Pistachenoten: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
De pistachenoot komt van de pistache (Pistacia vera), een kleine boom uit de pruikenboomfamilie (Anacardiaceae). De gezondheidsvoordelen van pistachenoten zijn onder meer het behoud van de gezondheid van bloedvaten, het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel, het verbeteren van de gezondheid van het hart, het verminderen van maculadegeneratie, het ondersteunen van de darmgezondheid, het helpen handhaven van de gezondheid van de huid, het ondersteunen van de gezondheid van het zenuwstelsel, het stimuleren van je libido, helpen bij het verhogen van het aantal rode bloedcellen, verminderen het risico op huidkanker en het bevorderen van de groei van weelderig haar. Pistachenoten hebben een uitstekende voedingswaarde; ze bevatten fosfor en ook de mineralen magnesium, ijzer, zink en calcium. Vitamine B1 is ook in ruime mate aanwezig in deze nootjes.
Wat zijn pistachenoten?
De pistache is een kleine boom afkomstig uit Centraal-Azië en het Midden-Oosten. De boom produceert eetbare, groene zaden die op grote schaal worden geconsumeerd als voedsel.
Geschiedenis
Archeologieonderzoek toont aan dat pistachenoten al vanaf het begin der mensheid deel uitmaakt van het gewone voedselpatroon. Plinius de Oudere (geboren in 23 of 24 na Chr.) schrijft in een van zijn boeken dat pistacia, een van de bomen was die uniek is voor Syrië, en dat het zaad in Italië werd geïntroduceerd door de Romeinse proconsul in Syrië, Lucius Vitellius de Oude en in Hispania door Flaccus Pompeius. De moderne pistache P. vera werd voor het eerst gecultiveerd in de bronstijd in Centraal-Azië. Meer recentelijk wordt de pistache voor commerciële doeleinden gekweekt in delen van de Engelstalige wereld, zoals Australië, maar ook in New Mexico en Californië in de Verenigde Staten, waar het in 1854 werd geïntroduceerd als een tuinboom.
Voedingswaarde van pistachenoten
Voedingswaarde van pistachenoten per 100 gram (vitaminen en mineralen):
Vitamine of mineraal | Hoeveelheid |
Vitamine A | 415 IU |
Vitamine B1 | 0,87 mg |
Vitamine B2 | 0,160 mg |
Vitamine B3 | 1,3 mg |
Vitamine B5 | 0,52 mg |
Vitamine B6 | 1,7 mg |
Vitamine B8 | - |
Vitamine B11 (foliumzuur) | 51 μg |
Vitamine B12 | - |
Vitamine C | 5,6 mg |
Vitamine D | - |
Vitamine E | 2,3 mg |
Vitamine K | 13,2 μg |
Jodium | 17 µg |
Chloor | - |
Chroom | ? |
Natrium | 1 mg |
Kalium | 1025 mg |
Calcium | 105 mg |
Fosfor | 490 mg |
IJzer | 3,92 mg |
Magnesium | 121 mg |
Koper | 1,5 mg |
Zink | 2,2 mg |
Selenium | 9 mcg |
Mangaan | 1,2 mg |
Molybdeen | ? |
Fluoride | - |
Pistachenoten /
Bron: Ckim06, Wikimedia Commons (Publiek domein)Gezondheidsvoordelen van pistachenoten
Pistachenoten kennen diverse gezondheidsvoordelen, waaronder de volgende.
Stabiliseren van de bloedglucosespiegels
Pistachenoten bevatten matige hoeveelheden goede koolhydraten die opname ervan als glucose vertragen. Ook bevatten ze eiwit, vet en
vezels, die allemaal het glucose-absorptieproces en de insulinereactie vertragen. Bovendien bevatten pistachenoten veel antioxidanten die kunnen helpen de functie van de cellen in de pancreas of
alvleesklier die insuline aanmaken te behouden.
Goed voor het hart
Pistachenoten zijn rijk aan zowel enkelvoudig onverzadigde als meervoudig onverzadigde vetten, die helpen om het LDL-cholesterolgehalte (het 'slechte'
cholesterol) te verlagen en je algehele cholesterolprofiel te verbeteren. De aanwezigheid van plantensterolen en talrijke antioxidanten helpen ook om de gezondheid van het hart te behouden.
Pistachenoten voor een gezonde bloeddruk /
Bron: Kurhan/ShutterstockGezonde bloedvaten
Hoge bloeddruk heeft vele oorzaken, waaronder stugge bloedvaten. Pistachenoten helpen echter om de
bloeddruk te beheersen door de stijfheid van het bloedvat te verminderen en hen in staat te stellen te dilateren (of te ontspannen) wanneer dit nodig is. Pistachenoten zijn rijk aan het aminozuur L-arginine, dat op zichzelf de vaatverwijding van de bloedvaten bevordert, maar wat interessanter is het feit dat een consistent gebruik van pistachenoten veel verschillende EDRF's (endothelium-derived relaxing factor) verhoogt, die de gezondheid van de bloedvaten bevorderen. EDRF houdt bloedvaten wijd en remt de samenklontering van trombocyten. Flexibele bloedvaten verminderen ook de kans op schade als gevolg van
atherosclerose (slagaderverkalking).
