Gezwollen knie: oorzaken en symptomen zwelling van knie
Een gezwollen knie is een veel voorkomend probleem. Een zwelling van de knie wordt veroorzaakt door ophoping van vocht in of rond het kniegewricht. Het wordt in de volksmond aangeduid als 'vocht in de knie'. De medische term is 'effusie in de knie'. Een gezwollen knie kan plotseling of geleidelijk opkomen, kan mild of ernstig zijn en kan variëren qua functiebeperking. Een gezwollen knie kan het lopen belemmeren. Een kniezwelling ontwikkelt zich meestal na een blessure of een val, maar komt soms zonder duidelijke reden opzetten, meestal als gevolg van onderliggende knieklachten. Een geringe zwelling is mogelijk niet zichtbaar maar kan wel flinke problemen veroorzaken. In andere gevallen kan de zwelling groter en goed zichtbaar zijn. Complicaties van een gezwollen knie kunnen bestaan uit spierverlies en een kniekuilcyste achter je knie. Een gezwollen kniekuilcyste kan pijnlijk zijn, maar verbetert meestal met het toepassen van een cold pack en compressie.
Een gezwollen knie
Een gezwollen knie treedt op als er zich teveel vocht ophoopt in of rond je kniegewricht, ook wel gekend als '
vocht in de knie'. Een gezwollen knie kan het gevolg zijn van trauma, overbelasting of een onderliggende ziekte of aandoening. Om de oorzaak van de zwelling te bepalen, kan de arts zo nodig vocht uit het gewricht halen voor onderzoek. Zodra de arts de onderliggende oorzaak van de gezwollen knie heeft vastgesteld, kan aangevangen worden met behandeling.
Symptomen van een kniezwelling
Een gezwollen knie kent meestal de volgende symptomen:
- Zwelling. De huid rond je knieschijf kan soms flink gezwollen zijn, vooral als je de aangedane knie vergelijkt met de normale knie.
- Stijfheid. Wanneer je kniegewricht overtollig vocht bevat, heb je mogelijk problemen met buigen of strekken.
- Pijn. Afhankelijk van de oorzaak van de vochtophoping, kan de knie erg pijnlijk zijn, soms zelfs zo pijnlijk dat je er nauwelijks tot geen gewicht op kan plaatsen.
kniekuilcyste /
Bron: Alila Medical media/Shutterstock.comComplicaties
Een gezwollen knie kan leiden tot spierverlies. Vocht in de knie kan ertoe leiden dat je een poos je spieren niet gebruikt, waardoor ze gaan atrofiëren, wat wil zeggen dat de spieren dunner worden en er krachtverlies optreedt. Een andere mogelijke complicatie is
een
kniekuilcyste of Bakerse cyste, een kleine, vaak pijnloze zwelling in de knieholte, dikwijls veroorzaakt door een onderliggende aandoening in de knie.
Gezwollen knie oorzaken
Veel soorten problemen, variërend van een trauma tot ziekten, kunnen een gezwollen knie veroorzaken.
Trauma
Schade aan elk deel van je knie kan ervoor zorgen dat gewrichtsvloeistof zich ophoopt. Verwondingen die kunnen leiden tot vochtophoping in en rond het kniegewricht zijn:
- Blessure aan de kniebanden, pezen of meniscus;
- Kraakbeenletsel aan de knie door trauma;
- Irritatie door overbelasting;
- Gebroken botten.
Ziekten en aandoeningen
Onderliggende ziekten en aandoeningen die vochtophoping in en rond het kniegewricht kunnen veroorzaken, zijn:
- Artrose;
- Reumatoïde artritis
- Infectie;
- Jicht;
- Pseudojicht;
- Slijmbeursontsteking van de knie, vaak werkster-knie of bidknie genoemd;
- Cysten;
- Tumoren.
Knieartrose
Degeneratie van het kraakbeen van het kniegewricht kan resulteren in een overproductie van gewrichtsvloeistof, waardoor de knie opzwelt. Een gezwollen knie als gevolg van
artrose in de knie en gaat meestal gepaard met pijn.
Septische en niet-septische bursitis
Een slijmbeurs of bursa is een soort van kussentje dat gevuld is met slijmerig vocht en deze beschermt de gewrichten. Een ontstoken slijmbeurs in de knie kan zich vullen met overtollig vocht, waardoor zwelling van de knie ontstaat. Je ervaart vooral pijn in de voorkant van de knie. Een slijmbeurs die is geïnfecteerd met een micro-organisme kan ontstoken raken en zich vullen met etter of
pus. De gezwollen knie kan rood lijken en warm aanvoelen. Schakel onmiddellijk medische hulp in als je vermoedt dat de symptomen worden veroorzaakt door septische bursitis.
Jicht
Een pijnlijke ophoping van microscopische urinezuurkristallen in het gewricht veroorzaakt een
jichtaanval. Zwelling van de knie kan in geval van jicht nel optreden en gepaard gaan met ondraaglijke pijn, roodheid en warmte. Ongeveer de helft van de jichtgevallen doet zich voor in de grote teen, terwijl andere gevallen meestal de knie, pols of vingers aantasten.
