Alcoholverslaving en vooroordelen

Stigmatisering komt overal voor. Zo worden allochtonen vaak als profiteurs beschouwd, Nederlanders als gierig en Belgen als oerdom. Dergelijke vooroordelen bestaan ook in het geval van alcholverslaafden. Mensen met een alcoholverslaving worden nogal eens als dom, onverantwoord en zwak beschouwd. Wat zegt de literatuur over alcoholverslaving en vooroordelen?

Alcoholverslaving

Alcholverslaving is een van de meest ernstige en tegelijkertijd meest voorkomende psychische aandoeningen. De WHO ('world health organisation') heeft geschat dat er wereldwijd 73,6 miljoen mensen aan een alcoholverslaving lijden. Een onderzoek toonde aan dat ongeveer vier procent van alle doden aan alcohol toegeschreven kan worden. Een alcoholverslaving heeft niet enkel lichamelijke gevolgen, het beïnvloedt ook de mentale gezondheid, waaronder sociaal gedrag. Er bestaan veel vooroordelen en stigma's over alcoholverslaafden. Dit heeft als gevolg dat men niet zo snel hulp bij verslaving zoekt, omdat men nogal eens gediscrimineerd wordt en als zwak gezien wordt. Welke vooroordelen bestaan er nu zoal over alcoholverslaafden? De onderzoeker Schomerus en zijn collega's hebben verschillende onderzoeken over dit onderwerp bestudeerd en kwamen tot de volgende conclusies.

Alcoholverslaving: een psychische aandoening?

Wanneer aan mensen gevraagd wordt of zij alcoholverslaving, depressie en schizofrenie een psychische aandoening vinden, blijkt dat slechts 19 tot 49% van de ondervraagden een alcoholverslaving een psychische aandoening vindt. Dit in tegenstelling tot schizofrenie en een depressie, waar respectievelijk 57 tot 95% (schizofrenie) en 19 tot 68% (depressie) van de ondervraagden de aandoeningen als een psychische aandoening beschouwd.

Wie is er schuldig?

Een ander opvallend resultaat is dat alcoholverslaafden veel meer verantwoordelijk gehouden worden voor de aandoening dan mensen mensen een depressie of schizofrenie. In sommige studies geeft 54 tot 60% van de ondervraagden aan dat de verslaving de schuld van de verslaafde zelf is. In het geval van andere psychische aandoeningen is men veel milder: 33-34% vindt dat mensen met een eetstoornis zelf verantwoordelijk zijn voor hun aandoening. Mensen met een depressie, paniekaanvallen of schizofrenie werden door 4-13% van de ondervraagden zelf verantwoordelijk geacht voor hun medische conditie. Uit een Braziliaans onderzoek komt naar voren dat 82% van de ondervraagden mensen die verslaafd aan alcohol zijn een zwakke persoonlijkheid toekennen.

Hoe gevaarlijk is een alcoholverslaafde?

Wanneer gevraagd wordt hoe gevaarlijk en onvoorspelbaar men alcholverslaafden vindt, komt naar voren dat men alcoholverslaafden onvoorspelbaarder en gevaarlijker vindt dan mensen met een depressie. In een ander onderzoek komt naar voren dat men alcoholverslaafden net iets minder gevaarlijk vindt dan drugsverslaafden en mensen met schizofrenie. Deze opvattingen bleken erg stabiel over tijd.

Alcoholverslaving en verstoting door de maatschappij

De onderzoekers hebben ook geanalyseerd hoe de maatschappij doorgaans omgaat met alcholverslaafden. Zij ontdekten dat alcoholverslaafden vaker verstoten worden door de maatschappij dan mensen met schizofrenie, depressie, narcistische persoonlijkheidsstoornis en een paniekstoornis. Wanneer gevraagd werd of men een alcholverslaafde als buurman of buurvrouw wilde hebben antwoordde 60% van de ondervraagden ontkennend. Depressieve personen werden door 19% van de ondervraagden liever niet als buur gezien, tegenover 37% van de schizofrene mensen. Wanneer de mensen gevraagd werd of zij een kamer zouden willen delen met een alcoholverslaafde, antwoordde 78% van de ondervraagden ontkennend. Wanneer de hypothetische kamergenoot een persoon met AIDS betrof, gaf 33% van de ondervraagden aan deze persoon liever niet als kamergenoot te willen hebben.

Lees verder

• Alcohol detox en de slaap en dromen
• Zelfhulp: 12 stappen van de Anonieme Alcoholisten
• Alcohol, de kater komt later: antikatertips
• Alcoholverslaving onder controle met zelfhulpmiddelen
• Alcoholverslaving en comorbiditeit