Schistosomiasis: infectie parasitaire wormen Schistosoma

Schistosomiasis wordt ook wel bilharzia genoemd, naar de Duitse arts Theodor Bilharz (1825-1862) - de ontdekker van deze tropenziekte. Schistosomiasis is een parasitaire infectie die wordt veroorzaakt door de parasitaire worm Schistosoma, dat zijn in het bloed levende trematoden of zuigwormen. De Schistosoma is een parasiet, dat is een organisme dat zich ten koste van een ander levend organisme, de gastheer genaamd, voedt.

• Wat is schistosomiasis (bilharzia)?
• Parasitaire infectie
• Twee ziektebeelden
• Epidemiologie van schistosomiasis: wie, waar en waarom?
• De ontwikkelingscyclus van de parasiet
• Hoe raak je besmet met schistosomiasis?
• Waar kun je schistosomiasis oplopen?
• Afrika: het epicentrum van schistosomiasis
• Azië: verborgen risico’s in het Verre Oosten
• Zuid-Amerika: de schaduwzijde van zoetwaterparadijzen
• Midden-Oosten: een verborgen bedreiging
• Europa en Noord-Amerika: geen endemisch risico, maar reizigersrisico
• Vakantie en avontuur: wees alert op het onverwachte
• Symptomen en verschijnselen van schistosomiasis
• Symptomen variëren
• Eerste invasie
• Latere verschijnselen
• Chronische fase
• Onderzoek en diagnose
• Klinische signalen: de eerste aanwijzingen
• Laboratoriumonderzoek: op zoek naar de parasiet
• Geavanceerde technieken: de moderne opsporingsmethoden
• Uitdagingen in de diagnose
• Innovatieve methoden in ontwikkeling
• Behandeling van schistosomiasis: de parasiet voorgoed verslaan
• Praziquantel: de gouden standaard
• Aanvullende behandelingen voor symptomen en complicaties
• Innovatieve behandelingen en toekomstige mogelijkheden
• Preventieve chemotherapie: massale bestrijding in endemische gebieden
• Ondersteuning en herstel
• Belang van tijdige behandeling
• Complicaties

Wat is schistosomiasis (bilharzia)?

Tijdens een onvergetelijke reis door Tanzania, waagde Lisa, een avontuurlijke twintiger, zich aan een verfrissende duik in een idyllisch meer omringd door groene heuvels. Enkele weken na haar terugkeer naar Nederland voelde ze zich moe en kreeg ze vreemde buikklachten. De huisarts vermoedde eerst een gewone infectie, maar bloedonderzoek onthulde iets onverwachts: schistosomiasis, ook wel bilharzia genoemd. Lisa had tijdens haar zwempartij onbewust de larven van parasitaire wormen opgelopen die via haar huid haar lichaam waren binnengedrongen. Gelukkig kon ze met een korte kuur van medicijnen herstellen, maar de ervaring leerde haar om extra voorzichtig te zijn met zwemmen in onbekende wateren.

Parasitaire infectie

Schistosomiasis is een parasitaire infectie die wordt veroorzaakt door de parasitaire worm Schistosoma. De volgende soorten worden onderscheiden:

• Schistosoma mansoni
• S. haematobium
• S. japonicum
• S. intercalatum
• S. mekongi

Deze veroorzaken vergelijkbare, doch enigszins verschillende ziektebeelden.

Twee ziektebeelden

Er worden grofweg twee ziektebeelden onderscheiden:

• intestinale (= het darmkanaal betreffende) schistosomiasis - wordt veroorzaakt door Schistosoma mansoni, S. intercalatum, S. japonicum of S. mekongi;
• blaasschistosomiasis - wordt veroorzaakt door S. haematobium.

Epidemiologie van schistosomiasis: wie, waar en waarom?

Schistosomiasis, ook wel bekend als bilharzia, is een van de meest voorkomende parasitaire infecties ter wereld. Deze ziekte, veroorzaakt door Schistosoma-soorten, wordt overgedragen via zoet water waarin specifieke slakkensoorten, die als tussengastheer fungeren, aanwezig zijn. Ondanks dat het voornamelijk een tropische ziekte is, heeft het ook impact op mensen die uit endemische gebieden reizen. Hier volgt een gedetailleerde verkenning van de epidemiologie, inclusief demografische, geografische en genetische factoren.

