Veilig elektriciteitsgebruik en eerste hulp bij elektrocutie

Praktisch alles in huis werkt op elektriciteit. Veilig gebruik van stroom in de woning heeft dus een hoge prioriteit. Elektriciteit kent twee zeer ernstige gevaren. De eerste is elektrocutie, onder stroom komen te staan. En in het verlengde daarvan: wat te doen bij een slachtoffer als dat onverhoopt gebeurt. Het tweede grote gevaar is kortsluiting en als gevolg daarvan een woningbrand. Het controleren van de groepen en de bedrading, ofwel de huisinstallatie, is voorbehouden aan vakmensen. Het is raadzaam om die controle bijvoorbeeld elke vijf jaar te laten uitvoeren. Er zijn tal van zaken waarop men als bewoner moet letten inzake veilig gebruik van elektriciteit, zoals niet zelf rommelen aan een elektrisch apparaat wanneer het stuk is tot het juiste gebruik van verlengkabels en het monteren van afdekplaatjes voor stopcontacten als er kleine kinderen in huis zijn.

Inhoud

• Elektriciteit en isolatie
• Aardlek
• Snoeren controleren
• Badkamer en elektriciteit
• Gevaren van elektriciteit in de woonkamer
• Slaapkamer
• Klussen en elektriciteit
• Elektriciteitsongevallen
• Elektrocutie
• Wat te doen

Elektriciteit en isolatie

Een elektrische kabel wordt altijd warm als er stroom doorheen gaat. Eenvoudig gezegd: hoe dunner het elektriciteitssnoer, hoe groter de stroomkracht en hoe warmer de draad. Dankzij zekeringen wordt de stroom onderbroken voordat het elektriciteitssnoer zo warm wordt dat de isolatie smelt en er dus brand kan uitbreken.

Aardlek

Laat de elektrische huisinstallatie (groepen, aardlek, enzovoorts) om de vijf jaar controleren en verander er nooit iets op eigen houtje aan. Roep altijd de hulp in van een vakman bij een voorgestelde wijziging in het systeem, zoals het aanbrengen van een nieuwe groep.

Snoeren controleren

Het is belangrijk om op geregelde tijden alle elektriciteitssnoeren na te kijken op breuk of andere beschadigingen. Dat geldt ook voor de verbindingen, vooral als een apparaat warm wordt. Voorbeelden daarvan zijn het koffiezetapparaat en de frituurpan. De kabel door een hand laten glijden is vaak een goed controlemiddel. Men voelt dan meteen oneffenheden of een breuk. Vervang beschadigde snoeren meteen.

Badkamer en elektriciteit

Het gebruik van elektrische apparaten die op netspanning werken, kunnen gevaarlijk zijn in de badkamer. Door condensatie kan het apparaat onder spanning komen te staan. Gebruik dan ook bijvoorbeeld een speciaal (beveiligd) scheerstopcontact. Schakel bij het vervangen van een lamp eerst de stroom uit. Dat geldt overigens voor alle vertrekken in de woning.

Gevaren van elektriciteit in de woonkamer

Snoeren die over de vloer kronkelen vormen een groot struikelgevaar. Werk elektriciteitskabels dus netjes weg. Monteer stopcontactbeveiligers (afdekplaatjes van KEMA-keur) als er peuters en kleuters in huis zijn. Driewegstekkers zijn uit den boze en bovendien wettelijk verboden. Laat liever een extra stopcontact monteren en gebruik stekkerdozen met een netschakelaar. Laat de televisie 's nachts niet op stand-by staan, dat geldt ook voor een flatscreen.

Netschakelaars
Plaats stekkers van apparaten waaronder de televisie, het modem en de dvd-recorder in stekkerdozen en schakel voor het slapen gaan, of als er overdag niemand thuis is (bijv. vakantie, werk), de stroom uit met behulp van een geïntegreerde netschakelaar. Werk in alle vertrekken met dit systeem, zoals de woonkamer en de keuken. Veiligheid voor alles. Haal eerst de stroom eraf voordat u lampen en hanglampen met een vochtige doek reinigt.

