Puistjes onder oksels: Oorzaken van bultjes onder onderarmen
Onder de oksels bevindt zich een dunne en delicate huid, vol met zweetklieren en haarzakjes. Wanneer deze verstopt raken, leidt dit snel tot rode puistjes, bultjes en andere huidproblemen. Deze puisten zijn het gevolg van onder andere ingegroeide haartjes, bacteriële infecties en wrijving. Pijn en een beperkt bewegingsbereik van de aangetaste arm zijn enkele mogelijke tekenen van een okselpuistje. Wanneer dergelijke huidletsels aanwezig zijn onder de oksel(s) en deze niet na enkele dagen verdwenen zijn, is het belangrijk dit grondig te laten onderzoeken door een arts. Afhankelijk van de oorzaak zijn thuisbehandelingen en/of medische behandelingen mogelijk om de symptomen te verlichten.

Puistjes ontstaan soms door een allergische reactie op deodorant /
Bron: SAM Nasim, Flickr (CC BY-2.0)
Allergische contactdermatitis duidt op een
allergische reactie van de huid op een stof of ingrediënt, zoals een deodorant of antitranspireermiddel, zeep of een wasmiddel. Allergische
contactdermatitis gaat gepaard met een erg jeukende, rode, hobbelige
huiduitslag, een
brandend gevoel, een
droge huid, een
zwelling van de huid en met vloeistof gevulde
blaren. Een patiënt moet de stoffen (allergenen) vermijden die leiden tot de
huiduitslag.
Antihistaminica (
medicijnen voor de behandeling van een
allergische reactie) verlichten de jeuk.
Op de huid toegepaste steroïde crèmes zijn vaak voldoende om een milde reactie te verzachten.
Folliculitis, geïnfecteerde haarzakjes met puistjes onder oksels
Folliculitis duidt op geïnfecteerde haarzakjes. Patiënten met deze aandoening hebben een rode bult met pus of bloed in of bij de haarwortel. De okselpuistjes veroorzaken een brandend gevoel, een
gevoelige huid, een grote bult of een wit puistje,
pijn,
jeuk en soms zijn ook met pus gevulde blaren of
huidzweren aanwezig.
Littekens en permanent
haarverlies zijn enkele ernstige symptomen van folliculitis.
Antibiotica behandelen bacteriën als deze de oorzaak zijn van folliculitis. Het gebruik van een nieuw scheermes, in de richting van de haargroei scheren en zorgen voor schone en bacterievrije
oksels voorkomen deze aandoening.
Steenpuisten en pijnlijke puistvorming onder oksels
Steenpuisten (furunkels) verschijnen als gevolg van een bacteriële infectie, meestal veroorzaakt door de
stafylokkenbacterie Staphylocuccus aureus. Frequente blootstelling aan vocht en wrijving leidt sneller tot deze pijnlijke rode bultjes. De oksels en lies zijn daarom vaak aangetaste gebieden. Onbehandeld vergroten de furunkels, waardoor deze openbarsten en uiteindelijk spontaan genezen. De patiënt mag alleszins de puisten niet openknijpen omdat de infectie dan verergert. Een paar keer per dag warmte aanbrengen versnelt het genezingsproces. Zodra de steenpuist scheurt, mag de patiënt vaseline toepassen en deze vervolgens met steriel gaas bedekken totdat dit okselpuistje genezen is. Als de furunkel verergert of niet binnen een paar weken spontaan verdwijnt, of
koorts of een algemeen ziek gevoel optreedt bij de patiënt, is het belangrijk om medische hulp in te schakelen. Soms moet de arts een kleine incisie maken om de steenpuist af te voeren en te laten genezen.
Hidradenitis suppurativa en puistachtige bultjes op huid
De
huidaandoening hidradenitis suppurativa tast vaak de oksels en de lies aan, al zijn soms ook andere lichaamsdelen getroffen. Een patiënt kampt met rode, puistachtige
bultjes op de huid. Onbehandeld verergert de aandoening omdat de
okselgezwelletjes vergroten en ook dieper in de huid groeien. Dit veroorzaakt een stinkende afscheiding, littekens en terugkerende puistjes. Ook is het risico op huidkanker verhoogd. Een patiënt ervaart hierdoor enkele symptomen, zoals
okselpijn en een beperkt bewegingsbereik. Deze bultjes leiden na verloop van tijd tot ernstige littekens die resulteren in de vorming van fistels. Antibiotica zijn inzetbaar en in meer ernstige gevallen is ook chirurgie mogelijk.
