Lucuma: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van lucuma

Anno 2024 hebben sommige exotische vruchten zoals guarana of açaibessen de top gehaald op de populariteitsschaal van superfoods in Nederland. Het is vooral omdat ze rijk zijn aan vitaminen dat deze vruchten in de belangstelling staan. Lucuma (Pouteria lucuma) doet op geen enkele manier onder voor de andere exoten. Het wordt al lang beschouwd als een belangrijke bron van vezels en vitaminen voor de armere bevolking in sommige landen in Zuid-Amerika. Bovendien is hun mineraalgehalte ook de moeite waard, wat betekent dat de steenvrucht niet alleen aanzienlijk veelzijdiger is qua voedingsstoffen dan guarana & Co., maar ook het lichaam op een veel uitgebreidere manier kan versterken. De bijnaam 'Goud van de Inca's' is dan ook niet alleen te danken aan het goudgele vruchtvlees, maar ook aan de vele gezondheidsvoordelen.

• Profiel van lucuma
• Herkomst van het goud van de Inca's
• Portret van lucuma
• Rijke oogst
• Smaak
• Smaakmaker en suikervervanger
• Lucuma-olie
• Gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
• Vitaminen en mineralen
• Vezels
• Antioxidanten
• Vitamine B3
• Vitamine C
• Vitamine E
• Zink
• IJzer
• Toepassing van lucumapoeder
• Interacties tussen lucuma en medicatie

Profiel van lucuma

Lucuma is een steenvrucht, ook wel steenfruit genoemd, een verzamelnaam voor diverse vruchten met een harde pit in het hart.

• Wetenschappelijke naam: Pouteria Lucuma
• Plantenfamilie: Sapotaceae
• Bijnaam: het 'Goud van de Inca's'
• Herkomst: Zuid-Amerika
• Delen van de plant die gebruikt worden: de vruchten
• Toepassingsgebieden: bij diabetes, energietekort / moeheid, huidklachten, immunodeficiëntie, indigestie/dyspepsie en als suikervervanger

Herkomst van het goud van de Inca's

Pouteria lucuma is een groenblijvende boom uit de uit de familie van de sapotaceae, een familie van tweezaadlobbige planten. Hij groeit tot 20 meter hoog en wordt in Zuid-Amerikaanse landen – waar de plant oorspronkelijk vandaan komt – al meer dan 2000 jaar gekweekt als traditionele fruitboom. De teelt is goed gedocumenteerd door talrijke oude voorstellingen, bijvoorbeeld op keramiek, grafschriften en artefacten uit de Moche- of Mochicha-cultuur, een beschaving in het huidige Peru die bestond van ongeveer 0 tot 750 n.Chr. in de dalen van de rivieren Moche en Chicarna aan de Peruaanse kust. Dit gebied wordt beschouwd als de oorsprong van lucuma, waar de vrucht nog steeds een symbool is van vruchtbaarheid. Ruim 20 Peruaanse dorpen zijn vernoemd naar het steenfruit, wat ook het grote belang van lucuma voor de bevolking weerspiegelt.

Naast Peru komt lucuma nu ook voor in andere delen van Zuid-Amerika zoals Ecuador, Chili en Colombia, maar ook in Mexico en Californië (n de Verenigde Staten) en zelfs in Hawaï komt het voor. Lucuma is ook geïntroduceerd als gewas in Australië, Nieuw-Zeeland en het Caribisch gebied.

Portret van lucuma

Rijke oogst

Aangezien de lucumaboom ongeveer 15 jaar nodig heeft om zich te ontwikkelen en dus tot de eerste vruchten, is geduld en een langetermijnvisie een vereiste. Daarna geeft Pouteria lucuma echter een rijke oogst en kan een enkele boom wel tot 500 vruchten dragen. De vruchten zelf zijn net zo rijk als de opbrengst van de Lucumaboom Een waaier aan voedingsstoffen, variërend van vitamine A en B tot zink, toont de rijke verscheidenheid aan gezonde ingrediënten in het goudgeel-oranje vruchtvlees van de lucuma.

Smaak

De smaak is te omschrijven als lekker zoet en pompoen-achtig.

Smaakmaker en suikervervanger

In Zuid-Amerika is de vrucht een populaire smaakmaker voor desserts, sappen en ijs. Daarnaast is het zoete goud van de Inca's ook voor diabetici echt goud waard. Want als zoetstof met een lage glycemische waarde biedt het poeder van de lucuma een ideaal alternatief voor het gewone suiker, echter zonder de bloedsuikerspiegel te verhogen.

Lucuma-olie

En de gouden vrucht kan nog meer. Lucuma-olie is bijvoorbeeld een gewild huidverzorgingsproduct dat de huidregeneratie versnelt, UV-schade aan de huid voorkomt en huidveroudering voorkomt. Lucuma heeft ook een vitaliserend effect en versterkt het immuunsysteem. Het hoge vezelgehalte van de vrucht bevordert op zijn beurt de spijsvertering samen met belangrijke voedingsstoffen. En het cholesterolgehalte profiteert ook van enkele van de voedingsstoffen in deze vrucht.

Gezondheidsvoordelen en voedingswaarde

Vitaminen en mineralen

Qua ingrediënten is Lucuma een echte voedingsbom met een hoog gehalte aan antioxidanten, mineralen en vezels. De vrucht bevat:

• vitamine A, B, C en E
• kalium
• natrium
• magnesium
• calcium
• zink
• ijzer

Vooral mensen die veganistisch of plantaardig eten, profiteren van het fruit omdat het veel voedingsstoffen biedt. 100 gram lucuma bevat ongeveer 21,4 gram eiwit, waardoor lucumapoeder een populaire eiwitbron is voor sporters.

Vezels

Vezels zijn belangrijk om de spijsvertering te stimuleren, de darmen te reinigen en de bloedlipideniveaus te verlagen. Verhoogde bloedlipideniveaus bevorderen namelijke arteriosclerose (botontkalking). Daarnaast zorgen vezels ervoor dat voedsel beter wordt gekauwd en de bloedsuikerspiegel langzamer stijgt. Omdat lucuma veel plantenvezels bevat, is de vrucht bijzonder geschikt voor klachten als:

• obstipatie
• aambeien
• overgewicht
• verhoogd cholesterolgehalte

Antioxidanten

Antioxidanten worden ook vrije-radicalenvangers genoemd omdat ze vrije radicalen neutraliseren en daardoor onschadelijk maken voor het lichaam. De verontreinigende stoffen komen meestal uit de omgevingslucht of het voedsel en veroorzaken, als ze in overmaat in het lichaam worden aangetroffen, niet alleen huidbeschadiging, maar tasten ook het cardiovasculaire systeem aan. Lucuma bevat een grote hoeveelheid van het antioxidant bètacaroteen, een precursor voor vitamine A (retinol) en daarom ook wel provitamine A genoemd. Deze vitamine beschermt met name de huid tegen schadelijke radicalen en UV-stralen. Bovendien ondersteunt bètacaroteen het immuunsysteem bij de vernieuwing en opbouw van beschadigde huidcellen. Daarom kan lucuma worden gebruikt ter ondersteuning van:

• huidontsteking
• acne
• onzuivere huid
• wondjes

Vitamine B3

De belangrijkste vitamine uit het vitamine B-complex die in lucuma zit is vitamine B3, ook wel niacine genoemd. Deze vitamine neemt deel aan tal van spijsverterings- en stofwisselingsprocessen in het lichaam. Het regelt bijvoorbeeld

• het cholesterolgehalte
• de darmperistaltiek
• de bloedcirculatie
• de hormoonvorming
• de zenuwfunctie

Bovendien heeft het, net als vitamine A, een antioxiderende werking en verbetert het de celbescherming.

Vitamine C

Ook vitamine C is een antioxidant. Deze vitamine is tevens belangrijk voor de hormoonbalans, omdat het zowel nodig is voor de aanmaak van het gelukshormoon serotonine als voor de omzetting van dopamine in noradrenaline. Noradrenaline is een neurotransmitter in je hersenen en zenuwstelsel. Daarnaast is vitamine C ook goed voor het immuunsysteem door de aanmaak van leukocyten in het bloed te stimuleren. Vitamine C is ook belangrijk voor de huid, omdat het de opbouw van collageen ondersteunt en dus een stevige en gladde huid bevordert.

Vitamine E

Vitamine E is een antioxidant en h beschermt de cellen in je lichaam tegen vrije radicalen. Dit zijn agressieve stoffen die schade kunnen geven aan cellen en weefsels. Vooral met het oog op gezonde voedingsvetten, beter bekend als onverzadigde vetzuren, kan deze vitamine extra bescherming bieden tegen oxidatie, waardoor de vetzuren efficiënter kunnen worden gebruikt. Het kan ook de vetzuren in het celmembraan beschermen tegen oxidatieprocessen en zo actief bijdragen aan een verbeterde celbescherming.

Zink

Zink is ook een waardevol mineraal in lucuma. Als onderdeel van verschillende enzymen (vooral spijsverteringsenzymen) en hormonen, zet het de koers voor een aantal lichaamsprocessen. Ook voor celgroei en celvernieuwing is zink nodig. Daarom is zink een bestanddeel van tal van anti-aging crèmes en huidverzorgingsproducten. Mensen met allergieën profiteren ook van het unieke effect van het mineraal op het immuunsysteem, omdat het de overmatige immuunreactie kan verzwakken of temperen.

IJzer

Lucuma bevat ook relatief veel ijzer. Als er te weinig ijzer in het lichaam is, een zogeheten ijzertekort, dan wordt er onvoldoende hemoglobine geproduceerd en hebben de lichaamscellen onvoldoende zuurstof. De vrucht kan daarom helpen bij:

• gebrek aan energie
• vermoeidheid
• uitputting
• verminderde prestaties

Toepassing van lucumapoeder

In Nederland kom je zelden verse lucuma tegen in winkels of toko's. Het poeder gemaakt van het gedroogde fruit is daarentegen vaak wel verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels, winkels in natuurlijke gezondheid en verzorging, of online. Lucumapoeder kan worden gebruikt voor het bereiden van desserts en drankjes zoals yoghurt, havermout, pudding, shakes, smoothies of thee. Het poeder is ook geschikt voor het verdikken van roomgerechten. Bovendien wordt lucumapoeder beschouwd als een alternatieve zoetstof waar vooral mensen met diabetes baat bij kunnen hebben. Diabetici mogen echter niet meer dan vijf eetlepels per dag consumeren en hun consumptie vooraf doornemen met de diabetesverpleegkundige. Omdat Lucuma weliswaar aanzienlijk gezonder is dan conventionele tafelsuiker, heeft het toch een (lichte) invloed op het insulinegehalte. Met ongeveer 100 kilocalorieën per 100 gram is lucuma ook één van de meest calorierijke fruitsoorten. Vooral mensen die willen afvallen en op dieet zijn, moeten daarom met mate van de vrucht genieten.

Interacties tussen lucuma en medicatie

Anno 2024 zijn geen interacties tussen geneesmiddelen en lucuma(poeder) bekend.

Lees verder

• Kiwano: gezondheidsvoordelen en bereiding van kiwano's
• Kiwi: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van kiwi's
• Papaja: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van papaja
• Mango: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van mango's
• Gember: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van gember