Chemische longontsteking: Inademen van irriterende stoffen
Een chemische longontsteking (chemische pneumonitis, chemische pneumonie) is een zeldzame vorm van longirritatie. In de meeste gevallen veroorzaken bacteriën of virussen een ontsteking van de longen. Bij een chemische longontsteking is de ontsteking van longweefsel afkomstig van gifstoffen. Bij de niet-besmettelijke aandoening ontstaan acute of chronische symptomen, zoals hoesten, misselijkheid en griepachtige symptomen. De patiënt gaat eerst weg van de irriterende bron. Een eventuele behandeling is dan afhankelijk van de ernst van de symptomen, de blootstellingsduur en nog andere factoren. Ook de vooruitzichten zijn sterk variabel en gaan van een volledig herstel tot de dood.
Oorzaken: Inademen van irriterende stoffen
Het inademen van chemische stoffen leidt mogelijk tot een chemische longontsteking. Veel stoffen veroorzaken een chemische longontsteking zoals vloeistoffen, gassen of dampen. Sommige chemicaliën beschadigen alleen het longweefsel zelf, maar sommige irriterende stoffen worden ook via de longen in de bloedbaan opgenomen hetgeen resulteert in een ernstige beschadiging van andere organen. Door het inademen van giftige stoffen ontstaat dan ernstige orgaanschade. Volgende irriterende stoffen veroorzaken mogelijk chemische pneumonie:
- acroleïne
- barium (barium zet de arts in voor beeldvormende onderzoeken van het maagdarmkanaal
- benzine of andere aardoliedestillaten (ingenomen)
- braaksel
- chloorgas
- disofgeen
- fosgeen
- gassen van galvaniseren
- pesticiden (ingenomen of huidabsorbeerbaar)
- petroleumdestillaten
- recreatieve drugs
- rook (bosbrand, huisbrand, …)
Symptomen
De symptomen van chemische pneumonie zijn sterk variabel en veel factoren bepalen de ernst van de aandoening. Een patiënt die blootgesteld is aan
chloor in een groot buitenzwembad, kampt bijvoorbeeld enkel met een
hoest en brandende ogen. Wanneer een patiënt in een kleine kamer met weinig of geen verluchting bevindt en daar blootgesteld wordt aan hoge chloorwaarden, ontstaan ernstige
ademhalingsproblemen door ernstige weefselbeschadiging. De patiënt komt hieraan zelfs soms te overlijden als gevolg van ademhalingsproblemen.
Factoren die de ernst van de symptomen bepalen
Enkele factoren bepalen de ernst van de klachten
- beschermende maatregelen gebruikt
- duur van de blootstelling: seconden, minuten, uren
- leeftijd
- omgeving: binnen, buiten, warm, koud
- type en sterkte van chemische stof
- voorafgaande medische aandoening
- vorm van de chemische stof: gas, damp, deeltjes, vloeistof
Pijn op de borst komt mogelijk voor /
Bron: Pexels, PixabayTekenen
Zowel acute als chronische symptomen komen mogelijk tot uiting. De symptomen van een chronische chemische pneumonitis zijn al dan niet aanwezig en soms duurt het maanden of jaren voordat ze merkbaar zijn. Volgende symptomen komen mogelijk tot uiting bij een chemische longontsteking:
Diagnose en onderzoeken
De arts neemt een grondige geschiedenis af bij de patiënt. Hij wil informatie inzake de duur van de blootstelling, het blootstellingsgebied, de vorm en concentratie van de chemische stof, andere medische problemen en symptomen. Naast een zorgvuldige inspectie van de vitale functies (hartslag, bloeddruk, ademhalingsfrequentie, temperatuur en hoeveel zuurstof in het bloed), inspecteert de arts de ogen, de neus, de keel, de huid, het hart, de longen en de buik. De verdere onderzoeken hangen af van de status van de patiënt, het type chemische blootstelling en andere factoren. Een
bloedonderzoek, een
röntgenfoto van de borstkas (
thoraxfoto), een
CT-scan en een
spirometrie (onderzoek om de longfunctie te meten) zijn enkele bijkomende onderzoeken.
Behandeling van chemische longontsteking
Zelfzorg
Sommige patiënten hebben geen ernstige symptomen, bijvoorbeeld omdat ze
chloor inademen tijdens een zwembad. De patiënt gaat in dat geval snel weg van de uitlokkende chemische stof of het blootstellingsgebied. Hij vermijdt indien mogelijk dat ook anderen blootgesteld worden aan dezelfde chemische stof. Als de patiënt uit de buurt is van de irriterende stof, verwijdert hij zijn kledij en gaat hij douchen.
Professionele medische zorg
Meestal zijn de tekenen mild maar soms is een levensreddende procedure nodig, zoals kunstmatige beademing of geavanceerde ondersteuning van het hart. Niet altijd komen de symptomen van een chemische longontsteking meteen tot uiting en daarom krijgen veel patiënten een grondige observatie.
Veel behandelingen zijn mogelijk, waaronder de volgende:
- ademhalingsbehandeling met medicijnen om beademingsbuizen te openen
- intraveneuze vochttoediening
- kunstmatige ventilatie (helpen bij het ademen)
- niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’S) via de mond
- pijnstillers (via een ader of via de mond)
- preventieve antibiotica (soms)
- steroïde medicijnen (via een ader of via de mond)
- zuurstof per masker of buis
Prognose
De vooruitzichten zijn afhankelijk van de soort blootstelling aan chemicaliën en de medische toestand van de persoon. Een bejaarde patiënt met een longziekte die blootgesteld is aan matige hoeveelheden verdampt ammoniumchloride kampt sneller met ernstige problemen in vergelijking met een jonge atleet zonder
longproblemen. Des te ernstiger de symptomen zijn, des te groter de kans dat de patiënten op korte en lange termijn te maken krijgt met complicaties.
Complicaties
Op korte termijn ontstaat mogelijk orgaanschade en een patiënt komt hieraan soms te overlijden. Op lange termijn ontstaan bijvoorbeeld longlittekens en een terugkerende
longontsteking.
Preventie
De persoon bewaart chemische middelen best op een veilige plaats. Verder gebruikt hij chemische middelen zoals voorgeschreven. Maskers dragen bij het gebruik van irriterende stoffen is aanbevolen. Voorts zorgen mensen er steeds voor dat de ruimtes goed verlucht zijn. Tot slot vermijdt hij een langdurig gebruik van deze irriterende stoffen.
Lees verder