Vermindert de kans op maculadegeneratie
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie is een progressieve aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula lutea, of gele vlek. Regelmatige inname van carotenoïde antioxidanten, zoals luteïne en zeaxanthine, wordt geassocieerd met een significante afname van het risico om deze aandoening te krijgen. Pistachenoten zijn rijk aan deze antioxidanten en helpen je om zo lang mogelijk je ogen gezond te houden.
Pistachenoten zijn darmvriendelijk
Voedingsmiddelen die de gezondheid van je darmbacteriën ondersteunen, zijn uiterst belangrijk om ziekte te voorkomen en ervoor te zorgen dat je zoveel mogelijk voedingsstoffen uit voedsel opneemt. In pistachenoten komt deze voedselbron vooral in de vorm van oplosbare
vezels, die de bacteriën die in de darmen leven, kunnen metaboliseren. Deze vezel helpt de kolonies van goede bacteriën in de darmen te vergroten, wat leidt tot vermindering van risicofactoren voor verschillende ziekten zoals kanker,
maagzweren en andere spijsverteringsaandoeningen.
Gezonde huid
Veroudering treft ook de huid. Een groot deel van dat effect kan te wijten zijn aan overmatige blootstelling aan UV-straling van de zon, die de huid kan beschadigen waardoor je er sneller ouder uitziet. Pistachenoten bevatten vitamine E, een van de beste en meest voorgeschreven vitaminen voor het behoud van de gezondheid van de huid. Vitamine E reflecteert een bepaalde hoeveelheid UV-straling en helpt ook om de hoeveelheid schade die de huid kan hebben te onderdrukken.
Ondersteunt de gezondheid van het zenuwstelsel
Pistachenoten zijn rijk aan vitamine B6, wat een essentiële factor is voor het juiste eiwitmetabolisme. Eiwitmetabolisme moet op elkaar afgestemd zijn om de myelineschede rondom zenuwvezels te vormen. Het gaat hierbij om een wit, vetachtig weefsel dat de zenuwen van het perifere zenuwstelsel bedekt. Deze myelineschede zorgt ervoor dat geleiding van elektrische impulsen hun weg vinden naar hun beoogde doelen en niet verloren gaan.
Goed voor de geslachtsdrift
Vaak kan de oorzaak van een lage geslachtsdrift gerelateerd zijn aan zoiets eenvoudigs als onvoldoende vet in het dieet. In het bijzonder verzadigd vet, dat pistachenoten bevatten maar niet in overweldigende hoeveelheden.
Testosteron is de belangrijkste bepalende factor voor libido en vereist vet en cholesterol voor de productie. Verzadigd vet leent zich voor cholesterol, wat zich vervolgens vertaalt in een verhoogde productie van dit belangrijke hormoon. De aanwezigheid van selenium en zink helpt ook bij de productie van testosteron, vooral bij mannen.
Pistache-ijs /
Bron: Ninjason, UnsplashPistachenoten helpen het aantal rode bloedcellen te verhogen
Als het gaat om het verhogen van het aantal rode bloedcellen of het behandelen van
bloedarmoede, is een holistische benadering nodig om dit te bereiken. Pistachenoten bevatten redelijke hoeveelheden ijzer en aanzienlijke hoeveelheden koper, wat een zeer belangrijke factor is die de ijzerabsorptie bepaalt. Vitamine C zorgt er ook voor dat het ingenomen ijzer daadwerkelijk wordt gebruikt.
Vermindert het risico op huidkanker
Veel gevallen van
huidkanker worden veroorzaakt door overmatige blootstelling aan de zon, waardoor ongewenste mutaties in huidcellen optreden. Pistachenoten bevatten beschermende vitamine E in de vorm van gamma-tocoferol, die de penetratie van de schadelijke UV-stralen in de huid blokkeert, waar ze geen schade kunnen veroorzaken. Vitamine E helpt ook om celmembranen te beschermen tegen de gevolgen van UV-schade en uitdroging, en zo de gezondheid van de cellen te versterken.
Pistachenoten bevorderen de groei van weelderig haar
De groei van weelderig haar vereist een gestage aanvoer van meerdere vitaminen en mineralen, waaronder vitamine E en
biotine. Pistachenoten bevatten deze voedingsstoffen alsook het aminozuur L-arginine. Een veel voorkomende oorzaak van haaruitval is een slechte bloedtoevoer naar de haarzakjes, waardoor alle voedingsstoffen onbruikbaar worden. Adequate toevoer van voedingsstoffen ondersteunt ook normale haargroeicycli.
