Chemische longontsteking: Inademen van irriterende stoffen

Een chemische longontsteking (chemische pneumonitis, chemische pneumonie) is een zeldzame vorm van longirritatie. Meestal veroorzaken bacteriën of virussen een longontsteking, maar bij een chemische longontsteking is de ontsteking van het longweefsel afkomstig van gifstoffen. Deze niet-besmettelijke aandoening kan acute of chronische symptomen veroorzaken, zoals hoesten, misselijkheid en griepachtige verschijnselen. De eerste stap in de behandeling is het vermijden van de irriterende bron. De verdere behandeling is afhankelijk van de ernst van de symptomen, de duur van de blootstelling en andere factoren. De vooruitzichten variëren sterk, van volledig herstel tot overlijden.

• Anatomie longen en relatie tot chemische longontsteking
• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken: Inademen van irriterende stoffen
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen
• Factoren die de ernst van de symptomen bepalen
• Tekenen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van chemische longontsteking
• Prognose
• Effecten van langdurige blootstelling aan lage niveaus van chemische stoffen
• Complicaties
• Preventie
• Voorkomen van blootstelling op de werkplek
• Praktische tips voor het omgaan met chemische longontsteking
• Zoek onmiddellijk medische hulp
• Verhoog je luchtweggezondheid door voldoende hydratatie
• Vermijd verdere blootstelling aan schadelijke stoffen
• Zorg voor een rookvrije omgeving
• Volg het voorgeschreven medicatieplan
• Beperk lichamelijke inspanning tot je volledig hersteld bent
• Gebruik ademhalingsoefeningen en fysiotherapie
• Zorg voor voldoende rust en slaap
• Monitor je symptomen regelmatig
• Draag een luchtwegmasker indien nodig
• Educateer jezelf over de risico's en preventieve maatregelen
• Misvattingen rond chemische longontsteking
• Een chemische longontsteking is hetzelfde als een bacteriële longontsteking
• De longen kunnen een chemische longontsteking vanzelf herstellen zonder behandeling
• Chemische longontsteking komt alleen voor bij inademing van giftige dampen
• Medicatie helpt altijd bij het herstel van een chemische longontsteking
• Chemische longontsteking veroorzaakt geen blijvende schade
• Alleen volwassenen kunnen een chemische longontsteking krijgen
• Een chemische longontsteking is niet ernstig zolang er geen ademhalingsproblemen zijn

Anatomie longen en relatie tot chemische longontsteking

De longen zijn vitale organen verantwoordelijk voor gasuitwisseling, waarbij zuurstof wordt opgenomen in het bloed en koolstofdioxide wordt afgevoerd. De anatomische structuur en fysiologie van de longen maken ze echter kwetsbaar voor schade door chemische stoffen.

Structuur van de longen
De longen bestaan uit luchtwegen (bronchiën en bronchiolen) die zich vertakken tot alveoli, de microscopische luchtruimten waar gasuitwisseling plaatsvindt. De alveoli zijn bedekt met een dunne laag vloeistof en omgeven door een dicht netwerk van capillairen, wat essentieel is voor efficiënte zuurstofopname.

Relatie tot chemische longontsteking
Bij chemische longontsteking worden schadelijke stoffen ingeademd die het delicate longweefsel kunnen beschadigen. Deze stoffen kunnen ontstekingen veroorzaken in de alveoli en luchtwegen, resulterend in verminderde ademhalingsfunctie. De longen zijn bijzonder kwetsbaar vanwege hun grote contactoppervlak en de dunne wand van de alveoli.

Epidemiologie

Chemische longontsteking komt relatief zeldzaam voor, maar de incidentie is sterk afhankelijk van beroepsmatige blootstelling en omgevingsfactoren.

Beroepsrisico's
Werknemers in de chemische industrie, landbouw en schoonmaakindustrie lopen een verhoogd risico door blootstelling aan dampen, gassen en aerosolen. Specifieke stoffen zoals ammoniak en chloor komen vaak voor in beroepsgerelateerde gevallen.

Omgevingsfactoren
Inademing van giftige stoffen bij industriële rampen of huishoudelijke ongelukken kan leiden tot chemische longontsteking. Regionale verschillen in incidentie worden bepaald door de aanwezigheid van risicovolle industrieën en gebruik van chemicaliën.

