Eierstokpijn: Oorzaken van pijn aan eierstok of eierstokken

De eierstokken zijn twee kleine klieren die zich in het bekkengebied aan de tegenovergestelde zijden van de baarmoeder bevinden. Eierstokken zijn belangrijk voor de voortplanting, de menstruatiecyclus en de ontwikkeling van de seksuele kenmerken bij vrouwen. Pijn aan de eierstokken is een probleem waarmee veel vrouwen kampen. Hierbij ervaren vrouwen pijn in het gebied onder de navel en tussen de heupen. Eierstokpijn kent milde maar ook ernstigere oorzaken. Een vrouw met ongebruikelijke pijn in het bekkengebied, contacteert best de arts. Hij voert een gynaecologisch onderzoek uit of bestelt bijkomende diagnostische onderzoeken om de oorzaak van de pijn te achterhalen. In de meeste gevallen is de arts in staat om de onderliggende oorzaak te behandelen zodat de eierstokpijn vermindert of verdwijnt.

• Bekkenontsteking en eierstokpijn
• Eierstokkanker
• Endometriose
• Ovarieel rest syndroom
• Ovariumcyste
• Ovulatie van pijn aan eierstok(ken)
• Torsie
• Uitstralingspijn
• Alarmsignalen bij pijn aan eierstokken

Bekkenontsteking en eierstokpijn

Een bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen) is een opstijgende infectie vanuit de baarmoeder, de eierstokken of de eileiders. Meestal is een seksueel overdraagbare aandoening zoals gonorree (bacteriële infectie met symptomen aan ogen, urinewegen, keel en bloedbaan) of chlamydia (bacteriële infectie met symptmen aan genitaliën) de oorzaak van de bekkenontsteking. Ook een infectie na de bevalling, het plaatsen van een spiraaltje, een miskraam, een abortus of een andere invasieve procedure veroorzaken mogelijk de bekkenontsteking.

Een combinatie van volgende symptomen treedt op bij een bekkenontsteking:

• braken
• diarree
• een (stinkende) vaginale afscheiding
• koorts
• onregelmatige menstruatiebloedingen
• pijn tijdens de geslachtsgemeenschap
• plasproblemen
• vermoeidheid

De arts voert een gynaecologisch onderzoek uit. Ook zijn een bloedonderzoek en urineonderzoek vereist. Voorts zet de arts een echografie of een laparoscopie (inwendig kijkonderzoek van de buik en het bekkengebied) in voor het diagnosticeren van een ontsteking aan het bekkengebied. Antibiotica zijn nodig voor het behandelen van de onderliggende infectie. Dit gebeurt via een injectie (milde symptomen) of intraveneus (via een ader, ernstigere symptomen). Een complicatie bij een onbehandelde bekkenontsteking is onvruchtbaarheid.

Eierstokkanker

Eén of beide eierstokken zijn soms getroffen door eierstokkanker. De symptomen verschijnen vaak pas in een laat stadium en bestaan uit onder andere:

• diarree
• een dringende behoefte om te urineren
• een zwaar gevoel in het bekken
• eierstokpijn
• gewichtsverlies
• obstipatie
• pijn in de onderbuik
• tussentijds bloedverlies
• weinig eetlust

De arts zet beeldvormende onderzoeken in voor het diagnosticeren van de kanker in de eierstok of eierstokken zoals een PET-scan, een CT-scan en/of een MRI-scan.

Endometriose

Endometriose is een aandoening waarbij abnormale menstrueel weefsel buiten de baarmoeder groeit. Dit weefsel groeit mogelijk overal in de buik of het bekkengebied, inclusief op de eierstok. Het weefsel gedraagt zich op dezelfde manier als tijdens een menstruatiecyclus. Hierdoor krijgt de vrouw ook te maken met inwendige bloedingen, littekenweefsel en ernstige (chronische) buik- of bekkenpijn, menstruatiepijn, pijn bij de geslachtsgemeenschap en vermoeidheid. Voorts verschijnen darm- en blaasgerelateere klachten zoals darmkrampen, diarree, een branderig gevoel bij het plassen (dysurie) en obstipatie. De arts zet een echografie, MRI-scan en/of laparoscopie in voor het opsporen van endometriose. Zowel een medicamenteuze als chirurgische behandeling zijn mogelijk voor endometriose. Het is belangrijk om een behandeling te krijgen bij endometriose omdat de vrouw anders complicaties krijgt zoals vrouwelijke onvruchtbaarheid.

