Navelontsteking: symptomen, oorzaak, behandeling en zelfzorg

Een navelontsteking is een vervelende klacht. Vaak zijn er bacteriën in het spel. Volgens een onderzoek uit 2012 gepubliceerd in het tijdschrift PLOS ONE, blijken er meer dan 2.300 soorten bacteriën in de navel te leven. De gemiddelde navel bevat volgens de onderzoekers zo'n 67 verschillende bacteriën. Bij gezonde individuen veroorzaken deze bacteriën normaal gesproken geen problemen. Een paar factoren en leefstijlkeuzes (zoals een navelpiercing) kunnen echter bijdragen aan een verhoogd risico op een navelinfectie. Een navelontsteking, hetzij bacterieel hetzij door een overgroei van gist, is een relatief veel voorkomend probleem. Een navelontsteking is gemakkelijk te herkennen. Afscheiding en een vreemde geur zijn meestal indicatief voor een infectieus proces. De vorm van de navel draagt bij aan een verhoogd risico op infecties, vooral als de hygiëne te wensen overlaat. Diepe navels met meer plooien hebben meer kan om ontstoken te raken.

• Wat is een navelontsteking?
• Soorten ontstekingen in de navel
• Bacteriële infectie
• Ontstoken talgkliercyste
• Schimmelinfectie
• Urachuscyste
• Diabetische infectie
• Ontstoken navelpiercing
• Risicofactoren
• Hygiëne
• Overgewicht
• Andere factoren
• Symptomen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een navelontsteking
• Medische behandeling
• Huismiddeltjes
• Preventie

Wat is een navelontsteking?

De navel is het litteken dat achterblijft na het verdrogen van de navelstreng bij een baby. De navel is een natuurlijke lichaamsholte, vaak met allerlei plooien, die bacteriën en gist alles geeft wat ze nodig hebben om te groeien. Het is warm en vochtig, en vuil, zweet, lotion en pluisjes kunnen zich gemakkelijk in de navel ophopen. Dit is precies wat infectie-veroorzakende bacteriën nodig hebben om te groeien en een kolonie te vormen.

Soorten ontstekingen in de navel

Er zijn verschillende soorten ontstekingen in de navel:

Bacteriële infectie

Bacteriën zijn de meest voorkomende boosdoeners. Allerlei stoffen (zweet, pluisjes, resten van cosmetische producten) verschaffen de bacteriën 'voedsel' om te groeien en zich te vermenigvuldigen. Bruine of gele navelafscheiding is een veel voorkomend symptoom van een bacteriële infectie.

Ontstoken talgkliercyste

Een talgkliercyste in het navelgebied die ontstoken raakt, kan ook bijdragen aan infectie, pijn of zwelling. Als de cyste beschadigd raakt door er bijvoorbeeld aan te krabben, kan deze gemakkelijk geïnfecteerd raken.

Schimmelinfectie

Candida is de meest voorkomende oorzaak van een schimmelinfectie van de huid. Het kan op elk deel van het lichaam voorkomen, inclusief de navel. Een rode en gevoelige navel die omgeven is door een schilferige huid met korstvorming, is meestal een aanwijzing voor een candida-probleem.

Urachuscyste

De urachus is het kanaal gelegen binnen de navelstreng dat de afvoer van urine uit de blaas van de foetus mogelijk maakt. Een urachuscyste is een misvorming van de urachus. De infectie van dit kanaal wordt urachuscyste genoemd en het zal symptomen hebben die vergelijkbaar zijn met die van een gewone infectie.

Diabetische infectie

Mensen met diabetes hebben een verminderde weerstand tegen infecties. Zij hebben dan ook vaker huidinfecties dan mensen zonder diabetes. Een kwarkachtige ontlading is typerend voor navelstrenginfecties veroorzaakt door diabetes.

