Bloedglucosewaarden: normale en afwijkende glucosewaarden

Bloedglucosewaarden of bloedsuikerwaarden duidt op de hoeveelheid glucose (suiker) die aanwezig is in het bloed van een mens. De bloedsuikerspiegel is een primaire zorg voor mensen met diabetes. Een hoge bloedsuikerspiegel, bekend als hyperglycemie, treedt op wanneer je bloedsuikerspiegel meer dan 180 milligram per deciliter (mg/dL) is. Een hoge bloedsuikerspiegel kan gevaarlijk zijn als het niet snel wordt behandeld en het kan leiden tot zowel problemen op de korte als op de lange termijn. Er zijn enkele manieren om je bloedsuikerspiegel te verlagen, zoals levensstijlveranderingen, dieetwijzigingen, en natuurlijke behandelingen.

• Wat zijn bloedglucosewaarden?
• Hoe je bloedglucose een kijkje geeft in je dagelijkse keuzes
• Wat is bloedglucose?
• Bloedglucosespiegel beheren
• Wat is diabetes?
• Soorten diabetes
• Diabetes type 1
• Diabetes type 2
• Prediabetes
• Zwangerschapsdiabetes
• Andere vormen en bijzondere gevallen
• Wanneer glucosewaarden controleren?
• Hoe bloedsuikerwaarden controleren?
• Bloedglucosemeter
• Continue glucosemonitor
• Normale en afwijkende glucosewaarden
• Nuchtere bloedsuiker
• Bloedsuiker na het eten
• Wat vertellen bloedglucosewaarden je over je gezondheid?
• Wat te doen bij hoge glucosespiegels?
• Voeding bij diabetes
• Gezond en gevarieerd eten
• Voldoende bewegen
• Prognose

Wat zijn bloedglucosewaarden?

Hoe je bloedglucose een kijkje geeft in je dagelijkse keuzes

Je bloedglucosewaarden kunnen soms net een mysterieus dagboek lijken, met pieken en dalen die verhalen vertellen over je keuzes, emoties, en gezondheid. Stel je voor: Anna, een drukke moeder van twee, besluit na een stressvolle werkdag een grote portie pasta te eten, gevolgd door een stukje taart. Haar glucosemeter schiet even later naar 11 mmol/L, en ze voelt zich suf en moe. "Wat is er mis?" vraagt ze zichzelf af, tot haar huisarts uitlegt dat haar bloedsuikerspiegel reageert op snelle koolhydraten zonder voldoende balans. Door kleine aanpassingen – een volkorenoptie en een wandeling na het eten – merkt Anna dat haar waarden stabieler blijven en ze zich energieker voelt. Het laat zien hoe een simpele bloedglucosemeting een sleutel kan zijn tot het begrijpen van je eigen lichaam. 🩸

Wat is bloedglucose?

Bloedglucose, oftewel bloedsuiker, is de hoeveelheid glucose (een vorm van suiker) die in je bloed aanwezig is. Het dient als een belangrijke energiebron voor je lichaam en wordt voornamelijk verkregen uit voedsel dat koolhydraten bevat. Normale bloedglucosewaarden variëren meestal tussen de 4 en 8 mmol/L, afhankelijk van of je nuchter bent of net hebt gegeten. Het hormoon insuline, geproduceerd door de alvleesklier, speelt een cruciale rol bij het reguleren van deze waarden door glucose uit het bloed naar de cellen te transporteren. Een te hoge of te lage bloedglucose kan wijzen op aandoeningen zoals diabetes of hypoglykemie en heeft invloed op je algehele gezondheid en energie.

Bloedglucosespiegel beheren

Als je diabetes hebt, is het beheren van je bloedglucosespiegel een belangrijk onderdeel van het beheren van de aandoening. Dat komt omdat hoge bloedsuikerwaarden op zowel korte als lange termijn complicaties kunnen veroorzaken, ze zogenaamde kortetermijncomplicaties en langetermijncomplicaties.

Wat is diabetes?

Als je diabetes hebt, kunnen de cellen in het lichaam de glucose niet (meer) goed uit het bloed halen, of maakt je alvleesklier onvoldoende insuline aan. Dit veroorzaakt hoge bloedsuikerspiegels of hoge glucosespiegels. De koolhydraten in voedsel zorgen ervoor dat de bloedsuikerspiegels na de maaltijd stijgen. Wanneer je voedsel eet dat koolhydraten bevat, verandert het verteringsproces ze in suikers (glucose). Deze suikers komen vrij in het bloed en worden naar de cellen getransporteerd. De alvleesklier, een klein orgaan dat diep is verstopt in de buik, geeft een hormoon af dat insuline wordt genoemd om de suiker in de cel te krijgen. Insuline werkt als een 'brug', waardoor de suiker van het bloed in de cel kan stromen. Wanneer de cel de suiker voor energie gebruikt, daalt de bloedsuikerspiegel. Als je diabetes hebt,, is er een probleem met de alvleesklier die insuline produceert, of met de cellen die insuline gebruiken, of beide.

