Kruipworm, larva migrans cutanea: symptomen en behandeling

Kruipworm is een parasitaire huidziekte die wordt veroorzaakt door parasieten (larven) die gangetjes graven door de huid. Het betreft larven van wormpjes die meestal honden, katten, koeien en andere dieren teisteren. De grootste boosdoener is Ancylostoma braziliensis, die parasiteert in de darmen van de hond. Via de ontlasting komen eieren in de grond en bij de juiste omstandigheden komen er larven uit, die een mens kunnen infecteren.

• Wat is kruipworm?
• Synoniemen
• Oorzaak van kruipworm
• Symptomen van kruipworm
• Verschijnselen
• Verloop
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van kruipworm
• Prognose

Wat is kruipworm?

Kruipworm is een parasitaire huidziekte die wordt veroorzaakt door parasieten die gangetjes graven door de huid. Het betreft larven van wormpjes (nematoden, aaltjes) die meestal honden, katten, koeien en andere dieren teisteren. De grootste boosdoener is Ancylostoma braziliensis, die parasiteert in de darmen van de hond. Mensen kunnen geïnfecteerd raken door deze parasieten door op blote voeten te lopen op de grond of stranden die zijn vervuild met dierlijke uitwerpselen. Of door te spelen in een zandbak die is vervuild. Hoofdzakelijk kinderen en zonaanbidders worden er door getroffen. De aandoening wordt vooral in tropische en subtropische streken opgelopen.

Synoniemen

Een andere benaming voor kruipworm is 'larva migrans cutanea' of 'creeping eruption'.

Oorzaak van kruipworm

Nadat een dier zich heeft ontlast, komen de eieren van de worm via de ontlasting in de grond terecht. Bij gunstige omstandigheden (warm, zanderige grond, vochtig, schaduw) komen in de grond uit de eitjes kleine larven tevoorschijn, die in staat zijn via de huid het lichaam in te dringen. Ze kunnen zelfs door een strandlaken heen een weg banen. De larven worden meestal aangetroffen in schaduwrijke, vochtige, of zanderige gebieden, zoals een strand of een zandbak, of onder een huis (In Nederland nauwelijks van toepassing). De larven worden gemakkelijk opgepikt door blote voeten, rug of billen.

Symptomen van kruipworm

Verschijnselen

Bij kruipworm worden kleine, rode gangetjes op de huid waargenomen, die elke dag iets in lengte toenemen doordat ze migreren onder de huid. Ze worden gezien op die delen van de huid die met de besmette grond in aanraking zijn geweest, zoals de voeten, handen, rug en billen. De zeer jeukende rode lijnen, kunnen worden vergezeld door blaren.

Verloop

Doordat de larven zich alleen door de buitenste huidlaag heen kunnen graven, kunnen ze zich niet naar het darmkanaal verplaatsen om aldaar hun levenscyclus te voltooien. De larven blijven zich daarom onder de opperhuid voortbewegen, totdat ze na enkele weken sterven. Daarna verdwijnt ook de uitslag.

Onderzoek en diagnose

Op basis van het klinische beeld en door onderzoek van de blaasjes, wordt de diagnose gesteld.

Behandeling van kruipworm

Kruipworm is een zelflimiterende aandoening, aangezien na 4 tot 10 weken de parasiet het loodje legt. De mens is namelijk de verkeerde gastheer; de parasiet slaagt er niet in zich een weg te banen naar de darmen. Als de patiënt hier niet op wil wachten, volstaat een eenmalige behandeling met ivermectine tabletten. Ook kan de aandoening worden behandeld door een lokale zalf met een anthelminthicum (een wormdrijvend middel). Het kan enkele weken duren totdat de restanten van de gestorven larve zijn opgeruimd. Tot die tijd kan de patiënt jeukklachten hebben.

Prognose

Tot het moment dat de restanten van de gestorven larve geheel uit de huid zijn verdwenen, kan de jeuk nog aanhouden. Dit kan volgens de literatuur enkele weken duren.[1]

Noten:

1. Huisarts & Wetenschap. Kind met groeiende, streepvormige huidafwijking. https://www.henw.org/artikelen/kind-met-groeiende-streepvormige-huidafwijking (ingezien op 15-8-2022)

Lees verder

• Wormen bij mensen: oorzaken wormen in darmen en ontlasting
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Schistosomiasis: infectie parasitaire wormen Schistosoma
• Huiduitslag met rode vlekken, puntjes en bultjes op de huid
• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk