Hielkloven: Oorzaken & behandeling kloven (scheuren) in hiel

Sommige patiënten kampen met hielkloven, een voetaandoening waarbij scheuren in de huid van de hiel ontstaan. De aandoening is meestal maar zeker niet altijd het gevolg van een droge huid. Typische symptomen van hielkloven zijn een verdikte huid, en soms gele of bruine eelt rond de hielrand. Bij diepe hielkloven komen, pijn, ongemak en soms ook bloedingen tot stand. Soms is de aandoening ernstig als de barstjes in de huid geïnfecteerd raken. Meestal volstaan zelfzorgmaatregelen om de kloven in de hiel te verhelpen, zoals het aanbrengen van een vochtinbrengende crème en het dragen van speciale sokjes of hielpleisters. Voor sommige patiënten is echter een professionele medische behandeling vereist.

• Oorzaken: Droge huid
• Risicofactoren
• Symptomen: Pijn bij het lopen en staan
• Contact met de arts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van hielkloven via huishoudremedies
• Hielpleisters aanbrengen
• Hydraterende sokken dragen
• Keratolyticum aanbrengen op verdikte huid
• Vloeibaar verband gebruiken
• Vochtinbrengende middelen bij hielkloven
• Water drinken
• Zachtjes over de verdikte huid met een puimsteen wrijven
• Professionele medische zorg bij barstjes in huid van hiel
• Prognose van voetaandoening
• Preventie van diepe scheuren in de huid van de hiel
• Agressieve zeep of geparfumeerde huidverzorgingsproducten vermijden
• Schoenen met gesloten hielen dragen
• Vochtinbrengend middel aanbrengen
• Complicaties bij kloven in hiel

Oorzaken: Droge huid

Een droge huid veroorzaakt meestal hielkloven. Wanneer gewicht en druk worden uitgeoefend op het vetkussen onder de hiel, wordt de huid zijwaarts uitgezet. Als de huid te weinig vocht heeft, wordt deze stijf, minder elastisch en meer vatbaar voor scheuren/groeven.

Andere oorzaken zijn:

• droog, koud weer
• eelt
• een slechte manier van lopen
• langdurig staan, en dan vooral op harde (houten) vloeren
• open schoenen / sandalen
• slecht passende schoenen
• wrijving van de achterkant van schoenen
• zwaarlijvigheid

Risicofactoren

In volgende omstandigheden ontwikkelen patiënten sneller een droge huid waardoor het risico op hielkloven verhoogt:

• eczeem (chronische huidziekte met droge en jeukende huid) / atopische dermatitis (huidaandoening met jeuk)
• hielspoor
• hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
• juveniele plantaire dermatose (huiduitslag op de voetzool)
• platvoeten (pijnloze voetafwijking met voetzool op de grond)
• psoriasis
• schimmelinfecties
• suikerziekte (diabetes mellitus)
• syndroom van Sjögren (aandoening met droge ogen, droge mond en droge keel)
• voetschimmel
• zwaarlijvigheid

Symptomen: Pijn bij het lopen en staan

Het eerste teken van een hiel met kloven is de ontwikkeling van een droge, harde, verdikte huid rond de rand van de hiel. De huid heeft bij deze eeltgebieden een gele of donkerbruine kleur. In eerste instantie zijn kleine scheurtjes over het eelt zichtbaar. Als dit onbehandeld blijft en als er meer druk op de hiel wordt uitgeoefend, worden deze scheuren dieper. Dit resulteert uiteindelijk in moeilijkheden en pijn bij het lopen en staan. De kloven zijn soms zo diep dat ze beginnen te bloeden.

Contact met de arts

Bij ernstige hielkloven of hielkloven die na een thuisbehandeling na een week nog niet verbeterd zijn, is advies van een arts podotherapeut of dermatoloog wel nodig. Ook wanneer patiënten meer dan een paar dagen hielpijn, roodheid, zwelling of ernstige pijn in een deel van de voet ervaren, is het verstandig een arts te raadplegen.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Bij ernstige problemen is advies van een arts noodzakelijk, die de medische geschiedenis nodig heeft en daarna de voeten inspecteert. Hij stelt de diagnose van hielkloven op basis van het uiterlijk.

