Ontstoken haarzakje in lies, op rug of hoofdhuid behandelen

Last van een ontstoken haarzakje? Folliculitis is een medische term die verwijst naar een ontsteking van het bovenste deel van het haarzakje, ook wel 'haarfollikel' genoemd. Geïnfecteerde haarzakjes komen zeer vaak voor en ze verschijnen als rode bultjes, met vaak een ontsierend puskopje. Deze huidaandoening treft mensen van alle leeftijden, van baby's en kinderen tot ouderen. De kleine gladde rode bultjes worden vaak gezien op het gezicht, benen, lies, rug, borst en hoofdhuid rond de haarzakjes. Gezonde mensen kunnen folliculitis krijgen en het is gemakkelijk te behandelen. Meestal trekt het spontaan weer weg, maar soms is er behoefte aan onderhoudstherapie.

Wat is folliculitis?
Oorzaken van een ontstoken haarzakje
Micro-organismen
Risicofactoren
Ontstoken haarzakje in lies, rug of hoofdhuid symptomen
Verschijnselen
Voorkeursplekken
Diagnose en onderzoek
Ontstoken haarzakje behandelen
Warm kompres
Medicinale shampoo
Medicatie
Folliculitis voorkomen

Ontstoken haarzakje: rood bultje met een puskopje / Bron: Jmarchn, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Wat is folliculitis?

Folliculitis is een ontsteking van de haarfollikels. Elke haar op je lichaam groeit uit een klein zakje, een zogeheten haarfollikel of haarzakje. Je kunt folliculitis ontwikkelen op elk deel van je lichaam dat haar heeft. Voorkeursplekken zijn het gelaat, met name het baardgebied en armen, rug, lies, billen en benen.

Oorzaken van een ontstoken haarzakje

Micro-organismen

Een geïnfecteerde haarfollikel kan worden veroorzaakt door bacteriën, gist, schimmels, of een virus. Vaak zijn Stafylokokken de boosdoeners. Deze behoren tot de 'gewone' huidbacteriën. Wanneer een haarzakje beschadigd is, heb je meer kans om folliculitis te krijgen. Kleding die tegen de huid wrijft of scheren kan de haarzakjes irriteren, wat kan leiden tot folliculitis. Irritatie of verstopping kan ook optreden als gevolg van het gebruik van make-up, huidolie of huidcrème, of door zweet. Zodra een follikel is beschadigd, is de kans aanwezig dat deze ontstoken raakt.

Risicofactoren

Je loopt in de volgende gevallen een groter risico om folliculitis te krijgen:

een verlaagde weerstand of verlaagde immuniteit, zoals bijvoorbeeld bij hiv het geval is;
een wondje dat een porte d'entrée is voor schimmels of bacteriën;
je werkt of gebruikt stoffen die verstopping of irritatie kunnen veroorzaken aan de follikels, bijvoorbeeld vettige (huid)producten of make-up;
gebruikmaken van een zwembad, een hot tub of whirlpool die niet goed wordt schoongemaakt met chloor;
het dragen van strakke kleding.

Ontstoken haarzakjes in de nek / Bron: Lforlav, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Ontstoken haarzakje in lies, rug of hoofdhuid symptomen

Verschijnselen

Symptomen van een ontstoken haarzakje of haarfollikel zijn onder meer:

bultjes of puistjes (met een puskopje)
een rode kleur om het bultje heen;
pijn of gevoeligheid; en
branderige of jeukende huid.

Voorkeursplekken

Voorkeurslocaties van ontstoken haarzakjes zijn de behaarde hoofdhuid, het gezicht en de nek, de ledematen (armen en benen) en de lies en billen.

Diagnose en onderzoek

De arts zal je huid bekijken en je allerlei vragen stellen over je klachten en je (algemene) gezondheid. De diagnose wordt vaak à vue gesteld, waarbij een huidbiopsie normaal gesproken niet nodig is. De arts zal proberen te achterhalen wat de mogelijk oorzaak of trigger is van de ontstoken haarzakjes. Dit is van belang voor de genezing en om recidief te voorkomen.

Ontstoken haarzakje behandelen

Milde vorm van folliculitis geneest doorgaans vanzelf binnen ongeveer 2 weken. Je kunt zelf het volgende doen om genezing te bevorderen en klachten te verlichten:

Warm kompres

Een warm kompres kan jeuk verlichten en de genezing bevorderen. Om een warm kompres te maken, dompel je een handdoek in warm water. Wring het overtollige water uit en plaats de handdoek op de aangetaste huid.

Medicinale shampoo

Dit kan worden gebruikt voor de behandeling folliculitis op de hoofdhuid of baard. Op andere plekken kun je desinfecterende zeep (jodium of chloorhexidine) toepassen.

Medicatie

Als de ontsteking erger wordt of niet weggaat, moet je je huisarts raadplegen. Hij kan medicijnen voorschrijven, zoals een antibioticum, anti-gistcrème, een anti-gistshampoo, een anti-schimmelcrème of anti-schimmeltabletten. Wat de arts voorschrijft, is afhankelijk van de oorzaak.

Gebruik iedere keer een schone handdoek / Bron: Pexels, Pixabay

Folliculitis voorkomen

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om te voorkomen dat je folliculitis krijgt of houdt, of dat het zich verspreidt. Neem de volgende maatregelen in acht:

Dagelijks baden of douchen met een milde zeep.
Ga ook baden of douchen na lichamelijke inspanning en nadat je hebt gewerkt met chemicaliën.
Vermijd het delen van handdoeken, washandjes, of andere persoonlijke items.
Gebruik iedere keer een schoon washandje en een schone handdoek.
Voorkom dat je krabt aan de ontstoken haarzakjes.
Vermijd scheren in geval van bultjes. Als je je toch wilt scheren, gebruik dan iedere keer een schoon scheermesje.
Vermijd het gebruik van olie op je huid. Oliën kunnen ervoor zorgen dat bacteriën in de poriën van de huid vast komen te zitten en dit kan folliculitis veroorzaken.
Na het gebruik van openbare hot tubs, jacuzzi, etc., meteen douchen met zeep. Als je een eigen hot tub hebt, volg dan de instructies van de fabrikant op met betrekking tot de reiniging ervan.