Tintelingen aan tong: Oorzaken van tintelende gevoelens tong

De tong is een zeer gevoelig orgaan. Dit lichaamsdeel is rijk aan bloedvaten en zenuwuiteinden. Bij tongtintelingen hebben patiënten een verdoofd, tintelend, brandend of prikkend gevoel aan de tong. Afhankelijk van de oorzaak kunnen nog andere symptomen optreden. Elk vreemd gevoel in de tong is een teken van een probleem dat te maken heeft met de sensorische receptoren van de tong. Dit houdt in dat er iets mis is met de ontvangen prikkels uit de omgeving die naar de neuronen (zenuwcellen) gaan. In de meeste gevallen is de oorzaak snel te achterhalen en verdwijnt het onderliggende probleem spontaan. Af en toe is er sprake van een ernstigere onderliggende aandoening waardoor meermaals episoden van tongtintelingen optreden in combinatie met andere tekenen. De arts diagnosticeert en behandelt steeds het onderliggende probleem zodat ook het tintelende gevoel aan de tong verdwijnt.

• Oorzaken van tintelend gevoel aan de tong
• Risicofactoren van tongtintelingen
• Aften
• Allergische reactie
• Beroerte
• Diabetes mellitus
• Geneesmiddelen
• Gifstoffen (toxinen)
• Linguaal neurofibroom
• Lokale anesthesie
• Mondbranden
• Raynaudfenomeen
• Vitamine B12-tekort
• Behandeling van een tintelende tong

Oorzaken van tintelend gevoel aan de tong

De tinteling van de tong is een vorm van paresthesieën. Tongtintelingen zijn bijgevolg het resultaat van een wijziging van de gevoeligheid of een abnormale sensatie. Een tintelende tong is in de meeste gevallen toe te schrijven aan een zenuwbeschadiging aan de sensorische receptoren van de tong, maar soms zijn ook andere delen van het zenuwstelsel aangetast. De vaak beschadigde sensorische receptoren van de tong zijn onder andere:

• mechanoreceptoren: Deze receptoren ervaren een mechanische druk.
• nociceptoren: Deze sensorische zenuwuiteinden genereren pijn als reactie op specifieke prikkels.
• smaakreceptoren: Deze receptoren helpen bij het ervaren van de smaak.
• thermoreceptoren: Dit zijn zenuwuiteinden die warme en koude temperaturen of veranderingen in de temperatuur detecteren.

Risicofactoren van tongtintelingen

Aften

Bij een aantal patiënten ontstaan aften. Afteuze mondzweren zijn kleine, ovale en ondiepe zweren op of rond de tong, in de wang of op het tandvlees. De oorzaak van deze pijnlijke aften is niet meteen duidelijk, maar aften komen sneller tot stand bij lichte verwondingen aan de mond, hormonale veranderingen, virussen, de inname van onvoldoende voedingsstoffen, allergieën of voedselgevoeligheden. Meestal zijn de zweren binnen de tien dagen spontaan genezen. Pittig, zuur of knapperig voedsel consumeren is geen goed idee wanneer aften aanwezig zijn in de mond. Een zoutoplossing en vrij verkrijgbare pijnstillers verlichten de pijn die gepaard gaat met afteuze mondzweren.

Allergische reactie

Sommige mensen reageren allergisch door het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Bij een voedselallergie denkt het immuunsysteem ten onrechte dat het voedsel schadelijk is. Dit gebeurt vooral bij volgende voedingsproducten: eieren, melk, pinda's en boomnoten, schelpdieren, sojasaus, tarwe en vis. Ook het eten van bepaalde noten, rauwe groenten en fruit veroorzaakt mogelijk allergieklachten. Hierbij valt dan te denken aan jeuk, tintelingen en/of zwelling van de lippen, de tong, het gehemelte of de keel.

Beroerte

Een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen) en een TIA (transient ischemic attack: tijdelijke functie-uitval met neurologische problemen) kunnen mogelijk een doof en tintelend gevoel aan de tong veroorzaken.

Diabetes mellitus

Hypoglykemie (verlaagde bloedsuikerspiegel)

Vooral tijdens hypoglykemie (verlaagde bloedsuikerspiegel) krijgen patiënten te maken met tongtintelingen. Hypoglykemie treedt vooral op na het vasten of bij het overmatig gebruik van insuline of andere medicijnen. Zwakte, vermoeidheid, honger, overmatig zweten (hyperhidrose), duizeligheid, irritatie en verwardheid zijn enkele typische kenmerken van een verlaagde bloedsuikerspiegel, maar een tintelende tong behoort ook tot de mogelijke symptomen. Het is belangrijk om iets met suiker te eten of drinken wanneer de bloedsuikerspiegel te laag is.

Diabetische neuropathie

Diabetische neuropathie is een complicatie van diabetes mellitus. Hierbij zijn de zenuwen van veel lichaamsdelen aangetast, zoals de ogen (zoals diabetische retinopathie en diabetisch maculaoedeem), de voeten (zoals een diabetesvoet en diabetische blaren) en het gezicht. Het veroorzaakt sensorische symptomen zoals tintelingen, een brandend gevoel en gevoelloosheid.

