Ontbijt overslaan: ongezonde levensstijl of geen probleem?

Het ontbijt. Volgens sommigen de belangrijkste maaltijd op een dag. Er wordt zelfs beweerd dat je dik wordt wanneer je je ontbijt overslaat. Anderen eten helemaal niets voordat ze met de dagelijkse bezigheden aan de slag gaan. Is het ontbijt nu echt zo belangrijk voor een gezonde levensstijl, of ligt het toch even anders? Om misverstanden te voorkomen is het goed om eerst een paar zaken helder neer te zetten.
Bij ontbijt denken we aan die maaltijd die we meteen hebben, nadat we opgestaan zijn. Voor de meesten is dat vroeg op de dag, maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet zo te zijn. Eigenlijk is het domweg het eerste dat je eet, nadat je wakker bent geworden. Voor sommigen is dat pas halverwege de dag. Het tijdstip staat dus eigenlijk helemaal niet vast, wanneer we praten over ontbijten.

Wat is een volwaardig ontbijt?

En ook over het woord maaltijd bestaan verschillende ideeën. Sommige mensen denken bij ontbijt als eerste maaltijd op de dag aan een echte maaltijd. Maar het kan natuurlijk heel beperkt zijn. De een eet één of meerdere boterhammen, de ander een kom cornflakes en een derde heeft aan een smoothie al genoeg. Zo zijn er ook veel culturen waar er 's ochtends een echte maaltijd wordt gegeten. Dan wordt er zelfs al gekookt en al. Tegenwoordig met de magnetron is dat gemakkelijker. Maar nog steeds wordt er dan een warme maaltijd gegeten, met bijvoorbeeld vlees, groente en aardappelen of rijst. Of denk eens aan het typische Engels ontbijt met worstjes, ei en spek.

Ontbijt overslaan kan eigenlijk niet

Strikt genomen kun je dus eigenlijk het ontbijt niet overslaan. Er komt een moment op de dag dat je wel iets zal eten. Als dat het eerste eten is van die dag, dan is dat je ontbijt. Ook al ben je al uren open is het dan al twaalf uur 's middags. Maar dat bedoelt men natuurlijk niet wanneer men spreekt van 'het ontbijt overslaan'. Hiermee wordt bedoeld dat je niets eet, nadat je wakker bent geworden. En voordat je met je normale dag begint, zoals je werk of school.

Met het overslaan van het ontbijt bedoelen we in dit artikel dan ook, dat je helemaal niets eet, voordat je met je dagelijkse routine begint. Een kop thee of koffie noemen we geen ontbijt. Ook een glas melk is geen ontbijt, maar een kom yoghurt wordt wel weer als ontbijt gezien. Niet iedereen zal het daarover eens zijn.

Overslaan van ontbijt?

Over dit overslaan van het ontbijt, lopen de meningen uiteen. De een zegt dat het de belangrijkste maaltijd van de dag is. Een ander zegt dat je dik wordt van niet ontbijten. Maar tegelijkertijd zijn er legio mensen die niet of heel beperkt ontbijten. En om nu te stellen dat al die mensen zeer ongezond zijn, gaat toch wel wat ver. Hoe moet je dit nu zien? Moet je nu de tijd nemen om 's ochtend te ontbijten, of maakt het niet veel verschil?

Zoals met zoveel zaken kun je hier niet een eenduidig antwoord op geven dat voor iedereen van toepassing is. Niet ieder mens is hetzelfde en er zijn verschillend in bioritme en stofwisseling. En gewenning speelt ook een grote rol. Ben je gewend te ontbijten, dan zal een keer overslaan je waarschijnlijk slecht bevallen. Maar andersom zal iemand die nooit ontbijt een zwaar gevoel hebben, wanneer wel besloten wordt de dag met een stevig ontbijt te beginnen. Je moet dus vooral naar je eigen lichaam luisteren en je niet zonder meer iets laten opleggen door een ander.

Dik worden van niet ontbijten?

Het idee dat je dik wordt van niet ontbijten is zwart-wit gezegd grote onzin. Dik worden van niet eten is natuurlijk onmogelijk. Toch is deze opvatting te begrijpen. Het gaat namelijk fout wanneer je een fatsoenlijk ontbijt overslaat en vervolgens je trek stilt met slecht voedsel. Het probleem is dan niet het ontbreken van een ontbijt, maar die snack die je om tien of elf uur opeet. Eet je echter gezond en voedzaam eten rond die tijd, dan is er niets aan de hand. Net zoals het ook slecht is om je ontbijt uit diezelfde slechte snacks te laten bestaan.

Het is een kwestie van balans

Wanneer het gaat om wat je op een dag eet moet je de balans in de gaten houden. Simpel gezegd is ons lichaam een machine waar je brandstof in moet gooien. Wat voorop staat is dat de brandstof die erin gaat overeen moet komen met de hoeveelheid energie die je verbrandt. Het tijdstip waarop je die brandstof eet is minder interessant. Je lichaam is flexibel genoeg om daar goed mee om te gaan. Dat neemt niet weg dat je lichaam zal moeten wennen, wanneer je iets verandert aan je patroon.

Voedsel inname verspreiden over de dag

Daarbij ligt het voor de hand om het eten een beetje te verspreiden over de gehele dag. Op die manier heb je nooit enorme trek en is je lichaam de hele dag door bezig met het verwerken van voedsel. Het ontbreken van pieken en dalen daarin, zorgt voor een uitgebalanceerd plaatje, dat helpt voorkomen dat je ineens veel teveel zal eten, door een sterk hongergevoel. Het begin van de dag is een uitstekend moment om met die gespreide voedsel inname te beginnen. Maar dat is vooral ook een kwestie van gewenning en discipline. Van het overslaan van dat moment zal je op zichzelf niet aankomen of ongezond worden.

Conclusie

Het overslaan van je ontbijt is niet slecht. je kunt zelf wel bepalen in hoeverre je lichaam een bodem in je maag nodig heeft aan het begin van de dag. Wat echt belangrijk is, is dat wanneer je wel ontbijt, je voor een gezond ontbijt gaat. En wanneer je besluit niet te ontbijten, moet je voorkomen dat je in de loop van de dag je laat verleiden tot het eten van ongezonde snacks of andere zaken. Zorg dat je over de gehele dag gezond en een normale hoeveelheid eet. Daar houdt je het 't langst mee vol!

Lees verder

• Hoe gezond is fruit: Over vitamines, calorieën en vezels
• Wordt ons eten verziekt door de voedselindustrie?
• Is brood gezond - over vezels, vitamines en koolhydraten
• Is sushi gezond of juist niet? Wat zit er precies in?
• Hoeveel eieren eten is goed: over cholesterol en voeding