Puistjes onder oksels: Oorzaken van bultjes onder onderarmen

Onder de oksels bevindt zich een dunne en gevoelige huid, rijk aan zweetklieren en haarzakjes. Wanneer deze raken verstopt, kunnen er snel rode puistjes, bultjes en andere huidproblemen ontstaan. Deze puistjes kunnen veroorzaakt worden door ingegroeide haartjes, bacteriële infecties of wrijving. Symptomen zoals pijn en beperkt bewegingsbereik van de aangetaste arm kunnen optreden. Als huidletsels onder de oksels aanwezig zijn en niet binnen enkele dagen verdwijnen, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor een grondig onderzoek. Afhankelijk van de oorzaak kunnen thuisbehandelingen en/of medische behandelingen helpen bij het verlichten van de symptomen.

• Epidemiologie van bultjes onder onderarmen
• Mechanisme
• Oorzaken van puistjes onder oksels
• Allergische contactdermatitis en okselpuistjes
• Folliculitis: Geïnfecteerde haarzakjes onder de oksels
• Gebruik van irriterende producten
• Hidradenitis suppurativa: Puistachtige bultjes op de huid
• Hormonale veranderingen
• Ingegroeide haartjes: Pijn, jeuk, pus en ontsteking
• Overmatig zweten
• Scheerbrand en huiduitslag door scheren
• Schimmelinfectie en rode puisten onder de onderarmen
• Steenpuisten: Pijnlijke puistvorming onder de oksels
• Wrijving en ontsteking van de oksels
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met puistjes onder oksels
• Houd de oksels schoon en droog
• Vermijd irriterende producten
• Scheren met zorg
• Draag ademende kleding
• Behandel de puistjes voorzichtig
• Raadpleeg een arts bij ernstige of terugkerende puistjes

Epidemiologie van bultjes onder onderarmen

Puistjes onder de oksels, ook wel axillaire acne genoemd, komen veel voor, hoewel de prevalentie sterk varieert afhankelijk van factoren zoals leeftijd, geslacht en genetica. Het komt vaker voor bij adolescenten en jongvolwassenen, vooral bij vrouwen. De aandoening kan zowel milde als ernstige vormen aannemen en kan incidenteel voorkomen of chronisch zijn. Studies tonen aan dat de prevalentie van acne in de oksels toeneemt in de puberteit, wanneer hormonale veranderingen de talgproductie verhogen. Bij volwassenen kunnen factoren zoals hormonale schommelingen en overmatige transpiratie bijdragen aan het ontwikkelen van deze aandoening.

Leeftijd en geslacht
Puistjes onder de oksels komen vaak voor tijdens de puberteit, wanneer hormonale veranderingen leiden tot een verhoogde talgproductie. Ze komen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, hoewel vrouwen ook aanzienlijk getroffen kunnen worden, vooral tijdens zwangerschap of menstruatie, wanneer hormonale schommelingen de huid kunnen beïnvloeden. Ook mensen die bepaalde medicijnen gebruiken, zoals anabole steroïden, kunnen een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van axillaire acne.

Geografische variatie
In bepaalde geografische gebieden, waar warmere klimaten de transpiratie bevorderen, kunnen puistjes onder de oksels vaker voorkomen. De verhoogde transpiratie, in combinatie met verstopte zweetklieren, kan bijdragen aan de ontwikkeling van acne in dit gebied. Klimaatomstandigheden, evenals culturele gewoonten zoals de frequentie van het scheren van oksels, kunnen een rol spelen in de prevalentie van de aandoening.

Mechanisme

De ontwikkeling van puistjes onder de oksels is vaak gerelateerd aan een overproductie van talg in combinatie met een verstopte haarfollikel. Dit kan worden verergerd door factoren zoals zweet, bacteriën en wrijving. Het proces begint wanneer de talgklieren in de huid overmatig talg produceren, wat kan leiden tot verstopte poriën. Deze verstopte poriën kunnen ontsteken, wat resulteert in de vorming van puistjes.