Mechanisme

Chemische longontsteking ontstaat wanneer schadelijke stoffen direct contact maken met het longweefsel, wat leidt tot een cascade van ontstekings- en weefselbeschadigingsprocessen.

Directe chemische schade
Chemische stoffen zoals zuren of basen veroorzaken direct schade aan de epitheelcellen van de luchtwegen en alveoli, wat leidt tot oedeem, bloeding en verlies van longfunctie.

Inflammatoire respons
De immuunreactie op ingeademde chemicaliën kan leiden tot uitgebreide ontstekingen, waarbij cytokinen en andere mediatoren bijdragen aan verdere weefselbeschadiging en fibrose.

Oorzaken: Inademen van irriterende stoffen

Het inademen van chemische stoffen kan leiden tot een chemische longontsteking. Diverse stoffen zoals vloeistoffen, gassen of dampen kunnen deze aandoening veroorzaken. Sommige chemicaliën beschadigen uitsluitend het longweefsel, terwijl andere irriterende stoffen via de longen in de bloedbaan worden opgenomen, wat ernstige schade aan andere organen kan veroorzaken. Hieronder enkele stoffen die chemische pneumonie kunnen veroorzaken:

• acroleïne
• barium (barium wordt gebruikt bij beeldvormende onderzoeken van het maagdarmkanaal)
• benzine of andere aardoliedestillaten (bij inname)
• braaksel
• chloorgas
• disofgeen
• fosgeen
• gassen van galvaniseren
• pesticiden (bij inname of huidabsorptie)
• petroleumdestillaten
• recreatieve drugs
• rook (bijvoorbeeld van bosbranden of huisbranden)

Risicofactoren

Bepaalde omstandigheden verhogen de kans op chemische longontsteking aanzienlijk.

Blootstelling aan schadelijke stoffen
Langdurige of acute blootstelling aan chemicaliën zoals ammoniak, chloor, of pesticiden verhoogt het risico aanzienlijk.

Onderliggende aandoeningen
Patiënten met bestaande longaandoeningen zoals astma of chronische obstructieve longziekte (COPD) zijn gevoeliger voor schade door chemische stoffen.

Risicogroepen

Bepaalde groepen mensen lopen een hoger risico op het ontwikkelen van chemische longontsteking. Dit omvat werknemers in de chemische industrie, brandweerlieden, landbouwarbeiders die met pesticiden werken, en personen die vaak worden blootgesteld aan industriële dampen. Het dragen van beschermende kleding en ademhalingsapparatuur kan helpen om het risico te verminderen.

Symptomen

De symptomen van chemische pneumonie variëren sterk en worden bepaald door verschillende factoren. Een patiënt die bijvoorbeeld blootgesteld is aan chloor in een groot buitenzwembad, kan last hebben van hoest en brandende ogen. Bij blootstelling aan hoge chloorwaarden in een kleine, slecht geventileerde ruimte kunnen ernstige ademhalingsproblemen ontstaan, wat soms zelfs tot de dood kan leiden.

Factoren die de ernst van de symptomen bepalen

Enkele factoren die de ernst van de klachten bepalen:

• gebruik van beschermende maatregelen
• duur van de blootstelling: seconden, minuten, uren
• leeftijd
• omgeving: binnen, buiten, warm, koud
• type en concentratie van de chemische stof
• bestaande medische aandoeningen
• vorm van de chemische stof: gas, damp, deeltjes, vloeistof

Tekenen

Zowel acute als chronische symptomen kunnen zich voordoen. De symptomen van een chronische chemische pneumonitis kunnen maanden of jaren duren voordat ze merkbaar zijn. Mogelijke symptomen bij een chemische longontsteking zijn:

• ademhalingsproblemen
• bewusteloosheid
• bleke lippen
• bloed ophoesten of een schuimige roze materie in het speeksel
• braken
• buikpijn
• chemische geuren op andere lichaamsdelen
• delirium (acute verwardheid met wijzigingen in de hersenfunctie)
• desoriëntatie
• een algemeen ziek gevoel
• een bleke huid
• een brandende neus, brandende ogen, brandende lippen, een brandende mond en een brandende keel
• een droge hoest of een natte hoest met helder, geel of groen slijm
• een pijnlijke ademhaling of pleuritis (een ontsteking van de buitenste laag van de longen met pijn op de borst)
• een schorre of gedempte stem
• een snelle of oppervlakkige ademhaling (tachypneu)
• een snelle pols
• een zwelling van de tong
• een zwelling van ogen
• griepachtige symptomen
• hoofdpijn
• koorts
• kortademigheid
• misselijkheid
• pijn op de borst
• veranderde denk- en redeneervaardigheden
• zwakte
• zweten

Alarmsymptomen

Chemische longontsteking kan gepaard gaan met symptomen die wijzen op ernstige longschade.

