Vleesbomen verwijderen met de MR-HIFU: voor wie (niet)?

Vleesbomen verwijderen met de MR-HIFU: voor wie (niet)? Vleesbomen verwijderen met een volledig non-invasieve behandelmethode: MR-HIFU, oftewel MRI-geleide High Intensity Focused Ultrasound. Deze behandeling maakt gebruik van geluidsgolven, waarbij de vleesboom wordt verhit. Hierdoor sterven de cellen waaruit een vleesboom bestaat af. Het gevolg is dat de vleesboom krimpt en dat deze minder klachten geeft. Deze behandeling wordt sinds 2004 uitgevoerd in Amerika. Het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) is vooralsnog het enige ziekenhuis in Nederland dat deze behandeling aanbiedt.
UMC Utrecht / Bron: Calpa, Wikimedia Commons (Publiek domein)UMC Utrecht / Bron: Calpa, Wikimedia Commons (Publiek domein)

MR-HIFU is in opmars

Non-invasieve behandelmethode

MR-HIFU staat voor MRI-geleide High Intensity Focused Ultrasound. Dit is een non-invasieve behandelmethode waarbij gebruikgemaakt wordt van ultrageluid. In het UMC Utrecht wordt deze relatief nieuwe methode volop toegepast bij patiënten met pijn door botmetastasen (uitzaaiingen van kanker in de botten). Ook hebben het Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht en Koninklijke Philips Electronics N.V. een klinisch onderzoek opgezet ter evaluatie van een nieuwe behandeling van borstkanker op basis van MR-HIFU. MR-HIFU is volledig non-invasief, dat wil zeggen dat men het lichaam niet hoeft binnen te dringen. Een dergelijke behandeling laat dus ook geen littekens na en er treden minder complicaties op ten opzichte van een open chirurgische behandeling. Ook verloopt het herstel voorspoediger.

Vleesbomen verwijderen

Middels deze techniek kunnen ook uterusmyomen (vleesbomen in de baarmoeder) behandeld worden. Dit vindt poliklinisch plaats en de meeste patiënten kunnen na één of twee dagen hun normale bezigheden hervatten.

Wat zijn vleesbomen en welke klachten geven ze?

Goedaardige gezwel

Vleesbomen zijn goedaardige zwellingen die zich ontwikkelen in de spierwand van de baarmoeder. Een vleesboom geeft veelal geen klachten, maar soms kan de grootte of de locatie van de zwelling pijn en hevige bloedingen veroorzaken. Na de overgang of menopauze verbeteren deze klachten aanzienlijk. Dit komt doordat de hoeveelheid vrouwelijk hormoon (oestrogeen) daalt. Vleesbomen variëren in aantal en grootte en kunnen in verschillende delen van de baarmoeder voorkomen.

Vleesbomen symptomen

Een vleesboom kán klachten geven. Dat is afhankelijk van de ligging, de grootte en het aantal vleesbomen. Je kunt bijvoorbeeld last hebben van zware, langdurige (soms pijnlijk) menstruatie en ongewone maandelijkse bloedingen, al of niet met grote stolsels. Dit bloedverlies leidt vaak tot bloedarmoede en moeheid. Je kunt ook last krijgen van bekkenpijn, druk in het bekken of een zwaar gevoel. Rugpijn of pijn in de benen, kunnen ook voorkomen. Andere klachten zijn pijn gedurende seksuele gemeenschap, druk op de blaas, waardoor je het gevoel hebt steeds te moeten plassen of stuwing van de nieren, wat leidt tot pijn hoog in de lenden. Een vergrote buik en druk op de ingewanden, obstipatie (verstopping) en opgeblazen gevoel, zijn ook mogelijk.

MR-HIFU ter behandeling van vleesbomen / Bron: Afd. radiologie, UMC Utrecht.MR-HIFU ter behandeling van vleesbomen / Bron: Afd. radiologie, UMC Utrecht.

Vleesbomen verwijderen met MR-HIFU

Radioloog

MRI geleide High Intensity Focused Ultrasound (MR-HIFU) is een behandelmethode voor vleesbomen van de baarmoeder, welke sinds 2004 in de Verenigde Staten wordt uitgevoerd. Sinds 2008 worden deze behandelingen in het UMC Utrecht uitgevoerd. Er zijn anno 2023 reeds een aantal andere ziekenhuizen waar deze behandeling wordt aangeboden. De behandeling wordt uitgevoerd door een radioloog, een arts die is gespecialiseerd in de medische beeldvorming van patiënten.

MRI scanner

Tijdens de procedure lig je op je buik in een MRI scanner, zoals op de afbeelding is te zien. In de MRI tafel is een focused ultrasound transducer ingebouwd, waar geluidsgolven uitkomen. Door deze geluidsgolven te bundelen wordt de vleesboom verhit. Dit is vergelijkbaar met het bundelen van zonnestralen met een vergrootglas om zo een vuurtje te maken. De vleesboom kan op deze manier van buitenaf behandeld worden, zonder in het lichaam te snijden wat littekens achterlaat. De behandeling zorgt ervoor dat de vleesboom krimpt en de klachten afnemen.

