Microscopische colitis: symptomen, oorzaak en behandeling

Microscopische colitis: symptomen, oorzaak en behandeling Microscopische colitis (MC) is een vorm van dikkedarmontsteking. Microscopische colitis is de overkoepelende naam voor lymfocytaire en collagene colitis (CC). Dit ziektebeeld wordt gekenmerkt door chronische diarree die niet-bloederig is. Microscopische colitis wordt het meest gezien bij vrouwen van middelbare leeftijd, maar het kan zich bij mannen en vrouwen van iedere leeftijd manifesteren.
Chronische diarree / Bron: Istock.com/herjuaChronische diarree / Bron: Istock.com/herjua

Wat is microscopische colitis?

Een vorm van dikkedarmontsteking

Microscopische colitis is een vorm van dikkedarmontsteking, die chronische niet-bloederige diarree en krampen veroorzaakt. Hoewel het pijnlijk en onaangenaam kan zijn, is het in de meeste gevallen veel minder ernstig dan andere vormen van ontstekingsziekten van de dikke darm. Het heet 'microscopisch' omdat de ontsteking te klein is om met het blote oog waar te nemen. De enige manier waarop de arts de diagnose kan stellen, is om een ​​weefselmonster te nemen en deze onder een microscoop te onderzoeken.

Twee soorten microscopische colitis

Er worden twee soorten microscopische colitis onderscheiden:
  • collagene colitis; en
  • lymfocytaire colitis.

De verschillen zijn gering en de symptomen en behandelingen zijn hetzelfde. De weefsels van de twee typen microscopische colitis zien er anders uit onder de microscoop.

Inflammatoire darmziekten en darmkanker

Microscopische colitis is niet gerelateerd aan de meer ernstige soorten inflammatoire darmziekten, colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Microscopische colitis verhoogt, voor zover bekend, niet het risico op darmkanker.

Oorzaak van microscopische colitis

Diverse factoren lijken een rol te spelen bij het ontstaan van microscopische colitis. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat collagene colitis een auto-immuunziekte is. Het komt vrij frequent samen voor met auto-immuunziekten als reumatoïde artritis (reuma), schildklieraandoeningen en coeliakie, wat het vermoeden sterkt dat er een immunologische verklaring is voor MC.

Er zijn ook aanwijzingen dat er sprake is van een gestoorde barrièrefunctie van de mucosa of slijmvlieslaag van de dikke darm. Mogelijk dat genetische predispositie hierbij een rol speelt. Daarnaast wordt er een verband gelegd tussen het optreden van microscopische colitis en het (vooral middellang gebruik, d.w.z. 3 - 12 maanden) van niet-steroide pijnstillers (NSAID's), protonpompremmers (PPI's) of bepaalde antidepressiva's (SSRI's). Deze geneesmiddelen lijken een duidelijk verhoogde kans op MI te geven.

Roken vergroot de kans op het ontwikkelen van microscopische colitis.

Microscopische colitis symptomen: chronische, niet-bloederige diarree

De symptomen van microscopische colitis zijn onder meer:

Perioden met en weinig of zonder klachten kunnen elkaar afwisselen.

Onderzoek en diagnose

Bij microscopische colitis is er geen sprake van zichtbare afwijkingen bij endoscopisch of radiologisch onderzoek. De mucosa (slijmvlies) of binnenbekleding van het colon is bij endoscopie niet afwijkend. Om microscopische colitis te kunnen vaststellen of uitsluiten, kan de arts voorstellen een colonoscopie of sigmoïdoscopie uit te voeren. Bij beide procedures wordt via je anus een flexibele buis met een camera erop ingebracht om de darmen te inspecteren. Tijdens de procedure zal de arts weefselmonsters verzamelen die zullen worden gecontroleerd op tekenen van microscopische colitis. Lymfocytaire colitis wordt gekenmerkt door een vergroot aantal ontstekingscellen, 'lymfocyten' genoemd, in de darmwand en bij collagene colitis is er sprake van een verdikte bindweefsellaag (subepitheliaal collageen).

