Pijn onderkant voet: oorzaken & symptomen pijn onder de voet
Boogpijn staat medisch bekend als plantaire pijn) en is een paraplubegrip dat wordt gebruikt voor pijn aan de onderzijde of onderkant van de voet, wat een veel voorkomend probleem is. Nogal wat hardlopers en andere atleten hebben regelmatig last van pijn aan de onderkant van de voet, maar het kan ook voorkomen bij mensen die minder actief zijn. De voetboog strekt zich uit van de basis van je tenen naar je hiel en speelt een belangrijke rol bij elke activiteit waarbij je op de been bent. Het helpt schokken opvangen, het draagt je gewicht, het houdt je in balans, etc. Boogpijn kan worden gevoeld in de bal en de hiel van de voet. Je kunt daarbij ook pijn voelen in de bovenkant van je voet, of zelfs in je enkels, knieën, heupen, benen en rug. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak, kan de pijn erger zijn tijdens het lopen of staan, of tijdens of na activiteiten waarbij je voeten betrokken zijn. Het kan ook meer intens zijn in de ochtend als je wakker wordt.
Oorzaken van pijn aan de onderkant van de voet
Pijn de onderkant van de voet kan optreden bij verwonding van de spieren, botten, gewrichtsbanden of pezen die de voetboog vormen. Het kan ook optreden als gevolg van structurele problemen, vooral wanneer dezeverergeren door:
- gewichtstoename (overgewicht of obesitas)
- veroudering
- overmatig gebruik of overbelasting
- neurologische aandoeningen
Platvoeten en een zeer hoge wreef en voetboog zijn voorbeelden van structurele problemen die kunnen leiden tot boogpijn en
pijnlijke voeten.
Symptomen
Naast de pijn aan de onderkant van de voet, kun je last krijgen van andere symptomen:
- branderig gevoel in de voet
- meer pijn na het slapen of rusten
- roodheid en warmte
- pijn in de bal van de voet
- scherpe of stekende pijn in de tenen
- Pijn die toeneemt wanneer tenen zijn gebogen
- tintelende tenen
- gevoelloosheid in de tenen
- pijn die verergert bij het lopen op blote voeten
- pijn die toeneemt bij het lopen op harde oppervlakken
Peesplaatontsteking
Peesplaatontsteking of plantaire fasciitis is de meest voorkomende oorzaak van boogpijn en een van de meest voorkomende orthopedische klachten bij zowel mannen als vrouwen. Het wordt veroorzaakt door ontsteking, overmatig gebruik of verwonding van de plantaire fascia (peesplaat), het ligament dat de voorkant van je voet verbindt met je hiel. Het wordt vaak gezien bij hardlopers, maar het kan ook voorkomen bij mensen die niet aan hardlopen doen. Klachten van een peesplaatontsteking zijn pijn en stijfheid in de hiel en onderkant van de voet.
Pijn is meestal erger bij het ontwaken en wordt pijnlijker na langdurige stilstand of activiteiten waarbij je op de been bent. Podotherapeutische inlays (zooltjes) kunnen uitkomst bieden.
Latere tibiale peesstoornis
Latere tibiale peesstoornis vindt plaats wanneer je een verwonding of ontsteking van de achterste tibiale pees oploopt, de pees van de achterste scheenbeenspier, de tibialis posteriorpees. Dit is een van de belangrijkste pezen van de voet, en is gelegen aan de binnenzijde van de enkel en is heel belangrijk voor een goede afzet van de voet. Deze peesstoornis kan pijn aan de onderkant van de voet veroorzaken. Hierbij loopt de pijn waarschijnlijk over de achterkant van de kuit en de binnenkant van de enkel. Je kunt ook een
gezwollen enkel hebben. Pijn treedt meestal op tijdens activiteiten, zoals hardlopen, en niet daarna. Het kan nodig zijn om een enkelbrace of een aangepast inzetstuk voor de schoen te dragen om deze klacht te behandelen. Fysiotherapie kan ook helpen. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om de aandoening te behandelen.
