Pijn aan elleboog: oorzaken en symptomen van elleboogpijn

Pijn aan de elleboog kent veel mogelijke oorzaken. Je elleboog is een gewricht dat wordt gevormd waar drie botten samenkomen: je opperarmbeen (humerus), de ellepijp (ulna) en het spaakbeen (radius). Elk bot heeft aan het uiteinde kraakbeen, waardoor ze tegen elkaar schuiven en schokken opvangen. Ze worden op hun plaats gehouden met taaie weefsels die ligamenten worden genoemd. En je pezen verbinden je botten met spieren zodat je je arm op verschillende manieren kunt bewegen. Als er iets met een van deze delen gebeurt, om nog maar te zwijgen van de zenuwen en bloedvaten om hen heen, kan dit pijn aan de elleboog veroorzaken. Pijn aan de elleboog kan zich voordoen aan de binnenkant of buitenkant van de elleboog. Je kan pijn hebben in rust of bij strekken en buigen, of juist bij tillen, of na het slapen of een val. Een pijnlijke elleboog kan stekend of zeurend zijn, steeds aanwezig of met tussenpozen, acuut optreden of langzaamaan en meer chronisch van aard zijn.

• Oorzaken van pijn aan elleboog
• Symptomen
• Eenmalige verwondingen aan de elleboog
• Elleboog uit de kom
• Gebroken elleboog
• Verstuikingen en verrekkingen
• Elleboogpijn door structurele letsels
• Bursitis (slijmbeursontsteking)
• Tenniselleboog en golferselleboog
• Beknelde zenuwen
• Stressfracturen
• Ziekten aan de elleboog
• Artritis
• Osteochondritis dissecans
• Jicht
• Lupus
• Ziekte van Lyme
• Wanneer huisarts inschakelen?
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van pijn aan elleboog
• Prognose
• Preventie van een pijnlijke elleboog
• Casus: Pijn aan de elleboog
• Patiënt
• Klachten
• Onderzoek
• Diagnose
• Behandeling
• Advies
• Prognose

Oorzaken van pijn aan elleboog

Pijn aan de elleboog of elleboogpijn wordt vaak veroorzaakt door overbelasting. Veel sporten, hobby's en (betaalde) werkzaamheden vereisen repetitieve hand-, pols- of armbewegingen. Pijn aan de elleboog kan zo nu en dan het gevolg zijn van artrose, maar over het algemeen is het ellebooggewricht veel minder vatbaar voor verandering van het kraakbeen en scheurtjes dan veel andere gewrichten. Veelvoorkomende oorzaken van pijn aan de elleboog zijn:

• gebroken arm
• bursitis (gewrichtsontsteking)
• ontwrichte elleboog
• golferselleboog
• artrose
• osteochondritis dissecans (een zeldzame aandoening aan het kraakbeen en het ondergelegen gewricht)
• reumatoïde artritis
• verstuiking en verrekkingen
• stressfracturen
• tendinitis (peesontsteking)
• tenniselleboog of tennisarm
• verwondingen
• beknelde zenuwen (bijvoorbeeld de elleboogzenuw)

Symptomen

Enkele van de symptomen van pijn in de elleboog zijn:

• doffe of juist scherpe pijn bij rust
• pijn bij het maken van een vuist (golferselleboog)
• pijn bij het spreiden van de vingers (tenniselleboog)
• pijn rond de aangedane elleboog
• zwakke grip of krachtverlies in de hand
• moeilijkheden en pijn bij het pakken van voorwerpen, vooral met uitgestrekte arm

Eenmalige verwondingen aan de elleboog

Sommige verwondingen zijn eenmalige gebeurtenissen, bijvoorbeeld wanneer je valt of hard geraakt wordt tijdens het sporten.