Mannen en vrouwen: wie loopt meer risico?
Schistosomiasis treft zowel mannen als vrouwen, maar bepaalde gedrags- en biologische factoren spelen een rol in de verschillen:

• Mannen: Mannen hebben doorgaans een hoger risico vanwege werkzaamheden zoals vissen, landbouw of andere watergerelateerde activiteiten.
• Vrouwen: Vrouwen lopen extra risico door huiselijke activiteiten zoals water halen of wassen in besmette waterbronnen. Vaginale schistosomiasis, een specifieke vorm die vrouwen treft, kan ook ernstige gynaecologische complicaties veroorzaken.

Voorbeeld: In een studie in Sub-Sahara Afrika had 65% van de vissers in endemische gebieden schistosomiasis, terwijl bij vrouwen vooral jonge moeders besmetting opliepen door huishoudelijke taken.

Kinderen en volwassenen: wie wordt het meest getroffen?
Kinderen
Kinderen vormen een kwetsbare groep, vooral door hun frequente contact met besmet water tijdens spelen of zwemmen.

• De meeste infecties ontstaan tussen de leeftijd van 5 en 15 jaar.
• Chronische infecties bij kinderen kunnen leiden tot groeiachterstanden, bloedarmoede en leerproblemen.

Volwassenen
Bij volwassenen komt schistosomiasis vaker voor bij mensen die in landbouw of visserij werken, of bij vrouwen die huishoudelijke taken uitvoeren.

• Bij volwassenen zijn complicaties zoals lever- en blaasziekten, onvruchtbaarheid en verhoogd risico op kanker ernstiger.
• Voorbeeld: In Malawi werd schistosomiasis gevonden bij 50% van de kinderen tussen 8 en 12 jaar, vooral door zwemmen in besmette meren.

Klimaat en geografische factoren
Nederland
Schistosomiasis komt zelden voor in Nederland zelf, maar reizigers naar endemische gebieden brengen de ziekte soms mee terug.

• De meeste gevallen worden gerapporteerd bij mensen die reizen naar Sub-Sahara Afrika, Zuidoost-Azië of het Midden-Oosten.

Nederlandse overzeese gebieden
In de Caribische delen van Nederland, zoals Bonaire of Sint Eustatius, zijn geen endemische gevallen gerapporteerd, maar reizigers naar de regio worden vaak gewaarschuwd voor mogelijke besmetting in nabijgelegen landen.

België
België rapporteert, net als Nederland, schistosomiasis vooral bij reizigers. Geneeskundige tropische centra in Antwerpen ontvangen jaarlijks enkele tientallen gevallen, voornamelijk bij mensen die voor werk of vakantie naar Afrika zijn geweest.

Wereldwijd

• Sub-Sahara Afrika: Hier komt 90% van de gevallen van schistosomiasis voor. Rivieren zoals de Nijl en meren zoals het Victoriameer zijn bekende risicogebieden.
• Azië en Zuid-Amerika: Ook in landen zoals Brazilië, de Filippijnen en China komt schistosomiasis voor, hoewel minder vaak dan in Afrika.

Voorbeeld: Wereldwijd zijn ongeveer 240 miljoen mensen geïnfecteerd met schistosomiasis, waarvan 90% in Afrika leeft.

Genetica en vatbaarheid
Ofschoon iedereen risico loopt, spelen genetische factoren een rol in hoe ernstig iemand door de ziekte wordt getroffen:

• Genetische immuniteit: Sommige mensen hebben genetische eigenschappen waardoor ze beter bestand zijn tegen infecties.
• Erfelijke factoren: Mensen met bepaalde genetische afwijkingen, zoals sikkelcelanemie, hebben een verhoogd risico op complicaties door schistosomiasis.

Voorbeeld: Studies tonen aan dat genetische variatie in het gen IL-4 de immuunrespons kan beïnvloeden, waardoor sommige mensen vatbaarder zijn voor chronische infectie.

Sociaal-economische factoren
Armoede, slechte sanitaire voorzieningen en gebrek aan toegang tot schoon water verhogen het risico op schistosomiasis. Mensen in rurale gebieden, zonder toegang tot toiletten of schoon drinkwater, lopen het grootste risico.

Voorbeeld: In een studie in Nigeria bleek dat gemeenschappen zonder sanitaire infrastructuur een infectieratio hadden van 60%, terwijl dit in gebieden met verbeterde toegang tot water en sanitaire voorzieningen slechts 20% was.

