Op welke leeftijd start de borstgroei en menstruatie?

Zodra de puberteit start heeft het kind reeds enige borstgroei en zal de bloeding snel op gang komen. Hoe snel dit van toepassing is, hangt per kind af. Door toedoen van hormoonaanmaak, voeding, gewicht maar ook aandoeningen wordt dit beïnvloed. In de meeste gevallen zal het meisje reeds op of voor het zestiende levensjaar een periodieke menstruatie hebben. Waarom kan de borstgroei en menstruatie zo verschillen en wat kunnen de achterliggende aandoeningen zijn?

Borstgroei en menstruatie

• Aanbreken puberteit
• Invloed van voeding en eerdere borstgroei
• Primaire amenorroe en late menstruatie
• Ontbreken hersenverbinding
• Wanneer wel laten onderzoeken?
• Kinderwens

Aanbreken puberteit

Vanaf de geboorte maakt het kind een stevige groei door, waarbij geregeld spurts van toepassing zijn. Hoe snel men groeit, is daarbij afhankelijk van de hoeveelheid hormonen in het lichaam. Normaal zal het kind vanaf twaalf tot veertien jaar in de puberteit terechtkomen, waarbij de vrouwelijke kenmerken extra worden benadrukt en de bloeding tot stand komt. Toch kan het ook veel eerder of later voordoen. Het hebben van borstgroei tezamen met bloeding kan reeds op negen- of tienjarige leeftijd starten, maar het kan ook pas vanaf vijftien of zestien jaar voordoen. Is het op het achttiende levensjaar nog niet op gang gekomen, dan is er vaak meer aan de hand.

Invloed van voeding en eerdere borstgroei

Een specifieke trend is het optreden van vroegtijdige menstruatie. Kinderen komen dus steeds vroeger in de puberteit. Door toedoen van veel inname van suikers, snel verbrandende koolhydraten en verzadigde vetten krijgt het lichaam teveel energie binnen. Die energie wordt opgeslagen als vet en glucose, waardoor het kind te snel aankomt. Dit resulteert in de overmatige aanmaak van oestrogeen, waardoor het lichaam sneller groeit. Oftewel de borstgroei is eerder en de bloeding komt sneller tot stand. Soms komt de puberteit reeds op negenjarige leeftijd op gang. Het kan echter ook voorkomen, dat de puberteit uitblijft. Wat kunnen de oorzaken daarvan zijn?

Primaire amenorroe en late menstruatie

Is men zestien jaar waarbij één en ander nog niet op gang is gekomen, dan kan er meer aan de hand zijn. Dit wordt primaire amenorroe genoemd en kan door meerdere aandoeningen worden veroorzaakt. Primaire oorzaak is onvoldoende progesteron- en oestrogeen-aanmaak. De vrouwelijke kenmerken worden onvoldoende gestimuleerd, waardoor de ontwikkeling achterblijft. Normaal zal een bloedonderzoek nodig zijn, om vast te stellen of er progesteronaanmaak van toepassing is. Indien dit wel het geval is, wordt meestal tot de volwassen leeftijd gewacht voordat verder medisch onderzoek van toepassing is.

Ontbreken hersenverbinding

In sommige gevallen kan het gaan om het syndroom van Kallman. Daarbij is geen verbinding aangemaakt tussen de hypofyse en de hypothalamus. Daardoor worden hormoonstimulerende hormonen niet aangemaakt, waardoor er een structureel tekort van toepassing is. In dit geval is er sprake van groeiachterstand, uitblijvende puberteit als ook problemen met de vruchtbaarheid. Vaak moet het kind vanaf de geboorte hormonen krijgen toegediend. Oftewel in de meeste gevallen zal het reeds zijn herkend en is behandeling opgestart.

Wanneer wel laten onderzoeken?

Er zijn verschillende uitgangspunten, wanneer het kind wel of niet verder onderzocht moet worden. Is er sprake van abnormale lichaamsgroei of groeiachterstand, dan kan er een ziekte aan ten grondslag liggen. Het kind wordt dan reeds op veertienjarige leeftijd naar de kinderarts of gynaecoloog doorverwezen. Is bij een bloedtest een negatieve progesteronwaarden gevonden, dan zal men vroegtijdig worden doorverwezen voor hormoonbehandeling. Heeft men wel normale progesteronwaarden, dan wordt men pas vanaf achttien jaar verder medisch beoordeeld. Menstruatieproblemen kunnen aanvullend door het polycysteus-ovariumsyndroom worden veroorzaakt, maar ook door een tumor aan de hypofyse resulterend in prolactinoom.

Kinderwens

Wil men wel kinderen hebben dan is het verstandig om medische hulp te zoeken als de menstruatie uitblijft. Een doorverwijzing kan tijdig van belang zijn, zodat het lichaam via bijvoorbeeld hormoonbehandeling wordt gestimuleerd. Uiteraard hangt het van mogelijke achterliggende aandoeningen af in hoeverre dit succesvol zal zijn. Mogelijk zal een aanvullende medische ingreep nodig zijn. Heb je een kinderwens terwijl de bloeding nog niet op gang is gekomen, laat je dan medisch controleren.

Lees verder

• Hoe wordt de menstruatie aangestuurd door hormonen?
• Drink gemberthee tegen menstruatiepijn!
• Duizendbladthee: betere bloeding en minder menstruatiekramp
• Veel bloedverlies, buikpijn bij menstruatie: vleesboom myoom