Diabetes mellitus type 2 (suikerziekte) bij kinderen

Diabetes mellitus type 2 is een chronische aandoening die zich op elke leeftijd kan ontwikkelen. Diabetes mellitus type 2 (suikerziekte) komt steeds vaker voor bij kinderen, omdat meer en meer kinderen lijden aan overgewicht, wat een grote risicofactor is voor suikerziekte. De aandoening is moeilijk te detecteren en te diagnosticeren bij kinderen doordat de ziekte vaak heel geleidelijk optreedt. Anno september 2024 is er geen remedie beschikbaar. Het is belangrijk dat kinderen gezonde leefstijlgewoonten hebben, zoals een evenwichtige en gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging. Hierdoor is het mogelijk om diabetes mellitus type 2 bij kinderen te voorkomen en behandelen. Diabetes mellitus type 2 is een chronische ziekte die tot ernstige complicaties leidt als een patiënt geen behandeling krijgt, zoals oog- en nierproblemen.

• Wat is diabetes mellitus type 2?
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische omgangstips bij diabetes mellitus type 1 bij kinderen
• Dagelijkse monitoring en insulinebeheer
• Gezondheidseducatie en levensstijl
• Misvattingen rond diabetes mellitus type 2 (suikerziekte) bij kinderen
• Diabetes mellitus type 2 komt alleen voor bij volwassenen
• Diabetes mellitus type 2 is een lichte ziekte die geen ernstige gevolgen heeft
• Suikerziekte bij kinderen is altijd te wijten aan ongezond eten
• Alleen kinderen met overgewicht ontwikkelen diabetes mellitus type 2
• Diabetes mellitus type 2 bij kinderen is gemakkelijk te behandelen met medicijnen
• Als een kind eenmaal diabetes heeft, kan het nooit meer verdwijnen
• Diabetes mellitus type 2 bij kinderen is altijd zichtbaar aan de buitenkant

Wat is diabetes mellitus type 2?

Diabetes mellitus type 2 is een chronische aandoening waarbij een patiënt hoge bloedsuikerspiegels (hyperglykemie) heeft. De alvleesklier (pancreas) produceert het hormoon insuline dat helpt bij het regelen van de hoeveelheid suiker in het bloed. Bij een patiënt met diabetes mellitus type 2 produceert het lichaam onvoldoende insuline, of reageert het niet op het hormoon (insulineresistentie).

Epidemiologie

Diabetes mellitus type 2 komt steeds vaker voor bij kinderen en adolescenten wereldwijd. Deze stijging wordt deels toegeschreven aan de toename van obesitas onder jongeren. Onderzoek toont aan dat het aantal gevallen van diabetes type 2 onder kinderen en jongeren aanzienlijk is gestegen in de afgelopen decennia. De aandoening wordt steeds vaker gediagnosticeerd in opkomende economieën en landen met een veranderende levensstijl en eetgewoonten. In westerse landen is er ook een verontrustende stijging van het aantal gevallen bij jongeren, wat wordt beschouwd als een gevolg van sedentaire levensstijlen en ongezonde voedingspatronen.

Oorzaken

Diabetes mellitus type 2 ontstaat door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren. De belangrijkste oorzaak is insulineresistentie, waarbij de cellen in het lichaam niet goed reageren op insuline. Dit leidt tot een verhoogde bloedsuikerspiegel. Andere oorzaken zijn onder meer een onvoldoende productie van insuline door de alvleesklier en het onvermogen van het lichaam om glucose effectief te verwerken.

Risicofactoren

Diabetes mellitus type 2 kan optreden bij elke persoon, ook bij kinderen. De belangrijkste risicofactoren zijn:

• obesitas, wat insulineresistentie kan veroorzaken
• een ouder of broer of zus hebben met de aandoening, omdat suikerziekte soms een genetische component heeft
• van Aziatische, Pacific Islander, Afrikaanse, Indiaanse of Latino afkomst zijn
• van het vrouwelijke geslacht zijn

Symptomen

De symptomen van diabetes mellitus type 2 kennen een zeer langzame, geleidelijke aanvang.

Donkere huid

Insulineresistentie zorgt ervoor dat bepaalde huidgebieden verdonkeren en ook verdikken (acanthosis nigricans). Vooral de oksels en de achterkant van de nek zijn aangetast.

Meer dorst (polydipsie)

Meer urineren leidt mogelijk tot uitdroging. Daarom zijn patiënten met diabetes mellitus type 2 vaak dorstig en drinken ze meer dan normaal.

Meer plassen (pollakisurie)

Wanneer te veel suiker in het bloed aanwezig is, moeten de nieren harder werken om dit te absorberen en te filteren. Dit leidt tot meer urineren, en dan vooral ’s nachts (nycturie).

Trage wondgenezing

Hoge bloedsuikerspiegels leiden tot langere genezingstijden voor zweren (een langzame wondgenezing) en huidinfecties.

