Groene urine: oorzaken en symptomen van groene urine of plas

Groene urine is een zeldzaam verschijnsel. Wanneer de kleur van urine groen wordt, is dit het gevolg van interne of externe factoren. Kleurstoffen en medicijnen zijn enkele van de externe factoren van groen gekleurde urine. Infecties kunnen ook deze veranderingen in kleur geven, evenals langdurende ontstekingen, zelfs als er geen infectie is. Dat laatste resulteert in een afbraak van neutrofielen, een type immuuncellen, die een groen pigment aanmaakt. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van groene urine. Een urineweginfectie is de meest voorkomende en de urine is dan vaak donkerder of troebel, maar het kan ook een groenachtige tint hebben. Echte groene urine is zeldzaam en komt meestal door kleurstoffen van voeding of van bepaalde medicijnen. Bepaalde voedingsmiddelen, zoals asperges, en het gebruik van bepaalde supplementen kan ook van invloed zijn op de urinekleur. Groene urine wordt niet geassocieerd met zwangerschap.

• Groene urine
• Oorzaken van groene urine
• Eten en drinken
• vaak niet opgemerkt
• Kunstmatige en natuurlijke kleurstoffen
• Symptomen
• Behandeling
• Blaas- en nierontstekingen
• Pseudomonas
• Nierontsteking
• Symptomen
• Behandeling
• Prostaatontsteking
• Pseudomonas is soms de boosdoener
• Symptomen
• Behandeling
• Geneesmiddelen
• Aantal medicijnen kunnen je plas groen doen kleuren
• Symptomen
• Behandeling
• Groene urine door vitaminen
• Overige oorzaken van groene urinekleur
• Hyperbiliverdinemie
• Ziekte van Hartnup
• Onderzoek en diagnose
• Het gesprek met je arts: waar komt die kleur vandaan?
• Urineonderzoek: snel de boosdoener opsporen
• Medicatie en voeding: de rol van wat je inneemt
• Bloedonderzoek: hoe werken je nieren?
• Beeldvorming: een kijkje in de nieren en blaas
• Conclusie: een onverwachte kleur, maar vaak onschuldig

Groene urine

Als blauw pigment in urine terechtkomt, is de kleur vaak groen omdat het blauw zich mengt met het gele urochroom dat van nature in urine aanwezig is. Urine dankt zijn gele kleur aan de gepigmenteerde stof 'urochroom'. Groene urine is geen dagelijks verschijnsel, maar er zijn gevallen bekend waarbij het gebruik van bepaalde medicijnen groene of blauwgroene urine veroorzaken, waaronder het anesthetische propofol, de maagzuurremmer cimetidine en de tricyclische antidepressiva amitriptyline. De verkleuring is een onschadelijk neveneffect van deze geneesmiddelen. Asperges voegen soms een groenachtige tint toe aan urine die ook volkomen ongevaarlijk is. Maar groene urine kan echter ook een teken zijn van een urineweginfectie of een bacteriële infectie die in het bloed is gekomen. Het verschijnsel van bacteriën in de bloedbaan wordt 'bacteriëmie' genoemd.

Oorzaken van groene urine

Enkele van de meest waarschijnlijke oorzaken van groene urine zijn het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, bepaald voedsel of drinken, blaas- en nierontsteking en prostaatontsteking. Groene urine is een symptoom dat op zichzelf kan voorkomen of gepaard kan gaan met diverse andere symptomen. Het opmerken van de aanwezigheid van deze andere symptomen kan nuttig zijn bij het diagnosticeren van het onderliggende probleem.

Eten en drinken

vaak niet opgemerkt

De meest waarschijnlijke oorzaak van groene urine komt uit de kleurstoffen die in bepaalde voedingsmiddelen en dranken aanwezig zijn, vooral wanneer het in grote hoeveelheden wordt verteerd. Hoewel kleurstoffen aanwezig zijn in een aantal verschillende voedingsmiddelen en dranken, wordt het meestal afgebroken of is het slechts in zeer geringe mate aanwezig in de urine of in de stoelgang, vaak zo gering dat het niet wordt opgemerkt.

Kunstmatige en natuurlijke kleurstoffen

Gewoonlijk is de kleurstof in het voedsel of de drank die groene urine veroorzaakt, ook groen. Blauwe kleurstoffen kunnen echter ook groene urine veroorzaken. Het komt meestal door de sterke kunstmatige kleurstoffen, maar het kan ook voorkomen door natuurlijke pigmenten zoals die in asperges worden aangetroffen. Niet alleen kunnen asperges urine een groene tint geven, het geeft je plas ook een karakteristieke vreemde geur. In feite staan asperges erom bekend dat ze je plas een vreemde geur kunnen geven. Alcoholische dranken met sterke groene of blauwe kleurstoffen kunnen ook groene urine veroorzaken, aangezien alcohol een diureticum (vochtafdrijvende middel) is.

Symptomen

Er zijn meestal geen andere symptomen aanwezig bij groene urine die wordt veroorzaakt door voedingsmiddelen en dranken.