Pseudojicht
Minder vaak voorkomend, maar vergelijkbaar met jicht, is pseudojicht, een opeenhoping van calciumpyrofosfaatkristallen in een gewricht. De opeenhoping van kristallen veroorzaakt typisch plotse, ernstige pijn en zwelling. Pseudojicht komt het vaakst voor in de knie.
Reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte waarbij gewrichten ontstoken zijn en hetj kan zwelling van de knie, stijfheid, pijn, gevoeligheid en roodheid veroorzaken. Symptomen komen vaak aan beide kanten van het lichaam voor, dus als de rechterknie wordt aangetast, is de kans groot dat de linkerknie ook wordt aangetast. Ook de handen, polsen en voeten kunnen door reumatoïde artritis aangedaan zijn.
Kniekuilcyste
Zwelling aan de achterkant van de knie kan wijzen op een kniekuilcyste of Bakerse cyste. De cyste is een goedaardige, vaak pijnvrije zwelling die zich in de knieholte bevindt en gepaard gaat met pijn en stijfheid.
Juveniele reumatoïde artritis
Dit is de verzamelnaam voor chronische gewrichtsontstekingen bij kinderen onder de zestien jaar. Het is een auto-immuunziekte die onder andere de gewrichten aan kan tasten, waardoor je last krijgt van pijnlijke,
gezwollen gewrichten, waaronder een gezwollen knie. Kinderen met juveniele reumatoïde artritis hebben soms ook koorts of
uitslag.
Ziekte van Osgood-Schlatter
De ziekte van
Osgood-Schlatter is een blessure die optreedt tijdens de groei. vooral bij jongens die snel groeien en veel sporten. Hierbij treedt ontsteking van de knieschijf op. Hierbij heb je pijn vlak onder je knie.
Septische artritis
Bij septische artritis is het vocht en weefsel van een gewricht ontstoken. De gewrichten die het vaakst zijn aangedaan zijn de knie, heup, schouder, elleboog, pols en gewrichten in de vingers. Plotse zwelling van de knie, hevige kniepijn en koorts zijn tekenen van septische
artritis.
Reactieve artritis
Bepaalde typen bacteriële infecties (bijvoorbeeld
chlamydia en gastro-intestinale infecties) kunnen een ontstekingsimmuunreactie in het lichaam opwekken die pijn en zwelling in gewrichten kan veroorzaken.
Tumor
Hoewel het relatief ongebruikelijk is, kan een goedaardige of kwaadaardige tumor een gezwollen knie veroorzaken. Een tumor kan gepaard gaan met pijn die 's nachts vaak heviger lijkt,
nachtzweten, koorts en gewichtsverlies.
Gezwollen knie tijdens de zwangerschap /
Bron: Zerocool, PixabayGezwollen knieën tijdens de zwangerschap
Het is niet ongebruikelijk om zwelling (
oedeem) tijdens de zwangerschap te ervaren, vooral in het tweede trimester en daarna. Tijdens de zwangerschap moeten de aderen harder werken dan ooit tevoren en de baarmoeder oefent druk uit op de vena cava, een belangrijk bloedvat dat bloed uit de benen naar het hart terugvoert. Vochtretentie kan leiden tot gezwollen knieën en kan ook de handen en de onderste ledematen in het algemeen beïnvloeden.
Je kunt gezwollen knieën voorkomen door te rusten wanneer dat mogelijk is, en zorg ervoor dat je je voeten hoger legt. Vermijd langdurig zitten of staan om de druk op de vena cava te verminderen en de bloedsomloop te stimuleren. Bij warm weer heb je meer kans op zwelling, dus raak niet oververhit. Koele kompressen kunnen ook helpen de zwelling te verminderen en dit werkt vaak goed in combinatie met rust.
Zwelling tijdens de zwangerschap kan echter ook een teken zijn van een ernstiger aandoening die bekend staat als pre-eclampsie of
zwangerschapsvergiftiging, een combinatie van te
hoge bloeddruk en
eiwitverlies via de urine.
Knieblessure met zwelling door volleybal /
Bron: Keijj44, PixabayRisicofactoren
Er zijn meerdere risicofactoren die bijdragen aan de kans om last te krijgen van een gezwollen knie. Je kans op het ontwikkelen van een gezwollen knie als gevolg van artrose neemt toe naarmate je ouder wordt. Mensen die deelnemen aan sporten waarbij de knie wordt gedraaid, zoals basketbal en volleybal, hebben meer kans op knieletsel die zwelling veroorzaakt.
Obesitas en overgewicht verhoogt de druk op het kniegewricht en draagt bij aan de overbelasting van het weefsel en de gewrichten. Dit kan leiden tot klachten zoals een gezwollen knie. Obesitas verhoogt het risico op artrose, een van de meest voorkomende oorzaken van zwelling van de knie.
