Donkere ontlasting: oorzaken en behandeling van donkere poep

Donkere ontlasting: oorzaken en behandeling van donkere poep Donkere ontlasting is niet altijd te wijten aan een groot probleem. Er zijn veel mogelijke oorzaken waarom ontlasting donkergekleurd is. De meeste gevallen van zwarte ontlasting komen door het eten van donkergekleurd voedsel of ijzersupplementen. De meest voorkomende aandoening die zwarte ontlasting veroorzaakt, is een bloedende maagzweer. Als donkere ontlasting gepaard gaat met pijn, braken of diarree, neem dan direct contact op met je huisarts. Ook als je vermoedt dat er bloed in de ontlasting zit, neem dan zo snel mogelijk contact op met je huisarts. Donkere ontlasting kan gepaard gaan met andere klachten, zoals krampen in de buik, misselijkheid en (lage) rugpijn. Let op: bepaalde voedingsmiddelen zoals bieten en bosbessen, evenals sommige medicijnen zoals bismuthsubsalaat en ijzersupplementen, kunnen van invloed zijn op de ontlastingskleur zonder dat dit per se een medisch probleem aangeeft. Raadpleeg bij aanhoudende klachten tijdig je huisarts voor diagnose en behandeling.

Wat is donkere ontlasting?

Het donker worden van de ontlasting kan een normaal verschijnsel zijn dat verband houdt met specifieke voedingsmiddelen die je hebt gegeten of medicijnen die je gebruikt, maar soms is het een teken van een onderliggende aandoening zoals een bloeding in het maag-darmkanaal.

Donkere ontlasting door het eten van veel bosbessen / Bron: Couleur, PixabayDonkere ontlasting door het eten van veel bosbessen / Bron: Couleur, Pixabay

Voeding

Donkere ontlasting als gevolg van voeding komt vaak door bosbessen, bieten, of zwarte drop. Door het eten van bepaalde voedingsmiddelen kan je poep donkerbruin, blauwachtig, roodachtig of zwart van kleur zijn. IJzersupplementen en medicijnen die bismutsubsalicylaat bevatten, een veelgebruikt ingrediënt in medicijnen tegen diarree, kunnen de ontlasting ook donker of zwart maken.

Bloeding

Donkere ontlasting die niet wordt veroorzaakt door specifieke voedingsmiddelen of medicijnen kan zorgelijker zijn en kan een indicatie zijn van een bloeding ergens in het spijsverteringsstelsel. De kleur en samenstelling van de ontlasting hangt af van waar de bloeding zich voordoet en hoe snel de stoelgang door het spijsverteringsstelsel beweegt. Bloed uit de slokdarm, maag en dunne darm wordt vaak verteerd, wat kan resulteren in zwarte ontlasting die een teerachtige consistentie kan hebben.

Helderrood bloed in de ontlasting komt vaak uit het onderste deel van het spijsverteringskanaal, met name de dikke darm, de endeldarm (het rectum) of de anus. Het is niet verteerd en het behoudt dus een fel rood uiterlijk. Streepjes rood bloed op de ontlasting is vaak gerelateerd aan een bloeding in de buurt van de uitgang van het spijsverteringskanaal en kan worden gezien bij aambeien.

Bijkomende symptomen

De symptomen van donkere ontlasting zijn over het algemeen gerelateerd aan voedsel of medicijnen en soms door iets meer ernstigs, zoals bloedingen in het spijsverteringskanaal.

Donkere ontlasting en buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.comDonkere ontlasting en buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com

Spijsverteringssymptomen

Donkere ontlasting kan gepaard gaan met andere symptomen die het spijsverteringskanaal beïnvloeden, waaronder:

Andere verschijnselen

Bloedingen in het spijsverteringskanaal kunnen niet alleen leiden tot donkere ontlasting, maar ook tot bloedarmoede. Donkere ontlasting kan ook een teken zijn van een ernstige leveraandoening die kan leiden tot slokdarmspataderen, die kunnen knappen waardoor er een bloeding ontstaat. Donkere ontlasting kan dus gepaard gaan met symptomen die gerelateerd zijn aan bloedarmoede of andere aandoeningen, wat onder meer de volgende klachten kan geven:

Flauwvallen / Bron: Andrey_Popov/Shutterstock.comFlauwvallen / Bron: Andrey_Popov/Shutterstock.com

Ernstige symptomen

In sommige gevallen kan donkere ontlasting een symptoom zijn van een levensbedreigende aandoening die onmiddellijk moet worden beoordeeld door een arts. Zoek onmiddellijk medische hulp bij één van deze symptomen:

Oorzaken van donkere ontlasting

Donkere ontlasting kan worden veroorzaakt door voedsel of medicijnen, of door te bloedingen in het spijsverteringssteldel.

Voeding en medicatie

Donkere ontlasting kan worden veroorzaakt door voedsel of medicijnen, waaronder rode bieten (of bietensap), zwarte drop, bosbessen, ijzersupplementen of medicijnen die bismuth-subsalicylaat bevatten tegen diarree.

