Druiper (soa): symptomen, oorzaak en behandeling

De seksueel overdraagbare aandoening 'gonorroe' wordt in de volksmond vaak een 'druiper' genoemd vanwege een (soms) overvloedige pusafscheiding uit de urinebuis. Gonorroe kan zeer ernstige complicaties veroorzaken als het niet (tijdig) behandeld wordt. Gonorroe kan worden genezen met de juiste medicatie. Zowel mannen als vrouwen kunnen gonorroe krijgen. Gonorroe wordt vaker gezien bij mannen die seks hebben met mannen (MSM) dan bij mannen die seks hebben met vrouwen en vrouwen.

• Wat is een druiper?
• Hoe krijg je een druiper?
• Symptomen van een druiper
• Mannen en een druiper
• Vrouwen met gonorroe
• Anale gonorroe
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een druiper
• Wat gebeurt er als je niet wordt behandeld?
• Prognose
• Preventie
• Een druiper voorkomen
• Seksuele onthouding of duurzame wederzijds monogame relatie

Wat is een druiper?

Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening (soa), die zowel mannen als vrouwen kan treffen. Gonorroe wordt veroorzaakt door een bacterie (Neisseria gonorrhoeae) en kan een infectie van de plasbuis, de vagina, de baarmoedermond, de anus of de keel veroorzaken. Een druiper wordt zo genoemd omdat een van de symptomen het druppelen van pus of slijm uit de penis of vagina is.

Hoe krijg je een druiper?

Je kunt gonorroe krijgen door het hebben van vaginale, anale of orale seks met iemand die gonorroe heeft. Een zwangere vrouw met gonorroe kan de infectie aan haar baby doorgeven tijdens de bevalling.

Symptomen van een druiper

Mannen en een druiper

Sommige mannen met gonorroe hebben nauwelijks tot geen symptomen. Symptomen van een druiper kunnen bestaan uit:

• Een branderig gevoel bij het plassen;
• Een witte, gele of groene afscheiding uit de penis (vandaar de naam 'druiper');
• Pijnlijke of gezwollen testikels (ofschoon dit minder vaak voorkomt).

Vrouwen met gonorroe

De meeste vrouwen met gonorroe hebben geen symptomen. Zelfs wanneer een vrouw symptomen heeft, gaat het vaak om milde klachten welke verward kunnen worden met een blaasontsteking of vaginale infectie. Vrouwen met gonorroe lopen het risico op het ontwikkelen van ernstige complicaties als gonorroe onbehandeld blijft, zelfs als ze geen symptomen hebben. Symptomen bij vrouwen kunnen bestaan uit:

• Pijnlijk of branderig gevoel bij het plassen;
• Toegenomen vaginale afscheiding;
• Vaginaal bloedverlies tussen de menstruaties door.

Anale gonorroe

Anale gonorroe hoeft geen klachten te geven. Klachten bij zowel mannen als vrouwen kunnen bestaan uit:

• Anale afscheiding;
• Anale jeuk;
• Anale pijn;
• Bloeden; en
• Pijnlijke stoelgang.

Onderzoek en diagnose

Een druiper kan worden aangetoond door middel van een urinetest of door onderzoek van wat afscheiding uit de vagina, plasbuis, keel of anus.

Behandeling van een druiper

Een druiper wordt behandeld met eenmalig antibiotica door middel van een injectie, meestal ceftriaxon (500 mg). Bij overgevoeligheid voor medicijn kan azitromycine (4 tabletten van 500mg) worden voorgeschreven. Zwangere vrouwen krijgen vaak ceftriaxon. Aan je (vroegere) sekspartner(s) van het afgelopen half jaar moet je laten weten dat je deze infectie hebt. Dit zodat seksuele partners met gonorroe en ook hun partners behandeld kunnen worden en verdere uitbreiding van de ziekte wordt voorkomen.

Wat gebeurt er als je niet wordt behandeld?