Elleboog uit de kom

In de elleboog komen drie botten bij elkaar die samen het ellebooggewricht vormen en wanneer een van deze botten van zijn plaats raakt, heb je een gedisloceerde elleboog (uit de kom). Het ontstaat door schade en scheuring van bindweefsel rondom het ellebooggewricht. Een van de meest voorkomende oorzaken is wanneer je je hand uitsteekt om jezelf op te vangen tijdens een val. Het kan ook bij peuters gebeuren in de leeftijd van 1 tot 3 jaar als gevolg van een ruk aan de gestrekte arm. Dit betreft een bijna-ontwrichting van de elleboog en het wordt ook wel een meesleurarmpje, kindermeidelleboog of een zondagselleboog genoemd.

Gebroken elleboog

Als een van je armbotten bij de elleboog breekt, dan is er sprake van een fractuur of botbreuk. Meestal ontstaat een gebroken elleboog door een plotselinge harde klap in een contactsport of een auto-ongeluk. En laat je niet misleiden als je nog steeds je elleboog kunt bewegen. Als je pijn hebt en het ziet er niet goed uit, kan het gebroken zijn.

Verstuikingen en verrekkingen

Een verstuiking of verrekking is een beschadiging rondom een gewricht. Dit kan optreden als er te veel druk wordt uitgeoefend op je elleboogspieren, bijvoorbeeld wanneer je zware voorwerpen optilt of overdrijft met sporten. Elleboogverstuikingen komen vaak voor bij sporters die ergens mee moeten gooien, rackets gebruiken of contactsporten spelen.

Elleboogpijn door structurele letsels

Andere verwondingen treden na verloop van tijd op, omdat je bepaalde handelingen herhaalt en er sprake is van overbelasting.

Bursitis (slijmbeursontsteking)

Bursitis of slijmbeursontsteking wordt vaak veroorzaakt door voortdurend bewegingen herhalen. Je kunt ook bursitis krijgen van een ongeluk of infectie. Een slijmbeurs (bursa) is een bindweefselzakje, gevuld met vocht en het vormt een soort stootkussen tussen spieren, pezen en botten en beschermt het bot. Ze helpen ook de huid over het bot te laten glijden. Maar een slijmbeurs kan opgezwollen raken en pijn doen. Vaak wordt bursitis eenvoudigweg behandeld met pijnmedicijn en begint het binnen een paar weken beter te worden.

Tenniselleboog en golferselleboog

Tenniselleboog en golferselleboog zijn twee vormen van peesontsteking (tendinitis), wat betekent dat er zwelling in de pezen rond je elleboog optreedt door overbelasting. Ondanks de namen zijn de blessures niet beperkt tot golfers of tennisspelers. Je krijgt ze waarschijnlijk eerder op basis van de armbewegingen die in die sporten worden gebruikt. Het belangrijkste verschil tussen de twee is dat tenniselleboog van invloed is op de buitenkant van je elleboog, terwijl de golferselleboog van invloed is op de binnenkant van je elleboog.

Beknelde zenuwen

Mogelijk ben je bekend met het carpaal tunnel syndroom, waarbij een zenuw die door je pols loopt, wordt samengedrukt en pols- en armproblemen veroorzaakt. Je kunt soortgelijke problemen in je elleboog hebben.

Cubitaal tunnel syndroom
Als je het cubitaal tunnel syndroom of nervus ulnaris entrapment hebt, wordt een van de hoofdzenuwen in je arm (de ellepijpzenuw) samengedrukt terwijl het langs de binnenkant van je elleboog loopt en door weefsel gaat dat de cubitale tunnel wordt genoemd. Je kan daarbij last hebben van een brandend, verdoofd of tintelend gevoel in hand, arm en vingers.

Radiaal tunnel syndroom
Als je een radiaal tunnel syndroom hebt, dan is er sprake van een zenuwbeknelling in de onderarm en wel van de zenuw aan de voorzijde van de onderarm: de nervus radialis. Dit geeft vage of zeurende pijnklachten aan de bovenzijde van de onderarm en krachtsverlies.

Stressfracturen

Met een stressfractuur wordt een kleine scheur in een van je armbotten bedoeld, meestal door overmatig gebruik. Een stressfractuur komt vaker voor in de onderbenen en voeten, maar sporters die veel werpen, zoals honkbalpitchers, kunnen deze ook in de elleboog krijgen. De pijn is meestal erger bij het gooien.