Diverse behandelingstechnieken zijn mogelijk zoals:
- antibacteriële wasbeurten, zoals 4% wassen met chloorhexidine en 10% wassen met benzoylperoxide
- chirurgische resectie van de getroffen gebieden
- medicijnen, zoals antibiotica
- veranderingen in de levensstijl, bijvoorbeeld gewichtsverlies en stoppen met roken
Soms moet de arts het biologisch medicijn adalimumab (Humira) in de oksel injecteren omdat andere behandelingen niet effectief zijn.
Ingegroeide haartjes en puistje met pijn, jeuk, pus en ontsteking
Een ingegroeide haar duidt op een haartje dat uit de haarzakje is gegroeid en vervolgens is opgerold of gekruld om weer in de huid terug te groeien. Af en toe krult een ingegroeide haar en keert deze terug in de haarfollikel voordat deze de huid verlaat. Op de huid ontstaat een zichtbaar puistje wat mogelijk vergezeld gaat met pijn, jeuk, pus en een
ontsteking. Ingegroeide haren verdwijnen normaal gezien spontaan. Het is belangrijk om geen huidletsels te veroorzaken aan het gebied met ingegroeide haartjes omdat dan mogelijk bacteriën in de huid geïntroduceerd worden wat leidt tot folliculitis. Wanneer de ingegroeide haren geïnfecteerd raken, is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Het gebruik van een oud of bot scheermesje leidt mogelijk tot scheerbrand /
Bron: Stevepb, PixabayScheerbrand en huiduitslag door scheren
Wanneer mensen frequent de okselharen scheren met een scheermesje, ontstaat meer wrijving op deze plaats. Dit zorgt voor meer irritatie van de gevoelige huid in dit gebied. Deze irritatie bestaat uit een rode, hobbelige huiduitslag,
jeukende bultjes en ongemak. In de meeste gevallen verdwijnt de uitslag vanzelf binnen een paar dagen. Het gebruik van een bot of oud scheermes of het niet bevochtigen van de huid leidt sneller tot scheerbrand. Verder komen ook bacteriën in de huid terecht wanneer de huid beschadigd is door het gebruik van foute scheertechnieken, waardoor sneller een
bacteriële huidinfectie ontstaat, zoals folliculitis of furunkels. Verder ontstaan soms ook ingegroeide haartjes door het scheren van okselharen, wat mogelijk leidt tot puistvorming onder de oksels.
Schimmelinfectie en rode puisten onder onderarmen
Wanneer huidgebieden vaak nat worden, verhoogt de kans op een schimmelinfectie veroorzaakt de gist Candida.
Cutane candidiasis (
schimmelinfectie aan de huid) kenmerkt zich met pus gevulde rode bultjes of puisten. Een arts is het best geplaatst om advies te geven over rode puistjes en blaren onder de oksels. Hij schrijft
antischimmelmiddelen voor wanneer hij vermoedt dat een schimmelinfectie aan de basis ligt van de aanwezige symptomen.
Wrijving en ontsteking en irritatie van oksels
Telkens wanneer mensen de armen heen en weer zwaaien, bijvoorbeeld tijdens het
wandelen, ontstaat wrijving aan het onderarmgebied. Wrijving van huid over huid leidt tot huidirritatie, letsels of een
huidinfectie. Soms wrijft de huid ook tegen strakke kledij, de bandjes van een beha en de riemen van een tas of rugzak. Deze wrijving draagt bij aan een ontsteking en irritatie in de oksels, wat leidt tot verstopte poriën en puistjes. Zweten in de oksels is een bekend fenomeen, zelfs na het toepassen van een deodorant of antitranspireermiddel. Het zweten (vocht) verergert mogelijk deze huidirritatie.
Lees verder