Cutane larva migrans: Worminfectie met jeuk aan huid

Cutane larva migrans is een tropische infectieziekte die mensen oplopen door met de huid in contact te komen met besmette grond. In deze grond bevinden zich larven van niet-menselijke herkomst, die na contact met de huid het lichaam binnendringen. Deze worminfectie veroorzaakt een erg jeukende en rode huiduitslag, maar andere klachten komen niet voor. De diagnose is eenvoudig op het zicht te stellen. Normaal gesproken is behandeling niet nodig omdat de ronddolende wormen (larva migrans) na enkele dagen tot weken sterven net onder de huid (cutaan). Echter, bij ernstige jeuk is medicamenteuze behandeling mogelijk. Het is aanbevolen om schoeisel te dragen op het strand en om huidcontact met de bodem te vermijden in tropische gebieden. Op deze manier kunnen mensen de infectieziekte voorkomen.

• Synoniemen cutane larva migrans
• Epidemiologie worminfectie
• Oorzaken: Haakwormen van katten, honden en vee
• Soorten
• Overdracht
• Risicofactoren
• Symptomen: Jeuk aan de huid
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties van tropische infectie
• Preventie: Niet met blote voeten op de grond lopen

Synoniemen cutane larva migrans

• ancylostoma braziliensis
• creeping eruption
• cutane larve migrans
• larva cutanea migrans

Epidemiologie worminfectie

Cutane larva migrans is een aandoening die vooral voorkomt in vochtige, (sub)tropische gebieden zoals:

• Brazilië
• Colombia
• Florida
• Golf van Mexico
• India
• Maleisië
• Thailand
• West-, Zuid- en Oost-Afrika
• Zuidelijke VS
• Zuidoost-Azië

In Nederland komt de ziekte alleen voor bij reizigers die tropische gebieden hebben bezocht waar de worminfectie aanwezig is. De aandoening treft zowel mannen als vrouwen en komt voor bij alle leeftijden. De overdracht van de infectie is namelijk enkel afhankelijk van huidcontact met besmette grond.

Oorzaken: Haakwormen van katten, honden en vee

Soorten

Cutane larva migrans wordt veroorzaakt door de larven van niet-menselijke haakwormen zoals Ancylostoma braziliense (haakworm van wilde en huishoudelijke honden en katten) en Ancylostoma caninum (hondenhaakworm). In Europa komt de hondenhaakworm Uncinaria stenocephala voor. Tot slot kan de veehaakworm Bunostomum ook klachten veroorzaken.

Overdracht

Net zoals menselijke haakwormen, houden deze wormen van warme en vochtige grond. De grond wordt verontreinigd met besmette ontlasting van honden of katten. De overdracht van de infectie gebeurt wanneer mensen met blote voeten op besmette grond lopen. De larven in de grond dringen dan de huid binnen. In mensen kunnen ze hun normale levenscyclus niet voltooien en migreren ze onder de huid tot ze na enkele dagen of weken sterven.

Risicofactoren

De belangrijkste risicofactoren voor cutane larva migrans zijn:

• Reizen naar (sub)tropische gebieden zonder bescherming van de voeten
• Direct huidcontact met besmette grond, vooral op stranden of landbouwgronden
• Het hebben van huisdieren die besmet kunnen zijn met haakwormen, zoals honden en katten
• Het niet regelmatig ontwormen van huisdieren
• Werken in de landbouw of constructie in tropische gebieden

Symptomen: Jeuk aan de huid

Het migreren van de larve gaat gepaard met een duidelijk gedefinieerde, serpigineuze (voortvretende) en heftig jeukende huiduitslag, die vooral 's nachts intenser wordt. De huiduitslag groeit met ongeveer één centimeter per dag en ziet er rood, grillig en verheven uit. Ze is voornamelijk aanwezig op de billen, de handen en de voeten. Alleen de opperhuid is hierbij aangetast. Systemische symptomen zijn zeldzaam bij deze infectie.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen die duiden op complicaties zijn onder andere:

• Plotselinge toename van jeuk of roodheid
• Tekenen van een bacteriële infectie, zoals zwelling, pusvorming of koorts
• Ademhalingsproblemen, wat kan wijzen op een allergische reactie

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van cutane larva migrans wordt meestal klinisch gesteld, puur op basis van het uiterlijk van de huid. In sommige gevallen wordt een bloedonderzoek uitgevoerd, waarbij vaak eosinofilie (verhoogde aantallen witte bloedcellen) wordt gevonden. Andere onderzoeken, zoals een biopsie of dermoscopie, zijn doorgaans niet nodig. Soms wordt de aandoening verward met contactdermatitis of andere huidinfecties.

Behandeling

Hoewel de symptomen meestal vanzelf verdwijnen zodra de larven sterven, kan bij ernstige jeuk medicamenteuze behandeling noodzakelijk zijn. Een 15% oplossing van tiabendazol wordt topisch aangebracht op de huid bij milde gevallen. Bij meerdere laesies kan systemische therapie met een enkele dosis albendazol (400 mg) of ivermectine (150-200 μg/kg) worden voorgeschreven. Soms wordt cryotherapie ingezet, maar dit is alleen effectief wanneer de larven goed te lokaliseren zijn.

Prognose

De prognose van cutane larva migrans is uitstekend, omdat de ziekte zichzelf beperkt. Mensen zijn per ongeluk gastheren waarin de larven uiteindelijk sterven, en de symptomen verdwijnen meestal binnen vier tot acht weken. In zeldzame gevallen kan de hersteltijd oplopen tot een jaar.

Complicaties van tropische infectie

In enkele gevallen kan een bacteriële superinfectie optreden, meestal door Staphylococcus aureus. Antibiotica zijn dan nodig. Een allergische reactie, resulterend in ademhalingsproblemen of longklachten, is zeldzaam maar mogelijk.

Preventie: Niet met blote voeten op de grond lopen

Het vermijden van direct contact met besmette grond is de beste manier om cutane larva migrans te voorkomen. Dit omvat:

• Het dragen van schoeisel op stranden of in tropische gebieden
• Het liggen op een handdoek of ligstoel bij strandbezoeken
• Het vermijden van stranden waar honden aanwezig zijn
• Het regelmatig ontwormen van huisdieren en het opruimen van hun ontlasting