Behandeling van microscopische colitis

Medicatie

De eerste medicamenteuze optie ter behandeling van microscopische colitis is orale budesonide. Dit is een bijnierschorshormoon (corticosteroïd). Het remt ontstekingen. Er is vooralsnog geen andere evidence based therapie voor microscopische colitis. Wanneer de patiënt niet (goed) reageert op behandeling met budesonide, is het advies de richtlijnen voor de behandeling van patiënten met inflammatoire darmziekten te volgen. Behandeling met mesalazine (dit medicijn remt ontstekingen van de darmwand), of thiopurine (deze behoren tot de groep van immunosuppressiva) kan dan ingezet worden. Voorts kunnen medicijnen om diarreeklachten te verminderen worden voorgeschreven (loperamide).

Uitlokkende factor elimineren

Je moet alert zijn op mogelijke uitlokkende of onderhoudende factoren. Er kan bekeken worden of de patiënt bepaalde medicatie gebruikt dat de ziekte uitlokt. Stoppen met verdachte risicomedicatie kan dan zinvol zijn, met een daarop volgende, kortdurende herintroductie van deze medicatie. Op deze manier kan de mogelijke oorzaak van de diarree opgespoord worden.

Stoppen met roken / Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.comStoppen met roken / Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.com

Leefstijlaanpassingen

vaak worden de volgende maatregelen geadviseerd:
  • Vermijd eten, drinken of andere zaken die de symptomen kunnen verergeren, zoals cafeïne, zuivel(producten) en vet voedsel.
  • Neem vezelsupplementen en drink daarbij voldoende water.
  • Stop met het nemen van medicijnen die symptomen kunnen veroorzaken, maar doe dit altijd in overleg met je huisarts als het voorgeschreven medicijnen betreft. de arts kan je eventueel een ander medicijn voorschrijven.
  • Stoppen met roken.

Prognose

Bij de meeste mensen met microscopische colitis slaat de behandeling over het algemeen goed aan. Sommige mensen krijgen een terugval nadat ze met de behandeling zijn gestopt. Zij krijgen dan weer last van klachten.

Lees verder

© 2016 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De darmziekte collagene of microscopische colitisDe darmziekte collagene of microscopische colitisCollagene colitis (ook wel microscopische colitis of colitis collagenosa genoemd) is een weinig voorkomende ziekte die e…
Gezondheid: De ziekte van Crohn en Colitis UlcerosaGezondheid: De ziekte van Crohn en Colitis UlcerosaDe ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa zijn aandoeningen die betrekking hebben op het spijsverteringskanaal. De darmwan…
Microscopische colitis: Dikkedarmontsteking met diarreeMicroscopische colitis: Dikkedarmontsteking met diarreeMicroscopische colitis is een chronische ontstekingsziekte van de wand van de dikke darm waarbij een patiënt chronische,…
Colitis ulcerosa; symptomen, oorzaken en behandelingColitis ulcerosa; symptomen, oorzaken en behandelingColitis ulcerosa is een auto-immuunziekte die chronisch is. Het kenmerkt zich door het optreden van regelmatig terugkere…

Radiografie: Onderzoek van het lichaam met röntgenstralenRadiografie: Onderzoek van het lichaam met röntgenstralenIn tal van medische toepassingen gebruikt de arts radiografie. Deze beeldvormende onderzoekstechniek gebruikt röntgenstr…
Steken in de borst: wat kan het zijn?Pijnscheuten in de borst kunnen de aanleiding zijn van veel verschillende aandoeningen. Heel wat mensen hebben er wel ee…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Istock.com/AW
  • Bas P.M. Verhaegh, Maarten A. van Dijk, Danny Goudkade, Marieke J. Pierik en Ad A.M. Masclee. Chronische diarree door microscopische colitis. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:A9584
  • https://www.mlds.nl/chronische-ziekten/collagene-colitis/
  • http://www.darmgezondheid.nl/consumenten/nieuws/actueel-nieuws/microscopisch-colitis-een-overzichtsartikel.html
  • WebMD. What Is Microscopic Colitis? https://www.webmd.com/ibd-crohns-disease/ulcerative-colitis/proctocolectomy-overview (ingezien op 3-12-2021)
  • Afbeelding bron 1: Istock.com/herjua
  • Afbeelding bron 2: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.com
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 05-09-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.