Talgproductie en verstopte poriën
De oksels bevatten een groot aantal zweetklieren, die kunnen bijdragen aan de verstopte poriën wanneer zweet zich mengt met talg en dode huidcellen. Wanneer deze poriën verstopt raken, ontstaat er een ideale omgeving voor bacteriën om te groeien, wat ontstekingen en acne veroorzaakt. Het resultaat is vaak de vorming van rode puistjes en pustels in de oksels.

Hormonale invloeden
Hormonale schommelingen, zoals die welke optreden tijdens de puberteit, zwangerschap, of menstruatiecyclus, kunnen de talgproductie beïnvloeden. Dit verhoogt de kans op het verstoppen van de zweetklieren en het ontstaan van acne. Dit mechanisme is niet alleen van invloed op de huid van het gezicht, maar ook op andere lichaamsdelen, zoals de oksels.

Bacteriële infecties
Bacteriën spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van acne onder de oksels. De huid heeft van nature een bacteriële flora, maar wanneer deze in overmaat aanwezig is in een verstopte porie, kan dit leiden tot infecties. Propionibacterium acnes, een bacterie die vaak wordt aangetroffen in verstopte poriën, kan bijdragen aan de ontsteking van puistjes en het ontstaan van zweren.

Oorzaken van puistjes onder oksels

Puistjes onder de oksels kunnen door verschillende oorzaken worden veroorzaakt. Deze kunnen variëren van hormonale veranderingen tot omgevingsfactoren, zoals overmatige transpiratie of het gebruik van agressieve huidverzorgingsproducten. Het identificeren van de specifieke oorzaak is essentieel voor het kiezen van een geschikte behandelingsaanpak.

Allergische contactdermatitis en okselpuistjes

Allergische contactdermatitis is een allergische reactie van de huid op een stof of ingrediënt zoals deodorant, antitranspirant, zeep of wasmiddel. Deze aandoening wordt gekenmerkt door een jeukende, rode, hobbelige huiduitslag, een brandend gevoel, een droge huid, zwelling en blaren gevuld met vloeistof. Het vermijden van de allergenen is cruciaal. Antihistaminica kunnen de jeuk verlichten, terwijl steroïde crèmes vaak voldoende zijn om milde reacties te verzachten.

Folliculitis: Geïnfecteerde haarzakjes onder de oksels

Folliculitis is een infectie van de haarzakjes, wat resulteert in rode bultjes met pus of bloed rond de haarwortel. Deze puistjes kunnen gepaard gaan met een brandend gevoel, een gevoelige huid, pijn, jeuk, en soms met pus gevulde blaren of huidzweren. Ernstige gevallen van folliculitis kunnen leiden tot littekens en permanent haarverlies. Antibiotica kunnen nodig zijn als bacteriën de oorzaak zijn van de folliculitis. Het gebruik van een nieuw scheermes, scheren in de richting van de haargroei, en zorgen voor schone oksels kan helpen om deze aandoening te voorkomen.

Gebruik van irriterende producten

Sommige deodorants, antiperspiranten of andere huidverzorgingsproducten bevatten chemische stoffen die de huid kunnen irriteren. Het gebruik van producten met alcohol, kunstmatige geurstoffen of agressieve ingrediënten kan de huid onder de oksels uitdrogen of verstoren, wat bijdraagt aan het ontstaan van acne. Het is belangrijk om producten te kiezen die geschikt zijn voor de gevoelige huid van de oksels.

Hidradenitis suppurativa: Puistachtige bultjes op de huid

Hidradenitis suppurativa is een chronische huidaandoening die vaak de oksels en lies aantast, maar ook andere lichaamsdelen kan beïnvloeden. De aandoening leidt tot rode, puistachtige bultjes op de huid. Onbehandeld verergert de aandoening doordat de okselgezwelletjes groter worden en dieper in de huid groeien, wat leidt tot stinkende afscheiding, littekens en terugkerende puistjes. Er is ook een verhoogd risico op huidkanker. Symptomen zijn onder andere okselpijn en een beperkt bewegingsbereik. Behandelingen kunnen bestaan uit

• antibacteriële wasbeurten, zoals het gebruik van 4% chloorhexidine en 10% benzoylperoxide
• chirurgische resectie van de getroffen gebieden
• medicatie, zoals antibiotica
• levensstijlaanpassingen, bijvoorbeeld gewichtsverlies en stoppen met roken

In sommige gevallen kan het biologisch medicijn adalimumab (Humira) worden geïnjecteerd in de oksel wanneer andere behandelingen niet effectief blijken te zijn.

