Enterocele (dunne-darmverzakking): Pijnlijke bult in vagina

Een enterocele, ook wel dunne-darmverzakking genoemd, ontstaat wanneer de dunne darm door de bekkenbodem naar beneden zakt en tegen het bovenste gedeelte van de vagina drukt. Deze vorm van bekkenbodemverzakking kan leiden tot een pijnlijke bult in de vagina, rugpijn en andere symptomen. Risicofactoren voor een enterocele zijn onder meer bevalling, veroudering en andere factoren die druk op de bekkenbodem uitoefenen. Vaak kunnen zelfzorgmaatregelen en andere niet-chirurgische behandelingen de symptomen verlichten. In ernstige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn.

• Schrijfwijze
• Aandoeningen en risicofactoren voor enterocele
• Bekkenchirurgie
• Bindweefselaandoeningen
• Chronische constipatie of persen bij de stoelgang
• Chronisch hoesten of bronchitis
• Zwangerschap en bevalling
• Omgevingsfactoren en risico's
• Genetische of erfelijke factoren
• Herhaaldelijk zwaar tillen
• Leeftijd
• Overgewicht of obesitas
• Ras
• Roken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van dunne-darmverzakking
• Zelfzorg
• Pessarium
• Chirurgie
• Prognose van de aandoening
• Preventie van dunne-darmverzakking

Schrijfwijze

Enterocele wordt soms ook gespeld als enterecoele of enterokèle.

Aandoeningen en risicofactoren voor enterocele

Diverse aandoeningen en omgevingsfactoren verhogen de druk op de bekkenbodem, wat kan leiden tot verzwakking van de spieren en ligamenten die de bekkenorganen ondersteunen.

Bekkenchirurgie

Na een baarmoederverwijdering (hysterectomie) of een operatie voor urine-incontinentie, kan het risico op een dunne-darmverzakking toenemen. Deze ingrepen kunnen de ondersteuning van de bekkenbodem beïnvloeden.

Bindweefselaandoeningen

Vrouwen met zwakker bindweefsel in het bekkengebied, vaak door genetische aanleg, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een enterocele. Dit zwakkere bindweefsel kan de natuurlijke ondersteuning van de bekkenorganen verminderen, wat leidt tot een verhoogd risico op verzakkingen.

Chronische constipatie of persen bij de stoelgang

Langdurige druk op de buik door constipatie en overmatig persen tijdens de stoelgang kan bijdragen aan het ontstaan van een dunne-darmverzakking. De verhoogde intra-abdominale druk kan de bekkenbodem belasten en verzwakken.

Chronisch hoesten of bronchitis

Een chronische hoest verhoogt de druk in de buik, wat soms leidt tot een enterocele. Langdurig hoesten door bronchitis of andere aandoeningen kan bijdragen aan de verzwakking van de bekkenbodem.

Zwangerschap en bevalling

Een vaginale bevalling, vooral bij meerdere zwangerschappen, kan de bekkenbodemstructuren verzwakken en het risico op een dunne-darmverzakking verhogen. Hoe meer zwangerschappen een vrouw heeft gehad, hoe groter het risico op verzakkingen van de bekkenorganen. Vrouwen die alleen een keizersnede hebben ondergaan, hebben doorgaans minder kans op het ontwikkelen van een bekkenverzakking.

Omgevingsfactoren en risico's

Genetische of erfelijke factoren

Een aangeboren zwakte in het bekkenondersteuningssysteem kan het risico op verzakking verhogen. Vrouwen met een familiegeschiedenis van bekkenbodemproblemen kunnen vatbaarder zijn voor het ontwikkelen van een enterocele.

Herhaaldelijk zwaar tillen

Het regelmatig tillen van zware voorwerpen verhoogt de buikdruk, wat kan bijdragen aan het ontstaan van een dunne-darmverzakking. Het is belangrijk om tiltechnieken te gebruiken die de bekkenbodem ontzien.

Leeftijd

De frequentie van een dunne-darmverzakking en andere vormen van bekkenorgaanverzakking neemt vaak toe met de leeftijd. Naarmate vrouwen ouder worden, kunnen ze meer spiermassa verliezen (spieratrofie) en ervaren ze meer spierzwakte in zowel de bekkenbodem als andere spieren.

Overgewicht of obesitas

Overgewicht verhoogt de buikdruk, wat het risico op een dunne-darmverzakking kan vergroten. Gewichtsverlies kan helpen om de druk op de bekkenbodem te verminderen.