Onbehandelde gonorroe kan leiden tot ernstige en blijvende gezondheidsproblemen bij zowel vrouwen als mannen. Bij vrouwen kan onbehandelde gonorroe onder meer leiden tot pelvic inflammatory disease (PID), bartholinitis, buitenbaarmoederlijke zwangerschap en onvruchtbaarheid. Bij mannen kan onbehandelde gonorroe onder meer leiden tot bijbalontsteking (epididymitis) en prostaatontsteking (prostatitis).

In zeldzame gevallen kan onbehandelde gonorroe zich verspreiden via de bloedbaan. Dit kan levensbedreigend zijn. Onbehandelde gonorroe kan ook de kans op het krijgen of het doorgeven van hiv vergroten.

Prognose

Mensen met een druiper die een snelle behandeling krijgen en hun behandelinstructies zorgvuldig opvolgen, zijn een week na de behandeling genezen. Dan kun je dus ook weer seks hebben. Onbehandelde gonorroe kan echter leiden tot gezondheidscomplicaties en zelfs de dood.

Preventie

Een druiper voorkomen

De enige manier om soa's te voorkomen is om geen vaginale, anale of orale seks te hebben. Gelet op de anatomische structuur en de fysiologische werking van het lichaam, wordt anale seks ten zeerste afgeraden. Anale penetratie wordt sterk geassocieerd met mannen die seks hebben met mannen, maar het wordt soms ook door man-vrouw-koppels bedreven. Het is een onnatuurlijke handeling die veel extra risico's met zich meebrengt, vooral doordat de slijmvliezen van anus en rectum zeer snel beschadigd kunnen raken en gelet op het sterke absorberende vermogen van het rectum. Prof. dr. Raymond van den Bergh merkt hierover het volgende op:

"Dat een seksuele relatie tussen mannen tegennatuurlijk is en problemen moet geven, is evident op basis van de anatomische structuur en de fysiologische werking van het lichaam. (...) De wand van het rectum is totaal verschillend [van die van de vagina]. Anatomisch wordt het rectum immers gekenmerkt door een uiterst dunne wand en een fragiele mucosa met éénlagig en zeer doorlaatbaar epitheel. Op fysiologisch gebied vormt het rectum het sluitstuk van de spijsvertering. (...) Wegens zijn essentieel opslorpende functie is het rectum ook zeer geschikt voor het toedienen van medicatie (bv. zetpillen tegen koorts, anti-epileptische medicatie, medicatie tegen pijn enz…). Maar door dezelfde resorptieve eigenschap van het rectum kunnen ook besmette vochten die in het rectum terechtkomen, zoals sperma van een aidslijder of een hiv-positief individu, via de dunne rectumwand snel in de bloedbaan of in het lymfestelsel terechtkomen. Dit wordt vaak in de hand gewerkt door mechanische scheurtjes in de fragiele rectummucosa ten gevolge van tegennatuurlijke penetratie."¹

Seksuele onthouding of duurzame wederzijds monogame relatie

De beste manier om geen soa op te lopen is seksuele onthouding. Als je toch seksueel actief bent, is het aangaan van een duurzame (lees: levenslange) en wederzijds monogame relatie met een partner van het andere geslacht van wie je weet dat deze niet besmet is met een soa, de meest veilige situatie om seksualiteit een plaats te geven. Wanneer je toch besluit om seks te hebben buiten een duurzame en wederzijds monogame relatie, is het aan te raden condooms te gebruiken. Condooms bieden echter geen 100% veiligheid.

Noot:

1. Prof. Dr. Raymond van den Bergh. Homo’s en volksgezondheid. 14 maart 2004.

Lees verder

• Gonorroe: symptomen, oorzaak en behandeling van een druiper
• Orale gonorroe: symptomen, oorzaak, behandeling en preventie
• Pijn bij het plassen bij man en vrouw: symptomen en oorzaak
• Afscheiding uit de penis of plasbuis bij de man: oorzaken
• Vaginale afscheiding: geur en kleur (geel, bruin of groen)