Differentiële diagnose
Volgende diagnoses plakt de arts soms verkeerdelijk op hielkloven omdat de symptomen gelijkaardig zijn:

• abces
• blaar
• cellulitis (huidinfectie met rode en gezwollen huid)
• eelt
• een huidzweer
• goedaardige zachte weefseltumor
• juveniele plantaire dermatose
• maligne weke delen tumor
• palmoplantaire keratodermie
• psoriasis
• voetschimmel
• wrat

Behandeling van hielkloven via huishoudremedies

Hielpleisters aanbrengen

Sommige patiënten zijn gebaat met het hielpleisters die ze kunnen aanbrengen op de klovende eeltlagen. Hierdoor ontstaat minder wrijving, komen pluisjes van de sokken niet in de kloofjes terecht en droogt de eeltlaag niet verder uit. Een (online) apotheek of drogist verkoopt dergelijke speciale pleisters.

Hydraterende sokken dragen

Extra hydraterende sokken zijn speciaal ontworpen voor mensen met hielkloven. Deze sokken gebruiken een voering die aloë vera, vitamine E en sheaboomboter gebruikt om de huid intens te hydrateren. Dit biedt voordelen voor de hele voetgezondheid en niet enkel voor de hielen.

Keratolyticum aanbrengen op verdikte huid

Wanneer de hielhuid dik is, helpt een keratolyticum om de dikke huid te verdunnen. Keratolytica zijn middelen die de verdikte huid verdunnen, de buitenste huidlaag losmaken en helpen bij het verwijderen van dode huidcellen. Dit proces zorgt ervoor dat de huid meer vocht vasthoudt. Voorbeelden van keratolytica zijn onder andere alfa-hydroxyzuren, zoals melkzuur en glycolzuur, salicylzuur en ureum. Producten die zowel keratolytica als bevochtigingsmiddelen bevatten, zijn het meest aanbevolen. Urea is bijvoorbeeld zowel een keratolytisch als vochtvasthoudend middel dat de droge huid, gebarsten huid en verdikte huid hydrateert en verwijdert.

Vloeibaar verband gebruiken

Vloeistof, gel of sprayverbanden bedekken de gebarsten huid. Deze vormen een beschermende laag over de kloven, verminderen pijn, stoppen vuil en ziektekiemen die de wonden binnendringen en versnellen de genezing.

Vochtinbrengende middelen bij hielkloven

Behandelingen met verzachtende middelen en vochtinbrengende middelen in de vorm van crèmes, lotions en zalven helpen vocht in de huid te houden. Dit voorkomt dat de huid uitdroogt en barst. Hydraterende behandelingen herstellen eveneens een reeds gebarsten huid. Bij milde hielkloven is het twee of drie keer per dag bevochtigen van de huid voldoende om het probleem te verhelpen.

Water drinken

Een patiënt met barstjes in de hielen moet voldoende water drinken. De huid verliest gedurende de hele dag rond één liter water hetgeen nog meer is in droge klimaten. Personen moeten bijgevolg voldoende blijven drinken om een droge, gebarsten huid te voorkomen of kalmeren.

Zachtjes over de verdikte huid met een puimsteen wrijven

Zachtjes over een puimsteen tegen de hiel wrijven, zodra de huid gehydrateerd is, vermindert de dikte van de harde huid en het eelt. Het is wel belangrijk om de puimsteen niet overmatig te gebruiken en oude puimstenen tijdig te vervangen. Scheermessen en scharen zijn uit den boze voor het bewerken van de huid. Patiënten met diabetes mellitus of autonome neuropathie (schade aan autonome zenuwen) mogen geen puimsteen gebruiken en moeten naar een dermatoloog of podotherapeut gaan voor een gespecialiseerde voetverzorging.