Acute ademhalingsproblemen
Kortademigheid, piepende ademhaling en cyanose zijn tekenen van ernstige respiratoire distress die onmiddellijke medische aandacht vereisen.

Systemische reacties
Koorts, snelle hartslag en lethargie kunnen wijzen op een systemische ontstekingsreactie, wat vaak voorkomt bij ernstige gevallen van chemische longontsteking.

Diagnose en onderzoeken

De arts neemt een grondige anamnese af bij de patiënt. Hierbij vraagt hij naar de duur van de blootstelling, de omgeving, de vorm en concentratie van de chemische stof, eventuele andere medische problemen en de symptomen. Naast een zorgvuldige controle van de vitale functies (hartslag, bloeddruk, ademhalingsfrequentie, temperatuur en zuurstofgehalte in het bloed), onderzoekt de arts de ogen, neus, keel, huid, hart, longen en buik. Verdere onderzoeken zijn afhankelijk van de status van de patiënt, het type chemische blootstelling en andere factoren. Mogelijke aanvullende onderzoeken zijn een bloedonderzoek, een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto), een CT-scan en een spirometrie (onderzoek om de longfunctie te meten).

Behandeling van chemische longontsteking

Zelfzorg
Sommige patiënten hebben geen ernstige symptomen, bijvoorbeeld wanneer ze chloor inademen tijdens het zwemmen. In dat geval moet de patiënt zich snel verwijderen van de bron van blootstelling. Het is belangrijk om te voorkomen dat anderen ook worden blootgesteld aan de irriterende stof. Nadat de patiënt uit de buurt is van de irriterende stof, moet hij zijn kleren verwijderen en douchen.

Professionele medische zorg
In sommige gevallen zijn de symptomen mild, maar soms is een levensreddende behandeling nodig, zoals kunstmatige beademing of geavanceerde hartondersteuning. Omdat de symptomen van chemische longontsteking niet altijd onmiddellijk optreden, worden veel patiënten zorgvuldig geobserveerd.

Mogelijke behandelingen zijn:

• ademhalingsbehandeling met medicijnen om de luchtwegen te openen
• intraveneuze vochttoediening
• kunstmatige ventilatie (ademhalingsondersteuning)
• niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) via de mond
• pijnstillers (via een ader of via de mond)
• preventieve antibiotica (soms)
• steroïde medicijnen (via een ader of via de mond)
• zuurstof via een masker of buis

Prognose

De vooruitzichten zijn afhankelijk van de aard van de blootstelling aan chemicaliën en de medische toestand van de persoon. Een oudere patiënt met een longziekte die wordt blootgesteld aan matige hoeveelheden ammoniumchloride heeft sneller ernstige problemen dan een jonge, gezonde atleet. Hoe ernstiger de symptomen, hoe groter de kans op complicaties op korte en lange termijn.

Effecten van langdurige blootstelling aan lage niveaus van chemische stoffen

Langdurige blootstelling aan lage niveaus van bepaalde chemische stoffen kan chronische gezondheidsproblemen veroorzaken. Deze omvatten chronische bronchitis, astma, en een verhoogd risico op het ontwikkelen van longkanker. Regelmatige medische controles en het monitoren van de luchtkwaliteit op de werkplek kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen en voorkomen van deze problemen.

Complicaties

Op korte termijn kan orgaanschade optreden, wat soms dodelijk is. Op lange termijn kunnen zich bijvoorbeeld longlittekens vormen en kan de patiënt vatbaarder worden voor terugkerende longontsteking.

