Draadachtige poep (potloodontlasting): Smalle stoelgang

Wanneer een patiënt draderige poep produceert, is de ontlasting smal en dun en doet deze vaak denken aan lintstroken of een potlood. De smalle, draderige ontlasting is net zoals gewone poep mogelijk ook vast of vloeibaar, maar is vaak plat waardoor het uiterlijk vezelachtig lijkt. Deze potloodontlasting kent diverse tijdelijke oorzaken, zoals een slechte voeding, of wijst mogelijk op een onderliggende aandoening zoals een darminfectie of constipatie. De poep varieert veel qua uiterlijk en consistentie, maar vezelige stoelgang vereist vaak een bezoek aan de arts.

• Oorzaken van vezelige poep
• Geassocieerde symptomen bij dunne, smalle stoelgang
• Alarmsymptomen bij potloodontlasting
• Diagnose en onderzoeken
• Prognose van draderige ontlasting

Oorzaken van vezelige poep

Anorectale strictuur (anorectale stenose)

Bij een anorectale strictuur ontstaat een vernauwing tussen het rectum en de anus (anale rectaal). Hierdoor is het lastig voor de normale ontlasting om te passeren. Een vergrote prostaat of blaaskanker (kanker in blaas met bloed in de urine) zijn mogelijke oorzaken van een anorectale strictuur.

Constipatie
Het niet consumeren van voldoende vezels en vloeistoffen resulteert mogelijk in constipatie. Obstipatie is soms ook te wijten aan andere darmproblemen. Een dunne, zachte ontlasting gaat soms gepaard met obstipatie. Chronische constipatie veroorzaakt een verstopping in de dikke darm, wat betekent dat elke ontlasting die passeert, dun is. Het passeren van een lintachtige stoelgang komt ook vaak voor bij kinderen met constipatie, vooral door onvoldoende vochtinname. Hierbij treden dan ook buikklachten en krampen op.

Andere symptomen van constipatie zijn:

• buikpijn
• een anale kloof die resulteert in een bloeding
• een lekkende vloeistof of afscheiding uit de anus
• minder dan drie stoelgangen per week
• persen om harde, klonterige poep te passeren

Meer voedingsvezels en meer vocht (water) innemen zijn meestal voldoende om problemen met obstipatie op een natuurlijke wijze op te lossen. Andere huismiddeltjes zoals pruimen, aloëverasap, lijnzaad, probiotica of ricinusolie consumeren zijn allemaal natuurlijke laxeermiddelen die een gezonde darmfunctie en normale stoelgang herstellen.

Darminfectie

Sommige bacteriën of parasieten zoals giardia veroorzaken infecties in de darmen. Naast een draderige ontlasting, kampt de patiënt met een darminfectie met misselijkheid, darmkrampen, vermoeidheid en gewichtsverlies. Meestal zijn deze infecties gemakkelijk behandelen met antibiotica, antiparasitaire geneesmiddelen of geneesmiddelen die de zuurgraad van de maag neutraliseren. Deze behandelingen ruimen de infectie op en zorgen ervoor dat de potloodontlasting verdwijnt.

Darmpoliepen

Poliepen zijn goedaardige gezwellen die groeien in de dikke darm of het rectum. Deze dikkedarmpoliepen veroorzaken mogelijk een draderige stoelgang. Poliepen komen bij iedereen voor, maar vooral bij vijftigplussers. Naast de potloodontlasting komen nog andere symptomen voor, zoals rectaal bloedverlies, diarree en overmatig gas. Het is belangrijk om een arts te bezoeken wanneer een patiënt rectaal bloedverlies bemerkt om dikkedarmkanker uit te sluiten. De arts voert een colonoscopie uit. Bij dit darmonderzoek verwijdert hij alle darmpoliepen en laat hij deze testen door een patholoog op de aanwezigheid van kanker, want sommige poliepen zijn een voorloperstadium van dikkedarmkanker.

Darmobstructie

Een darmobstructie (verstopping in de buik) veroorzaakt mogelijk ook smalle, vezelachtige poep. Deze verstopping van de darmen is het resultaat van een aantal gezondheidsproblemen en zoals diverticulitis, appendicitis (blindedarmontsteking) en endometriose. Andere symptomen van een darmobstructie zijn:

• constipatie
• diarree
• een slechte adem
• kleine beetjes plassen (oligurie)
• moeilijk ademhalen als de obstructie op het diafragma (middenrif) drukt
• moeilijkheden om gas te laten passeren

Onmiddellijke medische hulp is nodig want een darmobstructie is soms levensbedreigend. Een operatie is vaak noodzakelijk.

