Fungale artritis: Gewrichtsontsteking door schimmel met pijn

Fungale artritis (mycotische artritis) is een aandoening waarbij een gewricht gaat ontsteken en zwellen als gevolg van een infectie door een invasieve schimmelsoort. De zeldzame aandoening is mogelijk het gevolg van een infectie in een ander orgaan, zoals de longen. Patiënten met een verzwakt immuunsysteem die reizen of leven in gebieden waar de schimmels veel voorkomen, zijn vatbaarder voor de meeste oorzaken van fungale artritis. Pijn, zwelling en stijfheid van een gewricht zijn de bekendste symptomen, maar nog andere tekenen komen tot uiting. Antischimmelmedicijnen behandelen deze schimmelinfectie die de gewrichten treft. De vooruitzichten zijn afhankelijk van de hoeveelheid schade die aanwezig is. Af en toe ervaren patiënten chronisch pijn of ontstaat permanente gewrichtsschade door de ontsteking.

• Oorzaken: Door schimmel
• Risicofactoren van gewrichtsontsteking door schimmels
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen: Pijn, zwelling en stijfheid aan gewricht
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van fungale artritis
• Prognose
• Complicaties

Oorzaken: Door schimmel

Fungale artritis is een zeldzame medische aandoening waarbij een schimmel het gewricht (zowel het botweefsel als het zachte weefsel) aantast. Candidiasis (infectie met gist Candida) infecteert één enkel gewricht (meestal de knie, heup of schouder) als gevolg van chirurgische ingrepen of intra-articulaire injecties (injecties in het gewricht). Af en toe komt artritis tot stand door andere schimmels zoals Aspergillus-soorten, Cryptococcus neoformans, Pseudallescheria boydii en de dematieuze schimmels. Fungale artritis komt tot stand doordat de schimmel zich verspreid heeft via de bloedbaan (door een eerdere infectie), of anders doordat de schimmel direct in een gewricht is binnengedrongen.

Risicofactoren van gewrichtsontsteking door schimmels

Aandoeningen

Aandoeningen die fungale artritis veroorzaken, zijn onder meer:

• aspergillose
• blastomycose
• candidiasis
• coccidioïdomycose
• cryptokokkose
• Exserohilum rostratum (afkomstig van een injectie met steriele injectieflacons met besmet bloed)
• histoplasmose
• sporotrichose

Omgevingsfactoren

Meestal zijn gezonde personen niet aangetast door fungale artritis tenzij ze een besmette injectie krijgen. Patiënten met een verzwakt immuunsysteem lopen echter wel een verhoogd risico op de aandoening. Dit zijn patiënten met een ernstig laag aantal witte bloedcellen (neutropenie), een hiv-infectie, leverfalen, nierfalen, gebruikers die medicatie injecteren en patiënten die langdurig corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) gebruiken.

Symptomen: Pijn, zwelling en stijfheid aan gewricht

De symptomen van fungale artritis komen meestal weken tot maanden na de eerste infectie van het gewricht tot uiting. Meestal is het kniegewricht aangetast, maar ook andere gewrichten zijn mogelijk getroffen. De patiënt presenteert zich met pijn (gewrichtspijn), zwelling (gezwollen gewricht), stijfheid (gewrichtsstijfheid), warmte, roodheid en een verlies van bewegingsbereik van het aangetaste gewricht. Soms komen gezwollen enkels, voeten en benen tot stand. Koorts is al dan niet aanwezig.

Diagnose en onderzoeken

Een patiënt met een zwak immuunsysteem die artritis ontwikkelt, lijdt vermoedelijk aan fungale artritis. De arts bestelt een volledig bloedonderzoek. Verder neemt de arts via een naald en spuit wat gewrichtsvloeistof weg uit het aangetaste gewricht. Dit laat hij vervolgens analyseren in het laboratorium om het precieze schimmelorganisme te kweken en de diagnose vast te stellen. Een röntgenfoto, CT-scan en MRI-scan bieden de arts informatie over het karakter en de omvang van de gewrichtsschade.

Behandeling van fungale artritis

De behandeling van fungale artritis gebeurt met antischimmelmedicijnen (antimycotica) die gericht zijn tegen de precieze schimmelmicrobe die de gewrichtsinfectie veroorzaakt. Voorbeelden van antimycotica voor fungale artritis omvatten amfotericine B, fluconazol (Diflucan) en caspofungine (Cancidas). Een adequate drainage van het geïnfecteerde gewricht is daarnaast essentieel. In ernstige gevallen van een bot- of gewrichtsinfectie is een operatie nodig om het geïnfecteerde weefsel te verwijderen

Prognose

De vooruitzichten voor fungale artritis zijn afhankelijk van de hoeveelheid schade aan het kraakbeen en het bot van het gewricht. Des te eerder de behandeling gestart wordt, des te beter de resultaten zullen zijn.

Complicaties

Mogelijke complicaties van een gewrichtsontsteking veroorzaakt door een schimmel zijn:

• chronische pijn en stijfheid van de gewrichten, waardoor de dagelijkse activiteiten verstoord zijn
• permanente gewrichtsschade

Lees verder

• Gewrichtsgezondheid: Tips voor behoud van gezonde gewrichten
• Gewrichtspijn: Oorzaken pijnlijke gewrichten (artralgie)
• Artritis: Gewrichtsontsteking met pijn, zwelling & stijfheid
• Gezwollen gewrichten: Oorzaken van gewrichtszwelling
• Gewrichtsstijfheid: Oorzaken van stijve gewrichten