Vermoeidheid

Wanneer het lichaam minder goed in staat is om bloedsuiker te gebruiken, leidt dit vermoeidheid.

Wazig zicht

Hoge bloedsuikerspiegels trekken vloeistof uit de ooglenzen, waardoor het moeilijker is om scherp te stellen, met een wazig gezichtsvermogen tot gevolg.

Andere symptomen

Andere mogelijke tekenen van suikerziekte bij kinderen zijn:

• een droge mond
• een jeukende huid, vooral rond de geslachtsdelen, mogelijk in combinatie met een schimmelinfectie
• gevoelloosheid in handen of gevoelloosheid in voeten
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• tintelingen in handen of tintelingen in voeten
• veel honger, zelfs na het eten (polyfagie)
• zwaar ademen

Alarmsymptomen

Bij kinderen met diabetes mellitus type 2 kunnen alarmsymptomen optreden die wijzen op een ernstige verstoring van de bloedsuikerspiegel. Deze symptomen omvatten:

• onverklaarbare vermoeidheid of zwakte
• extreem dorst en frequent urineren, vooral in combinatie met andere symptomen
• ernstig gewichtsverlies zonder duidelijke reden
• verandering in bewustzijn of mentale status, zoals verwardheid of lethargie

Diagnose en onderzoeken

Om diabetes mellitus type 2 te diagnosticeren bij kinderen, stelt de arts eerst vragen over de symptomen aan het kind en/of de ouders. Vervolgens kijkt de arts of het kind te zwaar is op basis van de leeftijd, het gewicht en de lengte. Verder is een bloedonderzoek nodig om de glucosespiegels te controleren op de aanwezigheid van diabetes of prediabetes (alarmsignaal van diabetes). Een glucosetolerantietest of een A1C-test zijn bovendien belangrijk. Ook een eenvoudig urineonderzoek detecteert suiker in de urine (glucosurie). Het stellen van de diagnose bij kinderen neemt soms meerdere maanden in beslag.

Behandeling

De behandeling van diabetes mellitus type 2 bij kinderen is vergelijkbaar met de behandeling voor volwassenen. Leefstijlgewoonten vormen de belangrijkste pijler. Verder schrijft de arts ook insuline of andere medicijnen voor die het lichaam helpen om beter op insuline te reageren. Het kind moet voorts ook regelmatig zijn bloedglucosewaarden controleren. De arts stemt het behandelplan af op de leeftijd van het kind, de behoeften van het kind en de ernst van de aandoening. Het is belangrijk voor ouders en verzorgers om het behandelplan te communiceren aan andere mensen uit de omgeving die in contact komen met het kind (verzorgers, leraren, coaches enzovoort).

Prognose

De diagnose van diabetes is lastig te diagnosticeren en behandelen bij kinderen, en daarom zijn de resultaten niet gemakkelijk te voorspellen. Verder is diabetes mellitus type 2 een relatief nieuw probleem bij kinderen en jongeren anno september 2024. Wetenschappers buigen zich nog over de oorzaken, uitkomsten en behandelingsstrategieën. Verdere onderzoeken zijn dan ook nodig om een beeld te krijgen van de langetermijneffecten van suikerziekte type 2 bij kinderen.

Complicaties

Kinderen met diabetes mellitus type 2 krijgen soms te maken met complicaties door de ziekte, zoals:

• problemen met het gezichtsvermogen, zoals retinopathie
• problemen met de nieren, zoals nefropathie
• hartziekten en beroertes
• neuropathie, wat kan leiden tot problemen met gevoel en pijn

Preventie

Preventie van diabetes mellitus type 2 bij kinderen kan worden bereikt door het bevorderen van een gezonde leefstijl en het aanpakken van risicofactoren, zoals:

• een gezonde voeding met veel groenten, fruit en volkorenproducten
• regelmatige lichaamsbeweging
• het vermijden van overgewicht en obesitas
• het bevorderen van een gezonde en actieve levensstijl

Door gezonde gewoonten te implementeren, kunnen ouders en verzorgers bijdragen aan de preventie van diabetes mellitus type 2 bij hun kinderen.

Praktische omgangstips bij diabetes mellitus type 1 bij kinderen

Dagelijkse monitoring en insulinebeheer

Diabetes mellitus type 1 vereist voortdurende controle van de bloedsuikerspiegel en insuline-inname. Voor kinderen kan dit een uitdaging zijn, omdat ze nog leren hoe ze hun eigen gezondheid moeten beheren. Ouders en zorgverleners spelen een cruciale rol in het helpen van het kind om dagelijkse bloedsuikermetingen uit te voeren en insuline-injecties op het juiste moment te geven.

Kinderen kunnen leren hoe ze hun bloedglucose moeten meten, en ouderlijke begeleiding kan helpen bij het ontwikkelen van gezonde eetgewoonten en het maken van goede keuzes in voedingspatronen. Het plannen van maaltijden en snacks is essentieel om bloedsuikerspiegelveranderingen te voorkomen.