Professionele medische zorg bij barstjes in huid van hiel

In ernstige gevallen van hielkloven of als medische zorg vereist is, zet de arts volgende behandelingen in:

• de dode huid verwijderen
• een antibioticum voorschrijven bij een bacteriële huidinfectie
• een verband aanbrengen aan de hiel
• looppatroon van patiënt veranderen, eventueel met hulp van een fysiotherapeut
• medische lijm aanbrengen om barsten af te dichten
• schoenzolen, hielpads, hielcups aanbevelen aan de patiënt
• zwaardere middelen voorschrijven

Prognose van voetaandoening

Hielkloven zijn thuis snel en gemakkelijk te behandelen met vochtinbrengende middelen en producten die de huid verdunnen. Om hielkloven te voorkomen, moeten mensen dagelijks een vochtinbrengende crème op de voeten aanbrengen om uitdroging te voorkomen. Hebben patiënten een medische aandoening, dan mogen ze hielkloven niet thuis behandelen. Als de hielkloven ernstig zijn, is het belangrijk om het advies van een specialist in te winnen om te voorkomen dat de wonden besmet raken.

Preventie van diepe scheuren in de huid van de hiel

Volgende stappen verminderen de droge huid op de voeten en hielkloven:

• heet water vermijden (warm water is goed)
• een geurvrij, mild reinigingsmiddel gebruiken
• de huid voorzichtig afdeppen met een handdoek om te drogen
• direct na het drogen een vochtinbrengende crème aanbrengen
• de tijd in een bad of douche beperken tot 5-10 minuten om meer vochtverlies te voorkomen

Agressieve zeep of geparfumeerde huidverzorgingsproducten vermijden

Het is belangrijk om gescheurde hielen schoon, droog en vrij van infecties te houden, maar harde zepen drogen de huid verder uit. Het gebruik van een mild reinigingsmiddel houdt meer vocht in de huid van de hiel. Er zijn ook milde bad- en doucheproducten in plaats van en agressieve zeep. Huidverzorgingsproducten die geurtjes, alcohol, retinoïden of alfa-hydroxyzuur bevatten, zijn soms te zwaar voor de droge, gevoelige huid. Het vermijden van deze producten beschermt de natuurlijke oliën van de huid.

Schoenen met gesloten hielen dragen

Het dragen van schoenen of laarzen met een gesloten hiel herstelt en voorkomt scheuren aan de achterkant van de voet. Schoenen met gesloten hielen met demping geven ondersteuning aan het problematische gebied. Schoenen met open hielen, schoenen met dunne zolen en slecht passend schoeisel zijn uit en boze. Het dragen van gevoerde sokken, schoenen met een antislipzool en inlegzolen of orthesen beschermen eveneens het zachte weefsel van de voet. Het dragen van katoenen sokken met schoenen vermindert ook wrijving. Ze nemen ook zweet en vocht op, laten de huid ademen en voorkomen dat de huid uitdroogt.

Vochtinbrengend middel aanbrengen

Na een bad, een douche of een voetbad, moeten mensen onmiddellijk een vochtinbrengende crème over de voeten smeren om vocht vast te houden. Zalven en crèmes zijn effectiever dan lotions en irriteren de huid minder. Een zalf of crème met olie of sheaboter voor de droge huid is aanbevolen. Ook kalmeren zalven en crèmes met volgende ingrediënten een droge huid:

• dimethicon
• glycerine
• hyaluronzuur (natuurlijke vochtvasthoudende stof)
• lanolin
• melkzuur
• minerale oliën
• ureum
• vaseline

Complicaties bij kloven in hiel

Zelden vormen hielkloven een toegangspoort voor secundaire bacteriële infecties zoals cellulitis. Hielspoor ontwikkelt zich voorts af en toe in andere huidaandoeningen, zoals juveniele plantaire dermatose, pityriasis rubra pilaris (huidziekte met huiduitslag) en psoriasis.

Lees verder

• Hielpijn: Oorzaken van pijn aan hiel (pijnlijke hiel)
• Droge huid: Oorzaken en behandeling van uitgedroogde huid
• Gebarsten huid: Oorzaken en symptomen van barstjes