Overpronatie
Overpronatie wordt gebruikt om de manier te beschrijven waarop je voet beweegt tijdens het lopen. Het is simpelweg een loopbeweging waarbij de voet en enkel teveel naar binnen kantelen. Bij mensen die overproneren, raakt de buitenrand van de hiel het eerst de grond en vervolgens rolt de voet naar binnen op de boog. Dit maakt de voet te plat. Na verloop van tijd kan overpronatie de spieren, pezen en ligamenten beschadigen en problemen veroorzaken die tot boogpijn leiden. Als je overproneert, kun je ook het volgende ervaren:
Holvoet
Een holvoet is een toestand waarbij de voet een abnormaal 'hoge wreef' en meestal ook van scheefstand van de hiel vertoont. Bijkomende klachten zijn een verkorte achillespees en kromstand van de tenen. Een holvoet kan erfelijk zijn of ene neurologische oorzaak hebben, Andere symptomen kunnen zijn:
- pijn
- een moe gevoel
- spierzwakte
- problemen met de balans
Andere oorzaken van pijn onder de voet
Andere mogelijke oorzaken zijn:
- eelt op voeten
- hielspoor
- likdoorn
- morbus Köhler 2 (een aandoening waarbij een voetbotje te weinig bloed heeft gehad)
- Mortonse Neuralgie (een zenuwinklemming tussen twee middenvoetsbeentjes)
- metatarsalgie of voorvoetpijn
- putjeszolen
- sesamoiditis (irritatie of ontsteking van de sesambotjes)
- voetschimmel
- voetwrat
- ziekte van Ledderhose (een voetaandoening waarbij er verdikkingen onder de voet ontstaan)
- zweetvoeten
Huisarts raadplegen
Incidentele pijn onder je voet is doorgaans geen reden tot bezorgdheid. Vaak kun je verlichting vinden door je voeten rust te geven.
Als je vaak pijn ervaart, of de pijn niet verbetert of juist verergert, neem dan contact op met je huisarts. Pijn aan de onderkant van de voet kan evolueren naar ernstigere klachten en kan zelfs leiden tot schade aan je rug, knieën en enkels. Als je diabetes hebt, is het vooral belangrijk om voetschade of pijn te voorkomen en meteen je huisarts te raadplegen bij problemen aan je voeten.
Huisarts onderzoekt voet op de aanwezigheid van voetschimmel /
Bron: Alexander Raths/Shutterstock.comOnderzoek en diagnose
Je huisarts zal vragen stellen over je klachten, je medische geschiedenis beoordelen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren om de locatie van de pijn nauwkeurig te bepalen. Hij zal ook op zoek gaan naar tekenen van ontsteking zoals roodheid of zwelling. Je reflexen, coördinatie, balans en
spierspanning worden allemaal gecontroleerd. Soms is beeldvormend onderzoek nodig, zoals röntgenfoto's, MRI-scan, CT-scan of een echografie van de voet.
Behandeling
Behandeling kan bestaan uit:
Rust
Wanneer je voor het eerst de pijn opmerkt, laat dan je voet rusten en staak de activiteiten die veel stress op je voeten leggen, zoals rennen of sporten waarbij je veel moet springen, zoals basketbal of volleybal. Het kan zijn dat je een paar dagen inspannende activiteiten moet vermijden, of langer als de pijn aanhoudt. Je kunt ook proberen icepacks toe te passen op je voet. Breng tweemaal per dag 10-15 minuten een icepack aan op je voet, totdat de pijn afneemt.
Uitrekken
Doe bij peesplaatontsteking regelmatig oefeningen om je kuitspieren op te rekken.
Pijnstilling
Paracetamol verlicht de pijn. Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals
ibuprofen en
naproxen, kunnen ook helpen ontstekingen en pijn te verminderen.
Vermijd niet-ondersteunend schoeisel
Het dragen van niet-ondersteunde schoenen, zoals flip-flops en slippers, kan de pijn verergeren en de toestand verergeren. Draag ook geen naaldhakken.
Medische behandeling
Afhankelijk van de diagnose kan de arts aanvullende behandelingen aanbevelen. Behandelingen kunnen bestaan uit:
- voorgeschreven ondersteunende schoenen met speciaal ontworpen schoeninlegstukken of steunzolen of aangepaste voetorthese (een steunzool die pijnklachten in de voeten kan verhelpen)
- nachtspalken
- voorgeschreven NSAID's of corticosteroïden-injectie
- fysiotherapie
- versterkende oefeningen
- chirurgie
De arts kan adviseren om af te vallen en tijdelijk af te zien van bepaalde lichamelijke activiteiten, zoals langdurig staan, hardlopen of zware sporten.
