zijn essentieel om terugkeer te voorkomen. Regelmatige controle kan helpen bij het aanpassen van de behandeling indien nodig.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Warmtebultjes, zweetbultjes: jeukende pukkeltjes op lichaam
• Rode vlekken op benen en voeten, zonder schilfering
• Folliculitis decalvans: symptomen, oorzaak en behandeling
• Folliculitis: symptomen, oorzaak, voorkomen en behandeling