Preventie

Chemische stoffen moeten op een veilige plaats worden bewaard en volgens de voorschriften worden gebruikt. Het dragen van maskers bij het gebruik van irriterende stoffen is aanbevolen. Verder moeten ruimtes goed geventileerd worden. Tot slot moet langdurig gebruik van irriterende stoffen worden vermeden.

Voorkomen van blootstelling op de werkplek

Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het creëren van een veilige werkomgeving. Dit omvat het implementeren van veiligheidsprotocollen, het verstrekken van beschermende uitrusting, en het regelmatig trainen van werknemers in het omgaan met gevaarlijke stoffen. Het is ook belangrijk om noodprocedures te hebben voor het geval er een chemische blootstelling optreedt.

Praktische tips voor het omgaan met chemische longontsteking

Chemische longontsteking, ook wel pneumonitis door inhalatie van chemische stoffen, is een ontsteking van de longen die wordt veroorzaakt door het inademen van schadelijke chemicaliën. Deze aandoening kan variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van de aard van de stof en de duur van de blootstelling. Symptomen kunnen onder meer hoesten, kortademigheid, pijn op de borst en algemene ademhalingsproblemen zijn. Het behandelen van chemische longontsteking vereist zowel medische zorg als het aanpassen van levensstijl en omgevingsfactoren om verdere blootstelling te voorkomen. Hier zijn praktische tips voor het omgaan met deze aandoening.

Zoek onmiddellijk medische hulp

Als je vermoedt dat je chemische longontsteking hebt, is het van cruciaal belang om direct medische hulp in te roepen. De arts zal je symptomen beoordelen, een lichamelijk onderzoek uitvoeren en mogelijk aanvullende tests zoals een röntgenfoto van de borst of een bloedtest doen om de ernst van de aandoening vast te stellen. Het is belangrijk dat de behandeling snel begint om de ontsteking te verminderen en complicaties zoals ademhalingsfalen te voorkomen. Vertrouw op je arts voor een gepersonaliseerd behandelplan, dat medicatie zoals ontstekingsremmers of antibiotica kan omvatten, afhankelijk van de oorzaak van de aandoening.

Verhoog je luchtweggezondheid door voldoende hydratatie

Goede hydratatie is essentieel voor het ondersteunen van je ademhalingssysteem. Het drinken van voldoende water helpt om je luchtwegen te bevochtigen, wat kan bijdragen aan het losmaken van slijm en het verlichten van hoest. Hydratatie is vooral belangrijk wanneer je herstellende bent van chemische longontsteking, omdat het helpt om de longen beter te laten functioneren. Vermijd alcohol en cafeïne, omdat deze stoffen uitdroging kunnen bevorderen. Drink minstens acht glazen water per dag en voeg eventueel kruiden- of groene thee toe voor extra voordelen.

Vermijd verdere blootstelling aan schadelijke stoffen

Het belangrijkste voor het herstellen van chemische longontsteking is het vermijden van verdere blootstelling aan de chemische stoffen die de aandoening hebben veroorzaakt. Identificeer de stof waaraan je bent blootgesteld en neem maatregelen om contact te vermijden. Dit kan inhouden dat je tijdelijk je werkomgeving verlaat, beschermende kleding of ademhalingsbescherming draagt als je in een risicovolle omgeving werkt, of je woningventilatie aanpast om schadelijke dampen te verminderen. Als je in een industriële omgeving werkt, overweeg dan een consult met een veiligheidsdeskundige om ervoor te zorgen dat je werkomstandigheden veilig zijn.

Zorg voor een rookvrije omgeving

Roken kan de longen verder irriteren en het herstelproces na chemische longontsteking vertragen. Het is van essentieel belang om een rookvrije omgeving te behouden, zowel binnen als buiten. Vermijd sigarettenrook en andere irriterende stoffen zoals vapes of dampen van huishoudelijke schoonmaakproducten. Als je rookt, is het sterk aanbevolen om te stoppen, aangezien roken de longfunctie vermindert en het risico op verdere longcomplicaties vergroot. Bespreek met je arts de beschikbare hulpbronnen om te stoppen met roken, zoals nicotinevervangende therapieën of ondersteunende programma's.