Hormonale veranderingen

Hormonale schommelingen zijn een veelvoorkomende oorzaak van acne onder de oksels. Tijdens de puberteit, zwangerschap of menstruatie kan de toename van geslachtshormonen zoals testosteron de talgproductie in de huid verhogen. Dit leidt tot verstopte poriën, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van acne.

Ingegroeide haartjes: Pijn, jeuk, pus en ontsteking

Een ingegroeide haar ontstaat wanneer een haartje uit de haarzakjes groeit en vervolgens weer terug in de huid groeit, vaak gekruld of opgerold. Dit kan een zichtbaar puistje veroorzaken, vergezeld van pijn, jeuk, pus en een ontsteking. Ingegroeide haren verdwijnen meestal spontaan. Het is belangrijk om geen huidletsels te veroorzaken in het gebied van ingegroeide haartjes om te voorkomen dat bacteriën de huid binnendringen, wat kan leiden tot folliculitis. Als de ingegroeide haren geïnfecteerd raken, moet een arts worden geraadpleegd.

Overmatig zweten

Een ander belangrijke oorzaak is overmatig zweten, ook wel hyperhidrose genoemd. Zweten kan ervoor zorgen dat zweet zich ophoopt in de oksels, wat een ideale omgeving biedt voor de groei van bacteriën. Dit kan de huid irriteren en de kans op ontstekingen en puistjes vergroten.

Scheerbrand en huiduitslag door scheren

Frequent scheren van de okselharen kan leiden tot irritatie door wrijving op de gevoelige huid. Deze irritatie manifesteert zich vaak als een rode, hobbelige huiduitslag, jeukende bultjes en ongemak. Meestal verdwijnt de uitslag vanzelf binnen een paar dagen. Het gebruik van een bot of oud scheermes of het niet bevochtigen van de huid kan scheerbrand verergeren. Bovendien kunnen beschadigde huid door foutieve scheertechnieken bacteriën binnentrekken, wat kan leiden tot bacteriële huidinfecties zoals folliculitis of furunkels. Ook ingegroeide haartjes kunnen ontstaan door het scheren, wat kan bijdragen aan puistvorming onder de oksels.

Schimmelinfectie en rode puisten onder de onderarmen

Huidgebieden die vaak nat worden hebben een verhoogd risico op een schimmelinfectie veroorzaakt door de gist Candida. Cutane candidiasis (schimmelinfectie aan de huid) kenmerkt zich door pus gevulde rode bultjes of puisten. Een arts kan het beste advies geven over de behandeling van rode puistjes en blaren onder de oksels en kan antischimmelmiddelen voorschrijven als een schimmelinfectie de oorzaak blijkt te zijn.

Steenpuisten: Pijnlijke puistvorming onder de oksels

Steenpuisten (furunkels) ontstaan vaak door een bacteriële infectie, meestal veroorzaakt door de stafylokokkenbacterie Staphylococcus aureus. Frequente blootstelling aan vocht en wrijving kan de kans op deze pijnlijke, rode bultjes verhogen, vooral in de oksels en lies. Onbehandeld kunnen de furunkels groter worden, openbarsten en uiteindelijk spontaan genezen. Het is belangrijk om de puisten niet open te knijpen, omdat dit de infectie kan verergeren. Het aanbrengen van warmte enkele keren per dag kan het genezingsproces versnellen. Zodra de steenpuist openbarst, kan vaseline worden aangebracht en moet de plek worden bedekt met steriel gaas. Bij verergering, aanhoudende symptomen of het optreden van koorts, moet medische hulp worden ingeroepen. Soms is een kleine incisie nodig om de steenpuist te laten genezen.