Ziekten aan de elleboog

Verschillende ziekten kunnen ook elleboogpijn veroorzaken, hoewel dit meestal niet het belangrijkste symptoom is.

Artritis

Veel soorten artritis kunnen invloed hebben op je elleboog, maar de belangrijkste zijn reumatoïde artritis en artrose.

Reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis (RA) is het meest voorkomende type artritis in de elleboog. Wanneer je RA hebt, valt je immuunsysteem het gezonde weefsel van je lichaam aan en veroorzaakt het gewrichtsontsteking en zwelling in je gewrichten.

Artrose
Je krijgt artrose als je elleboogkraakbeen na verloop van tijd in kwaliteit achteruitgaat, wat betekent dat de botten over elkaar heen wrijven wat pijn en stijfheid veroorzaakt.

Osteochondritis dissecans

Vaak zijn het kinderen en tieners die getroffen worden door osteochondritis dissecans, waarbij een stukje bot bij de elleboog sterft. Het botstuk en wat kraakbeen breken dan af, wat pijn veroorzaakt tijdens fysieke activiteit. Het komt vaker voor in de knieën, maar kan ook in de elleboog voorkomen.

Jicht

Jicht is eigenlijk een vorm van artritis. Urinezuur, een afvalproduct dat normaal gesproken uit je lichaam wordt verwijderd, bouwt zich op als kristallen in je weefsels. Als de opbouw in je elleboog plaatsvindt, kan het erg pijnlijk zijn.

Lupus

Lupus is een ziekte waarbij je immuunsysteem gezonde delen van je lichaam aanvalt, inclusief je gewrichten en organen. Het heeft vaker invloed op je handen en voeten, maar het kan ook problemen veroorzaken in je elleboog.

Ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme kan ernstige problemen veroorzaken als je niet vroegtijdig behandeld wordt. Je kunt problemen hebben met je zenuwstelsel en pijn in je gewrichten (gewrichtspijn), zoals je elleboog, ontwikkelen.

Wanneer huisarts inschakelen?

Als je denkt dat je je elleboog hebt gebroken of ontwricht, ga dan naar de eerste hulp. Bel in de volgende gevallen direct een arts:

• Bij pijn aan de elleboog die niet wegtrekt met rust en ijs, of pijn die niet weggaat, zelfs als je je arm niet meer gebruikt.
• Bij intense pijn, zwelling en blauwe plekken rond je elleboog.
• Pijn, zwelling of roodheid die erger wordt, vooral als je daarbij ook nog eens koorts hebt.
• Problemen met het gebruik van je elleboog, zoals moeite met het buigen van je arm (functiebeperking).

Onderzoek en diagnose

De arts kan aandoeningen aan de elleboog diagnosticeren door middel van:

• vraaggesprek over je klachten
• lichamelijk onderzoek
• medische voorgeschiedenis
• röntgenfoto's
• CT-scan
• MRI-scan
• elektromyografie (EMG), waarbij de elektrische activiteit van je spieren wordt gemeten
• biopsie (weefselonderzoek) van slijmbeursvloeistof

Behandeling van pijn aan elleboog

De behandeling van pijn aan de elleboog varieert en is afhankelijk van de oorzaak en de symptomen die je ervaart. De meeste aandoeningen aan de elleboog vereisen een conservatieve behandeling. Chirurgie is een laatste redmiddel als je symptomen niet verbeteren met een conservatieve behandeling. Behandeling kan bestaan uit:

• toepassen van koudepakking (kou vermindert zwelling en ontsteking en verlicht de pijn)
• relatieve rust
• gebruik van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)
• fysiotherapie
• brace voor immobilisatie van de elleboog
• steroïde injecties
• elleboogbeschermers om het herstel van je elleboog te versnellen

Prognose

In de meeste gevallen van pijn aan de elleboog is de prognose zeer goed, indien er snel en adequaat wordt behandeld. De vooruitzichten zijn minder gunstig als de pijn chronisch is of te wijten is aan een onderliggende aandoening dat progressief van aard is.

