Veilig wonen voor kinderen en ouderen – trap en gang

De trap is per definitie gevaarlijk voor kinderen en senioren. Bijna vijftien procent van alle ongelukken in en om de woning vindt daar plaats. Trappen, gangen en overlopen zijn soms niet goed verlicht of voorzien van indirect licht, waardoor men in de eigen schaduw loopt met alle risico's van dien. Dreumesen tot een jaar of twee zijn op een vaste trap een gevaar voor zichzelf door hun niet te stuiten ondernemingsdrang. Voor de veiligheid van deze jonge kinderen is het belangrijk om als ouders/verzorgers een aantal tips serieus te nemen, zoals het plaatsen van traphekjes. Laat peuters pas zonder begeleiding de trap op en af gaan wanneer hun coördinatievermogen voldoende ontwikkeld is.

Inhoud

• Eenvoudige veiligheidsmaatregelen voor senioren
• Kindveilige trappen, gangen en overlopen
• Steile, gladde trap?
• Geen speelgoed, boeken en andere spullen op de traptreden
• Goede verlichting in het trapgat en op de overloop

Eenvoudige veiligheidsmaatregelen voor senioren

Slipvaste trapbekleding, leuningen aan weerszijden van de trap en een goede verlichting waarvan de lichtknoppen makkelijk bereikbaar zijn. Weet dat schemerige trappen vaak de oorzaak zijn van valpartijen. Bovengenoemde maatregelen zijn zo eenvoudig als ze effectief zijn. Zolang mogelijk zelfstandig wonen is de wens van praktisch alle ouderen, ongeacht of de keuze om in de eigen vertrouwde woning te blijven wonen bewust genomen is of dat er om tal van redenen sprake is van pure noodzaak. In het laatste geval kan tijdig investeren in de woning uitkomst bieden.

Traplift
Renoveer de woning op adequate wijze om op de oude dag comfortabel te kunnen blijven wonen. In geval van de trapopgang is het belangrijk de trap zodanig te veranderen dat die geschikt is om er een traplift te plaatsen. Veel senioren doen een beroep op de gemeentelijke Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning), bedoeld om ouderen met fysieke gebreken langer thuis te laten wonen en ze daarin financieel te steunen.

Kindveilige trappen, gangen en overlopen

Dreumesen en peuters zijn altijd op verkenningstocht. Naast algemene maatregelen in de woonkamer, keuken en badkamer is het belangrijk om voor de veiligheid in huis ook de trap vanuit het perspectief van het jonge kind te bekijken. Wat kan de trap voor gevaren opleveren? Mogelijk zijn de openingen tussen de treden van dit 'hoge klimtoestel' te groot en dus onveilig. Dreumesen kunnen er immers hun hoofd in steken en klem komen te zitten.

Gevaren

Er zijn gevallen bekend van dreumesen die door die openingen kruipen en vervolgens naar beneden vallen. Maak het huis dus kindveilig, hoewel men zich moet realiseren dat niet alles te voorkomen is. Zeer jonge kinderen kennen de gevaren (nog) niet, voor hen is alles een spel.

Steile, gladde trap?

Gladde, steile trappen zijn in principe gevaarlijk. Elk jaar worden er veel dreumesen en peuters opgenomen in het ziekenhuis met veelal hoofd-, hals- en nekletsel, mede als gevolg van gladde trappen. Geef het kind het goede voorbeeld door uzelf altijd met een hand aan de trapleuning vast te houden.

• Monteer kindveilige hekjes onder en boven aan de trap (geen harmonicahekje). De hoogte van zo'n hekje dient 75 centimeter te zijn en de afstand tussen de verticale (!) spijlen minder dan 6,5 centimeter. Dreumesen en peuters van wie het coördinatievermogen nog niet voldoende ontwikkeld is, mogen niet zonder begeleiding de trap op en af.
• Leer uw kind zo vroeg mogelijk traplopen. Oefen het samen. Aldus leert het kind om zich altijd met één hand aan de trapleuning vast te houden terwijl het aan de brede trapkant naar boven gaat.
• Monteer voor het kind eventueel een eigen (lage) trapleuning op een hoogte van ongeveer 50 tot 60 centimeter.
• Vraag advies over het monteren van een extra trapleuning voor senioren. Er zijn tal van belangrijke factoren die de juiste plaatsing van deze leuningen bepalen, zoals de hoogte die afhankelijk is van de lichaamslengte.
• Laat een jong kind nooit met speelgoed in de handen de trap op en af lopen. Een knuffel is natuurlijk niet te vermijden.
• Is de trap wellicht te steil en dus gevaarlijk? Bevat de trap kwartdraaien? Mogelijk zijn de treden te hoog voor senioren.
• Is de trapopgang uitgerust voor een traplift (in de toekomst)?
• Loop altijd rustig de trap op en af... nooit gehaast! Dat geldt voor alle leeftijdsgroepen.

Geen speelgoed, boeken en andere spullen op de traptreden

De trap als 'opbergruimte' in combinatie met een schemerige trapopgang is levensgevaarlijk. Dat geldt ook voor een losse of versleten traploper en tal van andere zaken.

• Laat niets aan de zijkanten van de traptreden liggen. Ook niet voor even met de bedoeling om de spulletjes straks naar boven te brengen. Wie zich bijvoorbeeld op een boek verstapt, zal vrijwel zeker van de trap vallen.
• Plaats nooit een glazen deur onder aan de trap. Iemand kan van de trap glijden, door het glas vallen en ernstige snijwonden oplopen.
• Zijn de traptreden voldoende stroef? Maar let op, want te stroef kan ook gevaarlijk zijn. Zorg voor een slipvaste trapbekleding. Loop nooit op sokken of met gladde slippers op een niet-beklede of gladgelakte trap. Kies voor stroeve lak of laagpolige vloerbedekking. Uitglijden vormt altijd een groot risico.
• Vernieuw traplopers regelmatig, controleer ze op slijtage.
• Pas op voor hoogteverschillen tussen de traptreden onderling, met name de eerste of laatste trede ten opzichte van de gang- of overloopvloer. Dit probleem wordt nogal eens vergeten tijdens verbouwingen, waarbij hoogteverschillen kunnen ontstaan tijdens het ophogen van een of meer vloeren.

Goede verlichting in het trapgat en op de overloop

Vooral voor senioren geldt dat de lichtschakelaars van de trapopgang goed bereikbaar moeten zijn en voorzien van een wisselschakelaar, waarmee het licht zowel boven als beneden in- en uitgeschakeld kan worden.

• Is de verlichting op de trap, overloop en in de gang adequaat? Voorkom een schemerig trapgat. Voor ouderen creëert dat ronduit gevaarlijke situaties.
• Zorg ervoor dat u nooit in uw eigen schaduw loopt. De verlichting is dan niet goed geplaatst.
• Lange rokken of ochtendjassen tot op de voeten vormen een risicofactor. Loop dan extra voorzichtig de trap op en af.
• Houd u altijd met een hand vast aan de leuning. Leer dat ook de kinderen zo vroeg mogelijk.
• Loop overigens altijd vóór het jonge kind achteruit de trap af.
• Laat kinderen niet op de trap spelen. Ook niet op de laagste treden. Wijs hen op de gevaren.

Lees verder

• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – woonkamer
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – keuken
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – badkamer en toilet
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – slaapkamer en zolder
• Veilig elektriciteitsgebruik en eerste hulp bij elektrocutie