Andere risicofactoren
Reizen naar endemische gebieden: Mensen die zwemmen of vissen in rivieren en meren in risicogebieden lopen een groter risico.
Beroepsmatige blootstelling: Landbouwers, vissers en arbeiders in irrigatieprojecten worden vaak blootgesteld aan besmet water.
Ecologische veranderingen: Klimaatverandering, dammen en irrigatiesystemen vergroten het leefgebied van de slakkengastheer, waardoor de verspreiding van schistosomiasis toeneemt.

De ontwikkelingscyclus van de parasiet

Een schistosoma besmetting wordt opgelopen in de (sub)tropen door contact met zoet, verontreinigd water waarin zich geïnfecteerde waterslakken bevinden. Deze waterslakken zijn de tussengastheren voor de parasieten. Schistosoma is een zuigworm, die eitjes legt in zoetwater. De nog niet volgroeide larven die hieruit voortkomen, nestelen zich in de waterslak die hiermee als tussengastheer fungeert. De volgroeide larven komen daarna weer in het water terecht. De larven, cercariën genaamd, zwemmen vrij rond en dringen bij de mens door de intacte huid naar binnen die daarmee als gastheer optreedt. De minuscule wormpjes vermenigvuldigen zich en migreren vervolgens naar de longen en de lever of een ander orgaan, afhankelijk van de soort, waar het rijpt in de volwassen vorm.

De larfjes migreren via de bloedbaan naar de longen. Van daaruit gaan ze naar de lever, rijpen aldaar en als ze eenmaal volwassen zijn, gaan ze paarsgewijs (mannetje en vrouwtje) naar de kleine bloedvaatjes in de wand van de dikke darm - in dat geval wordt er gesproken van intestinale- of darmschistosomiasis - of de kleine bloedvaatjes van de blaas en urinewegen, blaasschistosomiasis genoemd. Het wormpaar veroorzaakt op zichzelf geen schade of ziekte. Het vrouwtje legt eieren en deze komen voor een groot deel met de ontlasting of met de urine mee naar buiten.

Bij ontlasting of urine dat in het oppervlaktewater terechtkomt, komen uit de eieren larfjes en deze dringen naar binnen in de waterslak. De nieuwe larfjes, kunnen de huid van de mens penetreren. Een deel van de eitjes die het vrouwtje maakt, blijft steken in de darmwand of blaaswand of op een andere plaats in het lichaam en veroorzaakt aldaar een ontsteking met bindweefselvorming (fibrose). In volwassen toestand, leven de wormen, zoals gezegd, paarsgewijs; het mannetje en het vrouwtje trekken tezamen op (zie afbeelding - klik erop voor vergroting).

Hoe raak je besmet met schistosomiasis?

Bij elk huidcontact met zoet water in de (sub)tropen waar geïnfecteerde slakken voorkomen, kan de infectie worden opgedaan. Als een mens zwemt of pootje baadt in meren of rivieren, dan kunnen de wormpjes het menselijk lichaam binnendringen. De meeste kans om geïnfecteerd te raken met deze wormpjes, bestaat in rivieren en meren binnen een straal van ongeveer 200 meter van menselijke bewoning. In snel stromend water of ver van de bewoonde wereld, is de kans op besmetting klein. Wormpjes in Afrika doen er ongeveer tien minuten over om een weg door de huid te boren en wormpjes in Azië doen het in de helft van de tijd. Ook het drinken van ongekookt water uit een natuurlijke bron, kan voor besmetting zorgen.

Waar kun je schistosomiasis oplopen?

Schistosomiasis, ook wel bilharzia genoemd, is een ziekte die je niet zomaar oploopt op elke straathoek. Het sluimert in de serene schoonheid van zoetwatermeren, rivieren en stilstaande wateren, voornamelijk in tropische en subtropische gebieden. Wat op het eerste gezicht een idyllische zwemlocatie lijkt, kan een onverwacht risico met zich meebrengen als er besmette waterslakken aanwezig zijn. Laten we de hotspots van deze parasitaire infectie eens nader bekijken.

Afrika: het epicentrum van schistosomiasis

Sub-Sahara Afrika is het wereldwijde zwaartepunt van schistosomiasis. Hier vinden ongeveer 90% van de infecties plaats. Grote meren zoals het Victoriameer en rivieren zoals de Nijl zijn bekende risicogebieden.

• Voorbeeld: In Egypte zijn veel gevallen gerelateerd aan irrigatiekanalen langs de Nijl, waar landbouwers regelmatig in contact komen met besmet water.
• Tip: Vermijd zwemmen of vissen in zoetwaterbronnen, tenzij je zeker weet dat ze veilig zijn.

