Artritis psoriatica: combinatie van artritis en psoriasis

Artritis psoriatica (AP) is een vorm van ontstekingsreuma bij huidziekte psoriasis en valt onder de auto-immuunziekten. Het is een vorm van reuma die zich ontwikkelt bij psoriasis (een huidziekte). Ongeveer vijf tot tien procent van de mensen met psoriasis krijgt last van artritis psoriatica. Het ziektebeeld is niet voorspelbaar, de ene periode kun je last hebben van je gewrichten, de andere keer kan het gaan om huidklachten.

Inhoud artikel

• Psoriasis
• Andere benamingen voor artritis psoriatica
• Bij wie komt artritis psoriatica voor?
• Oorzaak
• Symptomen
• Diagnose
• Behandeling
• Wat je zelf kunt doen
• Prognose
• Verschil tussen artritis psoriatica en reumatoïde artritis

Psoriasis

Psoriasis is een huidziekte, waarbij er een verstoring is van de hoorncellen. Dit leidt tot schilferen van de huid en een ontstoken hoornlaag. Bij vijf tot tien procent van de mensen die lijden aan psoriasis treedt ook artritis op, dit wordt dan artritis psoriatica genoemd

Andere benamingen voor artritis psoriatica

• AP
• Artritis psoriasis
• Psoriasis arthropathica

Bij wie komt artritis psoriatica voor?

Zowel mannen als vrouwen kunnen getroffen worden door artritis psoriatica en even vaak. Veelal begint het ziektebeeld bij een leeftijd tussen de twintig en de dertig jaar, maar het kan op iedere leeftijd starten. Hoe ernstig de ziekte zich uit, kan per persoon verschillen.

Oorzaak

Waar artritis psoriatica door veroorzaakt wordt is niet helemaal duidelijk. Wel dat het een auto-immuunziekte is, dit houdt in dat het lichaam zich keert tegen lichaamseigen cellen en processen. Bij artritis psoriatica zijn de T-lymfocyten (bepaalde witte bloedcellen) overactief. In de gewrichten die ontstoken zijn en in de huidschilfers zijn buitengewoon veel T-lymfocyten te vinden. Er is het vermoeden dat erfelijkheid een rol speelt bij de ontwikkeling van het ziektebeeld, artritis psoriatica komt vaker voor in bepaalde families. Andere factoren die een rol kunnen spelen zijn roken, overmatig alcoholgebruik, overbelasting, stress, infecties en bepaalde medicijnen.

Symptomen

Mensen die lijden aan artritis psoriatica hebben te maken met artritis en met psoriasis. Iemand kan de ene keer last hebben van huidklachten (rode plekken, jeuk en schilfers), de andere keer spelen vooral de gewrichten (pijn, zwelling, stijfheid) op. Als gewrichtjes in tenen of vingers opzwellen en pijn doen, dan wordt dit ook wel worstteen of worstvinger genoemd. Ook behoort vermoeidheid tot de verschijnselen.

Symptomen die soms optreden

• Ontsteking van de ogen (door droogheid ogen)
• Ongeveer twintig tot dertig procent van de mensen met artritis psoriatica heeft last van ontstekingen in de wervelkolom.
• Er kan een beeld ontstaan dat doet denken aan Bechterew, het gaat dan om ontstekingen aan de kleine wervels die te vinden zijn tussen borstbeen en ribben.
• Ontsteking van het SI-gewricht. Dit ligt tussen heiligbeen en darmbeen.
• Door een overmaat aan histamine in het bloed kan iemand last hebben van een benauwd gevoel, allergieën en jeuk.

Diagnose

De diagnose kan gesteld worden nadat de arts de klachten heeft gehoord en er lichamelijk onderzoek is verricht. Verder worden er meestal röntgenfoto’s gemaakt. Hierop kunnen bij artritis psoriatica de volgende afwijkingen worden gezien: de gewrichten van de laatste vingerkootjes kunnen afwijkingen vertonen, de botjes in de gewrichtsruimte kunnen vergroeid zijn, er kan sprake zijn van aangroeisel van bot vlakbij de gewrichten, bij de aanhechting van de pezen kan kalkneerslag te zien zijn. Verder kan op de foto’s vermindering van botweefsel en kraakbeen grenzend aan de gewrichtsspleten gezien worden.

Behandeling

Bij artritis psoriatica wordt de artritis aangepakt door middel van medicijnen. Een arts schrijft vaak eerst ontstekingsremmende pijnstillers voor, ook wel bekend onder de naam NSAID’s. Als deze niet voldoende helpen of als er schade wordt verwacht aan de gewrichten, dan kan er een klassieke reumaremmer worden ingezet (DMARD) of een biologische reumaremmer. Een biologische reumaremmer heeft zowel effect op gewrichtsklachten als op huidklachten. Biologische reumaremmers mogen alleen worden voorgeschreven door medisch specialisten, bijvoorbeeld een reumatoloog. Als iemand last heeft van een ontstoken gewricht of meerdere ontstoken gewrichten dan kan een injectie met prednison een optie zijn. De psoriasis wordt behandeld met lokale behandelingen. Deze zorgen ervoor dat de celdeling die te snel gaat, geremd wordt. Ook hoopt men dat hiermee de jeuk minder wordt. Lichttherapie is ook een van de mogelijkheden van behandeling, dan moet er ten minste twintig procent van de huid zijn getroffen.

Wat je zelf kunt doen

Het is belangrijk om een goed evenwicht te vinden tussen rust en beweging. Om verstijving te beperken, is het van belang om te bewegen. Denk dan aan wandelen, fietsen, zwemmen. Bij ontstoken gewrichten is het belangrijk dat je deze niet te zwaar belast. Koude kompressen kunnen verlichting brengen bij gewrichten die ontstoken zijn. Vermijd ruimten die koud en vochtig zijn, zorg ervoor dat je lichaam en geest niet overbelast. Zorg voor genoeg nachtrust. Een goede lichaamshouding is belangrijk en zorg voor kleding die lekker zit en goed schoeisel.

Prognose

Artritis psoriatica wordt behandeld met medicijnen. Deze kunnen het proces flink afremmen, maar de ziekte is niet te genezen. Dat iemand blijft bewegen en op tijd rust pakt is ook van zeer groot belang.

Verschil tussen artritis psoriatica en reumatoïde artritis

De verschijnselen die iemand met artritis psoriatica heeft, lijken op die van reumatoïde artritis. Het zijn beide vormen van ontstekingsreuma, maar reumatoïde artritis verloopt veelal wat minder heftig. Bij artritis psoriatica worden meestal de kleine gewrichten (zoals vingers en tenen) getroffen door ontstekingen, bij reumatoide artritis kunnen ook andere gewrichten getroffen worden.

Lees verder

• Auto-immuunziekten: oorzaken, typen, behandeling, prognose
• Psoriasis: oorzaak, symptomen, behandeling, prognose
• Reumatoïde artritis of chronische gewrichtsreuma: symptomen
• Ziekte van Bechterew of Spondylitis ankylopoetica: symptomen