Herstel
De hoeveelheid tijd die nodig is om te herstellen hangt af van de onderliggende oorzaak van de pijn. Het kan 3-12 maanden duren om te herstellen van aandoeningen zoals peesplaatontsteking, zelfs met adequate behandeling. Als een operatie noodzakelijk is, kan het een jaar na duren voordat je volledig hersteld bent.
Preventie
Veel van de zelfzorgmiddelen voor pijn onder je voeten kunnen ook worden gebruikt om te voorkomen dat de pijn terugkeert:
- Draag ondersteunende schoenen met inzetstukken voor schoenen of steunzolen, en vermijd niet-ondersteunende schoenen, zoals slippers. Het dragen van niet-ondersteunend schoeisel op harde oppervlakken gedurende lange periodes creëert veel van de factoren die tot klachten kunnen leiden.
- Uitrekken. Doe regelmatig rekoefeningen. Het uitrekken van je kuiten en de rest van je benen kan ook je voeten helpen. Investeer in antivermoeidheidsmatten, ook wel ergomatten genoemd, aangezien deze het comfort op de werkvloer verhogen. Als je regelmatig langere tijd op dezelfde plek staat, kunnen deze matten je risico op voetpijn helpen verminderen. Overweeg om er een op de grond te leggen voor je aanrecht als je veel tijd kwijt bent aan het afwassen. Als je een zit-sta-bureau hebt, schaf er dan ook een aan voor je werk.
Prognose
Pijn onder de voet is vaak een symptoom van een onderliggende aandoening. Onbehandeld kunnen de klachten chronisch of langdurig worden. Het is belangrijk om je huisarts te raadplegen voor een goede diagnose en passende behandeling als de pijn langer dan een paar dagen aanhoudt.
Casus: Pijn aan de onderkant van de voet
Patiënt
Kees, 45 jaar, postbode.
Klachten
Kees heeft sinds enkele weken pijn aan de onderkant van zijn rechtervoet, met name bij het opstaan en lopen. De pijn is scherp en wordt voornamelijk gevoeld bij de hiel en langs de voetzool. Het wordt erger na lange wandelingen, maar zakt wat af tijdens rust. Hij heeft geen zwelling of zichtbare verwondingen.
Onderzoek
- Anamnese: Kees heeft een actieve baan waarbij hij veel loopt. Hij draagt al geruime tijd dezelfde werkschoenen. Geen voorgeschiedenis van voetblessures. De klachten begonnen geleidelijk, zonder duidelijk letsel of trauma.
- Fysiek onderzoek: Lokale drukpijn bij de hiel en langs de fascia plantaris (onderkant van de voet). Geen zichtbare zwelling of roodheid. Bewegingsbereik van de voet is normaal, maar de pijn wordt erger bij palpatie van de voetzool.
Diagnose
Plantaire fasciitis (peesplaatontsteking), waarschijnlijk als gevolg van overbelasting en onvoldoende ondersteuning van de voetboog.
Behandeling
- Rust en ijs: Kees moet zijn activiteiten tijdelijk verminderen om de voet te ontlasten. Aanbrengen van ijs op de pijnlijke plek gedurende 15-20 minuten, meerdere keren per dag.
- Rekoefeningen: Kees krijgt rekoefeningen voor de fascia plantaris en achillespees voorgeschreven om de spanning te verminderen.
Advies
- Schoenaanpassing: Kees wordt geadviseerd om schoeisel met betere ondersteuning te dragen, zoals schoenen met goede demping en voetboogondersteuning. Ook inlegzolen kunnen helpen.
- Pijnstilling: Indien nodig kan Kees ibuprofen gebruiken om pijn en ontsteking te verminderen.
- Medische follow-up: Kees moet terugkomen als de pijn na enkele weken niet verbetert of als de klachten verergeren. Fysiotherapie kan worden overwogen als verdere behandeling nodig is.
Prognose
Met rust, oefeningen en betere schoenen zou Kees' plantaire fasciitis binnen enkele weken tot maanden moeten verbeteren. Het aanpassen van zijn schoenen en het beperken van overbelasting zijn essentieel om terugkeer van de klachten te voorkomen.
Lees verder