Ovarieel rest syndroom

Het ovarieel rest syndroom komt alleen voor bij vrouwen waarbij de eierstokken en eileiders chirurgisch verwijderd zijn. Als er een beetje eierstokweefsel in het bekkengebied aanwezig blijft, is dit mogelijk nog altijd actief en blijft dit hormonen produceren. Dit leidt tot constante of intermitterende (met tussenpozen) pijn. Vrouwen met het eierstoksyndroom ervaren soms ook pijn tijdens het vrijen, tijdens het urineren of bij het maken van een stoelgang. Een vrouw met het eierstoksyndroom krijgt medicatie of radiotherapie om het resterende eierstokweefsel te vernietigen. Hierdoor verminderen de hormonen die door het overgebleven weefsel geproduceerd zijn.

Ovariumcyste

Een ovariumcyste (eierstokcyste) is een met vocht gevuld zakje dat op de eierstok van een vrouw groeit. Eierstokcysten zoals het polycysteus ovarium syndroom komen zeer vaak voor en veroorzaken in de meeste gevallen geen symptomen. Een grote of gescheurde cyste gaat echter gepaard met verschillende symptomen, waaronder:

• algemeen ongemak
• doffe of scherpe pijn in de onderbuik
• een opgeblazen gevoel
• een pijnlijke stoelgang
• een veelvuldige plasaandrang (urinaire urgentie)
• een zwaarte in de onderbuik
• misselijkheid of braken
• pijn tijdens de geslachtsgemeenschap
• veranderingen in de menstruatie

De meeste cysten zijn goedaardig maar in uiterst zeldzame gevallen zijn ze een voorloper van eierstokkanker. Het opsporen van een eierstokcyste gebeurt met een CT-scan, een echografie en/of een inwendig onderzoek (gynaecologisch onderzoek). Bij kleine cysten hanteert de arts veelal een afwachtend beleid omdat ze mogelijk verdwijnen. Sommige artsen schrijven een anticonceptiepil voor om de cyste te helpen slinken. Grotere eierstokcysten verwijdert de arts vaak chirurgisch. Een gescheurde cyste in de eierstokken veroorzaakt een infectie of littekenvorming in het bekken en is onbehandeld levensbedreigend. Stekende pijn in de buik, misselijkheid en koorts, hevig bloedverlies en een onregelmatige menstruatie zijn dan kenmerken.

Ovulatie van pijn aan eierstok(ken)

Ovulatiepijn (Mittelschmerz) is pijn die ontstaat rond de eisprong. Sommige vrouwen voelen niets tijdens de ovulatie, maar andere vrouwen voelen zich gedurende enkele minuten of uren ongemakkelijk. Mittelschmerz verschijnt aan één of beide zijden van het lichaam en gaat soms gepaard met misselijkheid, een vaginale bloeding of een verhoogde vaginale afscheiding. Sommige vrouwen nemen de anticonceptiepil om de ovulatie en het ongemak dat daarmee gepaard gaat te voorkomen.

Torsie

De eierstokken zijn verbonden met de buikwand via een dun ligament. Hierdoor passeren eveneens de bloedvaten en zenuwen die naar de eierstok gaan. Soms is dit ligament verdraaid. Een torsie komt vaker voor bij een eierstokcyste, want hierdoor is de eierstok zwaarder of groter dan normaal. Een ovariële torsie veroorzaakt ernstige eierstokpijn en is een medische noodsituatie. Zonder snelle behandeling sterft de eierstok af omdat de bloedtoevoer dan gestopt is. Dit leidt tot onvruchtbaarheid, een ernstige infectie of de dood.

Uitstralingspijn

Sommige vrouwen ervaren eierstokpijn terwijl de pijn niet uit de eierstokken zelf komt. Zij kampen dan met een medische aandoening waarbij de pijn uitstraalt naar de eierstokken. Enkele aandoeningen die leiden tot uitstralingspijn naar de eierstokken zijn:

• appendicitis (blindedarmontsteking)
• constipatie
• een blaasontsteking
• een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• een galblaasontsteking
• een urineweginfectie
• een vroege zwangerschap
• nierstenen
• obstipatie
• vleesbomen (goedaardige gezwellen in baarmoeder)

Alarmsignalen bij pijn aan eierstokken

Het is belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken als de pijn plotseling erg ernstig is of gepaard gaat met andere symptomen, zoals:

• braken
• duizeligheid
• een snelle ademhaling (tachypneu)
• ernstige buikpijn die snel opkomt
• koorts
• misselijkheid
• vaginale bloedingen
• zwakte

Lees verder

• Eierstokkanker: Kanker in eierstokken met weinig symptomen
• Polycysteus ovarium syndroom: Hormonale onevenwichtigheden
• Ovulatiepijn (Mittelschmerz): Pijn rond eisprong (ovulatie)
• Eierstokcysten (cysten in eierstok): Soorten en symptomen
• Eierstoktumoren: Typen en symptomen van tumor op eierstokken