Soorten diabetes

Diabetes is een complexe aandoening die in verschillende vormen voorkomt, elk met unieke kenmerken en uitdagingen. Hier zijn de belangrijkste soorten en gerelateerde aandoeningen die je moet kennen:

Diabetes type 1

Bij diabetes type 1 stopt het lichaam volledig met het aanmaken van insuline. Dit komt doordat het immuunsysteem per ongeluk de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aanvalt. Mensen met deze vorm van diabetes moeten levenslang insuline toedienen en hun bloedsuikerspiegel nauwlettend in de gaten houden. Het wordt vaak ontdekt bij kinderen of jongvolwassenen, maar kan op elke leeftijd ontstaan.

Diabetes type 2

Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline. Dit wordt insulineresistentie genoemd. Het is de meest voorkomende vorm van diabetes en wordt vaak geassocieerd met overgewicht, een ongezonde leefstijl en genetische aanleg. Gelukkig kan een gezonde leefstijl, zoals regelmatig bewegen en gezond eten, een groot verschil maken in de behandeling en preventie.

Prediabetes

Prediabetes is een voorfase van diabetes type 2, waarbij de bloedsuikerwaarden hoger zijn dan normaal, maar nog niet hoog genoeg om als diabetes te worden gediagnosticeerd. Deze fase biedt een kans om in te grijpen en de progressie naar diabetes type 2 te voorkomen door middel van leefstijlveranderingen.

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes ontstaat wanneer je tijdens het tweede of derde trimester van je zwangerschap diabetes ontwikkelt. Dit gebeurt omdat de hormonen die door de placenta worden geproduceerd, de werking van insuline blokkeren. Na de bevalling verdwijnen de symptomen meestal, maar vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben een hoger risico om later diabetes type 2 te ontwikkelen.

Andere vormen en bijzondere gevallen

Naast de bekendere vormen zijn er ook zeldzamere soorten diabetes, zoals MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young), die wordt veroorzaakt door genetische mutaties, en LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults), een langzaam progressieve vorm van diabetes type 1 bij volwassenen. Daarnaast kunnen bepaalde medische aandoeningen, zoals alvleesklieraandoeningen of het gebruik van bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden, leiden tot diabetes.

Diabetes is meer dan alleen een getal op een glucosemeter; het is een complexe aandoening die invloed heeft op alle aspecten van het leven. Door de verschillende soorten te begrijpen, kun je beter omgaan met de uitdagingen en mogelijke oplossingen voor jezelf of je naasten vinden. Deel dit met anderen, want samen staan we sterker!

Wanneer glucosewaarden controleren?

Praat met je huisarts, diabetesverpleegkundige of praktijkondersteuner over op welke tijden je het beste je bloedglucose kunt controleren. Optimale tijden variëren van persoon tot persoon. Bijvoorbeeld:

• In nuchtere toestand, wat betekent dat je 's ochtends voordat je iets eet of drinkt (uitgezonderd water) je bloedglucose meet;
• voor en na de maaltijd, om de impact te zien die de maaltijd op je bloedsuikerspiegel heeft;
• vóór alle maaltijden, om te beslissen hoeveel insuline je moet injecteren
• voor het slapengaan

Noteer de bloedglucosewaarden in een boekje of in een speciale app die je kunt meenemen naar de afspraak met je huisarts of praktijkondersteuner, zodat je deze kunt beoordelen en er zo nodig wijzigingen in de behandeling aangebracht kunnen worden.

Hoe bloedsuikerwaarden controleren?

Bloedglucosemeter

Je zult een bloedmonster moeten nemen om je bloedsuikerwaarden te controleren. Je kunt dit thuis doen met behulp van een bloedglucosemeter. Het meest voorkomende type bloedglucosemonitor gebruikt een lancet om in je vinger te prikken om een ​​kleine druppel bloed te maken. Vervolgens plaats je deze druppel bloed op een teststrip voor eenmalig gebruik. Je plaatst de teststrip in een elektronische bloedglucosemeter voor of nadat het bloed is aangebracht. De meter meet het glucosegehalte in het monster en geeft een waarde weer op een schermpje.

Continue glucosemonitor

Een andere optie is een continue glucosemonitor. Een kleine draad wordt onder de huid van je buik ingebracht. Elke vijf minuten meet de draad de bloedglucosewaarden en levert de resultaten aan een monitor die op je kleding of in een zak wordt gedragen. Hiermee kunnen de betreffende persoon en de arts de bloedglucosewaarden in real-time aflezen. Met deze informatie kun je statistieken maken en het verloop over de dag en schommelingen in dagwaardes bekijken.

Normale en afwijkende glucosewaarden

Wat zijn de normale en afwijkende glucosewaarden of bloedsuikerwaarden?

Nuchtere bloedsuiker

Bij mensen zonder diabetes is de nuchtere bloedglucose: lager dan 6,1 mmol/l. Indien je op meerdere dagen een nuchtere bloedglucose van 7,0 mmol/l of hoger hebt, dan is er vermoedelijk sprake van (pre)diabetes.