Pistachenoten eten
Er is een hele waaier aan mogelijke toepassingen van pistachenoten; het kan worden toegevoegd aan zowel zoete als hartige gerechten, die warm of koud worden geserveerd. Het kan worden gemengd in sauzen, gebruikt worden als een topping of op zichzelf als een snack of tussendoortje gegeten worden. Op de volgende manieren kun je de smaak en textuur van deze noten maximaliseren:
Voeg het toe aan je pestosaus
Walnoten of pijnboompitten worden meestal gebruikt voor pesto, maar pistachenoten, met hun mooie groene kleur, kunnen een goed alternatief zijn. Verwerk ze in een keukenmachine en combineer ze met olijfolie, verse
basilicum en wat kruiden. Je krijgt daarmee een pestosaus met een milde en unieke nootachtige smaak.
Serveer met fruit
De romige, zoute smaak van pistachenoten kan vruchten goed aanvullen. Gesauteerde pistachenoten aan met boter en bruine suiker (gebruik een zeer kleine hoeveelheid) om ze een licht glazuur te geven. Sauteren duidt op een kooktechniek die veel weg heeft van roerbakken. Serveer daaroverheen vers gesneden fruit om een verfrissend en gezond dessert te maken.
Gebruik het als een paneermeel
Gemalen pistachenoten kunnen hoofdgerechten een heerlijk korstje geven. Gebruik het om vis of kip te omhullen voordat je deze gaat frituren.
Pistachio Turkish delight /
Bron: Jacknife88, Wikimedia Commons (Publiek domein)Welke pistachenoten uitzoeken?
Vergeet niet dat de kwaliteit van de pistachenoten belangrijk is, om ervoor te zorgen dat ze alleen gezondheidsvoordelen bieden. Blijf uit de buurt van pistachenoten die zijn gebleekt. Bleken wordt gedaan om de schillen van de noten witter te maken. Dit kan echter de niveaus van nuttige fytochemicaliën negatief beïnvloeden. Het proces laat ook resten bleekmiddel achter die schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid. Selecteer alleen ongebleekte (biologische) pistachenoten om er zeker van te zijn dat ze veilig zijn en van de beste kwaliteit.
Speciale voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen
Zwangerschap/borstvoeding
Informatie met betrekking tot veiligheid en werkzaamheid tijdens zwangerschap en
borstvoeding ontbreekt in de literatuur anno 2024.
Interacties
Er zijn geen interacties met medicijnen bekend.
Bijwerkingen
De meeste bijwerkingen zijn geassocieerd met overgevoeligheid voor de plant of met allergische reacties.
Consumptie van pistachenoten
De noten worden vaak heel gegeten, vers of geroosterd en gezouten, en worden ook gebruikt in pistacheroomijs, kulfi (ambachtelijk ijs zoals dat traditioneel al eeuwen wordt bereid op het Indisch subcontinent), spumoni (een klassiek Italiaans dessert dat in de Verenigde Staten is geëvolueerd tot een ijslaagje met slagroom en vaak gearomatiseerd is met chocolade, kers en pistachnoten), Napolitaanse ijstaart, pistachioboter, pistachepasta (iets dat veel gebruikt wordt in de Franse patisserie) en snoepgoed zoals baklava, pistachechocolade, etc.
Productie van pistachenoten
In 2016 bedroeg de wereldproductie van pistachenoten 1,1 miljoen ton, met de Verenigde Staten en Iran als de leidende producenten, samen goed voor 68% van het totaal. Minder grote producenten zijn Turkije en China.
Recept: geroosterde pistachenoten
Pistachenoten zijn het allerlekkerste als ze geroosterd zijn. Dit kun je zelf doen.
Wat heb je nodig?
- 2 kopjes met pistachenoten
- 1 eetlepel olijfolie
- 1 theelepel zeezout
Wat te doen?
- Verwarm de oven voor naar 175 tot 180 graden Celsius.
- Pak ene bakplaat en leg daar de pistachenoten op. Netjes verdelen. Zorg dat de noten niet op elkaar liggen. Rooster de nootjes in de oven gedurende 10-15 minuten. Of totdat ze lichtbruin zijn. Af en toe even schudden zodat ze gelijkmatig roosteren.
- Haal de pistachenoten uit de oven als ze klaar zijn en laat ze vervolgens afkoelen.
- Pak een kom en meng de olijfolie en het zeezout.
- Voeg de geroosterde pistachenoten eraan toe. Goed roeren zodat de pistachenoten volledig bedekt zijn.
Lees verder