Poliklinisch

De behandeling is weinig ingrijpend voor de patiënt en wordt poliklinisch verricht; een ziekenhuisopname is dus niet nodig. Normaal gesproken kun je een aantal uren na de behandeling weer naar huis. De behandeling is bewezen succesvol.¹

MRI-scanner / Bron: Afd. radiologie, UMC Utrecht.MRI-scanner / Bron: Afd. radiologie, UMC Utrecht.

Voor wie is de behandeling (niet) bedoeld?

Contra-indicaties

Niet alle vrouwen en niet alle vleesbomen zijn geschikt voor behandeling met MR-HIFU. Grofweg 25% van de vrouwen is geschikt. De volgende vrouwen komen niet in aanmerking voor MR-HIFU:
  • vrouwen die in de overgang zijn;
  • vrouwen die niet in een MRI-scan kunnen, bijvoorbeeld vanwege:
    • metaal in het lichaam;
    • een pacemaker;
    • allergie voor contrastmiddel;
    • ernstige claustrofobie.
  • Vrouwen die zwanger zijn;
  • Vrouwen met grote littekens op de onderbuik;
  • Vrouwen die eerder een embolisatiebehandeling hebben ondergaan;
  • Vrouwen met overgewicht (op de buik).

Welke vleesbomen zijn behandelbaar?

Vaak wordt er gestreefd naar behandeling van grotere vleesbomen, maximaal 2. Kleinere vleesbomen blijven dan onbehandeld. Dat is op zich geen probleem. Voorts moet de te behandelen vleesboom goed toegankelijk zijn voor de behandeling. De vleesboom moet direct achter de buikwand liggen.

Noot:
  1. Jolesz et al. MR Imaging–Controlled Focused Ultrasound Ablation: A Noninvasive Image-Guided Surgery. Magn Reson Imaging Clin N Am. 2005 Aug;13(3):545-60. / Taran et al. Magnetic resonance-guided focused ultrasound (MRgFUS) compared with abdominal hysterectomy for treatment of uterine leiomyomas. Ultrasound Obstet Gynecol 2009; 34: 527-578.

Lees verder

© 2016 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Vleesboom in of aan de baarmoederVleesboom in of aan de baarmoederEen vleesboom bevindt zich aan de buitenkant of de binnenkant van de baarmoeder. Het komt dus ook alleen bij vrouwen voo…
Vleesboom in de baarmoeder, wat te doen?Vleesboom in de baarmoeder, wat te doen?De baarmoeder is een zeer belangrijk orgaan omdat deze de vrouw in staat stelt kinderen te krijgen. Er zijn echter diver…
Vleesbomen behandelen met ultrasoon geluidVleesbomen behandelen met ultrasoon geluidVleesbomen in de baarmoeder worden ook behandeld met ultrasoon geluid. Een ingrijpende operatie is dan niet meer nodig e…
Vergrote baarmoeder: symptomen, oorzaak en behandelingVergrote baarmoeder: symptomen, oorzaak en behandelingEen gezwollen, vergrote baarmoeder kan komen door zwangerschap of door een onderliggende aandoening. Een normale baarmoe…

Beckwith-Wiedemann-syndroom: Abnormale groeiBeckwith-Wiedemann-syndroom: Abnormale groeiHet Beckwith-Wiedemann-syndroom kenmerkt zich door een abnormale groei voor en na de geboorte, de vergroting van bepaald…
Riftdalkoorts: symptomen en behandeling Rift Valley-koortsRiftdalkoorts: symptomen en behandeling Rift Valley-koortsRiftdalkoorts gaat vaak niet gepaard met symptomen. Riftdalkoorts, ook wel Rift Valley-koorts of Rift Valley fever genoe…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Afd. radiologie, UMC Utrecht.
  • Afbeeldingen zijn afkomstig van afdeling radiologie, UMC Utrecht (en worden met toestemming gebruikt)
  • Jolesz et al. MR Imaging–Controlled Focused Ultrasound Ablation: A Noninvasive Image-Guided Surgery. Magn Reson Imaging Clin N Am. 2005 Aug;13(3):545-60.
  • Taran et al. Magnetic resonance-guided focused ultrasound (MRgFUS) compared with abdominal hysterectomy for treatment of uterine leiomyomas. Ultrasound Obstet Gynecol 2009; 34: 527-578.
  • University Medical Center Utrecht, Department of Radiology
  • www.vleesboom-hifu.nl
  • Afbeelding bron 1: Calpa, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: Afd. radiologie, UMC Utrecht.
  • Afbeelding bron 3: Afd. radiologie, UMC Utrecht.
Reactie

'f J. Grijzenhout, 01-06-2017
Wanneer wordt in Nederland nu eens eindelijk zoals in de omringende landen in onze ziekenhuizen prostaatkanker met h.i.f.u. aangepakt? Reactie infoteur, 04-06-2017
HIFU bij prostaatkanker wordt al wel, zij het op kleine schaal, toegepast in Nederland.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 02-08-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.