Behandeling

In de meeste gevallen is geen behandeling nodig omdat de abnormale urinekleur na enige tijd weer normaal is. Veel water drinken kan dit proces versnellen.

Blaas- en nierontstekingen

Pseudomonas

Urineweginfecties komen veel voor, vooral bij vrouwen. De meeste van deze infecties worden veroorzaakt door bacteriën. Deze bacteriën komen meestal in de urethra of plasbuis terecht en reizen vervolgens naar de blaas waar ze zich aan de blaaswand vasthechten en een ontsteking veroorzaken. Een blaasontsteking wordt ook 'cystitis' genoemd. Een urineweginfectie met pseudomonas, dat is een geslacht van bacteriën, kan een groenachtige, stinkende urine veroorzaken.

Nierontsteking

Soms kan de infectie zich verder uitbreiden tot de nieren. Een nierbekkenontsteking staat bekend als pyelonefritis. Het is ook mogelijk dat de bacteriën van een andere infectieplaats reizen en de nier door de bloedbaan bereiken. Blaasontstekingen komen vaker voor dan nierontstekingen.

Symptomen

Het is mogelijk dat urineweginfecties weinig of geen symptomen geven. Deze stille infecties kunnen langdurig aanhouden. Meestal zijn de volgende symptomen aanwezig:

• Frequent urineren;
• Pijn of branderig gevoel bij het plassen;
• Vaker aandrang om te plassen, maar per keer minder plassen;
• Aandrang om te plassen op zich kan al pijn doen;
• Pijn in onderbuik of (lage) rug;
• De plas kan troebel zijn of er kan bloed in aanwezig zijn;
• De plas kan sterk ruiken of stinken;
• Bij een gewone blaasontsteking heb je mogelijk wat verhoging, maar geen koorts;
• Een ontsteking van het nierbekken gaat vaak gepaard met koorts en pijn in je flank of zij.

Behandeling

Raadpleeg bij vermoeden van een urineweginfectie je huisarts. Behandeling met antibiotica of andere medicijnen is vaak nodig.

Prostaatontsteking

Pseudomonas is soms de boosdoener

De prostaat is een kleine klier die onder de blaas zit bij mannen. De prostaat kan om verschillende redenen gaan ontsteken. Vaak zijn bacteriën de boosdoener. Een prostaatontsteking komt vaker voor bij mannen jonger dan 50 jaar in tegenstelling tot een vergrote prostaat, die vaker mannen van 50 jaar en ouder treft.

Een prostaatontsteking of prostatitis kan acuut of chronisch zijn. De laatste kan bacterieel of niet-bacterieel zijn. Acute bacteriële prostaatontstekingen hangen samen met blaasinfecties. Een enkele keer is Pseudomonas de boosdoener van prostatitis en deze bacterie kan groene urine veroorzaken.

Symptomen

De symptomen van acute prostatitis lijken op een blaasontsteking, hoewel chronische prostatitis kan verlopen zonder opvallende symptomen of zelfs asymptomatisch kan zijn. Andere symptomen zijn teelbalpijn, pijn tijdens ejaculatie en soms bloed in de sperma.

Behandeling

Raadpleeg een arts. Antibiotica of andere geneesmiddelen kunnen nodig zijn.

Geneesmiddelen

Aantal medicijnen kunnen je plas groen doen kleuren

Een aantal geneesmiddelen kan de kleur van urine veranderen, hoewel groene urine een ongewoon bijwerking is. Deze verandering van urinekleur kan voor verschillende redenen optreden. Het kan worden gezien bij tricyclische antidepressiva zoals amitriptyline, een cytostaticum zoals doxorubicine (remt kanker), een anestheticum zoals propofol, geneesmiddelen voor bloedstoornissen zoals methyleenblauw en NSAID's zoals indomethacine. Fluoresceïne is een oranje kleurstof die gebruikt wordt in diagnostisch onderzoek, en soms kan dit groene urine veroorzaken.

Symptomen

De aanwezigheid van andere symptomen bij de groene urine hangt af van het gebruikte geneesmiddel en de onderliggende aandoening. Als bijwerking van een geneesmiddel is het mogelijk dat alleen groene urine voorkomt, zonder andere symptomen of bijwerkingen.

Behandeling

In de meeste gevallen vereist groene urine als gevolg van het gebruik van bepaalde geneesmiddelen of stoffen die voor medische doeleinden worden gebruikt (iatrogene oorzaken) geen behandeling. Stop nooit met het gebruik van een geneesmiddel door de aanwezigheid van bijwerkingen zonder eerst een arts of apotheker te raadplegen.

