Cervicogene hoofdpijn: Eenzijdige pijn afkomstig uit nek

Cervicogene hoofdpijn is een vorm van hoofdpijn die ontstaat in de nek, maar voelbaar is in het hoofd. Deze vorm van secundaire hoofdpijn is het gevolg van een onderliggende aandoening, zoals een nekletsel, een infectie of een ernstige hoge bloeddruk. De pijn veroorzaakt door cervicogene hoofdpijn begint in de nek en de achterkant van het hoofd en straalt naar de voorkant van het hoofd uit. Indien onbehandeld verergert cervicogene hoofdpijn mogelijk hetgeen slopend is voor de patiënt. Dankzij enkele huisremedies is het mogelijk om de hoofdpijn te verlichten, maar soms zijn daarnaast ook therapeutische, chirurgische en/of medicamenteuze behandelingen nodig.

• Oorzaken van cervicogene hoofdpijn
• Risicofactoren
• Aandoeningen
• Baan
• Trauma
• Symptomen: Eenzijdige hoofdpijn
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Huismiddeltjes
• Professionele medische behandeling van hoofdpijn veroorzaakt door nek
• Acupunctuur
• Medicijnen
• Fysiotherapie
• Neuromodulatie
• Radiofrequente ablatie
• Transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS)
• Zenuwblokkers
• Complicaties van eenzijdige hoofdpijn die ontstaat in nek

Oorzaken van cervicogene hoofdpijn

Cervicogene hoofdpijn is het gevolg van structurele problemen in de nek. Meestal is sprake van problemen met wervels aan de bovenkant van de wervelkolom (de cervicale wervels) en dan vooral met de C2-3 wervel.

Risicofactoren

Aandoeningen

Enkele medische aandoeningen resulteren mogelijk in cervicogene hoofdpijn:

• artritis (gewrichtsontsteking) van de bovenste wervelkolom
• een whiplash of een andere verwonding aan de nek
• fracturen
• infecties
• tumoren

Baan

Sommige patiënten ontwikkelen cervicogene hoofdpijn, omdat ze een baan uitvoeren waarbij ze hun nek aanspannen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij haarstylisten, handarbeiders en chauffeurs.

Trauma

Patiënten ervaren mogelijk ook cervicogene hoofdpijn na een verwonding aan de nek zoals een whiplash.

Symptomen: Eenzijdige hoofdpijn

Patiënten met cervicogene hoofdpijn hebben hoofdpijn in combinatie met nekpijn en nekstijfheid. Bepaalde nekbewegingen veroorzaken cervicogene hoofdpijn. In de meeste gevallen ontwikkelen de symptomen zich aan één kant van het hoofd (eenzijdige hoofdpijn). De symptomen beginnen vanaf de achterkant van het hoofd en de nek en stralen uit naar de voorkant toe.

Enkele andere symptomen van cervicogene hoofdpijn zijn onder andere:

• braken
• een overgevoeligheid voor geluid (fonofobie)
• een overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• een verminderd bewegingsbereik in de nek
• hoofdpijn die ontstaat door bepaalde nekbewegingen of houdingen
• misselijkheid
• pijn aan één kant van het gezicht of hoofd
• pijn bij het hoesten of niezen
• pijn en stijfheid van de nek
• pijn in de nek, pijn in de schouder of pijn in de arm aan één kant
• pijn rond de ogen
• wazig zien

Alarmsymptomen

Patiënten moeten contact opnemen met de arts als ze hoofdpijn ervaren in combinatie met één of meer van volgende tekenen:

• braken
• een huiduitslag
• ernstige pijn
• koorts
• misselijkheid
• moeilijk lopen
• moeite met spreken
• spierzwakte
• verlies van het gezichtsvermogen
• verwardheid

Patiënten verwarren cervicogene hoofdpijn mogelijk met migraine en spanningshoofdpijn, die beiden soms nekpijn veroorzaken. Sommige patiënten ervaren ook daadwerkelijk cervicogene hoofdpijn in combinatie met migraine of spanningshoofdpijn, waardoor het lastig is om te weten wat er precies aan de hand is.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Omdat er veel soorten hoofdpijn zijn, vormt het voor de arts vaak een uitdaging om zeker te zijn dat cervicogene hoofdpijn de oorzaak is van de symptomen. De arts stelt vragen over de gezondheid. Hij wil bijvoorbeeld weten wat de patiënt doet als de patiënt pijn krijgt en ook waar de pijn aanwezig is. Vervolgens moet de patiënt de nek en het hoofd op een bepaalde manier laten bewegen zodat de arts kan zien wanneer pijn optreedt en op welke plaats dit dan gebeurt. De arts drukt voorts op bepaalde delen van de nek om te zien of de hoofdpijn dan optreedt.