Geneesmiddelen

Het per ongeluk inslikken van topische (op de huid aangebrachte) verdovende middelen, bijtende stoffen en andere voorgeschreven geneesmiddelen leidt tot een tintelende tong. Hoewel de tintelingen meestal van voorbijgaande aard zijn, is het soms nodig om de arts te raadplegen. Hij stelt de diagnose en schrijft eventueel een ander medicijn voor.

Gifstoffen (toxinen)

Zowel natuurlijke als kunstmatige toxische stoffen veroorzaken mogelijk bij het inslikken een gevoel van gevoelloosheid of tintelingen van de tong. Een vergiftiging met zware metalen als gevolg van visconsumptie leidt ook tot gevoelloosheid of tintelingen van de tong of van andere lichaamsdelen.

Linguaal neurofibroom

Linguaal staat voor 'van de tong'. Een neurofibroom is een goedaardige tumor in de mondholte die is afgeleid van de cellen die de zenuwschede vormen. Deze zeldzame aandoening veroorzaakt dysesthesie (abnormale gevoelens) en irritatie van de tong. De tumor en de symptomen verdwijnen nadat de arts het neurofibroom chirurgisch verwijderd heeft.

Lokale anesthesie

Tandheelkundige ingrepen voert de arts bijna altijd uit met lokale anesthesie (plaatselijk verdovende geneesmiddelen). Deze medicijnen gebruikt hij bij bijvoorbeeld een tandextractie (tand verwijderen), een wortelkanaalbehandeling of andere, meer complexe chirurgische procedures. Anesthesie leidt tot tijdelijke, korte of langdurige of permanente zenuwschade, wat zich mogelijk presenteert als tintelingen of gevoelloosheid van de tong of andere delen van de mondholte. Een arts voert soms voor het toedienen van een lokaal anestheticum een allergietest uit om te kijken of patiënten allergisch reageren op veelgebruikte anesthetica. Een anafylactische shock is een mogelijk levensbedreigend resultaat van een ernstige allergische reactie op een anestheticum.

Mondbranden

Bij het brandend mond-syndroom ontstaat een brandend gevoel aan de tong, de lippen en de mond. Dit gaat vergezeld met een droge mond (xerostomie), een metaalachtige smaak in de mond en smaakveranderingen. Medicijnen verlichten deze symptomen.

Raynaudfenomeen

Het Raynaudfenomeen is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar de handen en voeten vermindert bij blootstelling aan koude of stress. Het kan ook andere lichaamsdelen zoals de tong aantasten. De symptomen zijn meestal pijn, tintelingen of gevoelloosheid van de vingers of tenen, maar ook de tong kan bij deze aandoening gevoelig aanvoelen.

Vitamine B12-tekort

Een tekort aan vitamine B12 veroorzaakt vaak een gevoelloos of tintelend gevoel aan de tong, in de mond of op andere delen van het lichaam. Mensen met een vitamine B12-tekort voelen meestal ook andere symptomen zoals vermoeidheid, kortademigheid, spierzwakte en het optreden van bloedarmoede.

Behandeling van een tintelende tong

De behandeling van een tintelende tong hangt af van de oorzaak. Het is belangrijk om naar een arts te gaan om de onderliggende oorzaak te achterhalen. Indien nodig kan de arts de behandeling op basis van de specifieke diagnose uitvoeren.

Behandeling van aften: Patiënten kunnen de pijn met een zoutoplossing en vrij verkrijgbare pijnstillers verlichten. Het is ook belangrijk om pittig of zuur voedsel te vermijden totdat de zweren zijn genezen.

Behandeling van allergische reacties: Een allergische reactie wordt behandeld met antihistaminica of het vermijden van het voedingsmiddel dat de reactie veroorzaakte.

Behandeling van beroertes en TIA’s: Na een beroerte of TIA is een onmiddellijke medische behandeling vereist. Revalidatie kan nodig zijn om de functies te herstellen.

Behandeling van diabetes mellitus: Het controleren en reguleren van de bloedsuikerspiegel is cruciaal. Bij hypoglykemie moet snel suiker worden ingenomen. Diabetische neuropathie kan worden behandeld met medicatie, zoals anticonvulsiva of antidepressiva, en andere therapieën.

Behandeling van medicijnen en toxines: Stoppen met het gebruik van een probleemveroorzakend medicijn of toxine en/of het vervangen door een ander middel is noodzakelijk.

Behandeling van een neurofibroom: Het neurofibroom moet chirurgisch worden verwijderd.

Behandeling van mondbranden: Het brandend mond-syndroom kan vaak worden behandeld met medicatie die door een arts wordt voorgeschreven.

Behandeling van Raynaudfenomeen: Het vermijden van koude omgevingen en het beheersen van stress kan helpen om symptomen te verminderen.

Behandeling van vitamine B12-tekort: Supplementen van vitamine B12 of aanpassingen in de voeding kunnen noodzakelijk zijn om het tekort te corrigeren.

Lees verder

• Tongpijn: Oorzaken van pijnlijke tong (pijn aan tong)
• Tongkrampen (linguale dystonie): Oorzaken van tongspasmen
• Tong reinigen: Voordelen tongreinigers bij mondgezondheid
• Tong: Afwijkingen aan de kleur, vorm en textuur
• Tongbloeding: Oorzaken van bloedende tong