Groene urine door vitaminen

Mensen hebben een bepaalde hoeveelheid essentiële voedingsstoffen nodig voor (het handhaven van) een goede gezondheid. Als je te veel van sommige vitaminen binnenkrijgt, kan dit reacties in je lichaam veroorzaken. Groene urine is een reactie die verband houdt met een overvloed aan vitaminen, omdat je lichaam aan de slag gaat om zich te ontdoen van de overmaat aan vitaminen. Een heldere groene tint kan duiden op een overmaat van B-vitaminen. Dit kan optreden bij het gebruik van vitaminesupplementen en overconsumptie van B-vitaminen in je voedsel. Vitamine B en dan met name riboflavine (vitamine B2), dat van zichzelf een intens gele kleur heeft, geeft de urine echter vaak een fellere gele kleur en dus niet een groenachtige kleur.

Overige oorzaken van groene urinekleur

Hyperbiliverdinemie

Hyperbiliverdinemie is een zeldzame, genetische leverziekte. Deze ziekte wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van groene verkleuring van huid, urine, plasma en andere lichaamsvloeistoffen of lichaamsdelen (sclerae) door verhoogde gehaltes van biliverdine. Biliverdine is groene galkleurstof. Indien er een mutatie is opgetreden in het biliverdinereductase-gen, kan ophoping van biliverdine optreden waarbij er groenverkleuring van de urine kan ontstaan.

Ziekte van Hartnup

Een andere oorzaak van groene verkleuring van urine is de ziekte van Hartnup. Dis is een zeldzame, erfelijke stofwisselingsziekte, veroorzaakt door een stoornis in het aminozuurmetabolisme.

Onderzoek en diagnose

Groene urine kan behoorlijk schrikken zijn, vooral omdat het niet iets is wat je dagelijks ziet. Maar voordat je direct in paniek raakt, weet dat er meerdere mogelijke oorzaken zijn voor die onverwachte kleur. Laten we het onderzoek en de diagnose van groene urine onder de loep nemen!

Het gesprek met je arts: waar komt die kleur vandaan?

Als je urine ineens groen is, is een gesprek met je arts de eerste stap. Je arts zal vragen stellen over je dieet, medicatie en eventuele veranderingen in je gezondheid. Groene urine kan worden veroorzaakt door iets simpels als voedsel of kleurstoffen (denk aan asperges of felgekleurde snoepjes), maar kan ook te maken hebben met medicijngebruik of een infectie. Het is belangrijk om eerlijk te zijn over wat je de afgelopen dagen hebt gegeten of ingenomen.

Urineonderzoek: snel de boosdoener opsporen

De volgende stap is een urineonderzoek. Hierbij lever je een kleine hoeveelheid urine in, die direct wordt getest. Dit kan helpen om de aanwezigheid van bacteriën, bloed of andere stoffen te detecteren. Vaak is groene urine het gevolg van een urineweginfectie met specifieke bacteriën, zoals Pseudomonas, die de kleur van je urine kunnen veranderen. Dit urineonderzoek is een snelle en effectieve manier om vast te stellen of een infectie de boosdoener is.

Medicatie en voeding: de rol van wat je inneemt

Je arts zal ook kijken naar eventuele medicatie die je gebruikt. Bepaalde medicijnen kunnen de urine een groene kleur geven, zoals sommige antibiotica of anesthetica. Daarnaast kan je dieet ook een rol spelen. Groenten zoals asperges, of voedingsmiddelen met kunstmatige kleurstoffen, kunnen de urine tijdelijk groen maken. Vaak is dit onschuldig en verdwijnt de kleur zodra de stoffen uit je lichaam zijn.

Bloedonderzoek: hoe werken je nieren?

Als de oorzaak van de groene urine niet meteen duidelijk wordt, kan een bloedonderzoek nodig zijn. Dit kan helpen om te controleren of je nieren goed functioneren en of er andere onderliggende gezondheidsproblemen zijn die invloed hebben op de kleur van je urine. Problemen met de lever of galwegen kunnen soms ook zorgen voor een abnormale urinekleur, en bloedonderzoek kan helpen om dit op te sporen.

Beeldvorming: een kijkje in de nieren en blaas

In zeldzame gevallen, als de groene urine aanhoudt en er geen duidelijke oorzaak is, kan je arts beeldvormende onderzoeken aanbevelen, zoals een echografie of een CT-scan. Hiermee kan de arts de nieren en blaas van binnen bekijken om te controleren op afwijkingen, zoals stenen of tumoren, die mogelijk invloed hebben op de urinekleur.

Conclusie: een onverwachte kleur, maar vaak onschuldig

Groene urine is zeker opvallend, maar het is vaak onschuldig en tijdelijk. Of het nu komt door voedsel, medicatie, of een lichte infectie, het goede nieuws is dat de oorzaak meestal eenvoudig te achterhalen is. Door een gesprek met je arts, een urineonderzoek en eventueel aanvullende tests, krijg je snel duidelijkheid over wat er speelt. En voor je het weet, is die groene kleur weer verleden tijd!

Lees verder

• Urine kleur: blauwe of groene urine en oranje-rode plas
• Blauwe urine: oorzaken en symptomen van blauwe urine of plas
• Rode urine: oorzaken rood gekleurde urine bij man en vrouw
• Urine of plas: afwijkingen in kleur of hoeveelheid urine
• Bloed in de urine: oorzaken bloed in plas bij man en vrouw