Buikabces: symptomen, oorzaken en behandeling abces in buik

Buikabces symptomen zijn buikpijn, algeheel ziek zijn, gebrek aan eetlust en koorts. Een buikabces is een verzameling van pus in een niet eerder bestaande holte, die wordt omgeven door ontstoken weefsel in de buik. Een buikabces is een abces in de ruimte die door het buikvlies wordt omgeven. Het kan van invloed zijn op alle abdominale organen, maar het kan zich ook voordoen in de plooien van de darm. De diagnose kan gesteld worden op basis van een vraaggesprek met de arts, lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek en eventueel beeldvormend onderzoek. Behandeling van een buikabces bestaat uit het ontlasten van het abces via een buisje (drain) dat via de huid wordt ingebracht. Soms is een operatie nodig om het buikabces te behandelen. Toedienen van antibiotica kan ook nuttig zijn. De prognose is vaak goed, mits je er tijdig bij bent. Soms keert het abces terug. Deze zal dan weer behandeld moeten worden.

• Wat is een buikabces?
• Buikholte
• Rond de organen
• Oorzaken van een buikabces
• Risicofactoren van een abces in de buik
• Symptomen van een buikabces
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Bloedonderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Buikabces behandeling
• Percutane drainage
• Operatieve ingreep
• Voedingssonde
• Prognose
• Mogelijke complicaties

Wat is een buikabces?

Buikholte

Een abces is een een met pus gevulde holte. Abcessen kunnen overal op en in het lichaam voorkomen. Ze worden het meeste aangetroffen op de huid, een zogenaamde 'huidabces'. Een buikabces kan overal in de buikholte voorkomen. Voorkeursplekken zijn:

• onder het middenrif, een zogeheten 'subfrenisch abces';
• aan weerszijden van de dikke darm, een zogeheten 'pericolisch abces;;
• in de onderbuik en het bekken, bekend als 'bekkenabces'; en
• achter het buikvlies, een zogenaamde 'retroperitoneaal abces'.

Rond de organen

Abdominale abcessen kunnen zich vormen in of rond organen in de buikholte, zoals de lever, alvleesklier en nieren. Abdominale abcessen kunnen zich ontwikkelen zonder aanwijsbare oorzaak, maar ze worden vaak veroorzaakt door een bacteriële infectie. Ze kunnen ook optreden na een operatie van of een verwonding aan de buik.

Oorzaken van een buikabces

Een buikabces kunnen het gevolg zijn van een geperforeerde dikke darm (appendix), een galblaasontsteking, een alvleesklierontsteking, een chronische darmontsteking, diverticulitis of een buikwond. Een buikabces kan ook optreden na een operatie. Een buikabces kan worden veroorzaakt door een bacteriële infectie. De meest voorkomende bacteriën worden gevonden in de darmen. Een daarvan is Escherichia coli of E. coli. Onbehandeld zullen de bacteriën zich vermenigvuldigen en ontstekingen veroorzaken en gezond weefsel aantasten.

Risicofactoren van een abces in de buik

Buikoperatie, buiktrauma en aandoeningen, zoals diabetes of inflammatoire darmaandoeningen (colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), kunnen een verhoogd risico geven op een buikabces.

Symptomen van een buikabces

Algemene symptomen van een buikabces zijn buikpijn en gevoel van ziek zijn. Veel voorkomende symptomen van een buikabces zijn verder:

• Koorts;
• Pijn op de borst of pijn in de schouder;
• Gebrek aan eetlust;
• Misselijkheid en overgeven;
• Verandering in de stoelgang;
• Diarree of slijm in de ontlasting;
• Rectale gevoeligheid of een aandranggevoel;
• Een gezwollen buik;
• Lage rugpijn.

Klachten die optreden hangen af van de locatie en de grootte van het abces.

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Na vraaggesprek met de arts over je klachten (anamnese), zal een lichamelijk onderzoek volgen. Hij zal de temperatuur opnemen en je buik controleren op gevoeligheid. Soms kan het abces worden gevoeld als een massa in de buik.

Bloedonderzoek

Daarnaast kan bloedonderzoek nodig zijn. Bloed kan worden onderzocht op tekenen van infectie. Bijzonder geschikt zijn tests die kijken naar het aantal witte bloedcellen en andere indicatoren van een ontsteking.

Beeldvormend onderzoek

Beeldonderzoek kan worden gedaan om te controleren of er een abces aanwezig is. Vaak wordt een computertomografie of CT-scan gebruikt. Andere technieken, zoals echografie of magnetische resonantiebeeldvorming of MRI, kunnen ook worden gedaan. Middels beeldvormend onderzoek kan de plaats van het abces en de oorzaak ervan bepaald worden.

Buikabces behandeling

Antibiotica kunnen helpen bij de behandeling van een infectie die een buikabces heeft veroorzaakt. Maar zodra het abces tot ontwikkeling is gekomen, helpt antibiotica niet zo goed. Een buikabces moet vaak worden gedraineerd om te genezen. Antibiotica voorkomt een infectie door de drainage. Het type antibiotica zal afhangen van hoe ernstig het abces is, je leeftijd, je algehele gezondheid en andere factoren.

Percutane drainage

Een manier om pus te verwijderen is door middel van percutane drainage. Dit is een ingreep waarbij via de huid (percutaan) een naald of buisje in het abces wordt gebracht, waarna deze ontlast wordt. Je krijgt daarbij een lokaal anestheticum om je te helpen ontspannen en pijn te voorkomen.

Operatieve ingreep

Een andere manier om het abces te draineren is met een operatie. Hierna wordt de buikholte grondig gespoeld en drooggedept. Middels een operatieve ingreep kan tegelijk de onderliggende oorzaak behandeld worden.

Voedingssonde

Terwijl je wordt behandeld voor een buikabces, kan je nutritionele ondersteuning nodig hebben. Dit kan door een voedingssonde. Dit is een dun, flexibel slangetje dat je je neus, keel, slokdarm en maag in de dunne darm wordt geplaatst.

Prognose

Het resultaat van de behandeling hangt af van de oorzaak van de infectie en hoe de behandeling is ingezet. Adequate en vroegtijdige behandeling geeft een gunstig resultaat. Een recidief (terugkeer) is echter niet uit te sluiten.

Mogelijke complicaties

Complicaties zijn onder meer:

• Terugkeer van het abces;
• Openbarsten van een abces;
• Verspreiding van de infectie naar de bloedbaan (sepsis); en
• Wijdverbreide infectie in de buik.

Lees verder

• Buikpijn na eten: oorzaken van buikkrampen na het eten
• Buikpijn links of rechts en zeurende of stekende buikpijn
• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Abces in huid of lichaam: met pus gevulde zwelling in holte
• Abces: oorzaken, symptomen en behandeling van abcessen