Preventie van een pijnlijke elleboog

De meeste elleboogstoornissen zijn het gevolg van overbelasting en letsel. Je kunt ze voorkomen door:

• het corrigeren van verkeerde sporttechnieken en het aanleren van juiste technieken
• geschikte sportuitrusting gebruiken
• kies de juiste bespanning van tennisrackets
• opwarmen en goed uitrekken voor sportbeoefening
• gebruik eventueel elleboogbeschermers

Het is ook belangrijk om voldoende pauzes en rustmomenten in te lassen bij repetitieve taken of werkzaamheden. Doe tevens oefeningen die kunnen helpen de spieren rond je ellebooggewricht te versterken.

Casus: Pijn aan de elleboog

Patiënt

Rob, 38 jaar, timmerman.

Klachten

Rob heeft sinds enkele weken last van pijn aan zijn rechterelleboog. De pijn is vooral aanwezig bij het tillen van zware voorwerpen en bij het buigen van de arm. Rob merkt ook dat de pijn 's nachts erger is, waardoor hij moeite heeft met slapen.

Onderzoek

• Anamnese: Rob is niet bekend met medische aandoeningen en heeft geen eerdere blessures aan de elleboog gehad. De pijn begon geleidelijk zonder duidelijk trauma. Rob werkt veel met zijn rechterhand en tilt vaak zware materialen.
• Fysiek onderzoek: Lokale drukpijn over de buitenkant van Rob's rechterelleboog. Pijn bij het strekken van de pols tegen weerstand (gestrekte elleboog). Geen zwelling of roodheid zichtbaar.
• Beeldvorming: Een röntgenfoto wordt overwogen om botbreuken uit te sluiten, maar dit is vaak niet nodig bij deze presentatie.

Diagnose

Epicondylitis lateralis (tenniselleboog), welke is veroorzaakt door overbelasting van de pezen die zich hechten aan de laterale epicondyl van de elleboog. Dit betreft een benig uitsteeksel aan de buitenkant van de elleboog waar verschillende spieren en ligamenten aan vastzitten.

Behandeling

• Rust en aanpassing van activiteiten: Rob moet activiteiten vermijden die de pijn verergeren, zoals zwaar tillen en repetitieve bewegingen van de pols en elleboog.
• IJsapplicatie: Aanbrengen van ijs op de pijnlijke plek gedurende 15-20 minuten, meerdere keren per dag om de pijn en ontsteking te verminderen.
• Fysiotherapie: Rob krijgt een verwijzing voor fysiotherapie om de pezen te versterken en de pijn te verminderen. Rek- en krachtoefeningen kunnen helpen.

Advies

• Polsbrace: Rob kan een polsbrace dragen om de pezen te ondersteunen en verdere irritatie te voorkomen.
• Pijnstilling: Gebruik van paracetamol om de pijn te verlichten mocht dat nodig zijn.
• Medische follow-up: Rob moet terugkomen bij de arts als de pijn na enkele weken behandeling niet verbetert, verergert, of als er nieuwe symptomen optreden zoals zwelling of gevoelloosheid.

Prognose

Met de juiste behandeling en aanpassingen kan Rob’s tenniselleboog binnen enkele weken tot maanden verbeteren. Het vermijden van overbelasting is belangrijk voor een goed herstel, evenals het volgen van een fysiotherapieprogramma. Regelmatige controle door de arts kan helpen bij het aanpassen van de behandeling mocht dat nodig zijn.

Lees verder

• Pijn aan elleboog: symptomen, oorzaak en behandeling
• Pijn aan de arm: oorzaken pijnlijke rechterarm of linkerarm
• Pijn in bovenarm: oorzaken van een pijnlijke bovenarm
• Pijn in botten: symptomen, oorzaak en behandeling botpijn
• Pijn in schouder, arm en nek: pees & slijmbeursontsteking