Spijsvertering

Donkere ontlasting kan ook worden veroorzaakt door aandoeningen van het spijsverteringskanaal, waaronder:

Ernstige oorzaken

In sommige gevallen kan donkere ontlasting een symptoom zijn van een ernstige of levensbedreigende aandoening die onmiddellijk moet worden behandeld door een arts. Het gaat hierbij om de volgende aandoeningen:
  • bloedstoornissen
  • bloedende slokdarmspatader
  • dikkedarmkanker
  • invaginatie (hierbij schuift een deel van de darm in het daaropvolgende deel van de darm)
  • Mallory-Weiss-syndroom (een scheur met een bloeding in de slokdarm door heftig braken of hoesten, waarbij er bloed bij de ontlasting zit)
  • geperforeerde maagzweer (maagperforatie), waarbij er een scheurtje of gaatje in de maag of de twaalfvingerige darm zit

Onderzoek en diagnose

De arts zal allerlei vragen stellen over de klachten die je ervaart en daarnaast je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna zal de arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren om de oorzaak van de donkere ontlasting en eventuele andere klachten te bepalen. Mogelijk dat bloedonderzoek en een ontlastingsonderzoek nodig zijn. Beeldvormingsonderzoek zoals MRI-scan, röntgenfoto's of een CT-scan kunnen helpen om de bloedtoevoer naar je spijsverteringsstelsel te visualiseren en eventuele onregelmatigheden op te sporen. De arts kan een colonoscopie (darmonderzoek) plannen om de toestand van je darmen te beoordelen.

Behandeling van donkere poep

De behandeling van bloederige of teerachtige ontlasting varieert en is afhankelijk van de oorzaak van het probleem. Bij aambeien moet je zorgen voor zachte ontlasting door de volgende maatregelen:

Je arts kan zuurverlagende medicijnen voorschrijven om bloedende zweren te behandelen. Antibiotica en immunosuppressiva kunnen inflammatoire darmaandoeningen en infecties verlichten. Aderafwijkingen en -blokkades kunnen chirurgisch herstel vereisen als het bloeden niet vanzelf stopt. Als je veel bloed hebt verloren via de ontlasting, loop je mogelijk het risico bloedarmoede te ontwikkelen. Bij zeer ernstige bloedarmoede kan het nodig zijn om extra rode bloedcellen te krijgen met een bloedtransfusie.

Darmpoliepen die bloederige ontlasting veroorzaken, worden verwijderd. Er zijn verschillende soorten behandelingsmogelijkheden bij darmkanker.

Preventie

Je kunt bloedige of teerachtige ontlasting mogelijk voorkomen door veel water te drinken en veel vezels te eten. Water en vezels helpen de ontlasting zachter te maken, wat de doorgang van ontlasting kan vergemakkelijken. Voedingsmiddelen die veel vezels bevatten zijn volkorenbrood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, bonen, erwten, linzen, groenten en fruit.

Complicaties van zwarte ontlasting

Omdat donkere ontlasting het gevolg kan zijn van ernstige ziekten, kan het leiden tot ernstige complicaties en blijvende schade tot gevolg hebben, vooral als je niet tijdig hulp inschakelt. Als de onderliggende oorzaak eenmaal is vastgesteld, is het belangrijk dat je het behandelplan volgt en therapietrouw bent. Enkele mogelijke complicaties zijn:
  • bloedarmoede
  • verslechtering van de darmfunctie
  • uitzaaien van kanker
  • verspreiding van de infectie

Lees verder

© 2018 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Lichte plakkerige ontlastingLichte plakkerige ontlastingEen lichte en plakkerige of kleverige ontlasting bestaat uit teveel vet in de ontlasting. Dit heeft te maken met een ver…
Plakkerige poep: Oorzaken van kleverige ontlastingPlakkerige poep: Oorzaken van kleverige ontlastingDe meest ideale ontlasting is vergelijkbaar met een banaan: een zachte consistentie, een ronde vorm en een glad oppervla…
Rode ontlasting: oorzaken van rode poep of diarreeRode ontlasting: oorzaken van rode poep of diarreeRode ontlasting of rode diarree hoeft niet per se te wijzen op bloed in ontlasting. Rode poep of rode diarree kan wijzen…
Bloed in poep van de hondBloed in poep van de hondHet is niet smakelijk, maar het is als baas wel goed om te weten hoe de ontlasting van uw hond er uit ziet. Dan valt blo…

Eierstokpijn: Oorzaken van pijn aan eierstok of eierstokkenEierstokpijn: Oorzaken van pijn aan eierstok of eierstokkenDe eierstokken zijn twee kleine klieren die zich in het bekkengebied aan de tegenovergestelde zijden van de baarmoeder b…
Enkelpijn: Oorzaken van pijn aan enkel of enkelsEnkelpijn: Oorzaken van pijn aan enkel of enkelsEen aantal patiënten kampt met enkelpijn, waarbij hij pijn ervaart in één enkel of in beide enkels. De pijn treedt op aa…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: PYRAMIS/Shutterstock.com
  • Healthgrades. Dark stool. https://www.healthgrades.com/symptoms/dark-stool (ingezien op 21-2-2018)
  • Healthline. What Causes Black Stools? https://www.healthline.com/symptom/black-stools (ingezien op 21-2-2018)
  • MedlinePlus. Black or tarry stools. https://medlineplus.gov/ency/article/003130.htm (ingezien op 26-12-2023)
  • MLDS. Darmkanker. https://www.mlds.nl/kanker/darmkanker/ (ingezien op 21-2-2018)
  • Thuisarts. Ik heb last van aambeien. https://www.thuisarts.nl/aambeien/ik-heb-last-van-aambeien (ingezien op 21-2-2018)
  • Verywell. What Are the Causes of Black Stool? https://www.verywell.com/causes-of-black-stool-1941711 (ingezien op 21-2-2018)
  • Afbeelding bron 1: Couleur, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Andrey Popov/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Andrey_Popov/Shutterstock.com
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 26-12-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.