Pijn in de anus: hoe kan je speen of aambeien behandelen?

Pijn in de anus, bloed in de stoelgang, moeilijk kunnen zitten: het zijn allemaal symptomen die kunnen wijzen op aambeien. Aambeien, speen en hemorroïden zijn termen waarmee een heel erg irritante aandoening aan de anus wordt aangeduid. Bij speen zijn bloedvaten in of rondom de sluitspier gaan zwellen waardoor een toiletbezoek pijn in de anus kan veroorzaken. Zowel inwendige als uitwendige aambeien kunnen voor last zorgen. Aambeien behandelen kan onder meer door het aanbrengen van zalf of gel aan de anus. Voor meer zitcomfort kan je eventueel gebruik maken van een aambeienkussen of een zitring. Aambeien behandelen kan in ernstige gevallen ook gebeuren door middel van een operatieve ingreep. Wat zijn de symptomen van speen en welke behandelingsvormen zijn er mogelijk?

Aambeien of speen

Aambeien of "speen" is een vervelende aandoening die voor ernstige moeilijkheden kan zorgen bij het toiletbezoek. Het gaat om bloedvaten in de anus of het uiteinde van de endeldarm die gezwollen zijn. Deze uitgezette bloedvaten zijn een soort van spataderen die de vlotte doorgang van ontlasting belemmeren. Doordat stoelgang via deze spataderen een uitweg naar buiten zoekt, kan er een druk ontstaan die leidt tot pijn en bloedingen aan de anus. Aambeien kunnen zowel inwendig als uitwendig zijn. Sommige mensen hebben aanleg voor aambeien en hebben er chronisch last van. Ook mensen die vaak en lang zitten en weinig aan lichaamsbeweging doen behoren tot de risicogroepen. Dit erg irritante fenomeen aan het zitvlak wordt ook wel speen, of met een medische term, hemorroïden, genoemd.

Symptomen speen

Als je last hebt van aambeien heb je doorgaans pijn bij het persen. Er kan bloed in de stoelgang te zien zijn, waarbij de hoeveelheid bloed sterk kan variëren. Bij grote aambeien is het bloedverlies vrij hevig. Speen kan ook gepaard gaan met krampachtige pijn en hevige jeuk in en rondom de anus. Die jeuk kan heel erg intens zijn bij het toiletbezoek zelf, maar ook daarna. Als je naar de wc gaat heb je het gevoel dat de anus als het ware verstopt of “geblokkeerd” is en de stoelgang geen uitweg vindt. Doordat je telkens slechts kleine hoeveelheden stoelgang kwijt kan moet je mogelijk vaker naar het toilet. Soms zet dit een vicieuze cirkel in werking: om pijn te vermijden ga je een volgend toiletbezoek alsmaar uitstellen, wat de kans op bijkomende aambeien nog vergroot en waardoor het probleem zich nog uitbreidt.

Aambeien behandelen

De behandeling van aambeien kan bestaan uit verschillende behandelingswijzen. Bij een lichte vorm van aambeien gaat het probleem mogelijk vanzelf voorbij. Soms gebeurt dat de aambeien bij het toiletbezoek als het ware stukspringen en met de stoelgang verdwijnen. Maar in de meeste gevallen zijn aambeien hardnekkig en vereisen ze een medische behandeling, eventueel aangevuld met een aangepast voedingspatroon.

Voeding bij aambeien

Vezels

Een behandeling die vaak onderschat wordt bij speen is een aangepast voedingspatroon. Een van de mogelijke oorzaken van aambeien is verstopping of constipatie. Doordat stoelgang zich lange tijd gaat nestelen in de endeldarm wordt een vlotte doorgang van de ontlasting bemoeilijkt. Hierdoor kan ook de kans op aambeien vergroten. Daarom is het nuttig om voedsel te eten dat de darmen helpt om de verteerde voeding vlot weg te werken. Denk hierbij vooral aan groenten en fruit met veel vezels, zoals sinaasappels, erwten, bonen en uien. Een andere tip om de kans op aambeien te verkleinen is stoelgang bevorderende thee.

Wat niet eten?

Voorts kunnen bepaalde etenswaren of dranken bij sommige mensen speen uitlokken. Sommige mensen krijgen bijvoorbeeld snel last van aambeien na het eten van pikant voedsel, terwijl bij anderen vooral koffie, rode wijn of alcohol uitlokkende factoren zijn. Als je bijvoorbeeld vaak wit brood eet heb je meer kans op verstopping, wat dan weer het risico op aambeien vergroot. Het komt erop aan om voor jezelf uit te zoeken welk voedsel een negatief effect heeft op het verkrijgen van aambeien en die voeding te vermijden.

Operatie aambeien

In ernstige gevallen kan er een ingrijpende behandeling nodig zijn. Mogelijk bieden zalf, gel of zetpillen slechts tijdelijk een oplossing en duiken de aambeien na verloop van tijd steeds opnieuw op. In dat geval is er sprake van een chronisch probleem. Blijven de inwendige of uitwendige aambeien aanslepen dan kan een ingreep uiteindelijk een oplossing bieden. Hierbij worden de aambeien operatief verwijderd. In de volksmond wordt dit ook wel “droogspuiten” van de aambeien genoemd.

Speenzalf, gel en spray

Als je last hebt van aambeien kan je in de eerste plaats zalf aanbrengen. Aambeienzalf die je zelf in en rond de anus aanbrengt kan al snel verlichting van de klachten brengen. Zalf tegen speen bevat in vele gevallen het uiterst effectieve bestanddeel cortisone. Een zalf, gel of spray zal inwerken op de getroffen plek en geleidelijk aan kunnen de aambeien in omvang verminderen, krimpen en uiteindelijk verdwijnen. Doorgaans is bij de verpakking van speenzalf ook een opzetstuk beschikbaar om op de tube te plaatsen, zodat je de zalf ook dieper in de anus kan aanbrengen. Dit kan heel erg pijnlijk aanvoelen maar wel efficiënt zijn. Om hogere gedeelten van de aars te bereiken zijn ook zetpillen tegen aambeien beschikbaar. Na enkele dagen behandeling met zalf, gel of zetpillen zou er verbetering van de toestand merkbaar moeten zijn.

Enkele voorbeelden van zalfjes tegen aambeien:

• Sperti
• Curanol
• Epianal

Zitcomfort

Naast een gerichte behandeling tegen de symptomen van aambeien kan je aanvullend ook zorgen voor wat meer algemeen “comfort”. Dit komt erop neer dat je de uitoefening van je normale activiteiten wat draaglijker maakt. Als je bijvoorbeeld op kantoor werkt kan je gebruik maken van een aambeienkussen of een zogenaamde zitring. Dit kan vooral soelaas bieden op het vlak van uitwendige aambeien. Ook bij een toiletbezoek kan je de irritatie wat verminderen door het gebruik van aambeiendoekjes.

Lees verder

• Bloed in ontlasting: oorzaken van bloederige stoelgang
• Wat te doen tegen constipatie? Tips bij verstopping
• Anusontsteking: oorzaken, symptomen, onderzoek & behandeling
• Anale trombose: symptomen, oorzaken, behandeling & tips