Wrijving en ontsteking van de oksels

Wrijving door het bewegen van de armen, bijvoorbeeld tijdens het wandelen, kan huidirritatie veroorzaken. Dit kan worden verergerd door strakke kleding, beha-bandjes, en riemen van tassen of rugzakken. Wrijving kan leiden tot ontsteking en irritatie in de oksels, wat verstopte poriën en puistjes kan veroorzaken. Zweten, zelfs bij gebruik van deodorant of antitranspirant, kan deze huidirritatie verergeren.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van puistjes onder de oksels verhogen. Deze factoren omvatten zowel genetische predisposities als omgevingsfactoren die het ontstaan van acne bevorderen.

Genetica
Genetische aanleg speelt een grote rol bij de ontwikkeling van acne. Patiënten met een familiegeschiedenis van acne of andere huidaandoeningen hebben een verhoogd risico om zelf ook puistjes onder de oksels te ontwikkelen. Genetische factoren kunnen de talgproductie beïnvloeden, wat bijdraagt aan verstopte poriën.

Transpiratie en wrijving
Mensen die veel zweten of zich in warme en vochtige omgevingen bevinden, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van acne onder de oksels. Zweet bevordert de ophoping van talg en dode huidcellen in de poriën, terwijl wrijving van kleding ook irritatie kan veroorzaken.

Verstoorde hormonale balans
Oorzaken zoals stress, hormonale anticonceptie of zwangerschap kunnen de hormonale balans verstoren en leiden tot een verhoogde talgproductie, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van acne onder de oksels.

Risicogroepen

Bepaalde groepen mensen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van puistjes onder de oksels, zoals tieners, zwangere vrouwen en mensen met bepaalde medische aandoeningen.

Tieners en jongvolwassenen
Tijdens de puberteit komt het vaak voor dat jongeren last krijgen van acne, niet alleen op het gezicht, maar ook op andere delen van het lichaam, waaronder de oksels. Dit komt door de hormonale veranderingen die de talgproductie verhogen en het risico op verstopte poriën vergroten.

Zwangere vrouwen
Zwangere vrouwen ervaren vaak hormonale schommelingen die bijdragen aan een verhoogde talgproductie. Dit maakt hen vatbaarder voor het ontwikkelen van acne onder de oksels. Het is belangrijk dat zwangere vrouwen producten kiezen die veilig zijn voor gebruik tijdens de zwangerschap.

Patiënten met hyperhidrose
Mensen die lijden aan hyperhidrose, of overmatig zweten, hebben meer kans om puistjes onder de oksels te ontwikkelen. Overmatig zweten kan de poriën verstoppen en een ideale omgeving creëren voor bacteriën om te groeien.

Geassocieerde symptomen

Puistjes onder de oksels kunnen gepaard gaan met verschillende symptomen die de ernst van de aandoening kunnen aangeven. Sommige van deze symptomen wijzen op infectie of ontsteking, terwijl andere kunnen duiden op een onderliggende aandoening.

Roodheid en zwelling
Puistjes onder de oksels kunnen gepaard gaan met roodheid en zwelling van de huid. Deze symptomen wijzen vaak op een ontstekingsreactie veroorzaakt door verstopte talgklieren en bacteriële infecties.

Pijn en jeuk
Veel patiënten ervaren pijn of jeuk in de aangedane gebieden. Dit kan het gevolg zijn van de ontsteking die gepaard gaat met acne of door de irritatie die wordt veroorzaakt door wrijving van kleding of deodorant.

Onregelmatigheden in de huidstructuur
In sommige gevallen kunnen er zweren of cysten ontstaan, die leiden tot onregelmatigheden in de huidstructuur. Dit kan wijzen op een ernstiger geval van acne onder de oksels en vereist mogelijk medische interventie.

