Weerstand verhogen met vitamine B bommen
Net als de rest van ons lichaam heeft het afweersysteem voedingstoffen nodig voor een optimale werking. Deze voedingstoffen die ons afweersysteem nodig heeft bestaan voornamelijk uit vitamines. Een van deze vitamines is vitamine B, het is een verzamelnaam voor acht verschillende, in water oplosbare, vitamines. Voor ons afweersysteem zijn uit deze groep de vitamines B6, B11, B12 belangrijk. Maar waarom zijn deze vitamines belangrijk en via welke voedingsmiddelen krijgen we ze binnen?
Hoofdstukken
Werking van vitamine B in het lichaam
Lang werd gedacht dat vitamine B één verbinding was, maar later onderzoek heeft uitgewezen dat het verschillende stoffen waren die vaak samen in voedsel voorkomen. Elk van deze vitamines, uit de vitamine B groep, heeft zijn eigen specifieke functie in ons lichaam.
Vitamine B6
- Vitamine B6 (pyridoxine), de co-enzymen-vorm (pyridoxal-5-fosfaat) van vitamine B6 is essentieel voor de werking van ruim honderd vitamine B6 afhankelijke enzymen. Vitamine B6 speelt o.a. een belangrijke rol bij het omzetten van aminozuren in neurotransmitters. Vitamine B6 is een essentieel component in de omzetting van tryptofaan (een van de essentiële aminozuren) in serotonine (een neurotransmitter). Serotonine heeft invloed op onze stemming, zelfvertrouwen, slaap, emotie, seksuele activiteit en eetlust. Een tekort aan serotonine wordt, door een groeiend aantal onderzoeken, in verband gebracht met depressies.
- Een ander functie van vitamine B6 is de synthese van histamine en hierdoor van belang bij ons afweersysteem. Histamine is een biochemische stof die een rol speelt in ons maag-darmkanaal, het fungeert als neurotransmitter in ons centrale zenuwstelsel en heeft een functie in ons afweersysteem.
- Ook is vitamine B6 van belang bij de aanmaak van rode bloedcellen.
Vitamine B11
- Vitamine B11 (foliumzuur, folaat), wordt tegenwoordig foliumzuur genoemd maar de instabiele vorm (de anion-vorm) folaat komt het meest voor in ons voedsel en het is in deze vorm in het lichaam actief. In voedingssupplementen komt synthetisch foliumzuur voor dat in het lichaam eerst wordt omgezet naar folaat. Foliumzuur is betrokken bij de synthese van rode bloedcellen.
- Foliumzuur speelt een rol bij de ontwikkeling van de hersenen en het ruggenmerg bij een foetus.
- Folaat is betrokken bij de vorming van nucleotiden, de bouwstenen van DNA en RNA.
Vitamine B12
- Vitamine B12 (cobalamine), speelt een belangrijke rol in ons zenuwstelsel. Voornamelijk door het stimuleren van en de vorming van myeline. Myeline is een eiwit dat de zenuwuitlopers omhult waardoor de impulsgeleiding van de zenuw wordt versneld.
- Het speelt ook een belangrijke rol bij DNA-synthese wat van belang is bij snel delende cellen zoals rode bloedcellen.
Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is vastgesteld door de Gezondheidsraad en deze verschilt per leeftijd en geslacht. De ADH heeft betrekking op de gemiddelde behoefte van de Nederlandse bevolking. Er bovenop zit nog een ruime marge zodat de ADH 97,5% van de bevolking zou moeten dekken.
Leeftijd en/of geslacht | Vitamine B6 | Vitamine B11 | Vitamine B12 |
0 tot 12 maanden | 0,20 mg/per dag | 50,00 µg/per dag | 0,5 µg/per dag |
1 tot 3 jaar | 0,4 mg/per dag | 85.00 µg/per dag | 0,7 µg/per dag |
4 tot 8 jaar | 0,7 mg/per dag | 150 µg/per dag | 1,3 µg/per dag |
9 tot 13 jaar | 1,1 mg/per dag | 225 µg/per dag | 2,0 µg/per dag |
14 tot 18 jaar | 1,5 mg/per dag | 300 µg/per dag | 2,8 µg/per dag |
19 tot 50 mannen | 1,5 mg/per dag | 300 µg/per dag | 2,8 µg/per dag |
19 tot 50 vrouwen | 1,5 mg/per dag | 300 µg/per dag | 2,8 µg/per dag |
51 tot 70 mannen | 1,8 mg/per dag | 300 µg/per dag | 2,8 µg/per dag |
51 tot 70 vrouwen | 1,5 mg/per dag | 300 µg/per dag | 2,8 µg/per dag |
ouder dan 70 mannen | 1,8 mg/per dag | 300 µg/per dag | 2,8 µg/per dag |
ouder dan 70 vrouwen | 1,5 mg/per dag | 300 µg/per dag | 2,8 µg/per dag |
Vitamine B bommen
De hoeveelheden die in levensmiddelen voorkomen kunnen echter tijdens de bereiding verminderen. Vitamine B6 is gevoelig voor verhitting en bij bakken en frituren gaat het gedeeltelijk verloren. Groente met vitamine B6 kan men het best in weinig water koken. Over het algemeen blijft er genoeg in het product achter om aan de ADH te komen. Bij verhitting van producten met vitamine B11 kan 30% tot 80% verloren gaan. Groente met deze vitamine dienen dan ook in weinig water en niet langer dan nodig is gekookt te worden. Bij bereiding in de magnetron of d.m.v. stomen wordt het verlies beperkt van 0% tot 40%. Vitamine B12 is goed bestand tegen verhitten en hiervan gaat over het algemeen niet veel verloren.