Ontstoken navelpiercing

Een navelpiercing kan complicaties geven, zoals een ontstoken navel. Mensen met navelstrengpiercings zijn meer vatbaar voor het ervaren van dergelijke infecties dan andere personen. Het risico is groot als bij het plaatsen van de piercing niet hygiënisch wordt gewerkt. In feite creëer je met het plaatsen van een piercing een wondje, dat vatbaar is voor infectie met bacteriën.

Risicofactoren

Hygiëne

De belangrijkste risicofactor voor een navelontsteking is een slechte persoonlijke hygiëne. Als je niet regelmatig je navel schoonmaakt dan kan zich daar vuil en zweet ophopen. Bacteriën en schimmels beginnen te groeien en de overgroei kan tot een ontsteking leiden. Maar alleen schoonmaken is niet voldoende. Zeep en water die in de navel achterblijven, zijn behoorlijk schadelijk. Dus spoel je navel goed na en dep deze daarna droog.

Overgewicht

Overgewicht of obesitas creëren uitstekende omstandigheden voor de groei van bacteriën en schimmels. Mensen die morbide obesitas hebben, kunnen het ook moeilijk vinden om een ​​goede persoonlijke hygiëne te handhaven en alle lichamelijke plooien en spleten grondig te reinigen.

Andere factoren

Hoewel gebrekkig hygiëne de belangrijkste risicofactor is, zijn er nog een paar andere factoren die de kans op een navelontsteking vergroten:

• Navelpiercing.
• Frequent aanraken van de navel: vele soorten bacteriën zijn aanwezig op de vingertoppen en deze breng je over naar de navel als je deze steeds aanraakt.
  Navelpiercing / Bron: Gabuchan, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
• Recente operatie aan de buik.
• Een snee of een wond: een snee in een deel van het lichaam dat niet wordt behandeld en gedesinfecteerd, kan gemakkelijk rood en opgezwollen raken.
• Kledingkeuze: nauwsluitende kleding, elastische banden en synthetische stoffen veroorzaken geen navelontsteking, maar kunnen de symptomen verergeren.
• Synthetische vezels absorberen geen vocht, wat de perfecte omstandigheden creëert voor de groei van bacteriën en schimmels. Je kunt het beste kleding van katoen of linnen dragen.
• Zwangerschap: net als strakke kleding veroorzaakt zwangerschap geen navelinfecties. Het verhoogt echter het risico.

Symptomen

De meest voorkomende symptomen van een navelontsteking die mensen ervaren, zijn onder meer:

• Pijn, zwelling en roodheid in het navelgebied;
• Warme huid;
• Een constante jeuk of een tintelende, prikkende sensatie;
• Afscheiding van pus: een groenachtige, gele of bruinachtige vloeistof;
• Slechte geur (een stinkende navel);
• Bloeden van de navel;
• Braken en duizeligheid (alleen in ernstige gevallen).

Onderzoek en diagnose

Een lichamelijk onderzoek zal meestal voldoende zijn om een ​​navelontsteking te diagnosticeren. In sommige gevallen kan de arts een uitstrijkje nemen voor nader onderzoek in het laboratorium om de soort bacteriën of schimmels te identificeren die tot de infectie hebben geleid.

Behandeling van een navelontsteking

Er zijn twee mogelijke behandelingen: sommige worden voorgeschreven door een arts, andere bestaan uit huismiddeltjes.

Medische behandeling

De huisarts kan een antibioticazalf en een krachtig ontsmettingsmiddel voorschrijven. Bij een schimmelinfectie zal een schimmeldodend medicijn worden voorgeschreven. Een operatieve ingreep is alleen nodig in extreme gevallen van navelinfecties. De arts kan ook het spoelen met zout water aanbevelen om bacteriën te elimineren en de navel schoon te houden. De spoeling wordt gedaan door een theelepel zout in warm water op te lossen. Zoutoplossing is ook verkrijgbaar in de meeste apotheken. Na het spoelen moet je je navel goed droogmaken met een zachte handdoek. Droog deppen is beter dan wrijven. Mensen met een piercing moeten deze verwijderen totdat de infectie is geweken. Navelafscheiding kan worden gereinigd met waterstofperoxide (een mild antisepticum) om het gebied droog en schoon te houden.