Ras

Onderzoek suggereert dat vrouwen van Spaanse afkomst en vrouwen met een blanke huidskleur een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van bekkenorgaanverzakking.

Roken

Roken wordt in verband gebracht met het ontwikkelen van een verzakte dunne darm. Roken kan leiden tot een chronische hoest (rokershoest), wat de buikdruk verhoogt en bijdraagt aan de ontwikkeling van een enterocele.

Symptomen

In milde gevallen veroorzaakt een dunne-darmverzakking mogelijk geen merkbare symptomen. Bij ernstigere gevallen kunnen de volgende symptomen optreden:

• een gevoel van bekkenvolheid, bekkendruk of bekkenpijn
• een voelbare bult van weefsel in de vagina
• een trekkend gevoel in het bekkengebied dat afneemt bij het liggen
• zwelling in de vagina
• frequente urineweginfecties
• lage rugpijn die vermindert bij het liggen
• problemen bij het inbrengen van een tampon
• urine-incontinentie
• vaginaal ongemak en pijn tijdens geslachtsgemeenschap (dyspareunie)

Veel vrouwen met een dunne-darmverzakking ervaren ook verzakkingen van andere bekkenorganen, zoals een blaasverzakking, baarmoederverzakking of endeldarmverzakking.

Diagnose en onderzoeken

Om een dunne-darmverzakking te diagnosticeren, voert de arts meestal een gynaecologisch onderzoek uit. Tijdens dit onderzoek kan de vrouw gevraagd worden om diep in te ademen en de adem even in te houden terwijl ze een stoelgangsbeweging maakt (Valsalva-manoeuvre). Dit kan helpen om de verzakte dunne darm zichtbaar te maken. Als de diagnose niet bevestigd kan worden terwijl de vrouw op een onderzoeksbank ligt, kan het onderzoek opnieuw worden uitgevoerd terwijl de vrouw rechtstaat. Dit kan extra informatie opleveren over de ernst van de verzakking.

Behandeling van dunne-darmverzakking

Zelfzorg

Bij een dunne-darmverzakking zonder significante symptomen zijn behandelingen mogelijk niet nodig. Eenvoudige zelfzorgmaatregelen kunnen echter verlichting bieden. Het versterken van de bekkenbodemspieren door middel van oefeningen kan nuttig zijn. Verder is het belangrijk om zware tillen te vermijden en constipatie te voorkomen door vezelrijke voeding te eten, veel vocht te drinken en regelmatig te bewegen.

Pessarium

Een pessarium is een apparaat van siliconen, plastic of rubber dat in de vagina wordt ingebracht om ondersteuning te bieden aan het uitpuilende weefsel. Pessaria zijn beschikbaar in verschillende stijlen en maten. Het vinden van het juiste pessarium kan een kwestie van uitproberen zijn. De arts zal het pessarium op maat afstemmen en de vrouw instrueren over het gebruik, de plaatsing, het verwijderen en het schoonmaken ervan.

Chirurgie

Wanneer de verzakking ernstig is en symptomen veroorzaken, kan een operatie nodig zijn. Chirurgische ingrepen kunnen via de vagina of de buik worden uitgevoerd, soms met behulp van robottechnologie. Tijdens de procedure wordt de verzakte dunne darm teruggeplaatst en wordt het bindweefsel van de bekkenbodem verstevigd. In sommige gevallen wordt synthetisch gaas gebruikt om de verzwakte weefsels te ondersteunen en de herstelperiode te verbeteren.

Prognose van de aandoening

Bij veel vrouwen komt een dunne-darmverzakking na behandeling meestal niet terug. Echter, verdere schade aan de bekkenbodem kan optreden als de druk in de bekkenbodem verhoogd blijft, bijvoorbeeld door constipatie, hoesten, obesitas of zwaar tillen.

Preventie van dunne-darmverzakking

Er zijn verschillende strategieën om het risico op het ontwikkelen van een dunne-darmverzakking te verlagen:

• constipatie voorkomen door een vezelrijke voeding, voldoende vochtinname en regelmatige lichaamsbeweging
• behandeling van chronische hoest
• gewichtsverlies bij overgewicht
• stoppen met roken
• het vermijden van zwaar tillen

Lees verder

• Baarmoederverzakking (uterusprolaps): Oorzaken & behandeling
• Rectale prolaps: Endeldarmverzakking met verlies stoelgang
• Cystocele: Verzakking van blaas in vagina (blaasverzakking)