Azië: verborgen risico’s in het Verre Oosten

In Azië komt schistosomiasis voornamelijk voor in landen zoals China, Filipijnen en delen van Zuidoost-Azië. Hier zijn stilstaande wateren in rijstvelden en irrigatiesystemen vaak besmet.

Voorbeeld: De Yangtze-rivier in China is een bekende bron van infecties, vooral in gebieden waar irrigatieprojecten plaatsvinden.
Let op: Ook toeristische trekpleisters met natuurlijke zwembaden of watervallen kunnen risico’s met zich meebrengen.

Zuid-Amerika: de schaduwzijde van zoetwaterparadijzen

Hoewel minder frequent dan in Afrika of Azië, komt schistosomiasis ook voor in Brazilië en omliggende landen. Stilstaande wateren in gebieden zoals het Amazonebekken bieden een perfecte habitat voor de slakkengastheer.

Voorbeeld: In het noordoosten van Brazilië, in meren rond steden zoals Recife, lopen lokale bewoners en reizigers risico.

Midden-Oosten: een verborgen bedreiging

In delen van het Midden-Oosten, zoals Jemen en Saudi-Arabië, komt schistosomiasis nog steeds voor. Irrigatieprojecten en traditioneel gebruik van stilstaand water dragen hier aan bij.

Voorbeeld: Oases in woestijnachtige gebieden kunnen onverwachte hotspots zijn door stilstaand water waarin de parasiet zich verspreidt.

Europa en Noord-Amerika: geen endemisch risico, maar reizigersrisico

In Europa en Noord-Amerika komt schistosomiasis niet endemisch voor, maar reizigers die terugkeren uit endemische gebieden brengen de infectie soms mee.

• Nederland en België: Jaarlijks worden tientallen gevallen gemeld bij reizigers die in Afrika of Azië hebben gezwommen in zoet water.
• Tip: Raadpleeg vóór je reis een tropenarts en vermijd contact met zoet water in risicogebieden.

Vakantie en avontuur: wees alert op het onverwachte

Toeristen die op zoek zijn naar avontuur, zoals wildwatervaren, zwemmen of kajakken, lopen een verhoogd risico. Zelfs een korte duik in een prachtig meer kan voldoende zijn om besmet te raken, aangezien de larven van de parasiet onzichtbaar zijn en via de huid het lichaam binnendringen.

Voorbeeld: In Malawi’s populaire Lake Malawi lopen reizigers vaak schistosomiasis op zonder dat ze zich hiervan bewust zijn.

Symptomen en verschijnselen van schistosomiasis

Symptomen variëren

De symptomen kunnen variëren per wormsoort en zijn sterk geassocieerd met het stadium van de infectie. Een infectie kan bij een persoon geheel onopgemerkt verlopen en pas na vele maanden tot jaren tot bepaalde klachten leiden. De ernst van de klachten kan sterk verschillen van persoon tot persoon.

Eerste invasie

De eerste invasie van de huid kan in enkele gevallen jeuk en huiduitslag veroorzaken, doch zelden langer dan een paar dagen. Twee tot zes weken na infectie kunnen allerlei aspecifieke verschijnselen optreden: koorts, koude rillingen, algehele malaise, moeheid en spierpijn, nachtzweten, hoesten en kortademigheid, diarree, gewichtsverlies, urticaria (netelroos), gewrichtspijn, hepatomegalie (vergroting van de lever) en splenomegalie (miltzwelling, ofwel vergroting van de milt).

Latere verschijnselen

Enkele maanden na de eerste infectie, kunnen zich de volgende ziekteverschijnselen manifesteren: bloed en/of slijm op de ontlasting, soms dysenterie (bloederige en/of slijmerige diarree, die ontstaat door een ontsteking van de dikke darm), buikpijn, diarree. Bij blaasschistosomiasis kan hematurie optreden. Hematurie is het lozen van urine waar bloed in aanwezig is, of geheel uit bloed bestaat; de urine is hierdoor roze tot helderrood gekleurd. Voorts is een vaak voorkomende klacht: vaak plassen en pijn bij het plassen (dysurie).

Chronische fase

Hierna ontstaat de chronische fase, waarbij een ontsteking ontstaat in darmen of blaas. Pas in een laat stadium krijgt de patiënt opnieuw klachten, zoals diarree met bloed of bloed in de urine. In deze chronische fase kunnen de longen, milt, lever, darm en blaas worden aangetast. Schistosoma heamatobium geeft vooral blaasklachten, de andere vier soorten geven vooral darmproblemen. In deze fase wordt de schade veroorzaakt door een ontstekings- en immunologische reactie op de eieren die achterblijven in de weefsels.