Huismiddeltjes

Een paar huismiddeltjes kunnen worden gebruikt in geval van een milde navelontsteking. Raadpleeg altijd wel eerst de huisarts. Het doel van de meeste behandelingen is om de bacteriën te doden en Candida groei onder controle te krijgen.

Tea tree olie
Tea tree olie is een van de meest populaire natuurlijke behandelingen voor een navelontsteking. Het middel heeft krachtige antibacteriële, antimicrobiële en antiseptische eigenschappen. Tea tree olie kan worden verdund in kokosolie en meerdere keren per dag op het getroffen gebied worden aangebracht. Breng geen onverdunde tea tree olie aan op de navelstreek.

Kurkuma
Kurkuma of geelwortel is ook bekend om zijn krachtige antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen. Voeg een beetje water toe aan je kurkumapoeder en roer dit mengsel. Je krijgt een dikke pasta. Breng deze aan op het ontstoken gebied en laat het drogen. Nadat de kurkuma poeder volledig is opgedroogd, maak je het gebied voorzichtig schoon en daarna droog deppen. Kijkt uit met je kleding, want kurkuma is moeilijk uit je kleding te verwijderen.

Preventie

Als je net een piercing hebt laten zetten, diabetes hebt of een ander risico loopt om een ​​navelontsteking te krijgen, dan is het verstandig een aantal preventieve maatregelen in acht te nemen:

• Was je handen altijd grondig met zeep of gebruik de alcoholdoekje voordat je de piercing behandelt die je zojuist hebt laten zetten. Handen wassen verwijdert ziektekiemen en helpt infecties voorkomen.
• Speel niet met je piercing en trek er niet aan.
• Probeer niet op je buik te slapen.
• Het gebied spoelen met een zoutoplossing (zelfs als je gezond bent) helpt goed om bacteriële overgroei te voorkomen.
• Verander je kledingkeuzes. Kies voor losse kleding gemaakt van natuurlijke stoffen zoals katoen en linnen. Ze houden je huid droog en verminderen het risico op irritatie.
• Douche eenmaal per dag je navelstreek met lauw water. Daarna voorzichtig droog deppen.
• Zorg ervoor dat er na het douchen of baden geen sporen van zeep of douchegel achterblijven.
• Zorg ervoor dat elke spleet, van bilnaad tot navel, droog is voordat je kleding aandoet.
• Als je gevoelig bent voor Candida-problemen, kun je misschien een verandering in je dieet overwegen. Verminder de inname van suikerhoudend en verwerkt voedsel, alcohol, pinda’s, etc.
• Gebruik geen openbare zwembaden nadat je een piercing hebt laten plaatsen.
• Eet meer fruit en groenten. Junkfood smaakt heerlijk, maar het maakt je lichaam vatbaar voor een breed scala aan problemen. Na verloop van tijd leer je te genieten van compleet en natuurlijk voedsel. Gezond eten past binnen een gezonde leefstijl.

Noten:

1. Jiri Hulcr, Andrew M. Latimer, Jessica B. Henley, Nina R. Rountree, Noah Fierer, Andrea Lucky, Margaret D. Lowman, Robert R. Dunn. A Jungle in There: Bacteria in Belly Buttons are Highly Diverse, but Predictable. Published: November 7, 2012 https://doi.org/10.1371/journal.pone.0047712

Lees verder

• Ontstoken navel: symptomen, oorzaak en behandeling
• Afscheiding of vocht uit de navel: oorzaken navelafscheiding
• Stinkende navel (navel stinkt): symptomen en oorzaken
• Pijn aan navel: oorzaken van pijnlijke navel of navelpijn