Dikkedarmkanker

Dunne of smalle ontlasting wijst soms op de aanwezigheid van dikkedarmkanker. Dit type kanker gaat echter ook gepaard met andere symptomen, waaronder:

• aanhoudende drang om zich te ontlasten
• aanhoudende zwakte
• anale bloedingen
• anemie (bloedarmoede)
• bloed in de ontlasting, waardoor de ontlasting een donker uiterlijk krijgt (donkere ontlasting)
• buikpijn aan de linkerkant
• krampen
• onverklaarbaar gewichtsverlies dat duidelijk zichtbaar is

Als één van deze symptomen aanwezig is, is het verstandig om een arts te raadplegen die de aanwezigheid van dikkedarmkanker bevestigt of uitsluit via een colonoscopie en biopsie.

Fecale impactie

Bij fecale impactie ontstaat een harde massa ontlasting die zo hard is dat de patiënt deze niet uit kan persen. Het overmatig gebruik van laxeermiddelen veroorzaakt fecale impactie. Fecale impactie komt vaak voor bij ouderen met darmproblemen. Een draadachtige poep komt voor bij dit darmprobleem.

Gezwollen colon

Een uitgerekt of opgezwollen colon is soms de oorzaak van draadachtige poep.

Inflammatoire darmaandoening

Draderige poep is soms een teken van een inflammatoire darmaandoening. De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn vormen van een inflammatoire darmaandoeningen die ontstekingen in het spijsverteringskanaal veroorzaken. Deze darmaandoeningen resulteren in een sliertige ontlasting omdat dit vaak diarree of obstipatie veroorzaakt. Ook verdikt de darm door een chronische ontsteking van de dikke darm en ontstaat sneller een darmobstructie. Soms veroorzaakt de constipatie een harde, lintachtige stoelgang die pijnlijk is om te passeren. Het is ook mogelijk dat een darmontsteking losse waterige ontlasting veroorzaakt die met kracht het rectum verlaat.

Andere symptomen van inflammatoire darmaandoeningen omvatten:

• bloedige diarree met slijm
• buikpijn veroorzaakt door een opeenhoping van overtollig gas
• een opgeblazen gevoel
• misselijkheid en/of na het eten (indigestie)
• scherpe pijn in de linkeronderbuik of krampachtige pijn in de rechteronderbuik die aanvoelt als een blindedarmontsteking

Deze tekenen verschijnen in episodes. Deze aandoeningen zijn meestal chronisch van aard.

Liesbreuk

Een slierterige ontlasting betekent mogelijk dat de patiënt lijdt aan een liesbreuk. Een liesbreuk verschijnt wanneer een deel van de darm door een zwak deel van de buik duwt. Naast de dunne of smalle ontlasting, is een zichtbare hernia-uitstulping aanwezig in de lies. Andere symptomen van een liesbreuk zijn

• constipatie en moeilijkheden bij het passeren van ontlasting
• druk in het gebied van het scrotum (balzak) of de lies
• een zichtbare knobbel die donkerpaars of rood lijkt

Prikkelbaredarmsyndroom

Het prikkelbaredarmsyndroom is een aandoening van de dikke darm die veranderingen in de stoelgang veroorzaakt zoals obstipatie, een waterige ontlasting, witte slijm bij de ontlasting of een dringende behoefte om een stoelgang te passeren. Andere veel voorkomende symptomen zijn buikpijn, diarree, een opgeblazen gevoel en aanhoudend ongemak. De oorzaak van deze darmaandoening is niet volledig begrepen anno oktober 2020. Mogelijk spelen een overgevoeligheid van zenuwen in de darm, intestinale spieraandoeningen en een ontsteking van de bekleding van de darm een rol bij de totstandkoming van het prikkelbaredarmsyndroom. Het is niet mogelijk om de ziekte te genezen anno oktober 2020, maar veel patiënten zijn gebaat met het vermijden van uitlokkende voedingsmiddelen of andere uitlokkende factoren. Op deze manier kunnen de meeste patiënten hun symptomen wel onder controle krijgen.

Slechte voeding
Een voeding met weinig vezels of vocht verhoogt de kans op obstipatie. Hierdoor is de stoelgang minder volumineus en krimpt deze in grootte, waardoor de poep een vezelachtig uiterlijk krijgt. Chronische constipatie leidt vaak tot verstoppingen in de dikke darm, wat leidt tot de passage van smalle, draderige ontlasting. Een gezonde en evenwichtige voeding met meer groenten en fruit, volkoren brood en granen, bonen en linzen, aardappelen met schil, haver, amandelen en erwten consumeren verhelpt de constipatie. Een dagelijkse inname van 25 gram vezels is aanbevolen. Dit helpt de ontlasting te verzachten en de stoelgang te bevorderen. De voeding van de meeste mensen bevat echter minder dan de helft van deze optimale hoeveelheid.