Bloedsuiker na het eten

Als je na de maaltijd je bloedglucose meet, dan is de bloedglucose hoger dan in nuchtere toestand. Bij personen die geen diabetes hebben, is de bloedglucose na de maaltijd normaliter lager dan 7,8 mmol/l. Bij ongecontroleerde stijgt de bloedglucose na de maaltijd al vrij rap boven de 11,0 mmol/l.

Wat vertellen bloedglucosewaarden je over je gezondheid?

Bloedglucosewaarden spelen een cruciale rol in je dagelijkse welzijn. Ze bieden inzicht in hoe je lichaam suiker verwerkt en kunnen helpen bij het opsporen van aandoeningen zoals diabetes. In dit schema worden de normale en afwijkende bloedglucosewaarden toegelicht, inclusief hun betekenis en de bijbehorende acties.

Wat te doen bij hoge glucosespiegels?

Als diabetes bij je is vastgesteld, zal er een behandelplan opgesteld worden met je huisarts of praktijkondersteuner. Je kunt mogelijk je glucosewaarden beheren door middel van een dieet en andere leefstijlveranderingen, zoals gewichtsverlies. Beweging kan ook helpen om je bloedsuikerwaarden te verlagen. Indien nodig zal de arts medicijnen voorschrijven. Metformine is eerste keus bij de medicamenteuze behandeling bij mensen met diabetes type 2. Er zijn veel verschillende soorten diabetesmedicijnen die op verschillende manieren werken. Het injecteren van insuline is een manier om je glucosewaarden snel te verlagen. De arts kan insuline voorschrijven bij insuline afhankelijke diabetes mellitus. De arts zal de dosering bepalen en met je doornemen hoe je het moet injecteren en wanneer.

Breng je arts op de hoogte als je glucosespiegels constant hoog zijn. Dit kan betekenen dat je regelmatig medicijnen moet nemen of andere wijzigingen in je diabetesbehandelplan moet aanbrengen. Het is belangrijk om met de huisarts of praktijkondersteuner samen te werken om je glucosewaarden onder controle te krijgen. Consequent hoge niveaus kunnen leiden tot ernstige complicaties, zoals diabetische neuropathie of nierfalen.

Voeding bij diabetes

Gezond en gevarieerd eten

Het voedsel dat je eet, kan grote invloed hebben op je glucosewaarden. Sla geen maaltijden over. Een onregelmatige eetpatroon kan pieken en dalen in je bloedsuikerwaarden veroorzaken en het moeilijk maken om deze te stabiliseren en onder controle te brengen. Voeg gezonde koolhydraten (te vinden in groenten, fruit, peulvruchten, zilvervliesrijst, volkoren brood en pasta, havermout en zoete aardappel), vezelrijk voedsel en magere eiwitten toe aan je dieet. Beperk voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan verzadigde vetten en transvetten, cholesterol en natrium. Eet in plaats daarvan gezonde vetten, die belangrijk zijn voor een uitgebalanceerd dieet. Deze zijn te vinden in noten en zaden, avocado's, olijven en olijfolie. Beperk het gebruik van bewerkte voedingsmiddelen. Ze verteren vaak snel en geven een hoge bloedsuikerspiegel. Deze voedingsmiddelen kunnen hoog zijn in natrium, suiker, verzadigde vetten, transvetten en calorieën. Een plantaardig dieet is een goede keuze als je diabetes hebt.

Voldoende bewegen

Naast het eten van gezond voedsel, is het belangrijk dat je iedere dag voldoende beweegt. Doe dit door te wandelen, te fietsen of te zwemmen. Zorg ervoor dat je de hele dag door lekker beweegt, bijvoorbeeld:

• neem de trap in plaats van de lift of roltrap
• ga tijdens de lunch een blokje om
• parkeren verder van de winkels vandaan zodat je eerst een stukje moet lopen

Prognose

Het bewaken van je bloedsuikerspiegels is een belangrijke stap in het beheersen van je diabetes. Als je je bloedsuikerwaarden kent, kun je je huisarts op de hoogte stellen en kunnen eventuele wijzigingen in het behandelplan worden aangebracht. Als je een gezond en uitgebalanceerd dieet volgt, voldoende beweegt en je medicijnen inneemt zoals voorgeschreven, zul je er als het goed is in slagen de normale bloedsuikerwaarden in stand houden. Neem contact op met je huisarts als je hulp nodig hebt bij het bedenken van een dieet of trainingsplan, of als je niet zeker weet hoe je je medicijnen moet innemen.

Lees verder

• Bloedsuikerspiegel: te hoge bloedsuikerwaarden verlagen
• Bloedsuikerwaarden: normale bloedsuikerspiegel en tabel
• Diabetes type 2: symptomen, oorzaak en behandeling
• Diabetes symptomen: veel plassen, veel drinken, moe, jeuk
• Hypoglykemie: duizelig, moe, trillen, zweten en hoofdpijn