Weerstand verhogen met vitamine A bommen

Naast vitamine C en D is vitamine A (retinol) belangrijk voor een goede weerstand. Het wordt niet voor niets de anti-infectie vitamine genoemd. Het is net als vitamine D een in vet oplosbare vitamine en komt daarom veel in dierlijke producten, vooral in lever, voor. Het komt ook voor in vis en melkproducten Ook wordt het net als vitamine D aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten toegevoegd. Groentes bevatten bèta-carotenen die in het lichaam, in de lever, worden opgeslagen en wanneer nodig beschikbaar komen voor de aanmaak van vitamine A. Bèta-caroteen wordt daarom ook wel provitamine A genoemd. Maar wat zijn voor de mens de grootste vitamine A bronnen?

Hoofdstukken

• Werking van vitamine A in het lichaam
• Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)
• Vitamine A bommen
• Vitamine A en zwangerschap
• Gevolgen van vitamine A tekort
• Gevolgen van vitamine A overdosering.

Werking van vitamine A in het lichaam

Vitamine A heeft verscheidene functies in het lichaam. Het helpt ons, op meerdere manieren, om ons gezond te houden en te beschermen tegen ziektes. Ons afweersysteem wordt over het algemeen ingedeeld in drie barrières. Een daarvan is het immuunsysteem en een ander de huid. Vitamine A speelt bij beide barrières een rol. Voor het immuunsysteem speelt vitamine A een centrale rol voor de aanmaak van T-cellen ofwel T-lymfocyten. Dit zijn witte bloedcellen en deze vormen een belangrijk component van het immuunsysteem. De tweede barrière is de huid, die ons beschermt tegen het uitwendige milieu. De huid bestaat uit epitheelweefsel. Vitamine A zorgt er voor dat epitheelcellen worden gevormd, intact blijven en dat ze goed kunnen blijven functioneren. Epitheelcellen komen o.a. voor in de huid, luchtpijp, darmen, het haar, tandvlees, hoornvlies en longweefsel. De derde functie dat vitamine A heeft in het lichaam is als bouwsteen van het lichtgevoelige pigment "rodopsine". Rodopsine komt voor achter de staafjes en kegeltjes in de ogen. Rodopsine speelt een belangrijke rol bij de actievering van fotosensoren. Door vitamine A kunnen de ogen zich ook snel aanpassen als het in de omgeving donkerder wordt. Vandaar dat een tekort aan vitamine A een verminderd gezichtvermogen tot gevolg heeft. Ook is vitamine A een stimulator voor de groei en ontwikkeling van het lichaam. Kinderen hebben vitamine A nodig om te kunnen groeien.

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)

De Gezondheidsraad heeft voor vitamine A een veilige bovengrens vastgesteld van 3.000 microgram (afgekort mcg of µg) per dag. Een overdosering van vitamine A is bijvoorbeeld gemakkelijk te bereiken door het eten van lever. Bij het nuttigen van een stuk runderlever van 100 gram krijgt men al 9.500 μg vitamine A binnen, ruim drie maal de bovengrens. Alleen langdurig hoge doseringen leiden tot overdosering ook wel "hypervitaminose A" genoemd met alle gevolgen van dien. Zie hieronder: Gevolgen van vitamine A overdosering.

Vitamine A bommen

Aangezien vitamine A een in vet oplosbare vitamine is komt het voornamelijk in dierlijke producten voor. Vooral in leverproducten komt een hoge dosering vitamine A voor.

* Hoeveelheid in grammen die een volwassen persoon moet eten van het product om aan de ADH te komen.

Vitamine A en zwangerschap

Een teveel aan vitamine A kan problemen veroorzaken bij het ongeboren kind. De inname van grote hoeveelheden vitamine A worden tijdens de zwangerschap in verband gebracht met geboorteafwijkingen. Daarom wordt het eten van lever tijdens de zwangerschap ook afgeraden. Lever bevat zeer veel vitamine A en het eten van 100 gram overschrijd gemakkelijk de, door de Gezondheidsraad vastgestelde, bovengrens.

Gevolgen van vitamine A tekort

Een vitamine A tekort komt in Nederland niet vaak voor. Het ontstaat door een te geringe inname van voedingsmiddelen die vitamine A of provitamine A (Bèta-caroteen) bevatten. Het is wel een grootschalig probleem in ontwikkelingslanden. Door een gevarieerd voedingspatroon is een vitamine A tekort niet mogelijk. Wanneer men een aandoening aan de lever of alvleesklier heeft, is men soms wel gevoeliger voor het ontwikkelen van een vitamine A tekort. De belangrijkste symptomen van een vitamine A tekort zijn:

• een droge en schilferige huid,
• nachtblindheid, met eventueel blindheid tot gevolg,
• een verminderde weerstand,
• problemen met het gebit,
• dof haar.

Gevolgen van vitamine A overdosering.

Het lichaam kan vitamine A goed in vet opslaan maar het uitscheiding vermogen is beperkt. Dit kan leiden tot een ophoping van vitamine A tot toxische niveaus, wanneer de inname langere tijd de ADH overschrijdt. Een teveel aan vitamine A kan dus een vergiftiging veroorzaken. De verschijnselen zijn hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, vermoeidheid en afwijkingen aan ogen, huid en skelet. Hoge doseringen kunnen ook de lever beschadigen. Bij zwangere vrouwen vergroot het de kans op geboorteafwijkingen.

Lees verder

• Weerstand verhogen met vitamine B bommen
• Weerstand verhogen met vitamine C bommen
• Weerstand verhogen met vitamine D bommen
• Weerstand verhogen met vitamine E bommen