Onderzoek en diagnose

Schistosomiasis, vaak een stille ziekte, kan zich lange tijd verbergen voordat het duidelijk merkbare symptomen veroorzaakt. Het stellen van een juiste diagnose is essentieel, vooral omdat de ziekte bij tijdige behandeling goed te bestrijden is. Het onderzoek combineert een scherp oog voor klinische tekenen met geavanceerde laboratoriumtechnieken. Hier lees je hoe artsen de mysterieuze parasiet achter deze ziekte opsporen.

Klinische signalen: de eerste aanwijzingen

Het proces begint met een goede anamnese, waarbij de arts vraagt naar:

• Reisgeschiedenis: Heb je recent in tropische of subtropische gebieden gezwommen in zoet water?
• Symptomen: Jeuk, koorts, buikpijn, bloed in de urine of chronische vermoeidheid kunnen wijzen op schistosomiasis.
• Huiduitslag: Een jeukende uitslag (zwemmersjeuk) kan wijzen op het moment waarop de parasiet de huid binnendrong.

Voorbeeld: Een reiziger die terugkeert uit Malawi en zich vermoeid voelt met bloed in de urine, kan een typisch geval zijn van Schistosoma haematobium-infectie.

Laboratoriumonderzoek: op zoek naar de parasiet

Microscopie van urine of ontlasting
De klassieke methode om schistosomiasis te diagnosticeren is het opsporen van parasiet-eieren onder de microscoop.

• Urine: Bij infectie met Schistosoma haematobium worden eieren meestal gevonden in urine. Deze test wordt vaak uitgevoerd rond het middaguur, wanneer de uitscheiding van eieren het hoogst is.
• Ontlasting: Bij andere soorten, zoals Schistosoma mansoni, worden eieren vaak in de ontlasting aangetroffen.

Tip: Het nemen van meerdere monsters verhoogt de kans om de eieren te detecteren.

Bloedonderzoek

• Serologie: Antistoffen tegen schistosomen in het bloed kunnen worden aangetoond. Dit is vooral nuttig in vroege stadia van infectie wanneer er nog geen eieren worden uitgescheiden.
• Antigeentests: Nieuwe testen kunnen parasietantigenen opsporen, wat een directe aanwijzing is van een actieve infectie.

Geavanceerde technieken: de moderne opsporingsmethoden

Moleculaire diagnostiek (PCR)
PCR (Polymerase Chain Reaction) is een uiterst gevoelige techniek die het DNA van schistosomen kan detecteren in bloed, urine of ontlasting.

Voordelen: Het kan zelfs kleine hoeveelheden parasieten detecteren, ideaal voor vroege diagnose of bij lage infectieniveaus.

Beeldvorming
In chronische gevallen waarbij organen zoals de lever, blaas of darmen zijn aangetast, kunnen beeldvormende technieken helpen:

• Echografie: Helpt bij het opsporen van leverfibrose of vergroting van de milt.
• CT-scan of MRI: Wordt gebruikt om complicaties zoals long- of hersenschistosomiasis in beeld te brengen.

Voorbeeld: Bij een patiënt met langdurige infectie en buikpijn kan een echografie verdikte blaaswanden of leverbeschadiging aan het licht brengen.

Uitdagingen in de diagnose

• Asymptomatische infecties: Veel infecties veroorzaken geen vroege symptomen, waardoor ze onopgemerkt blijven.
• Lage parasietenlast: Bij reizigers uit niet-endemische gebieden kan de parasietenlast laag zijn, wat het moeilijker maakt om eieren op te sporen.
• Cross-reacties: Serologische testen kunnen reageren op antistoffen van andere parasieten, wat de interpretatie ingewikkeld maakt.

Innovatieve methoden in ontwikkeling

Nieuwe technieken bieden hoop voor snellere en nauwkeurigere diagnose:

• Snelle antigeentests: POC-CCA (Point of Care Circulating Cathodic Antigen) is een eenvoudige urinetest die direct in het veld kan worden uitgevoerd.
• "Lab-on-a-chip"-technologie: Mobiele apparaten die schistosomaal DNA of antigenen in real-time detecteren, worden steeds populairder in endemische gebieden.