Volg het voorgeschreven medicatieplan

Afhankelijk van de ernst van de chemische longontsteking kan de arts ontstekingsremmende medicijnen, corticosteroïden of andere behandelingen voorschrijven om de ontsteking te verminderen en het herstel te bevorderen. Het is van cruciaal belang om je medicatie volgens het voorgeschreven schema in te nemen en regelmatig controle te hebben bij je arts om de voortgang te volgen. Het niet opvolgen van het medicatieplan kan leiden tot verergering van de aandoening of langere herstelperiodes. Als je bijwerkingen ervaart, neem dan contact op met je arts om alternatieve behandelingen te bespreken.

Beperk lichamelijke inspanning tot je volledig hersteld bent

Tijdens het herstel van chemische longontsteking is het belangrijk om zware lichamelijke activiteiten te vermijden die de longen verder kunnen belasten. Intense inspanning kan leiden tot kortademigheid, vermoeidheid en een verhoogde belasting van de longen. Focus in plaats daarvan op lichte activiteiten zoals wandelen, indien goedgekeurd door je arts. Zodra je symptomen verbeteren, kan je langzaam je fysieke activiteit opbouwen, maar altijd onder toezicht van een arts om verdere complicaties te voorkomen. Het is belangrijk om het tempo van herstel te respecteren en geduldig te zijn met je lichaam.

Gebruik ademhalingsoefeningen en fysiotherapie

Ademhalingsoefeningen kunnen effectief zijn om je longfunctie te verbeteren en de ademhaling te vergemakkelijken. Het beoefenen van diepe ademhalingen helpt de longen uit te breiden en het zuurstofgehalte in het bloed te verhogen. Ook kan fysiotherapie helpen bij het herstel van de longen door gerichte ademhalingsoefeningen en mobilisatie van de borstkas. In sommige gevallen kan een fysiotherapeut je begeleiden bij het versterken van de ademhalingsspieren en het bevorderen van een efficiëntere ademhaling. Overleg met je arts of een fysiotherapeut om een gepersonaliseerd plan op te stellen.

Zorg voor voldoende rust en slaap

Herstel van chemische longontsteking vereist voldoende rust. Het lichaam heeft tijd nodig om de ontsteking te verminderen en de longfunctie te herstellen. Zorg voor voldoende slaap, omdat dit een cruciaal onderdeel is van het genezingsproces. Creëer een rustige slaapomgeving, vermijd elektronica voor het slapengaan en stel een consistent slaapschema in om ervoor te zorgen dat je nachtrust van hoge kwaliteit is. Onthoud dat slaap essentieel is voor je immuunsysteem en herstel van je ademhalingssysteem.

Monitor je symptomen regelmatig

Het is belangrijk om je symptomen regelmatig te monitoren tijdens het herstel van chemische longontsteking. Houd bij of er verbetering is in je ademhalingsproblemen, hoesten of pijn op de borst. Als je symptomen verergeren, zoals toenemende kortademigheid, verergerende pijn of nieuwe symptomen zoals koorts, zoek dan onmiddellijk medische hulp. Het kan nodig zijn om je behandeling aan te passen of verdere tests te doen om de voortgang van je herstel te beoordelen. Het tijdig herkennen van verergerende symptomen kan ernstige complicaties voorkomen.

Draag een luchtwegmasker indien nodig

Als je in een omgeving werkt waar je nog steeds risico loopt op blootstelling aan schadelijke chemicaliën of irriterende stoffen, kan het dragen van een luchtwegmasker essentieel zijn. Er zijn verschillende maskers beschikbaar, van eenvoudige stofmaskers tot speciale ademhalingsmaskers die bescherming bieden tegen specifieke chemicaliën. Overleg met je arts of arbeidsveiligheidsexperts over welk type masker het beste bij je situatie past. Dit kan niet alleen helpen om verdere schade aan je longen te voorkomen, maar ook je herstelproces versnellen door blootstelling aan schadelijke stoffen te beperken.

Educateer jezelf over de risico's en preventieve maatregelen

Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over chemische longontsteking, de risicofactoren en de preventieve maatregelen die je kunt nemen. Door je bewust te zijn van de stoffen die je kunt inademen, kun je de nodige voorzorgsmaatregelen nemen om blootstelling te voorkomen. Dit kan inhouden dat je beschermende kleding draagt, werkruimten goed ventileert of zelfbeschermende ademhalingsapparatuur gebruikt wanneer je in risicovolle omgevingen werkt. Het is belangrijk om te weten welke stoffen schadelijk kunnen zijn voor je longen, zoals oplosmiddelen, rook of bepaalde industriële gassen, en hoe je je hiertegen kunt beschermen.

