Mee-eters (open comedones): Kleine zwarte bultjes op gezicht

Mee-eters (open comedones) zijn kleine, donkere huidletsels die vaak op het gezicht en in de nek verschijnen. Vaak zijn deze pijnloze, minuscule huidbultjes aanwezig bij de huidaandoening acne waarbij de talgklieren verstopt zijn, maar niet altijd zijn symptomen van deze huidziekte aanwezig. Mee-eters bevatten een geoxideerde versie van melanine (de donkere kleur gemaakt door cellen in de huid). Wanneer de patiënt deze symptomen op een goede manier behandelt, voorkomt hij de ontwikkeling van meer ernstige acne. Enkele do's en don'ts helpen patiënten om de symptomen te verlichten zonder bijkomende schade aan de huid.

• Oorzaken: Verstopte huidporiën
• Risicofactoren van mee-eters
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van open comedones
• Do's voor mee-eters
• Don'ts voor mee-eters
• Prognose van kleine zwarte bultjes op het gezicht

Oorzaken: Verstopte huidporiën

Een mee-eter (open comedone) is een soort ‘propje’ dat bestaat uit haar- en talgklierresten, talg en hoornlamellen. De open comedone bevat geen vastzittend vuil, maar is gemaakt van geoxideerde melanine. Het propje vult een haarzakje op. Mee-eters komen voor wanneer de huidporiën verstopt raken met dode huidcellen en talg. Wanneer deze combinatie van materiaal wordt blootgesteld aan de lucht, oxideert het en verandert dit in een zwarte kleur. De bovenkant van de mee-eter is bijgevolg zichtbaar als een zwart bultje.

Risicofactoren van mee-eters

Sommige factoren vergroten de kans op het ontwikkelen van mee-eters. Leeftijd en hormonale veranderingen spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol. De mee-eters komen het vaakst tijdens de puberteit tot uiting, wanneer de hormonen een piek in de talgproductie veroorzaken. Bij vrouwen zijn ook de menstruatie, een zwangerschap en het gebruik van anticonceptiepillen gekoppeld aan de aanwezigheid van open comedones.

Andere factoren zijn onder meer:

• de blokkerende of bedekkende poriën van cosmetica en kleding
• een hoge luchtvochtigheid en de aanwezigheid van vetten in de directe omgeving
• ernstig zweten (hyperhidrose)
• het gebruik van sommige geneesmiddelen op basis van steroïden, zoals corticosteroïden
• medicijnen die leiden tot een snellere productie van huidcellen
• scheren van de huid en andere activiteiten die de haarzakjes openen
• sommige aandoeningen, zoals stress, het polycysteus ovariumsyndroom (aandoening met hormonale onevenwichtigheden) en het premenstrueel syndroom (symptomen voor en bij de menstruatie)

Symptomen

Mee-eters komen het vaakst voor op het gezicht, de rug, de nek, de borst, de armen en de schouders. In deze gebieden bevinden zich namelijk meer haarzakjes. Op de aangetaste gebieden ontstaan kleine, donkere letsels. Mee-eters zijn een symptoom van acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren). Ze veroorzaken geen pijn of ongemak in tegenstelling tot puistjes. Open comedones hebben een verhoogde textuur, maar ze zijn vlakker dan puistjes. De verandering in uiterlijk veroorzaakt door mee-eters leidt bij sommige patiënten tot schaamte en sociale of psychologische problemen.

Diagnose en onderzoeken

Patiënten met mee-eters bezoeken zelden een arts, tenzij ze kampen met ernstige symptomen van acne. De arts is snel en gemakkelijk in staat om mee-eters op basis van het uiterlijk te diagnosticeren.

Behandeling van open comedones

Do's voor mee-eters

Patiënten mogen speciale scrubs gebruiken om voorzichtig de open comedones van het gezicht te verwijderen. Dit moeten dan wel neutrale en milde producten zijn voor personen met een gevoelige huid. Make-upproducten die de poriën niet verstoppen (make-up op waterbasis) zijn aanbevolen, zodat de opbouw van dode huidcellen verminderd wordt. De arts schrijft verder mogelijk topische (op de huid aangebrachte) middelen voor zoals azelaïnezuur, salicylzuur of benzoylperoxide voor. Geneesmiddelen met vitamine A, zoals tretinoïne, tazaroteen en adapaleen, zijn eveneens inzetbaar. De beste methode is echter om een huidverzorgingsspecialist te laten kijken naar de mee-eters en deze vervolgens te laten verwijderen. De patiënt neemt best voldoende rust en vermindert stress, want deze factoren verhogen wel de talgproductie. Een gezonde en evenwichtige voeding met veel verse groenten en fruit is goed voor de gezondheid. Hierdoor vermindert het risico op een infectie van de huidletsels. Het is tot slot aanbevolen om regelmatig de kussenslopen te wassen. De opeenhoping van dode huidcellen en vet uit het haar tijdens het slapen komt namelijk mogelijk in de poriën terecht.

Don'ts voor mee-eters

Wanneer de patiënt de open comedones wil uitknijpen, hieraan pulkt of deze overmatig schrobt, verergert de aandoening en ontstaan later littekens. Ook het nemen van een stoombad zou de poriën openen maar bij een aantal patiënten ontstaat dan juist een verergering van de symptomen. Verder moet een patiënt voorzichtig zijn bij het gebruik van strips, maskers en bepaalde huidverzorgingsproducten, want deze leiden soms tot irritatie of schade aan de huid wanneer de patiënt deze fout gebruikt. Make-up en huidverzorgingsproducten op oliebasis zijn voorts afgeraden. Ook het dragen van strakke kleding die de huid afsluit, vochtige omgevingen en huidproducten gebaseerd op alcohol zijn uit den boze. Hierdoor ontstaat namelijk sneller een strakke en droge huid.

Prognose van kleine zwarte bultjes op het gezicht

Mee-eters verdwijnen gewoonlijk wanneer de hormonen weer op peil staan en niet meer te veel schommelen, maar soms duurt dit wel vele jaren. Een patiënt heeft mogelijk psychische problemen als gevolg van het uiterlijk van mee-eters. Het opzoeken van een hulpverlener is voor deze patiënt een mogelijke oplossing.

Lees verder

• Talg & talgklieren: Functie, locatie & onbalans in productie
• Puistjes onder oksels: Oorzaken van bultjes onder onderarmen
• Puistjes op de armen: Oorzaken en behandeling
• Puistjes op kin: Behandeling van acne op kingebied
• Acne: Huidaandoening met ontsteking van talgklieren