Veilig wonen voor kinderen en ouderen – keuken

Veel ongelukken vinden in de keuken plaats. In en om huis raken jaarlijks tienduizenden mensen – vooral kinderen en bejaarden – zo ernstig gewond dat ziekenhuisopname noodzakelijk is, vooral 's avonds en in de weekenden. De ongevallen door ondeskundige kluswerkzaamheden zijn daarbij buiten beschouwing gelaten. Ongeveer tien procent van alle ongelukken vindt in de keuken plaats. De letsels variëren van brandwonden, doordat kinderen bijvoorbeeld bij steelpannen kunnen die op het fornuis staan, tot valpartijen van bejaarden als gevolg van bijvoorbeeld keukengerei dat te hoog in de keukenkastjes is opgeborgen.

Inhoud

• Zelfstandig wonen voor ouderen
• Gas en elektriciteit
• De woning – een veilige ruimte voor kinderen
• Keukenkastjes
• Fornuis en frituurpan
• Gootsteen, keukenvloer en eettafel

Zelfstandig wonen voor ouderen

Vrijwel iedereen is dagelijks in de keuken bezig. Het is ook een ruimte met een hoge sociale factor, waardoor er veel afleiding is. Het is dan ook niet vreemd dat ruim tien procent van alle ongelukken in en om huis in de keuken gebeuren. Zelfstandig wonende, geestelijk goed functionerende ouderen krijgen te maken met extra problemen die gerelateerd zijn aan een mogelijk fysieke beperking, zoals slecht ter been zijn.

Veilige werkplek

Voor ouderen gelden algemene maatregelen om van de keuken een zo veilig mogelijke werkplek te maken. Het dragen van goed schoeisel (platte schoenen) is daarvan een voorbeeld. Maar ook het weghalen van losse matjes en vloerkleden. Net als het laten aanbrengen van goede verlichting. De keuken hoort bovendien adequaat geventileerd te zijn.

Gas en elektriciteit

Veilig kunnen omgaan met gas en elektra, zoals het fornuis en ander elektrisch keukengerei, is een vereiste. Veel zelfstandig wonende ouderen gebruiken bovendien medicijnen die, afhankelijk van de aandoening, in de een of andere vorm ingrijpen op het centraal zenuwstelsel. In combinatie met geen of weinig aanpassingen in de keuken is struikelen – en vallen – dan ook een van de grootste risico's.

De woning – een veilige ruimte voor kinderen

Een box in de keuken biedt vaak soelaas aan ouders met jonge kinderen. De koters kunnen er spelen en ondanks de drukte in de keuken toch in de gaten worden gehouden. Zo zijn er nog veel meer maatregelen die men kan treffen, zoals een speciaal veiligheidsrekje rondom de fornuisplaat, zodat kinderen niet bij de pannen of ander keukengerei kunnen. De onderstaande opsomming pretendeert geen volledigheid. Ongetwijfeld kunnen de punten worden aangevuld. Het komt de veiligheid in de keuken alleen maar ten goede.

Keukenkastjes

Hoog reiken om iets uit een kastje te halen is in veel gevallen funest. Voor ouderen kan een stevig trapje uitkomst bieden. Nog beter is het om alles op grijphoogte op te bergen.

• Bescherm kinderen en bewaar bleekmiddel, schoonmaakmiddelen en andere gevaarlijke vloeistoffen in een afgesloten kastje onder de gootsteen en in de originele verpakking. Zet de veelal giftige producten overigens nooit naast voedingsmiddelen.
• Doe de deuren van keukenkastjes altijd dicht na gebruik. De scherpe hoeken veroorzaken letsel als men zich ertegen stoot.
• Zorg ervoor dat kastjes en planken makkelijk bereikbaar zijn. Gebruik eventueel een stevig trapje.
• Zet keukengerei en voedingsmiddelen die u vaak gebruikt op de laagste schappen van de keukenkastjes boven de gootsteen. U kunt er dan makkelijk bij. Zorg ervoor dat u zo weinig mogelijk hoeft te bukken of hoog moet reiken. Daarmee minimaliseert u het risico op duizeligheid en het uit balans raken. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de plaatsing van de koelkast en de inhoud ervan.

Fornuis en frituurpan

Zet pannen zodanig op het fornuis dat kinderhandjes er niet bij kunnen. Voorkom dat u zich ertegen stoot met brandwonden als gevolg.

• Plaats een veiligheidsrail rondom de fornuisplaat.
• Kinderhandjes mogen nooit bij de pannen kunnen die op het fornuis staan. Steelpannen zijn in dat opzicht berucht.
• Zorg ervoor dat bij een hete frituurpan, of als de vlam in de pan slaat, een branddeken binnen handbereik is. Probeer het vuur nooit met water te doven.
• Laat de hete frituurpan niet onbeheerd achter in de keuken als er kinderen in huis zijn.
• Neem olie- en vetvlekken meteen op van de vloer (linoleum, enzovoorts). Anders kunt u erover uitglijden, met alle gevolgen van dien.
• Gebruik stevige, dikke keukenhandschoenen. Dunne of vochtige pannenlappen zijn ronduit gevaarlijk.
• Hang nooit iets boven een fornuis, zoals kleding of plastic zakken.

Gootsteen, keukenvloer en eettafel

Zorg ervoor dat kinderen niet bij messen en ander keukengerei kunnen komen.

• Gebruik geen eettafelkleden als er peuters of kleuters in huis zijn. Als een kind aan het tafelleed trekt, krijgt het immers alles over zich heen.
• Zet schommelstoeljes voor baby's nooit op de eettafel of gootsteen. Wanneer de baby wipt, kan het stoeltje verschuiven.
• Zorg voor een afneembare en niet te gladde, maar ook niet te stroeve vloer. Gebruik geen vloerkleden in de keuken (gevaar voor struikelen).
• Zet de box eventueel in de keuken. De kleinsten kunnen erin spelen, en u kunt een oogje in het zeil houden terwijl u in de keuken bezig bent.
• Laat messen en ander scherp keukengerei nooit onbeheerd achter als er kinderen in huis zijn.
• Voor ouderen zijn hoog-laagstoelen te koop die zeer geschikt zijn voor werkzaamheden aan de gootsteen.
• Vervang vloertegels (linoleum) die losraken.
• Een serveerwagentje is vaak een uitkomst voor ouderen. Ze hoeven dan niet met een dienblad te lopen.

Lees verder

• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – badkamer en toilet
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – woonkamer
• Brandgevaar in de woning
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – slaapkamer en zolder
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – tuin en balkon