Diagnostisch onderzoek
Een röntgenfoto, CT-scan en MRI-scan zijn belangrijke beeldvormende onderzoeken die de arts mogelijk inzet om andere oorzaken van hoofdpijn uit te sluiten. De arts stelt soms ook een 'zenuwblokkade' voor. Hierbij plaatst de arts verdovende medicijnen in de zenuwen in het achterhoofd. Als de pijn weggaat door het zenuwblok, betekent dit dat de hoofdpijn waarschijnlijk het gevolg is van een probleem met zenuwen in de nek. Een zenuwblok is ook een behandeloptie van cervicogene hoofdpijn. De patiënt krijgt voorts een bloedonderzoek om een andere ziekte of infectie uit te kunnen sluiten.

Huismiddeltjes

Diepe ademhalingstechnieken, ontspanningsoefeningen, yoga en vrij verkrijgbare medicijnen verlichten mogelijk de tekenen van hoofdpijn die begint in de nek en voelbaar is aan één kant van het hoofd.

Professionele medische behandeling van hoofdpijn veroorzaakt door nek

De behandeling van cervicogene hoofdpijn is afhankelijk van de patiënt, de ernst en de oorzaak van de symptomen.

Acupunctuur

Acupunctuur is voor sommige patiënten zeer nuttigen voor het verlichten van cervicogene hoofdpijn.

Medicijnen

Een arts schrijft mogelijk medicatie voor om de symptomen te verlichten zoals onder andere antidepressiva, anti-epileptica en spierverslappers.

Fysiotherapie

Fysiotherapie is een effectieve behandeling voor cervicogene hoofdpijn, omdat een structureel probleem in de nek meestal de oorzaak is van dit type hoofdpijn. Bij de eerste afspraak identificeert een fysiotherapeut de oorzaak van de pijn. Van daaruit stimuleert hij het gevoelige weefsel en beweegt hij de gewrichten rond de nek om pijnlijke symptomen te verlichten.

Neuromodulatie

Neuromodulatie is een operatietechniek waarbij de arts elektroden op de achterkant van het hoofd of de nek plaatst. Bij aansluiting op een pulsgenerator via een dunne draad, stimuleren deze elektroden de achterhoofdzenuw, die van de bovenkant van het ruggenmerg naar het hoofd loopt. Deze therapie verlicht cervicogene wanneer andere behandelingen niet hebben gewerkt.

Radiofrequente ablatie

Patiënten met chronische hoofdpijn hebben baat bij radiofrequente ablatie (radiofrequentie-neurolyse). Bij deze procedure gebruikt de arts radiogolven om de punt van een naald te verwarmen. Een arts brengt deze naald dan aan op de zenuw die de pijn veroorzaakt. De hitte van de naald breekt de zenuw effectief af en onderbreekt het vermogen van de zenuw om pijnsignalen naar de hersenen te sturen.

Transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS)

TENS-apparaten gebruiken kleine elektroden die op de huid worden geplaatst. Deze zenden kleine elektrische signalen om zenuwen te stimuleren in de buurt van de pijnbron. TENS is nuttig voor sommige patiënten met cervicogene hoofdpijn, maar de verlichting duurt meestal niet lang.

Zenuwblokkers

Een arts injecteert mogelijk pijnverdovende medicijnen in de zenuwen en gewrichten in het hoofd en de nek. Deze zenuwblokkers zorgen vaak voor een verlichting van de pijn en helpen bij het vaststellen van de oorzaak van de pijn.

Complicaties van eenzijdige hoofdpijn die ontstaat in nek

Indien onbehandeld verergert cervicogene hoofdpijn hetgeen voor de patiënt slopend is. Sommige patiënten ervaren bovendien chronische of terugkerende cervicogene hoofdpijn.

Lees verder

• Stijve nek (nekstijfheid): Oorzaken stijf aanvoelende nek
• Eenzijdige hoofdpijn: Oorzaken van hoofdpijn aan één zijde
• Nekpijn: Oorzaken en behandelingen van pijn in de nek
• Whiplash: Pijn aan nek door slingerbeweging van hoofd
• Chronische hoofdpijn: Oorzaken van chronische hoofdpijn