Behandeling van schistosomiasis: de parasiet voorgoed verslaan

Schistosomiasis klinkt als een exotische aandoening, maar de behandeling ervan is verrassend eenvoudig en effectief. Met moderne medische technieken en medicijnen is deze sluipende parasitaire infectie goed te behandelen, mits het op tijd wordt ontdekt. Het doel van de behandeling is niet alleen om de parasiet uit het lichaam te verdrijven, maar ook om complicaties te voorkomen en de kwaliteit van leven te herstellen. Hier volgt een uitgebreide kijk op de behandelmogelijkheden.

Praziquantel: de gouden standaard

Het belangrijkste wapen tegen schistosomiasis is praziquantel, een antiparasitair middel dat wereldwijd wordt aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dit medicijn werkt door de spieractiviteit van de parasiet te verstoren, waardoor deze wordt gedood.

• Toediening: Een korte kuur van 1-2 dagen is vaak voldoende. De dosering hangt af van de ernst van de infectie en de specifieke Schistosoma-soort.
• Effectiviteit: Praziquantel is effectief tegen zowel vroege als volwassen stadia van de parasiet, met een genezingspercentage van meer dan 85% bij een juiste dosering.

Voorbeeld: Een reiziger die een infectie oploopt na zwemmen in Lake Malawi kan binnen enkele dagen volledig herstellen na een kuur met praziquantel.

Aanvullende behandelingen voor symptomen en complicaties

Ontstekingsremmers
Bij ernstige infecties of chronische schistosomiasis kunnen ontstekingsremmers zoals corticosteroïden worden voorgeschreven om de ontstekingsreactie te verminderen. Dit helpt bij symptomen zoals buikpijn, zwelling of ademhalingsproblemen bij longschistosomiasis.

Behandeling van orgaanschade
Chronische infecties kunnen leiden tot schade aan organen zoals de blaas, lever of longen. Afhankelijk van de complicatie zijn aanvullende behandelingen nodig, zoals:

• Chirurgie: Bijvoorbeeld bij ernstige fibrose van de blaas of lever.
• Echogeleide drainage: Voor vochtophopingen of abcessen veroorzaakt door schistosomiasis.

Innovatieve behandelingen en toekomstige mogelijkheden

Combinatietherapieën
Onderzoek richt zich op het combineren van praziquantel met andere middelen, zoals artemisinines, om effectiviteit te verbeteren bij resistentiegevallen.

Vaccinontwikkeling
Ofschoon er nog geen commercieel vaccin beschikbaar is, wordt intensief onderzoek gedaan naar vaccins die infectie met Schistosoma-parasieten kunnen voorkomen.

Preventieve chemotherapie: massale bestrijding in endemische gebieden

In endemische gebieden wordt preventieve chemotherapie ingezet om de verspreiding van schistosomiasis te beheersen:

• Massabehandeling: Grote populaties, zoals schoolkinderen, krijgen regelmatig praziquantel toegediend, ongeacht of ze symptomen vertonen.
• Impact: Deze aanpak heeft geleid tot een aanzienlijke daling van infectiecijfers in landen zoals Tanzania en Oeganda.

Ondersteuning en herstel

Behandeling van schistosomiasis gaat verder dan alleen het bestrijden van de parasiet. Het herstellen van de algemene gezondheid van de patiënt is net zo belangrijk:

• Voeding: Eengezond en gevarieerd dieet helpt bij het herstel van energie en vermindert bloedarmoede.
• Hydratatie: Voldoende water drinken ondersteunt het lichaam bij het verwijderen van afvalstoffen na de behandeling.

Belang van tijdige behandeling

Hoe eerder de infectie wordt behandeld, hoe beter de uitkomst. Chronische schistosomiasis kan leiden tot onomkeerbare orgaanschade, maar tijdige toediening van praziquantel voorkomt deze complicaties en herstelt de patiënt volledig.

Complicaties

De eventuele complicaties ten gevolge van Schistosomiasis die worden genoemd in diverse bronnen, omvat:

• schade aan de lever
• schade aan de darmen
• schade aan de longen
• schade aan de blaas
• blaasstenen (type van Urine-stenen)
• blaaskanker
• levercirrose

Lees verder

• Kruipworm, larva migrans cutanea: symptomen en behandeling
• Wormen bij mensen: oorzaken wormen in darmen en ontlasting
• Schistosomiasis: symptomen, behandeling, diagnose, gebieden
• Malaria: symptomen, besmettelijk, oorzaak en behandeling
• Darmklachten: opgezette buik, buikpijn en winderigheid