Stress

Stress leidt tot een vezelige, platte ontlasting. Stress heeft vaak invloed op de stoelgang. Stress verminderen verhelpt dit darmprobleem.

Volvulus

Volvulus (darmknoop: een gedraaide darm) is een soort lus die de ontlasting verhindert om door de darmen te bewegen. Als de arts volvulus niet behandelt, leidt dit tot celdood, omdat de bloedstroom naar het gebied vaak aangetast is. Verklevingen, tumoren of divertikels zijn mogelijk de oorzaak van een gedraaide darm.

Voedselallergie en voedselintolerantie

Diarree en lange, dunne poep is mogelijk een teken van een voedselallergie of van voedselintolerantie. Veel patiënten met coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten) klagen dat ze vaak een lintachtige dunne ontlasting hebben. Het is belangrijk om de uitlokkende voedingsmiddelen te vermijden zodat de lintachtige poep niet tot stand komt.

Vreemd voorwerp

Vooral kleine kinderen steken snel een voorwerp in de mond dat onverteerbaar is en geen voedsel is. Sommige kinderen slikken bijvoorbeeld speelgoed in. Ook galstenen worden bestempeld als een vreemd voorwerp in het lichaam. Een grote steen die uit de galblaas vrijkomt, veroorzaakt een obstructie in de darm, wat leidt tot een dunne of smalle ontlasting.

Geassocieerde symptomen bij dunne, smalle stoelgang

Als een patiënt sporadisch smalle en platte ontlasting heeft, ervaart hij mogelijk geen andere symptomen. Wanneer echter een onderliggende aandoening aan de basis ligt van de potloodontlasting, komen ook andere tekenen tot uiting zoals:

• diarree
• een gorgelende maag
• gas en een opgeblazen gevoel
• het passeren van harde klonterige ontlasting als gevolg van constipatie
• krampen of pijn in de onderbuik
• slijm in de ontlasting
• symptomen van bloedarmoede door bloedingen in het maagdarmkanaal
• symptomen van inwendige bloedingen: een zwarte, teerachtige ontlasting of een felrode dunne ontlasting

Alarmsymptomen bij potloodontlasting

Het is raadzaam om een arts te raadplegen als de smalle stoelgang optreedt in combinatie met volgende symptomen:

• bloed of slijm in de ontlasting
• duizeligheid
• een opgeblazen gevoel dat niet weggaat
• ernstige buikpijn
• het onvermogen om gas door te laten
• koorts
• misselijkheid en/of braken
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• uitdroging (droge mond en verminderde traanproductie)
• veranderingen in de stoelgang die langer dan drie dagen aanhouden zoals obstipatie, diarree of een dunne, potloodachtige ontlasting
• verwardheid

Diagnose en onderzoeken

Afhankelijk van de frequentie van het probleem en de aanwezigheid van andere symptomen moet een arts mogelijk nader onderzoek uitvoeren om de onderliggende oorzaak van een potloodontlasting te bepalen.

De arts beveelt één of meer van volgende onderzoeken aan:

• beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan of een röntgenfoto, met een contrastoplossing of barium, om het spijsverteringskanaal te zien
• een bloedonderzoek
• een colonoscopie om de hele dikke darm te bestuderen
• een fecale occulte test om bloed in de ontlasting op te sporen
• een flexibele sigmoïdoscopie om het lagere colon te onderzoeken
• een ontlastingsonderzoek om een bacteriële of parasitaire infectie te detecteren

Prognose van draderige ontlasting

Meestal zijn de oorzaken van een vezelachtige stoelgang goed te behandelen of verdwijnen de klachten vanzelf. Houden de klachten echter langer dan één week aan en/of treden andere symptomen op naast de afwijkende stoelgang, dan is het verstandig om een arts te raadplegen. De prognose van de meeste van de onderliggende aandoeningen is goed wanneer de arts de oorzaak snel kan opsporen en behandelen.

Lees verder

• Fecale impactie: Vastzittende droge en harde brok ontlasting
• Slijm in de ontlasting: Oorzaken van slijmerige stoelgang
• Bloed in de ontlasting: Oorzaken van bloederige stoelgang
• Diarree: Soorten, oorzaken, symptomen en behandeling
• Constipatie (obstipatie): Oorzaken & soorten van verstopping