Huisarts raadplegen
Raadpleeg je huisarts bij aanhoudende klachten, als de knie is gedurende drie dagen of langer gezwollen is, of in één van de volgende gevallen:
- je knie heeft een uitgesproken afwijking of is sterk opgezwollen
- je knie kan je niet volledig buigen of strekken
- je ervaart extreme kniepijn
- je hebt hoge koorts
- je kan niet lopen op de aangedane knie
- het gebied is rood en heet
Huisarts onderzoekt knie /
Bron: Denis Simonov/Shutterstock.comOnderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts zal eerst een vraaggesprek met je voeren over de klachten die je ervaart. Hij of zij zal je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen en lichamelijk onderzoek doen met palpatie (het met de hand voelen van de knie) en bewegingsonderzoek. Daarna is waarschijnlijk vervolgonderzoek om het onderliggende probleem vast te stellen.
Vervolgonderzoek
De arts zal waarschijnlijk ook röntgenfoto's laten maken. Eventueel zal een MRI-scan of een artroscopie (kijkoperatie) van de knie plaatsvinden. Met beeldvormingsonderzoek kan worden aangetoond waar het probleem zich bevindt.
Behandeling van een gezwollen knie
De behandeling zal afhangen van de oorzaak van de gezwollen knie, maar de meest voorkomende manieren om de zwelling te verminderen zijn:
Kniebrace
Een kniebrace is een goede manier om de zwelling van de knie te verminderen.
Koelen en rusten
De algemene richtlijn is om in de acute fase van een kwetsuur te koelen. In een later stadium kan verwarmen worden toegepast.
Laat de blessure rusten door het aangedane lichaamsdeel iets omhoog te leggen.
Hoogte of elevatie
Dit wil zeggen dat je de aangedane plek hoger brengt dan je hart. Probeer het gekwetste lichaamsdeel gedurende de eerste 72 uur zo veel mogelijk in hoogstand te brengen, want door de zwaartekracht is dit een goede manier om een opkomende zwelling te verminderen.
Kniebandage
Kniebandage voor extra steun rondom de knie.
Medicijnen
Medicatie: niet-steroïde ontstekingsremmers, bijvoorbeeld
ibuprofen kan worden voorgeschreven om de zwelling van de knie te verminderen.
Aspiratie
Aspiratie: een gezwollen knie kan met een naald door de arts worden geleegd.
Cortisone-injecties
Cortison is een steroïde hormoon dat het immuunsysteem onderdrukt en ontstekingen en pijn vermindert. Het wordt vaak toegepast bij spier-, pees- en gewrichtsontstekingen.
Gezonde voeding /
Bron: Oleksandra Naumenko/ShutterstockVoeding om kniezwelling te verminderen
Het volgen van een gezond dieet zal de algehele kracht, gezondheid en vitaliteit in het lichaam bevorderen om veel van de oorzaken van zwelling van de knie voorkomen, zoals obesitas, en bepaalde voedingsmiddelen kunnen zelfs helpen de bestaande zwelling verminderen.
Vitamine B
Voedingsmiddelen rijk aan
vitamine B kunnen helpen gewrichtsontstekingen en
gewrichtspijn te verminderen, waaronder sojabonen, volkoren granen en
linzen.
Vitamine C
Aardbeien, bosbessen en
frambozen zijn rijk aan
vitamine C. Dit is essentieel voor de productie van
collageen, een belangrijk onderdeel van kraakbeen en botten, wat kan helpen slijtage van de gewrichten te voorkomen hetgeen kan leiden tot pijn en zwelling. Vitamine C biedt ook geweldige voordelen van antioxidanten die ontsteking en zwelling als gevolg van artrose kunnen verminderen. Andere voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C omvatten
broccoli,
rode pepers, citrusvruchten, kool,
bloemkool en
spinazie.
Spinazie bevat veel vitamine C /
Bron: Lecic/Shutterstock.comVitamine D
Vrouwen die bekend zijn met
osteoporose, moeten voedingsmiddelen kiezen met veel vitamine D om hun gewrichten te beschermen.
Vermijd bewerkte voedingsmiddelen
Vermijd zoveel mogelijk bewerkte voedingsmiddelen, die over het algemeen veel
natrium bevatten, wat de zwelling van de knie kan verergeren. Het is raadzaam een
plantaardig dieet te volgen.
Omega 3-vetzuren
Het is aangetoond dat omega-3-vetzuren ontstekingen en pijn verminderen. Zalm,
lijnzaad en
walnoten zijn belangrijke bronnen van dit essentiële vetzuur.
Preventie van zwelling van de knie
Een gezwollen knie is meestal het gevolg van een blessure of een (chronische) onderliggende aandoening, zoals artrose. Ter preventie is het belangrijk om je algehele gezondheid goed te houden en blessures te voorkomen. Neem de volgende maatregelen:
- Versterk de spieren rond je knie. Sterke spieren rond een gewricht kunnen de druk op het gewricht zelf verminderen.
- Doe low-impact-oefeningen. Bepaalde activiteiten, zoals zwemmen, geven weinig tot geen stress op je gewrichten. Dit voorkomt blessures en overbelasting.
- Zorg voor een gezond gewicht. Overgewicht draagt bij aan de slijtage en beschadiging wat kan leiden tot een gezwollen knie.
Lees verder