Alarmsymptomen

Hoewel puistjes onder de oksels meestal een goedaardige aandoening zijn, kunnen er soms alarmsymptomen optreden die wijzen op een ernstigere onderliggende aandoening.

Pus of etter
De aanwezigheid van pus of etter in de puistjes kan wijzen op een bacteriële infectie. Dit is een alarmsymptoom dat onmiddellijke medische aandacht vereist, omdat onbehandelde infecties kunnen leiden tot verergering van de aandoening.

Snelle verspreiding naar andere delen van het lichaam
Als de acne zich snel verspreidt naar andere delen van het lichaam, zoals de borst of de rug, kan dit een teken zijn van een ernstigere aandoening zoals folliculitis of een infectie die medische behandeling vereist.

Koorts of algemene ziekteverschijnselen
Koorts, in combinatie met de aanwezigheid van puistjes onder de oksels, kan wijzen op een infectie die zich verspreidt. Dit is een belangrijk alarmsymptoom dat onmiddellijke medische aandacht vereist.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van puistjes onder de oksels wordt meestal gesteld op basis van het klinische beeld. In sommige gevallen kunnen aanvullende onderzoeken nodig zijn om de oorzaak van de aandoening te achterhalen.

Visuele inspectie en medische anamnese
De arts zal eerst een visuele inspectie uitvoeren en vragen stellen over de medische geschiedenis van de patiënt, zoals of er sprake is van hormonale veranderingen, overmatig zweten of het gebruik van irriterende producten.

Hormonale testen
In gevallen van hormonale onbalans kan het nodig zijn om bloedonderzoek te doen om de hormoonspiegels te controleren en te bepalen of hormonale veranderingen de oorzaak zijn van de acne.

Microbiologisch onderzoek
In gevallen van vermoedelijke infectie kan microbiologisch onderzoek nodig zijn om de aanwezigheid van bacteriën zoals Propionibacterium acnes vast te stellen, die bijdragen aan de ontsteking van acne.

Behandeling

De behandeling van puistjes onder de oksels richt zich op het verminderen van ontsteking, het herstellen van de talgproductie en het beheersen van infecties. Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, afhankelijk van de ernst van de aandoening.

Topische behandelingen
Zalven of crèmes die benzoylperoxide, salicylzuur of retinoïden bevatten, kunnen effectief zijn bij het verminderen van ontstekingen en het helpen voorkomen van verstopte poriën. Deze behandelingen moeten volgens medische richtlijnen worden toegepast om irritatie te voorkomen.

Orale medicatie
In ernstige gevallen kan orale antibiotica of hormonale behandelingen nodig zijn om de acne onder de oksels te behandelen. Deze medicijnen helpen de bacteriële groei te verminderen en de talgproductie te reguleren.

Veranderingen in de huidverzorging
Het vermijden van irriterende producten, zoals alcoholhoudende deodorants, en het kiezen van mildere huidverzorgingsproducten kan bijdragen aan het verminderen van de symptomen van acne onder de oksels.

Prognose

Puistjes onder de oksels kunnen goed worden beheerd met de juiste behandeling. De prognose is over het algemeen positief, maar het kan enige tijd duren voordat de huid zich volledig herstelt, afhankelijk van de ernst van de aandoening.

Langdurige behandeling en onderhoud
In sommige gevallen kan langdurige behandeling nodig zijn om de symptomen onder controle te houden. Dit kan het gebruik van milde huidverzorgingsproducten en periodieke bezoeken aan de arts inhouden om de toestand te monitoren.

Preventie van verergering
Door het vermijden van irriterende producten en het behouden van een evenwichtig voedingspatroon, kunnen de symptomen van acne onder de oksels worden geminimaliseerd. Regelmatige huidverzorging kan helpen bij het voorkomen van toekomstige uitbraken.

Complicaties

Hoewel puistjes onder de oksels vaak een goedaardige aandoening zijn, kunnen ze in sommige gevallen leiden tot complicaties, vooral als ze niet goed worden behandeld.

