Cutane larva migrans: Worminfectie met jeuk aan huid

Cutane larva migrans is een tropische infectieziekte die mensen oplopen door met de huid contact te hebben met een besmette grond. Daar bevinden zich larven van niet-menselijke afkomst, die na contact met de huid het lichaam binnendringen. De worminfectie veroorzaakt een erg jeukende en rode huiduitslag, maar andere klachten komen niet voor. De diagnose is eenvoudig op het zicht te stellen. Normaal gesproken is een behandeling niet nodig omdat de ronddolende wormen (larva migrans) na enkele dagen tot weken sterven net onder de huid (cutaan), maar bij ernstige jeuk is wel een medicamenteuze behandeling mogelijk. Het is tot slot aanbevolen om schoeisel te dragen op het strand alsook om huidcontact met de bodem te vermijden in tropische gebieden. Op deze manier zijn mensen in staat om de infectieziekte te voorkomen.

• Synoniemen cutane larva migrans
• Epidemiologie worminfectie
• Oorzaken: Haakwormen van katten, honden en vee
• Symptomen: Jeuk aan huid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties van tropische infectie
• Preventie: Niet met blote voeten op grond lopen

Synoniemen cutane larva migrans

• ancylostoma braziliensis
• creeping eruption
• cutane larve migrans
• larva cutanea migrans

Epidemiologie worminfectie

Cutane larva migrans is een aandoening die vooral in vochtige, (sub)tropische gebieden aanwezig is zoals:

• Brazilië
• Colombia
• Florida
• Golf van Mexico
• India
• Maleisië
• Thailand
• West-, Zuid- en Oost-Afrika
• Zuidelijke VS
• Zuidoost-Azië

De ziekte komt enkel voor in Nederland bij reizigers die naar tropische gebieden zijn gereisd waar de worminfectie aanwezig is. De ziekte komt even vaak bij vrouwen als bij mannen voor en is ook aanwezig bij alle leeftijden. De overdracht van de infectie is namelijk enkel afhankelijk van het huidcontact met de besmette bodem.

Oorzaken: Haakwormen van katten, honden en vee

Soorten
Cutane larva migrans wordt veroorzaakt door de larven van de niet-menselijke haakwormen Ancylostoma braziliense (haakworm van wilde en huishoudelijke honden en katten) en Ancylostoma caninum (hondenhaakworm). In Europa is de hondenhaakworm Uncinaria stenocephala aanwezig. Tot slot veroorzaakt de veehaakworm Bunostomum mogelijk klachten.

Overdracht

Net zoals menselijke haakwormen, houden deze wormen van een warme en vochtige bodem. De grond wordt verontreinigd met besmette ontlasting van de kat of hond. De overdracht van de infectie vindt plaats wanneer mensen op een besmette grond lopen met de blote voeten. De larven in de grond dringen vervolgens de menselijke huid binnen. In mensen zijn ze niet in staat om een normale levenscyclus voltooien. In plaats daarvan migreren ze gedurende enkele dagen of weken onder de huid tot ze uiteindelijk sterven.

Symptomen: Jeuk aan huid

Het dwalen van de larve gaat gepaard met een duidelijk gedefinieerde, serpigineuze (voortvretende), heftig jeukende huiduitslag (vooral ’s nachts), die ongeveer één centimeter per dag groeit. De rode, grillige en verheven huiduitslag is vooral aanwezig op de billen, de handen en de voeten. Enkel de opperhuid is hierbij aangetast. In de meeste gevallen gaat de worminfectie niet gepaard met systemische symptomen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van cutane larva migrans gebeurt uitsluitend klinisch. Af en toe voert de arts een bloedonderzoek uit, hetgeen eosinofilie onthult (verhoging van een soort witte bloedcellen). Normaal gesproken is verder onderzoek niet vereist, maar soms verwart de arts dit wel met contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk), impetigo (bacteriële infectie met symptomen aan gezicht en ledematen), tinea corporis (lichaamsschimmel met ringvormige huiduitslag) of tinea pedis (voetschimmel). Eventueel zet de arts daarom een dermoscopie in (beeldvormend onderzoek van de huid). Een biopsie (stukje huidweefsel wegnemen en microscopisch laten onderzoeken) bevestigt de tropische infectie, maar is niet noodzakelijk.

Behandeling

Normaal gesproken verdwijnen de symptomen van de ziekte wanneer de larven gestorven zijn. De arts zet echter bij hevige jeuk wel een behandeling in. De aanwezigheid van enkele larven behandelt de arts met een 15% oplossing van topisch (op de huid aangebracht) toegepaste tiabendazol. Wanneer echter meerdere letsels aanwezig zijn, is systemische therapie met een enkele dosis albendazol 400 mg of ivermectine 150-200 μg / kg nodig (dit zijn wormdodende medicijnen). Daarnaast is cryotherapie soms nuttig, maar dit is enkel mogelijk wanneer de larven duidelijk te lokaliseren zijn.

Prognose

De prognose voor cutane larve migrans is uitstekend. Cutane larve migrans is namelijk een zelfbeperkende ziekte. Mensen zijn toevallig, doodlopende gastheren, waarbij de larve sterft en de letsels binnen vier tot acht weken verdwenen zijn. In zeldzame gevallen duurt de hersteltijd wel langer, soms tot zelfs één jaar.

Complicaties van tropische infectie

In zeldzame gevallen ontstaat een allergische reactie waardoor longgerelateerde klachten ontstaan. Een bacteriële superinfectie met Staphylococcus aureus, een stafylokokkenbacterie, behoort eveneens tot de mogelijkheden. Antibiotica zijn dan nodig.

Preventie: Niet met blote voeten op grond lopen

Het is niet aanbevolen om met de blote voeten op de grond te lopen in tropische gebieden. Daarnaast is de tropische infectie te voorkomen door steeds op een handdoek of ligstoel te gaan liggen bij een strandbezoek, en stranden met honden te vermijden. Voorts is het verstandig om de huisdieren regelmatig te ontwormen en de ontlasting van huisdieren meteen op te ruimen. Huisdieren komen tot slot best niet op het strand of in een zandbak.