Rammenas: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde

De rammenas, die ook wel winterradijs of zwarte radijs wordt genoemd, worden vanaf september tot ongeveer november geoogst, maar ze zijn tot grofweg maart verkrijgbaar omdat ze nog maandenlang in vochtig zand bewaard kunnen worden. De meeste soorten rammenas zijn rond met een zwarte schil en helderwit. Rammenas was tot de 20e eeuw een meer bekende groente. Het is thans een 'vergeten groente'. De rammenas is verwant aan radijs, mosterd en mierikswortel, maar ook aan rode kool, paksoi en bloemkool. Het behoort tot de Kruisbloemenfamilie. De rammenas is alleen veel minder veeleisend dan zijn familieleden. Omdat lichte vorst hem nauwelijks schaadt.

• Wat is rammenas?
• Oorsprong
• Voedingsstoffen in de winterradijs
• Gezondheidseffecten van rammenas
• Spijsverteringskanaal
• Luchtwegen
• Capsules en rammenassap
• Rammenas bewaren
• Bereidingstips

Wat is rammenas?

De zwarte radijs of rammenas (Raphanus sativus subsp. niger) behoort tot het geslacht van kruisbloemige groenten, zoals mosterd, mierikswortel en radijs. Het is een oud gewas en stond in het oude Rome en Griekenland al bekend als voedsel en geneeskrachtig kruid. Het werd rauw gegeten met zout en azijn en een sap dat eruit was bereid werd gebruikt als hoestmiddel. Hildegard van Bingen (1098 – 1179), een Duitse benedictijnse abdis, omschrijft het als reinigend en slijmoplossend. Er zijn rassen met een witte schil, rode schil, blauwe schil, bruinzwarte schil, zwarte schil en gele schil. De rammenas heeft wit vruchtvlees. De smaak lijkt op die van radijs, alleen is de rammenas milder van smaak. De gele variëteit heeft een subtiele limoensmaak.

Het grote verschil tussen rammenas en radijs is dat radijs een stengelknol is en rammenas een wortelknol. Een knol is een verdikking van een deel van de plant. In de meeste gevallen is het een verdikking van de stengel en dat staat bekend als een stengelknol. De verdikking kan ook in de wortel optreden en in dat geval wordt er gesproken van een zogenaamde wortelknol.

Oorsprong

De rammenas komt oorspronkelijk vermoedelijk uit de regio wat nu het huidige Syrië is. Tot het midden van de 20e eeuw was het in delen van Europa vooral populair vanwege zijn robuustheid en goede opslagmogelijkheden. Sinds enkele jaren geniet de groente weer iets meer bekendheid en wordt het vooral in de wintermaanden aangeboden.

Voedingsstoffen in de winterradijs

De typische scherpe smaak van de winterradijs komt van de zwavelhoudende mosterdolie. Deze radijswortel bevat veel kalium en calcium, evenals enkele vitamines (zoals B-vitamines en vitamine C, wat belangrijk is voor de opbouw van het bindweefsel), maar vooral ook mosterdolie (of mosterdolieglycosiden). Ze geven de zwarte radijs zijn licht prikkelende smaak en geneeskrachtige eigenschappen. In de plantengeneeskunde wordt zwarte radijs gebruikt tegen hoest, er wordt gezegd dat het een slijmoplossend effect heeft. Rammenas heeft een antimicrobieel effect, stimuleert de galstroom en bevordert de spijsvertering (bijvoorbeeld van vetten).

Gezondheidseffecten van rammenas

Spijsverteringskanaal

Je spijsverteringskanaal profiteert van de rammenas. De aanmaak van spijsverteringssappen en galsap wordt gestimuleerd en de darmactiviteit wordt geactiveerd. De vetvertering wordt ondersteund. De vetten worden in hun afzonderlijke delen afgebroken, waardoor een opgeblazen gevoel en een vol gevoel worden verminderd. De rammenas heeft ook een krampstillend effect.

Luchtwegen

De aanwezige mosterdolieglycosiden hebben een positief effect op de luchtwegen. Ze doden de bacteriën en helpen bij aanhoudend hoesten. Voor dit doel wordt sap gemaakt van zwarte radijs wat fungeert als een goed hoestmiddel:

• Snijd de rammenas van boven open en hol deze uit (ongeveer een derde van het vruchtvlees).
• Prik vervolgens met een lange naald van boven naar beneden totdat je door de onderkant heengaat; ongeveer vijf keer.
• De radijs wordt vervolgens op een bakje geplaatst om het sap op te vangen.
• Er worden vijf eetlepels honing in de uitgeholde opening gegoten en nu kan de hoestsiroop worden geproduceerd.
• Na een paar uur heeft de eerste vloeistof zich gevormd en is het hoestmiddel klaar.
• Als er geen sap meer is, wordt er weer wat pulp uitgehold en wordt de radijs weer gevuld met honing. Het hele proces begint dan opnieuw.
• Een volwassene kan meerdere keren per dag een theelepel consumeren; kinderen minder naar leeftijd.
• Als je niet van honing houdt, kun je ook suiker gebruiken voor de hoestsiroop.

Capsules en rammenassap

Rammenas is tevens verkrijgbaar in capsulevorm en als sap. Zowel het sap als de capsules verlichten milde spijsverteringsproblemen, hebben een ontgiftende werking, stimuleren de spijsvertering en worden aanbevolen voor algemene ontgifting. Als er galstenen zijn, mag je deze supplementen niet innemen.

Rammenas bewaren

De zwarte radijs kan op dezelfde manier worden bewaard als wortels en rode bieten. De schil maakt deze groente vrij ongevoelig voor druk. In zand en vrij van bladeren, kan het tot zes maanden in de kelder worden bewaard.

Bereidingstips

Je schilt zwarte radijs. Het kan net als de witte variant rauw worden gegeten, fijn geraspt of gesneden, als salade of als tussendoortje. Zout neemt zijn scherpte weg. Het is daarom aan te raden hem pas vlak voor het eten te zouten. Zwarte rammenas is scherper dan de witte variant. Daarom wordt de zwarte versie vaak gekookt geserveerd. Het beste kun je deze groente dan in vrij grote blokjes snijden, die je in weinig water met een snufje zout kunt koken. Ga uit van een kooktijd van 4-6 minuten. Naast koken kun je rammenas ook roerbakken, stoven, of er soep van bereiden.

Lees verder

• Radijs: gezondheidsvoordelen en voedingsstoffen in radijzen
• Bleekselderij: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
• Boekweit: gezondheidsvoordelen, voedingswaarde en toepassing
• Bramen: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde van de braam
• Noten en zaden: gezondheidsvoordelen en voedingsstoffen