Slaapkamer

Vervang een elektrische deken regelmatig, en laat de deken jaarlijks controleren. Wacht niet tot de isolatie van de bedrading breekt of knikt. Berg dit soort dekens op de juiste wijze op om kabelbreuk te voorkomen. Let op dat de lamp in de fitting van het nachtlampje geschikt is voor de lampenkap, in verband met oververhitting.

Klussen en elektriciteit

Gebruik nooit een verlengsnoer dat dunner is dan de kabel van het elektrische apparaat. Het dunnere snoer raakt dan oververhit. Rol kabelhaspels altijd helemaal uit. De stroom die door het snoer loopt, produceert warmte. Hoe dunner de draad, hoe sterker de stroom, hoe meer warmteontwikkeling. Tijdens het klussen kan er bij een niet-uitgerolde haspel inductie ontstaan en kan de warmte niet ontsnappen, waardoor de isolatie smelt en kortsluiting tot gevolg heeft.

Water en vuur
Weet dat water, vuur en elektriciteit gezworen vijanden zijn van elkaar. Houd ze altijd bij elkaar uit de buurt. Trek na gebruik van een elektrisch apparaat altijd de stekker uit het stopcontact. Verleng snoeren nooit door de koperdraden in elkaar te draaien en te omwikkelen met isolatieband.

Elektriciteitsongevallen

Elektriciteit is dodelijk, laat daar geen misverstand over bestaan. Ook kan het ernstig letsel veroorzaken, zoals brandwonden en zelfs een hartstilstand en verstikking. Bij een elektriciteitsongeval zijn doorgaans drie factoren van belang als het gaat om de ernst van het letsel:

1. De kracht van de elektrische lading.
2. De tijd dat men aan de stroom hangt.
3. Isolatie, zoals rubberen schoenen, een houten of ijzeren vloer.

Elektrocutie

Denk als eerstehulpverlener eerst aan uw eigen veiligheid. Niemand heeft er wat aan als u tijdens het verlenen van eerste hulp zelf eveneens het slachtoffer wordt van elektrocutie.

Wat te doen

Hieronder volgen enkele regels die van belang zijn:

• Raak iemand die geëlektrocuteerd is niet aan voordat de eigen veiligheid gewaarborgd is.
• Schakel eerst de elektriciteit uit als het slachtoffer nog onder stroom staat. Raak het slachtoffer dus niet aan.
• Haal de stekker uit het stopcontact. Zet eventueel de zekeringschakelaars of hoofdschakelaar om.
• Probeer het slachtoffer van de stroombron weg te duwen als hij of zij nog onder stroom staat en de elektriciteit niet kan worden uitgeschakeld. Doe dit desnoods met een bezem of een ander houten voorwerp dat de stroom niet geleidt. Een andere mogelijkheid is dat u een handdoek of een deken om uw arm wikkelt en het slachtoffer aldus van de stroombron wegduwt.
• Ga op een isolerende, droge ondergrond staan. Dus niet op metaal. Gebruik eventueel een plank, kleren, een rubberen mat, kranten, enzovoorts.
• Behandel brandwonden door ze eerst met (lauw) water ongeveer 10 minuten af te koelen en daarna te verbinden met steriel gaas.
• Bel 112. Is het slachtoffer buiten bewustzijn? Leg hem of haar dan in een stabiele zijligging. Controleer de ademhaling en hartslag, reanimeer eventueel. Geef het slachtoffer niets te eten of te drinken.
• Let op shockverschijnselen. Bij inwendige brandwonden kan er shock ontstaan, alsook fatale nierproblemen.

Lees verder

• Eerste hulp bij elektriciteitsletsel (hoog- en laagspanning)
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – badkamer en toilet
• Veilig wonen voor kinderen en ouderen – keuken
• Brandgevaar in de woning
• Veilig en verantwoord klussen – tips en adviezen