Somatoforme stoornis NAO (niet anderszins omschreven)

De somatoforme stoornis NAO (niet anderszins omschreven) is één van de 7 somatoforme stoornissen die door de DSM-IV worden onderscheiden. De somatoforme ziektebeelden die niet voldoen aan de criteria van een specifieke somatoforme stoornis worden ondergebracht onder de categorie somatoforme stoornis NAO, zij vormt als het ware de restcategorie. In dit artikel wordt beschreven wat een somatoforme stoornis is en wat voorbeelden van somatoforme stoornissen NAO zijn.

Indeling

• Wat is een somatoforme stoornis?
• Wat is een somatoforme stoornis NAO?
• Behandeling

Wat is een somatoforme stoornis?

Somatoforme stoornissen behoren tot de psychiatrische stoornissen. Somatoforme stoornissen hebben als kenmerk dat er sprake is van aanhoudende lichamelijke klachten of zorgen over lichamelijke klachten, die niet volledig verklaard kunnen worden door een lichamelijke aandoening of een andere psychiatrische stoornis. Dit is een groep stoornissen waarbij de medische kennis te kort schiet.

Onbegrepen klachten

Onbegrepen lichamelijke klachten komen zeer veel voor. Ongeveer 80% van de Nederlandse bevolking heeft minstens 1 onbegrepen lichamelijke klacht per week. Toch is er lang niet in al deze gevallen sprake van een somatoforme stoornis. Vaak gaan de klachten weer over zonder dat mensen zich daar bewust van zijn. Bij een kleine groep mensen blijven de onbegrepen klachten langer bestaan, hebben zij een negatieve invloed op het leven en het functioneren en leiden uiteindelijk tot een bezoek aan de huisarts. Na voldoende onderzoek leidt geruststelling bij een groot deel van deze groep mensen tot een afname van de zorgen. Bij een klein deel van deze groep mensen blijven de klachten en de zorgen hierover bestaan. Sommige mensen zoeken geruststelling en gaan bepaalde activiteiten (zoals sport) vermijden uit angst dat de klachten hierdoor verergeren. Als het leven van iemand negatief wordt beïnvloed door deze symptomen is er een aanwijzing dat er sprake is van een somatoforme stoornis.

Zeer belangrijk om te vermelden is dat er bij somatoforme stoornissen wel degelijk klachten zijn. Deze klachten zijn zelfs zo ernstig dat zij het leven en iemands functioneren sterk beïnvloeden. Hoewel er geen lichamelijke oorzaak en direct lichamelijk gevaar gevonden kunnen worden, moeten deze klachten zeer serieus worden genomen. De klachten kunnen namelijk een ernstig beperkende factor zijn in iemands leven.

Wat is een somatoforme stoornis NAO?

De somatoforme ziektebeelden die niet voldoen aan de criteria van een specifieke somatoforme stoornis worden ondergebracht onder de categorie somatoforme stoornis NAO, zij vormt als het ware de restcategorie. Drie voorbeelden van somatoforme stoornissen NAO zijn:

1. Pseudocyesis: de foutieve overtuiging zwanger te zijn. Hierbij kunnen objectieve verschijnselen optreden van zwangerschap, zoals: zwelling van de buik, verminderde menstruaties, amenorrhoe, de beleving van foetale bewegingen, misselijkheid, toegenomen borstgrootte en melksecretie en pijnlijke barensweeën op de verwachte bevallingsdatum. Er kunnen endocrinologische veranderingen aanwezig zijn, maar het syndroom kan niet verklaard worden door een somatische aandoening die de endocrinologische veranderingen veroorzaakt (bijvoorbeeld door een tumor met hormoonsecretie).
2. Een stoornis met niet psychotische hypochondrische symptomen die korter duurt dan zes maanden.
3. Een stoornis met onverklaarde lichamelijke klachten (bijvoorbeeld moeheid of lichamelijke zwakte), die korter duurt dan zes maanden, en niet het gevolg is van een andere psychische stoornis.

Behandeling

Over de behandeling is geen algemeen advies te geven. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is effectief gebleken bij alle andere somatoforme stoornissen. CGT richt zich op het denken en het daaruit voortkomende gedrag van de patiënt, hierbij wordt gebruik gemaakt van registratieformulieren. Met deze registratieformulieren wordt inzicht verkregen in het gedrag van de patiënt en in de sessies wordt aandacht besteed aan de onderliggende redenen voor dit gedrag. Aan de hand hiervan wordt gewerkt aan het doorbreken van het negatieve patroon.

Lees verder

• Somatisatiestoornis
• Ongedifferentieerde somatoforme stoornis (OSS)
• Hypochondrie (ziektevrees)
• Acute stressstoornis (ASS)
• Posttraumatische stressstoornis (PTSS)