Infectie en abcessen
Onbehandelde puistjes kunnen leiden tot infecties en het ontstaan van abcessen, wat pijnlijke en vergrote puistjes met etter kan veroorzaken. Dit vereist vaak medische behandeling en drainage.

Verwondingen door wrijving
Wrijving van de huid kan leiden tot verergering van de acne en het ontstaan van littekens of striae. Het is belangrijk om huidirritatie te vermijden door het dragen van losse, ademende kleding.

Preventie

Hoewel puistjes onder de oksels niet altijd volledig te voorkomen zijn, kunnen bepaalde preventieve maatregelen helpen om de aandoening te beheersen en de kans op uitbraken te verminderen.

Goede hygiëne
Het regelmatig wassen van de oksels en het dragen van ademende kleding kan helpen om zweet en bacteriën te verminderen die bijdragen aan acne.

Gezonde levensstijl
Het handhaven van een evenwichtig voedingspatroon en het vermijden van stress kan bijdragen aan het in balans houden van hormonen, wat het risico op acne onder de oksels verlaagt.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met puistjes onder oksels

Puistjes onder de oksels kunnen vervelend en pijnlijk zijn, vooral omdat de huid hier gevoelig is en veel wrijving ervaart. De oorzaak kan variëren van verstopte poriën en irritatie door scheren tot een huidinfectie. Hier zijn enkele praktische tips om deze aandoening te beheren en voorkomen.

Houd de oksels schoon en droog

Een goede hygiëne is cruciaal om puistjes onder de oksels te voorkomen. Was je oksels dagelijks met een milde, niet-agressieve reiniger om overtollig talg, zweet en bacteriën te verwijderen. Droog je oksels voorzichtig met een schone handdoek om vochtophoping te voorkomen, wat kan bijdragen aan bacteriegroei.

Vermijd irriterende producten

De huid onder je oksels is gevoelig, dus kies voor milde deodorants en producten zonder alcohol of parfum. Irriterende stoffen kunnen puistjes verergeren of ontstekingen veroorzaken. Als je merkt dat een bepaald product je huid irriteert, probeer dan een hypoallergene of natuurlijke optie.

Scheren met zorg

Onzorgvuldig scheren kan leiden tot ingegroeide haartjes en puistjes. Gebruik een schoon en scherp scheermes, en scheer in de richting van de haargroei om huidirritatie te voorkomen. Breng na het scheren een verzachtende crème of aloë vera-gel aan om de huid te kalmeren en te hydrateren.

Draag ademende kleding

Strakke kleding van synthetische stoffen kan wrijving veroorzaken en zweet vasthouden, wat puistjes onder de oksels kan verergeren. Kies voor loszittende kleding van ademende materialen zoals katoen. Dit helpt de huid droog te blijven en vermindert irritatie.

Behandel de puistjes voorzichtig

Knijp puistjes niet uit, omdat dit kan leiden tot een abces of verdere infectie. Breng in plaats daarvan een warm kompres aan om de pijn te verlichten en de genezing te bevorderen. Bij ontstoken puistjes kan een antiseptische crème of een lokaal antibioticum helpen.

Raadpleeg een arts bij ernstige of terugkerende puistjes

Als je regelmatig last hebt van pijnlijke of grote puistjes onder je oksels, kan er sprake zijn van een onderliggende aandoening, zoals hidradenitis suppurativa. Ook bij tekenen van een huidziekte of wanneer de puistjes niet verbeteren, is het verstandig om een arts te raadplegen voor advies en een geschikte behandeling.

Met een combinatie van een goede huidverzorgingsroutine, het vermijden van irriterende stoffen en medische hulp wanneer nodig, kun je de puistjes onder je oksels onder controle krijgen en je huid gezond houden.

Lees verder

• Jeuk onder de oksels: Oorzaken, symptomen en behandeling
• Okselgezwellen: Oorzaken, symptomen en behandeling
• Okselpijn: Oorzaken en symptomen van pijn aan oksel(gebied)
• Uitslag op de oksel (huidirritatie): Oorzaken en symptomen
• Gezwollen oksels: Oorzaken en behandeling van okselzwelling