Gezondheidseducatie en levensstijl

Het is belangrijk om kinderen bewust te maken van hun aandoening op een leeftijdsadequate manier, zodat ze leren hoe ze hun diabetes kunnen beheren. Ze kunnen op school geholpen worden door leraren en andere zorgprofessionals, zodat ze kunnen leren omgaan met hun aandoening tijdens dagelijkse activiteiten.

Kinderen met diabetes kunnen ook baat hebben bij deelname aan sport en fysieke activiteit, maar het is belangrijk om de bloedsuikerspiegel voor en na de activiteit te controleren en de insuline-inname dienovereenkomstig aan te passen.

Misvattingen rond diabetes mellitus type 2 (suikerziekte) bij kinderen

Diabetes mellitus type 2 (suikerziekte) komt steeds vaker voor bij kinderen, maar er bestaan veel misvattingen over hoe deze ziekte zich ontwikkelt, wat de oorzaken zijn, en hoe het te behandelen is. Dit artikel bespreekt enkele van de meest voorkomende misvattingen.

Diabetes mellitus type 2 komt alleen voor bij volwassenen

Hoewel diabetes mellitus type 2 traditioneel geassocieerd werd met volwassenen, zien we tegenwoordig een stijging van het aantal gevallen bij kinderen, vooral in landen waar obesitas en ongezonde voedingspatronen steeds vaker voorkomen. Kinderen die lijden aan obesitas hebben een verhoogd risico om diabetes mellitus type 2 te ontwikkelen, vooral wanneer er sprake is van een familiaire voorgeschiedenis van de ziekte.

Diabetes mellitus type 2 is een lichte ziekte die geen ernstige gevolgen heeft

Diabetes mellitus type 2 bij kinderen kan ernstige gevolgen hebben, zoals een verhoogd risico op hart- en vaataandoeningen, nierproblemen, en zelfs blindheid op de lange termijn. Het goed beheren van de bloedsuikerspiegel is cruciaal om complicaties te voorkomen. De aandoening vereist een zorgvuldige behandeling en aanpassingen in levensstijl, zoals een evenwichtig voedingspatroon en regelmatige lichaamsbeweging.

Suikerziekte bij kinderen is altijd te wijten aan ongezond eten

Hoewel een ongezond voedingspatroon, zoals te veel suiker en bewerkte voeding, een risicofactor is voor diabetes mellitus type 2, is het niet de enige oorzaak. Genetische factoren spelen ook een belangrijke rol in de ontwikkeling van de ziekte. Een familiegeschiedenis van diabetes kan het risico van een kind verhogen, zelfs als het eetpatroon relatief gezond is.

Alleen kinderen met overgewicht ontwikkelen diabetes mellitus type 2

Hoewel overgewicht een belangrijke risicofactor is, kunnen ook kinderen met een gezond gewicht diabetes mellitus type 2 ontwikkelen, vooral als ze een genetische aanleg voor de ziekte hebben. Het risico kan verhoogd worden door andere factoren, zoals een gebrek aan fysieke activiteit of een familiegeschiedenis van diabetes mellitus.

Diabetes mellitus type 2 bij kinderen is gemakkelijk te behandelen met medicijnen

Medicijnen kunnen helpen om de bloedsuikerspiegel te reguleren, maar de behandeling van diabetes mellitus type 2 bij kinderen vereist meer dan alleen medicatie. Het is essentieel om het kind te ondersteunen bij het maken van gezonde voedingskeuzes, het ontwikkelen van een actieve levensstijl en het aanpassen van andere risicofactoren zoals hoge bloeddruk of cholesterol.

Als een kind eenmaal diabetes heeft, kan het nooit meer verdwijnen

Hoewel diabetes mellitus type 2 een chronische aandoening is, is het mogelijk om de symptomen te beheersen of zelfs om in remissie te raken door middel van veranderingen in levensstijl. Dit kan vooral het geval zijn bij kinderen die vroeg in hun ziekte worden gediagnosticeerd en die snel beginnen met het aanpassen van hun dieet en fysieke activiteit.

Diabetes mellitus type 2 bij kinderen is altijd zichtbaar aan de buitenkant

Niet alle kinderen met diabetes mellitus type 2 vertonen duidelijke uiterlijke tekenen, zoals overgewicht of vermoeidheid. Sommige kinderen kunnen de ziekte ontwikkelen zonder dat het direct zichtbaar is voor anderen. Het is daarom belangrijk om risicofactoren serieus te nemen en tijdig medische controles uit te voeren, vooral als er sprake is van een familiegeschiedenis van diabetes of andere gezondheidsproblemen.

Lees verder

• Diabetes: Behandeling via o.a. educatie, voeding & insuline
• Diabetische nefropathie: Nierziekte door diabetes
• Diabetische neuropathie: Zenuwschade door diabetes met pijn
• Diabetische retinopathie: Oogaandoening door diabetes
• Kinderen met obesitas: Tips bij gewichtsverlies