Chemische longontsteking kan ernstig zijn, maar met de juiste behandeling, rust, en aanpassingen in levensstijl kun je herstellen. Het is belangrijk om goed samen te werken met je zorgteam, je symptomen goed te monitoren en blootstelling aan schadelijke stoffen te vermijden om een volledig herstel te bevorderen.

Misvattingen rond chemische longontsteking

Een chemische longontsteking is hetzelfde als een bacteriële longontsteking

Een chemische longontsteking verschilt wezenlijk van een bacteriële longontsteking. Terwijl een bacteriële infectie wordt veroorzaakt door micro-organismen, ontstaat een chemische longontsteking door het inademen of inslikken van irriterende stoffen, zoals maagzuur, giftige dampen of bepaalde chemicaliën. De behandelingsstrategie verschilt dan ook aanzienlijk, waarbij antibiotica vaak niet effectief zijn bij chemische longontsteking.

De longen kunnen een chemische longontsteking vanzelf herstellen zonder behandeling

Hoewel milde gevallen van chemische longontsteking soms spontaan kunnen verbeteren, vereisen ernstigere gevallen vaak medische behandeling. Zonder de juiste zorg kunnen complicaties zoals blijvende longschade of abcessen in de longen ontstaan. Zuurstoftherapie, ontstekingsremmers en soms beademing kunnen nodig zijn om de longfunctie te ondersteunen.

Chemische longontsteking komt alleen voor bij inademing van giftige dampen

Hoewel het inademen van giftige stoffen zoals rook of chemische dampen een veelvoorkomende oorzaak is, kan chemische longontsteking ook ontstaan door het per ongeluk inslikken van schadelijke vloeistoffen, zoals braaksel of alcohol. Dit kan leiden tot aspiratiepneumonie, waarbij de ingeademde stoffen een heftige ontstekingsreactie in de longen veroorzaken.

Medicatie helpt altijd bij het herstel van een chemische longontsteking

Niet alle vormen van chemische longontsteking reageren op medicamenteuze behandeling. Antibiotica zijn vaak niet nodig, tenzij er een secundaire infectie optreedt. Het gebruik van ontstekingsremmende geneesmiddelen en ondersteunende therapieën kan wel helpen om de longen sneller te laten herstellen. Daarnaast is het vermijden van verdere blootstelling aan irriterende stoffen cruciaal.

Chemische longontsteking veroorzaakt geen blijvende schade

In sommige gevallen kan een chemische longontsteking leiden tot blijvende schade aan de longen, vooral als de blootstelling ernstig of langdurig was. Dit kan resulteren in littekenweefsel in de longen, verminderde longfunctie of een verhoogd risico op chronische luchtwegaandoeningen, zoals COPD. Regelmatige medische controle kan nodig zijn om mogelijke restschade in kaart te brengen.

Alleen volwassenen kunnen een chemische longontsteking krijgen

Hoewel volwassenen vaker worden blootgesteld aan schadelijke stoffen op de werkplek of in het dagelijks leven, kunnen ook kinderen en baby’s een chemische longontsteking ontwikkelen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer baby’s per ongeluk braaksel of voedsel in de longen krijgen, wat kan leiden tot aspiratiepneumonie. Vroege herkenning en behandeling zijn dan essentieel.

Een chemische longontsteking is niet ernstig zolang er geen ademhalingsproblemen zijn

Zelfs als iemand met een chemische longontsteking in eerste instantie geen ademhalingsproblemen heeft, kunnen de symptomen zich geleidelijk ontwikkelen. Irritatie en ontsteking in de longen kunnen later alsnog ernstige complicaties veroorzaken, zoals vochtophoping of ademnood. Snelle medische beoordeling en behandeling kunnen helpen om ernstige gevolgen te voorkomen.

Lees verder

• Longontsteking (pneumonie): Ontsteking onderste luchtwegen
• Inademingsletsels: Inademing van giftige stoffen
• Longgezondheid: Tips voor gezonde longen & goede longfunctie