Levensmiddel | Vitamine B6/ mg | Levensmiddel | Vitamine B11 / µg | Levensmiddel | Vitamine B12 / µg |
Gist, gedroogd | 4,40 mg | Gist, gedroogd | 2.900 µg | Runderlever | 90,00 µg |
Tarwekiemen | 3,30 mg | Kippenlever | 2.000 µg | Kalfslever | 70,00 µg |
Eierdooier | 3,00mg | Gistextract | 1.800 µg | Lamslever | 50,00 µg |
Varkensnier | 2,60 mg | Runderlever | 1.200 µg | Varkenslever, bereid | 50,00 µg |
Ongezoet cranberrysap | 2,30 mg | Bakkersgist | 900 µg | Varkenslever | 40,00 µg |
Hollandse garnalen | 2,00 mg | Kalfslever | 730 µg | Varkensnier | 40,00 µg |
Bagel | 1,80 mg | Agar-Agar | 580 µg | Kippenlever | 40,00 µg |
Tarwezemelen | 1,40 mg | Varkenslever | 540 µg | Varkenslever, gekookt | 30,00 µg |
Sojabonen, gedroogd | 1,20 mg | Schelvislever | 300 µg | Mosselen | 30,00 µg |
Kervel, gedroogd | 1,20 mg | Ongezoet cranberrysap | 300 µg | Mosselen in zuur | 22,00 µg |
Marmite, kruidenpasta | 1,20 mg | Sojabonen, gedroogd | 270 µg | Mosselen, gebakken | 20,00 µg |
Gistextract | 1,20 mg | Bagel | 250 µg | Oesters | 16,00 µg |
Bladselderij, vers | 1,10 mg | Hausmacherleverworst | 210 µg | Varkensniertjes, onbereid | 15,00 µg |
Bleekselderij, vers | 1,10 mg | Leverkaas | 210 µg | Rundernier | 15,00 µg |
Energiereep | 1,10 mg | Leverworst | 210 µg | Sardines, onbereid | 12,00 µg |
Zonnebloempitten | 1,00 mg | Smeerleverworst | 210 µg | Marmite, kruidenpasta | 12,00 µg |
Haver | 1,00 mg | Berliner | 200 µg | Haring in tomatensaus | 12 µg |
Zalm | 1,00 mg | Kikkererwten, gedroogd | 200 µg | Sardines in olie(blik) | 11,50 µg |
Gevolgen van vitamine B tekort of overschot
Een tekort aan vitamines zijn over het algemeen nadelig voor onze gezondheid. Mensen die een gevarieerd dieet volgen krijgen genoeg vitamines binnen. In sommige gevallen kan de opname van vitamines verstoord raken door bijvoorbeeld een probleem in het maag-darmkanaal. Een tekort aan vitamine B12 kan men bijvoorbeeld krijgen als men geen dierlijke producten eet of een tekort hebt aan de eiwit "Intrinsieke Factor" die voor de opname van B12 in de dunne darm zorgt.
Gevolgen van een tekort
- Een tekort aan vitamine B6 kan leiden tot: afwijkingen aan het zenuwstelsel, bloedarmoede en een verminderde weerstand.
- Een tekort aan vitamine B11 kan leiden tot: bloedarmoede, darmstoornissen, vermoeidheid en geboorteafwijkingen.
- Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot: bloedarmoede, of heeft neurologische gevolgen zoals tintelingen in de vingers, geheugenverlies, coördinatiestoornissen of ataxie en spierzwakte in de benen.
De gevolgen van een overschot
Voor de inname van vitamines is door de Gezondheidsraad ook een veilige bovengrens vastgesteld. Net als een tekort
kan een teveel ook schadelijk zijn voor de gezondheid. De bovengrens is per vitamine verschillend en afhankelijk van de leeftijd. In de volgende tabel staan de waardes voor volwassenen.
Bovengrens volwassenen | Vitamine B6 | Vitamine B11 | Vitamine B12 |
Bovengrens | 25 mg/per dag | 1000 µg/per dag | vijf maal de ADH |
De gevolgen van een overschot aan vitamine B
- Een overschot aan vitamine B6 kan leiden tot: verschijnselen als stuipen, overgeven en gewichtsverlies bij zuigelingen. Bij volwassenen openbaart het zich met aandoeningen van het zenuwstelsel.
- Een overschot aan vitamine B11 kan leiden bij synthetisch foliumzuur tot het maskeren van een tekort aan vitamine B12. Van de natuurlijke vitamine B12 (folaat), die in ons voedsel voorkomt, zijn nooit schadelijke effecten waargenomen
- Vitamine B12: de kans op een overschot aan vitamine B12 is zeer gering. Het lichaam zorgt er over het algemeen voor dat er niet te veel vitamine B12 uit het maag-darmkanaal in het lichaam wordt opgenomen.
Lees verder