Hypertensieve retinopathie: Oogziekte door te hoge bloeddruk
Hypertensie, de medische term voor een te hoge bloeddruk, leidt mogelijk tot meerdere schadelijke oogaandoeningen, zoals hypertensieve retinopathie, optische neuropathie en hypertensieve choroidopathie. Hypertensieve retinopathie is de meest voorkomende oogaandoening die veroorzaakt is door een te hoge bloeddruk. Hierbij treedt schade op aan het netvlies. Het netvlies is de weefsellaag aan het achterste deel van het oog. Het zet het licht en de beelden die het oog binnenkrijgt om in zenuwsignalen die naar de hersenen gaan. Dubbelzien en een verlies van het gezichtsvermogen zijn enkele symptomen van hypertensieve retinopathie. De aandoening valt te behandelen met medicijnen in combinatie met een gezonde levensstijl. Het is belangrijk dat de patiënt zich houdt aan de behandeling want diverse oog- en andere complicaties zijn mogelijk.
Epidemiologie hypertensieve retinopathie
De aandoening komt vaker voor bij patiënten van Afrikaanse afkomst, met name Afro-Caribische patiënten. Verder zijn vrouwen vaker dan mannen getroffen.
Oorzaken: Oogziekte door te hoge bloeddruk
Hypertensie beschadigt de kleine bloedvaten in het netvlies (
retinopathie =
netvliesaandoening), waardoor de wanden verdikken, en de bloedstroom vermindert. Ook het netvlies krijgt dan minder bloed, waardoor delen van het netvlies schade oplopen. Wanneer hypertensieve retinopathie vordert, lekt bloed in het netvlies (
medische term: retina). Deze veranderingen leiden tot een geleidelijk verlies van het gezichtsvermogen, vooral als het bloed de macula (het centrale deel van het netvlies) aantast. Zelfs milde hypertensie beschadigt de netvliesbloedvaten wanneer dit jarenlang onbehandeld blijft.
Risicofactoren oogaandoening
Patiënten lopen een hoger risico op beschadiging van het netvlies en het verlies van het gezichtsvermogen in volgende omstandigheden:
Symptomen
De meeste patiënten met hypertensieve retinopathie hebben geen symptomen. Deze treden pas op in een laat stadium van de ziekte. Symptomen omvatten dubbelzien (
diplopie), een verminderde gezichtsscherpte,
pijn aan de ogen, een verlies van het gezichtsvermogen en
hoofdpijn. Plotselinge symptomen zijn een medische noodsituatie.

Hoofdpijn en een verlies van het gezichtsvermogen komen voor bij hypertensieve retinopathie /
Bron: Geralt, PixabayDiagnose: Schade aan kleine bloedvaten in netvlies
Oogonderzoek
De arts spoort een hoge bloeddruk op bij de patiënt. Een oogarts voert daarnaast een
oogonderzoek uit met behulp van een oftalmoscoop (
oftalmoscopie). Hierdoor identificeert hij het typische uiterlijk van het netvlies bij patiënten met een hoge bloeddruk. Hij zoekt zo ook naar beelden van de vernauwing van de bloedvaten (
vasoconstrictie) en tekenen dat vocht gelekt is uit de bloedvaten. Wanneer de bloeddruk extreem hoog is, ziet de oogarts de zwelling van de oogzenuw (
stuwingspapil). Deze situatie vereist een onmiddellijke medische behandeling. De arts voert verder een
fluoresceïneangiografie uit om de bloedvaten te onderzoeken en de diagnose te bevestigen.
Differentiële diagnose
De arts vindt het soms lastig om het verschil te kennen tussen hypertensieve retinopathie en diabetische retinopathie. Andere aandoeningen die te bestempelen zijn als differentiële diagnose omvatten stralingsretinopathie,
bloedarmoede (anemie: tekort aan rode boedcellen),
de ziekte van Eales (perifere vaataandoening in het oog), een ooginfarct (afsluiting van bloedvaten in netvlies) en retinale veneuze occlusie (verstopping van bloedvaten van netvlies).
Behandeling hypertensie: Medicatie en levensstijl
De oogarts wil op lange termijn de bloeddruk verlagen. Dit gebeurt door
geneesmiddelen zoals
ACE-remmers,
calciumantagonisten en
diuretica (plaspillen). Voorts volgt de patiënt een gezonde levensstijl (niet
roken, beperkt alcohol drinken, voldoende fysieke activiteiten,
gezonde en evenwichtige voeding, een gezond gewicht en een niet te stresserende levensstijl). In zeldzame gevallen is een onmiddellijke behandeling nodig om het gezichtsvermogen te redden en ook om andere complicaties te voorkomen.
Complicaties
Ogen
Hypertensie retinopathie leidt ook tot volgende oogcomplicaties:
Lichaam
Wanneer de retinale bloedvaten ernstig getroffen zijn, leidt dit tot volgende complicaties:
Prognose
De hoeveelheid schade aan de retinale bloedvaten correleert met de mate van beschadiging aan bloedvaten in andere aangetaste organen door hypertensie, zoals de hersenen, het hart en de nieren. Hoe hoger met andere woorden de bloeddruk is en hoe langer dit al zo is, hoe ernstiger de schade is. Wanneer de patiënt de bloeddruk onder controle krijgt, en slechts milde wijzigingen zijn opgetreden in de bloedvaten en andere delen van het netvlies, geneest het netvlies. Soms heeft de patiënt ernstige symptomen als gevolg van maculaoedeem in combinatie met een gezwollen oogzenuw. In dit geval is de macula of de oogzenuw permanent beschadigd.
Lees verder